İçeriğe atla

Matvey Kuzmin

Matvey Kuzmin

Matvey Kuzmiç Kuzmin (Rusça: Матве́й Кузьми́ч Кузьми́н) (3 Ağustos 1858 - 14 Şubat 1942) II. Dünya Savaşı sırasında Nazi işgaline uğrayan Sovyetler Birliğini savunurken öldürülen partizan köylü. 8 Mayıs 1965 tarihinde Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edilmiştir. Ölümünden sonra bu onura layık olan en yaşlı kişi olmuştur.[1]

Gençliği

Pskov Oblastındaki Kurakino köyünde doğmuştur. Ekim Devriminin ardından sovhoz veya kolhoza dahil olmadan kendi hesabına çalışmayı tercih etmiş bir çiftçiydi. Torunuyla beraber Rassvet (Şafak)[a] adlı kolhoz bölgesindeki çiftliğinde yaşar, avcılık ve balıkçılık yapardı. Bölgedekiler ona Biriuk (yalnız kurt) derdi.

Nazi işgali

Yaşadığı bölge 1942 yılı Şubat ayında Nazi işgaline uğrar. Bu dönemde 83 yaşında olan Kuzmin, Kurakino köyünde kalmaya gelen Alman birliklerine yardım ederek güvenlerini kazanmıştır. Köydeki askerî birlik Malkino Tepelerindeki tahkimatlarında mevzilenen ve Alman ilerleyişini engelleyen Kızıl Ordu birliklerine karşı çevirme harekâtı yapma emri alır. Birliğin komutanı Kuzmin'e gelerek birliklerine görev kapsamında rehberlik yapması durumunda ona para, un, kerosen ve Sauer & Sohn[b] marka av tüfeği vermeyi teklif eder.

Kuzmin teklifi kabul eder, harekât güzergâhını öğrenir öğrenmez de torunu Vasili'yi köyden 6 km uzaklıktaki Sovyet komuta merkezine giderek planı anlatmasını tembihler. Gece boyunca Alman askerlerini zorlu patikalardan yürüten Kuzmin, Malkino köyü civarına geldiğinde Sovyet birlikleri ve partizanlar onları pusu kurmuş beklemektedir. Her yönden şiddetli ağır makinalı tüfek saldırısı altında kalan Nazi birliği 50 askerini kaybeder ve 20 kişiyi de esir vererek geri çekilir. Çıkan kargaşa sırasında tuzağa düşürüldüklerini anlayan Alman komutan Kuzmin'i oracıkta vurarak infaz eder. Kuzmin üç gün sonra askerî törenle toprağa verilir. Savaştan sonra Velikiye Luki askeri mezarlığına defnedilir.

Anısının yaşatılması

Savaş sırasında cephede muhabirlik yapan Sovyet gazeteci Boris Polevoy'un Pravda'da yazdığı makaleyle kamuoyunun hakkında bilgi sahibi olduğu Kuzmin, yine Polevoy'un yazdığı Matvey Kuzmin'in Son Günü adlı çocuk kitabı sayesinde ünlü olur. Hayatı pahasına ülkesi için yaptıkları anlaşılan ve İvan Susanin mertebesine yükselen Kuzmin, Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edilir. Sovyetler Birliğinde çok sayıda cadde ve sokak onun adını taşır. Adı ayrıca bir gemiye de verilmiştir. 1943 yılında Moskova Metrosunda bir heykeli konulmuş ve Partizanskaya İstasyonunda sergilenmektedir.[c][2]

Notlar

  1. ^ Günümüzde Belarus'da Mogilev sınırlarındaki Myskovichi yakınları
  2. ^ Günümüzde Sig Sauer olarak ateşli silah üreten firmanın öncülüdür ve faaliyeti günümüzde de devam etmektedir
  3. ^ Heykel, ünlü heykeltraş Matvey Manizer tarafından tasarlanmıştır

Kaynakça

  1. ^ War Heroes sitesindeki maddesi 10 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 21 Mart 2024 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Heykelin fotoğrafı 21 Mart 2024 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Kahramanı</span>

"Sovyetler Birliği Kahramanı", Sovyetler Birliği'nin en yüksek dereceli onur madalyası.

<span class="mw-page-title-main">Hans Krebs</span> Nazi Almanyası Heer Genelkurmay Başkanı

Hans Krebs, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası Piyade Generali ve OKH başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet partizanları</span>

Sovyet partizanları, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği topraklarını işgal eden Mihver Devletlerine karşı cephe gerisinde gerilla savaşı veren Sovyet direniş kuvvetleridir. Direniş hareketi Sovyet hükûmeti tarafından merkezi olarak kontrol edilmiş ve Kızılordu modeline göre örgütlenmiştir. Sovyet partizanlarının temel hedefi işgal edilen topraklarda ve cephe gerisinde düşman birliklerinin düzenini bozacak şekilde ulaşım ve iletişimin kesilmesi, engellenmesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmediye Cebrayılov</span> Azeri asıllı Sovyet asker, Fransız Direnişi üyesi

Ahmediye Cebrayılov II. Dünya Savaşı sırasında Fransız Direnişi üyesi Azeri asıllı Sovyet asker.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Saburov</span>

Aleksandr Nikolayeviç Saburov II. Dünya Savaşı Doğu Cephesinde verilen Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında Nazi işgali altındaki Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti topraklarında faaliyet gösteren Sovyet partizanlarının komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Govorov</span>

Leonid Aleksandroviç Govorov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi aday üyesi, Yüksek Sovyet üyesi ve Savunma Bakanı yardımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Rodion Malinovski</span> Sovyet ordu komutanı ve siyasetçi

Rodion Yakovleviç Malinovski, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi ve Yüksek Sovyet üyesi, Savunma Bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Yakov Pavlov</span>

Yakov Fedotoviç Pavlov, Sovyet Kızıl Ordu askerlerinin Stalingrad Muharebesi sırasında kendi ismini taşıyan Pavlov'un Evi 'ni düşman askerlerinden savunarak Sovyetler Birliği Kahramanı madalyası almış bir Sovyet askeri.

<span class="mw-page-title-main">İvan Panfilov</span>

İvan Vasilyeviç Panfilov Sovyet generali ve Sovyetler Birliği Kahramanı. II. Dünya Savaşı'nda Moskova Muharebesi'nde komutası altındaki 316. Piyade Tümeni ile sayıca üstün Nazi zırhlı birliklerine karşı verdiği mücadele ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman şehir</span>

Kahraman şehir II. Dünya Savaşı sırasında çarpışmalar sırasında olağanüstü direniş gösterilen yerleşim yerlerine verilen onursal Sovyet unvanıdır. Aynı zamanda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti de şehirlere bu unvanı vermiştir. Brest Kalesi ise benzer şekilde "kahraman tahkimat" unvanına layık görülmüştür. Unvan, kişilere verilen Sovyetler Birliği Kahramanı unvanının şehirlere verilen hali olarak düşünülebilir. İlgili yasa uyarınca kahraman ilan edilen şehre Lenin Nişanı ile birlikte kahramanlık madalyasının yanı sıra Yüksek Sovyet Prezidyumu tarafından hazırlanan sertifika verilmekteydi. Ayrıca şehre kahramanlık anıtı yapılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Maresyev</span>

Aleksey Petroviç Maresyev, II. Dünya Savaşı sırasında savaşmış olan Sovyet as pilot, Sovyetler Birliği Kahramanı.

O Topraklar Bizimdi, Cengiz Dağcı'nın 1966 tarihli romanı. Yazarın 1958 tarihli Onlar da İnsandı adlı eserinin devamıdır. Önceki romanda köyden kaçarak kurtulan Selim bu romanda başkişidir. Eser 1938-1946 yılları arasında geçmektedir. Kırım'da bulunan Çukurca köylülerinin kolhoz yaşamları ve II. Dünya Savaşı sırasında yaşadıkları ele alınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Luga tahkimatı</span>

Luga tahkimatı, Leningrad oblastında Haziran-Ağustos 1941 döneminde inşa edilmiş 300 km uzunluğunda askeri savunma tahkimattır. Tahkimat, Narva Körfezinden başlayarak Leningrad kentine kuzeydoğudan erişimin önüne geçecek şekilde Luga-Mşaga-Şelon Nehirleri ve İlmen Gölü boyunca yapılmıştır. Tahkimat inşası 27 Haziran'da başlamış, 6 Temmuz'da hattı savunmak için General Konstantin Pavloviç Pyadışev komutasında bir görev kuvveti oluşturulmuştur. Hattın inşasından 15 gün sonra 12 Temmuz günü Plyussa nehri boyunca Nazi Almanyası Wehrmachtına bağlı 4. Panzer Ordusu saldırıya geçmiştir. Savunma hattının inşaatı tam olarak tamamlanmamış olsa da Sovyet savunması Leningrad üzerine yürüyen saldırıyı durdurmayı başarmıştır. Soltsı karşı saldırısı, Tallinn Savunması ve Smolensk Savunmasıyla beraber değerlendirildiğinde Luga hattının savunulması Alman saldırılarına karşı bir ay daha dayanılmasına yaramış, bu sırada cephe gerisinde mevziler güçlendirilmiş, yeni birlikler cepheye sevk edilebilmiştir. 8-13 Ağustos döneminde tahkim hat Novgorod ve Kingisepp bölgelerinde yaralmıştır. Staraya Russa ve Krasnogvardeyskiy bölgelerindeki Sovyet karşı saldırıları nedeniyle Nazi kuvvetleri bu bölgelere asker kaydırmak durumunda kalmış ve Leningrad üzerine ilerleyişleri daha da yavaşlamıştır. 26 Ağustos tarihinde Luga tahkimatını savunan 43 bin Kızıl Ordu askeri tamamen kuşatılmıştır, buna rağmen savaşa devam eden bölgede çatışmalar Eylül ortasına kadar sürmüştür. Yaklaşık 20 bin Kızıl Ordu askeri esir edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Neva Nehri köprübaşı</span>

Neva Nehri köprübaşı II. Dünya Savaşı'ndaki Leningrad Kuşatması sırasında 19 Eylül 1941 - 29 Nisan 1942 ve 26 Eylül 1942 - 17 Şubat 1943 tarihleri arasında Leningrad Cephesindeki Kızıl Ordu birlikleri tarafından tutulan Neva Nehri'nin doğu yakasında, Dubrovka köyünün karşısındaki bölge. Bölge işgalci Nazi Almanyası birliklerine saldırıların gerçekleştirilip Leningrad Kuşatmasının kırılması için kullanılmıştır. Çok şiddetli ve kanlı çarpışmaların yaşandığı bölge sürekli olarak el değiştirmiştir. Dar bir bölgede çok sayıda asker hayatını kaybettiği için günümüzdeki inşaat kazılarında hala naaş kalıntılarına rastlamak mümkündür.

Abuhaci İdrisoviç İdrisov İkinci Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'da görev alan Çeçen keskin nişancı ve makineli tüfekçi. Savaş boyunca toplam 349 düşman askeri öldürdü fakat bu başarısına rağmen sadece Çeçen etnik kökeninden dolayı Kazakistan SSC'ye sınır dışı edilmeden kısa bir süre önce Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını almıştır. Kruşçev döneminde Çeçenlere geri dönme hakkı verildikten sonra, 1957'de Çeçenistan'daki köyüne geri döndü.

Cevdet Umeroviç Dermendzi, Kızıl Ordu'da Kırım Tatarı kökenli yüzbaşı rütbeli bir tabur komutanıdır. Birliğine ilk kez komuta etmeye başladığında, çıkarma grubuyla Dinyeper nehrini ikinci geçişi sırasında gösterdiği cesaretten dolayı Sovyetler Birliği Kahramanı unvanına aday gösterildi, ancak yalnızca Lenin Nişanı ile ödüllendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Ölüm maçı (Start vs. Flakelf)</span>

Ölüm maçı, II. Dünya Savaşı sürerken Nazi Almanyası işgali altındaki Sovyet kenti olan Kiev'de 1942 yazında Almanlarla yerel takım arasında oynanan futbol maçını anlatır. Propaganda amaçlı düzenlenen maçta Naziler takımlarının başarısız olması üzerine bekledikleri sonuçla karşılaşmamış, tam aksine yenilgileri direnişi güçlendirmiş, Almanların Üstün ırk ve Sovyet halklarının da alt insan olarak görüldüğü yaklaşımı yalanlamıştır. Maçın ardından çok sayıda Kievli Sovyet futbolcu Naziler tarafından toplama kamplarına gönderilmiş, bazıları da kurşuna dizilmiştir. Sovyet takımında yer almış olan sporcular önceden Dinamo Kiev, Lokomotif Kiev ve Spartak Odessa kulüplerinde futbol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Boris Polevoy</span>

Boris Nikolayeviç Polevoy Sovyetler Birliği vatandaşı yazar. Özellikle II. Dünya Savaşı sırasında Kızılordu'da savaş pilotu olarak görev yapmış olan As pilot ve Sovyetler Birliği Kahramanı olan Aleksey Maresyev'in öyküsünü anlattığı İnsanlık Uğruna adlı eseriyle tanınır.

Vasil Kvaçantiradze II. Dünya Savaşı'nın önde gelen keskin nişancıları arasında yer alan Sovyet keskin nişancısıdır. Vitebsk-Orşa Taarruzu sırasında Nazi Wehrmacht'ından en az 215 subay ve askeri ve savaş sırasında toplamda yaklaşık doğrulanmış 534 Nazi subay ve askerini etkisiz hale getirmiştir.

Fetislyam "Petay" Abilovich Abilov, İkinci Dünya Savaşı sırasında 130. Muhafız Tüfek Alayı'nın komutanı olarak görev yapmış Sovyet Ordusu subayıydı. Savaş yıllarında iki kez aday gösterilmesine rağmen Kırım Tatarı olması nedeniyle reddedildikten sonra 1990 yılında Sovyetler Birliği Kahramanı ünvanına layık görüldü.