İçeriğe atla

Matuk Adem

Matoug Adam 1968'de

Matoug Adam (Arapçaمعتوق آدم الرقعي‎; 1926 – 2 Nisan 2019), Libyalı siyasetçi, eski bakan ve şairdir.[1]

Kariyeri

Ocak 1968-Haziran 1969 tarihleri arasında Libya Turizm Bakanı ve daha sonra Haziran 1969-31 Ağustos 1969 tarihleri arasında Libya İçişleri Bakanı olarak görev yaptı. Libya'da Kraliyet Hükûmeti'nin 1 Eylül 1969'da Muammer Kaddafi tarafından 1969 Libya Askeri Darbesi'yle devrilmesinden önce Libya Krallığı'nın son İçişleri Bakanı olan Matoug Adam darbeden sonra Adam, Kaddafi hükûmeti tarafından iki yıl hapsedilmiştir.

Ölümü

Libyalı siyasetçi, eski bakan ve şair Matoug Adam 2 Nisan 2019'da ülkesi Libya'da 93 yaşında ölmüştür.[2]

Kaynakça

  1. ^ "وفاة آخر وزير داخلية في حكومة "المملكة"". 218TV. 3 Nisan 2019. 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2019. 
  2. ^ "وفاة آخر وزير داخلية في حكومة "المملكة"" (Arapça). 218TV. 3 Nisan 2019. 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Libya</span> Akdeniz kıyısında yer alan bir Kuzey Afrika ülkesi

Libya, resmi adıyla Libya Devleti, Akdeniz kıyısında, doğuda Mısır, batıda Cezayir ve Tunus, güneyde Nijer ve Çad, güneydoğuda Sudan ile komşu olan bir Mağrip ve Kuzey Afrika ülkesidir. Ülke Trablusgarp Bölgesi, Fizan ve Sirenayka olmak üzere üç tarihi bölgeden oluşur. Yaklaşık 1,8 milyon kilometrekarelik yüz ölçümüyle Afrika'nın dördüncü, dünyanın 16. büyük ülkesidir. En fazla kanıtlanmış petrol rezervine sahip 10. ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Trablus ülkenin batısında yer alır ve yedi milyon Libyalının üç milyondan fazlası bu şehirde yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Muammer Kaddafi</span> Libyalı asker, siyasetçi ve lider (1942–2011)

Muammer Muhammed Ebu Minyar el-Kaddafi, devrik Libya lideri. 1969 yılında yapmış olduğu darbe sonucu iktidara gelip, 1970'ten 1972'ye kadar Libya başbakanlığı, 1972'den 1979'a kadar ise Libya devlet başkanlığı görevini yürüttü. 1977-2011 yılları arasında "Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi'nin Kardeşçe Lideri ve Bir Eylül Büyük Devriminin Rehberi" unvanını kullanarak, resmî bir görevi olmadan toplam 42 yıl boyunca Libya'yı yönetti. Dünya kamuoyu tarafından bir diktatör veya otoriteryen olarak görülmüş olsa da Kaddafi bunu reddetmiş ve kendisinin Libya halkı için sadece bir rehber ve yol gösterici olduğunu söylemişti. Başlangıçta kendisini ideolojik olarak Arap milliyetçiliği ve Arap sosyalizminin bir karışımı olan Baasçılık'a adamıştı, ancak daha sonra kendisi tarafından önerilen bir hükûmet tarzı olan Üçüncü Uluslararası Teorisine göre hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Libya İç Savaşı</span> Arap Baharı sonrası Libyada çıkan iç savaş

2011 Libya İç Savaşı, bir Kuzey Afrika ülkesi olan Libya'da hükûmet ve Muammer Kaddafi karşıtı gösterilerle başlamış ve daha sonrasında gerçek anlamıyla bir iç savaşa dönüşmüş ayaklanmalar bütünüdür. Protestolar 7 Şubat 2011 tarihinde başlamış, iç savaş Sirte'nin düşmesi ve Muammer Kaddafi'nin öldürülmesiyle 20 Ekim 2011 tarihinde sona ermiştir. Medyaya göre olaylar halkın 2010-2011 yılı boyunca Arap dünyasını saran protestoların bir ayağı olan 2011 Mısır Devrimi'nden esinlenmesi sonucu başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Abdül Celil</span>

Mustafa Abdül Celil, Libyalı bir politikacı. 2007-2011 yılları arasında Muammer Kaddafi hükûmeti altında Adalet Bakanı idi. 2011 Libya İç Savaşı sırasında Abdul Celil, Trablus'ta Kaddafi'ye muhalefet ederek ve ülkenin çoğunu kontrol ederek Bingazi'de Geçici Ulusal Konseyi Başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Cibril</span>

Mahmud Cibril, Libyalı siyasetçi. 2011 yılında Muammer Kaddafi rejiminin karşısında kurulan Ulusal Geçiş Konseyi Başbakanı ve Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Libya Krallığı</span> Şimdiki Libyada hüküm sürmüş eski bir devlet

Libya Krallığı, Libya topraklarında 1951'den 1969 yılına kadar yer almış olan devletti. 24 Aralık 1951 tarihinde Sirenayka Emirliği tarafından yönetilen Sirenayka, Birleşik Krallık tarafından yönetilen Trablusgarp ve Fransa tarafından yönetilen Fizan bölgelerinin Sirenayka Emiri olan Kral İdris yönetiminde birleşmesiyle oluştu. Bağımsızlığı döneminde "Birleşik Libya Krallığı" olarak adlandırılmaktaydı. 1963'e dek üç bölgeden oluşan bir federasyon olma özelliğini sürdüren devlet, 25 Nisan 1963 tarihinde yapılan anayasa değişikliğiyle federasyon yerine üniter bir yapıya geçti. 1 Eylül 1969 tarihinde Muammer Kaddafi tarafından düzenlenen darbeyle krallık yıkılarak Libya Arap Cumhuriyeti kuruldu.

Abdül Fettah Yunus, Libya'da üst düzey bir askeri subay. Libya lideri Muammer Kaddafi'nin 1969'dan beri sağ koluydu. Şubat ayında olan ayaklanma sonucu 22 Şubat 2011 tarihinde Libya İçişleri Bakanlığı görevinden istifa edip muhaliflerin yanında yer aldı. Bundan sonra muhaliflerin askeri kanadı olan Abdül Fettah Yunus 28 Temmuz 2011'de Bingazi yolunda silahlı saldırıda Kaddafi yandaşları tarafından öldürüldü. Suikastten sonra Yunus'un yerini komutan Süleyman Mahmud devraldı.

<span class="mw-page-title-main">Seyfülislam Kaddafi</span>

Seyfülislam Kaddafi, Muammer Kaddafi'nin, ikinci eşi Safiye’den 25 Haziran 1972’de dünyaya gelen ilk oğludur. Kaddafi oğluna ‘İslam’ın Kılıcı’ anlamına gelen Seyfülislam (سيفالاسلام) adını verdi.

Es-Saadi Muammer Kaddafi, eski Libya lideri Muammer Kaddafi'nin üçüncü oğlu. kariyerine 27 yaşında başlayan eski bir futbolcudur. 2011'de Libya İç Savaşı'nda Libya Özel Güçleri'nin başındaydı. Libya'dan kaçtıktan sonra hakkında kırmızı bülten çıkartıldı. 5 Mart 2014 tarihinde Nijer'de tutuklandı ve Libya'ya iade edildi.

<span class="mw-page-title-main">Lockerbie Faciası</span>

Lockerbie faciası veya Pan Am'in 103 sefer sayılı uçuşu, 21 Aralık 1988 Çarşamba günü, Londra Heathrow Havalimanı'ndan New York John F. Kennedy Uluslararası Havaalanı'na sefer yapan Pan Am Havayolları'na ait Boeing 747-121 tipi uçağın bombalanması olayıdır. Patlayıcı bir aygıtın infilak etmesiyle uçakta bulunan 243 yolcu ve 16 mürettebatın tümü öldü. Uçağın büyük parçaları İskoçya'nın güneyindeki Lockerbie kasabasına düşünce yerde bulunan 11 kişi daha hayatını kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi</span> Libya tarihi (1977-2011)

2 Mart 1977'de Genel Halk Kongresi (GHK), Kaddafi'nin emriyle "Halk Otoritesinin Kuruluş Bildirgesi"ni kabul etti ve Libya Arap Sosyalist Halk Cemahiriyesi ilan etti. Kaddafi devletinin resmi siyaset felsefesinde "cemahiriye" sistemi ülkeye özgüydü, ancak Kaddafi'nin tüm Üçüncü Dünya'ya uygulanması için önerdiği Üçüncü Uluslararası Teorinin gerçekleşmiş hali olarak sunuldu. GHK ayrıca feshedilmiş Devrimci Komuta Konseyinin geri kalan üyelerinden oluşan ve Kaddafi'nin genel sekreter olduğu GHK Genel Sekreterliğini oluşturdu ve Bakanlar Kurulunun yerini alan Genel Halk Komitesini atadı. Komite üyeleri artık bakan değil, sekreter olarak adlandırıldılar.

<span class="mw-page-title-main">Halife Hafter</span> Libyalı asker ve siyasetçi

Halife Bilkasım Hafter, Libya Ulusal Ordusu'nun başkomutanı Libyalı asker. Mart 2015'ten beri Temsilciler Meclisi tarafından atandığı LUO'nun başkomutanlığını yapmaktadır. Kasım 2021'de Halife Hafter, Aralık 2021'deki cumhurbaşkanlığı seçimlerine adaylığını açıkladı.

Ulusal Mutabakat Hükûmeti, Birleşmiş Milletler öncülüğünde bazı ülkelerin desteğiyle Libya Siyasal Mutabakatı çerçevesinde kurulmuş olan hükûmettir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Ulusal Mutabakat Hükûmetini Libya'nın meşru yönetimi kılacak Libya Siyasi Mutabakatı'nı oy birliği ile kabul etmiştir ve Ulusal Mutabakat Hükûmeti, Birleşmiş Milletler tarafından Libya'daki meşru güç olarak tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Riyad İsmet</span>

Muhammed Riyad Hüseyin İsmet, Suriyeli yazar, eleştirmen ve tiyatro yönetmeni, eski Kültür Bakanı.

Hasan Ahmed el-Levzi, Yemenli siyasetçi ve yazar. Enformasyon Bakanı idi.

<span class="mw-page-title-main">Sultan Hashim Ahmad al-Tai</span> Iraklı siyasetçi

Sulţān Hāshim Aīmad Muţammad al-Īāīī, Iraklı eski asker ve siyasetçi.

Kemal Amir, Mısırlı siyasetçi ve üst rütbeli asker.

Abdul Wahab Al-Dailami, Yemenli siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Ben Halim</span>

Mustafa Ahmed Ben Halim ; d. 29 Ocak 1921 – ö. 7 Aralık 2021), Libyalı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Muammer Kaddafi yönetimindeki Libya tarihi</span> Libya tarihi (1969-2011)

Muammer Kaddafi, bir grup genç Libya Ordusu subayına kansız bir darbeyle Kral I. İdris'e karşı liderlik ettikten sonra 1 Eylül 1969'da Libya'nın fiili lideri oldu. Kralın ülkeden kaçmasının ardından Kaddafi başkanlığındaki Devrimci Komuta Konseyi (DKK), monarşiyi ve eski anayasayı kaldırarak "hürriyet, sosyalizm ve birlik" mottosuyla Libya Arap Cumhuriyeti'ni kurdu. İktidara geldikten sonra DKK hükûmeti; herkes için eğitim, sağlık ve barınma sağlama sürecini başlattı. Ülkede halk eğitimi her iki cinsiyet için de parasız ve ilköğretim zorunlu hale geldi. Tıbbi bakım, halka ücretsiz olarak sunuldu; ancak herkese barınma sağlamak, DKK hükûmetinin tamamlayamadığı bir görevdi. Kaddafi döneminde, ülkede kişi başına düşen gelir 11.000 ABD dolarını aşarak Afrika'daki en yüksek beşinci ülke oldu. Refah artışına tartışmalı bir dış politika eşlik etti ve iç siyasi baskı arttı.