İçeriğe atla

Matthiola

Matthiola
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Brassicales
Familya:Brassicaceae
Burnett 1835
Cins:Matthiola
Sinonimler

Matthiola Brassicaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir.[1][2][3]

Bu cins, yaklaşık 50 kadar farklı türü içermektedir. Bu türlerin birçoğu Akdeniz, Orta Asya ve Güneybatı Asya'da doğal olarak yetişir.

Matthiola türleri, yıllık veya çok yıllık otlardır ve genellikle dik, tüylü gövdelere sahiptirler. Yaprakları, sapsız veya kısa saplıdır ve genellikle kenarları tüylüdür. Çiçekler, genellikle yoğun bir şekilde kümelenmiş, 4 yapraklı ve hoş kokuludur. Çiçeklerin rengi, türüne ve çeşidine bağlı olarak değişebilir.[4]

Matthiola türleri, toprakta yetiştikleri yerlere göre değişen farklı ihtiyaçlara sahip olabilirler. Ancak genel olarak, tam güneşli veya hafif gölgeli, iyi drene edilmiş topraklarda yetiştirilirler. Tohumlar, genellikle bahar veya sonbahar aylarında ekilir ve çimlenme için ılık sıcaklıklar gerektirir.

Matthiola türleri, bitki hastalıklarına ve zararlılarına karşı dirençlidirler ve kolayca yetiştirilebilirler. Ancak, bazı türleri dona karşı hassas olabilirler.[5]

Matthiola türleri, genetik kaynaklarının korunması için de önemlidir. Bazı türler, genetik çeşitliliklerinin azalması nedeniyle tehdit altındadır ve bu nedenle koruma altına alınmışlardır.

Yetiştirme

Matthiola açık zeminde, çiçek tarhlarında, bordürlerde ve saksılarda yetiştirilir. Toprakların zorlu, organik ve mineral gübrelerle zenginleştirilmiş, verimli kireçli bir toprağa ihtiyaç var. Taze gübre uygulanması tavsiye edilmez. Bitki, günün uzunluğuna farklı tepkiler vererek ışığı sever. Başarılı ekim için ana koşullar hafif ve düşük sıcaklıktır. 2 haftada bir kova başına 10 ml oranında sulama suyuna sıvı gübre ilave edilir.[4]

Kaynakça

  1. ^ "GBIF". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021. 
  2. ^ "Mindat". 19 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021. 
  3. ^ "PaleoBioDB". 6 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2021. 
  4. ^ a b "Matthiola — care and cultivation, watering, reproduction | Global Flowers". global.flowers. 24 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2023. 
  5. ^ Schiller, Nan (12 Mayıs 2021). "How to Grow and Care for Stock Flowers (Matthiola incana)". Gardener's Path (İngilizce). 5 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ihlamur</span> bitki cinsi

Ihlamur (Tilia), Malvaceae (ebegümecigiller) familyasına bağlı, Kuzey Yarımküre'nin ılıman ve yarı tropik bölgelerinde yetişen ağaç cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Dere otu</span> bitki

Dere otu, maydanozgiller (Apiaceae) familyasından anavatanı Asya olan tek yıllık bir bitki türüdür. Bitkinin botanikteki adı ise Anethum Graveolens'tir ve bu cinsteki tek türdür. Anavatanı Avrupa'nın güneyi ve Asya'nın batısıdır. Türkiye'de de yabani olarak bulunduğu gibi, kültür bitkisi olarak bahçelerde de yetiştirilir. Dereotu, yaprakları ve tohumlarının yemeklere tat vermek için ot veya baharat olarak kullanıldığı Avrasya'da yaygın olarak yetiştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ballıbaba</span> bitki cinsi

Ballıbaba, ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından Lamium cinsini oluşturan bitki türlerine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Gübre</span> verimi artırmak için toprağa dökülen hayvansal dışkı.

Gübre, bitkinin beslenmesinde gerekli olan kimyasal elementleri sağlamak için toprağa ilave edilen herhangi bir madde.

<span class="mw-page-title-main">Kasımpatı</span> bitki cinsi

Kasımpatı (Chrysanthemum) ya da krizantem, yaklaşık 30 tür barındıran, papatyagiller (Asteraceae) familyasına bağlı bir cinstir. Asya ve kuzeydoğu Avrupa'ya yerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaktüsgiller</span> bitki familyası

Kaktüs, Caryophyllales takımının 1750 kadar bilinen türüne ve yaklaşık 127 cinsine sahip Cactaceae bitki familyasının bir üyesidir. "Kaktüs" kelimesi Latince aracılığıyla, Theofrastos tarafından kimliği kesin olmayan dikenli bir bitki için kullanılan Antik Yunanca kelimesinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Marul</span> Bitki

Marul, papatyagiller (Asteraceae) ailesinden geniş yeşil yapraklı, yıllık veya altı aylık bir ılıman iklim sebzesidir. Genelde yaprakları salata olarak çiğ tüketildiği gibi Çin gibi bazı ülkelerde kökü ve yaprakları pişirilerek de yenir.

<span class="mw-page-title-main">Menekşe</span> genellikle mor renkte çiçek

Menekşe, menekşegiller (Violaceae) familyasına bağlı Viola cinsini oluşturan çoğunlukla saksılarda yetiştirilen bitki türlerinin ortak adı. 400 ile 500 arası türü bulunmaktadır. Dünyanın birçok yerinde yetişebilmekle beraber en çok kuzey yarımkürede yetişir. Ayrıca Hawai ve Güneydoğu Asya'da da yetişebilir. Doğada aydınlık, fakat gölgede ve nemli bölgelerde yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Ballıbabagiller</span> bitki familyası

'Lamiaceae, Labiatae veya Türkçe adıyla 'Ballıbabagiller; 236 cins ve 7,280 tür ile temsil edilir ve dünya çapında özellikle ılıman kuşakta yayılış gösteren bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Turpgiller</span>

Turpgiller (Brassicaceae) familyası tek yıllık, iki yıllık veya çok yıllık otsu bitkiler, yarı çalılar, çalılar veya nadiren küçük ağaçlardan oluşmuştur. Brassicaceae familyası istilacı bitkilerin önemli bir kısmını barındıran ve aynı zamanda kolza, beyaz hardal, kara hardal, kırmızı hardal, yağ şalgamı, kır lahanası turp, çin marulu, başlahana, kale (karalahana), brüksel lahanası, brokoli, çin brokolisi, karnabahar, yer lahanası, roka, tere, çoban çantası gibi ekonomik önemi olan birçok bitkiyi içermektedir. Brasicaceae familyası, dünyanın hemen her yerinde bulunabilmektedir. Ancak kuzey ılıman kuşak ve özellikle Akdeniz havzası, Orta ve Güneybatı Asya’da daha yoğun yayılış göstermektedir. Tropiklerde ve Güney yarımkürede tür sayısı azdır. Brassicaceae familyası Dünya’da 337 cins ve yaklaşık 3350 tür ile geniş yayılış gösterirken, Türkiye Florası içerisinde 98 cins, 605 tür ve 676 takson içeren 4. büyük familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Çan çiçeği</span>

Çan çiçeği (Campanula), çan çiçeğigiller (Campanulaceae) familyasından bir, iki ya da çok yıllık bitkilerin ortak adı. Adlarını çiçeklerinin çan şeklinde olmasından alır. Latince'de Campanula küçük çan anlamına gelir. Çiçekleri için bahçelerde ve saksılarda süs bitkisi olarak yetiştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Çay (bitki)</span> Çaygiller familyasından bir bitki türü

Çay, çaygiller (Theaceae) familyasından nemli iklimlerde yetişen, yaprak ve tomurcukları içecek maddesi üretmekte kullanılan bir tarım bitkisi. Yeşil çay, siyah çay, fermente çay, beyaz çay, sarı çay, bitki çayı ve oolong farklı oksidasyon seviyelerinden geçirilerek üretilir. Diğer yandan Kukicha çayı yapraklardan ziyade sürgün ve gövdeden elde edilir. Çay bitkisinin bilimsel ismi Camellia sinensistir.

Begonia semperflorens, Begonia cinsine bağlı bir bitki türüdür.

Dianthus, Caryophyllaceae (Karanfilgiller) familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Yaklaşık 300 kadar türü olan bir bitki cinsidir. Bitkiler, çoğunlukla Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da doğal olarak yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Japon gülü</span> Bitki

Japon gülü ya da diğer adıyla Çin gülü, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından Doğu Asya kökenli saksı ve bahçe süs bitkisi türü.

<span class="mw-page-title-main">Tatlı patates</span> Yenebilir bitki türü

Tatlı patates, kahkahaçiçeğigiller (Convolvulaceae) familyasından anavatanı Orta Amerika olan, yumruları yenen, nişastalı ve tatlı bitki türüdür. Taze yaprakları ve filizleri de yenilebilir. Büyük, nişastalı, tatlı yumrulu kökleri kök sebze olarak kullanılır.

<i>Zelkova serrata</i>

Zelkova serrata, anavatanları Japonya, Çin, Kore ve Tayvan olan, yapraklarını döken bir ağaç türü. Genellikle süs ağacı olarak yetiştirilir ve bonsai olarak kullanılır.

<i>Genista tinctoria</i>

Genista tinctoria, Fabaceae (baklagiller) familyasından bir bitki türüdür.

<i>Phlomis russeliana</i>

Phlomis russeliana, Türkiye'ye özgü, Lamiaceae familyasından çiçekli bitki türüdür. Genellikle P. samia ve Phlomis viscosa ile karıştırılır. 1 metreye kadar uzayabilen, çok yıllık, dik gövdeli ve tüylü bir bitkidir. Gri-yeşil renkli yapraklar ok şeklindedir ve aşağıya bakar. Phlomis russeliana, güneş alan nemli toprakta süs çiçeği olarak yetiştirilir. - 20 santigrat derecedeki sıcaklıklara kadar hayatta kalabilir. İngiltere Kraliyet Bahçıvanlık Cemiyeti'nin Bahçe Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nemesia strumosa</span>

Nemesia strumosa, papatyagiller (Asteraceae) familyasından çok yıllık bir bitkidir. Doğal olarak Güney Afrika'ya özgüdür ancak yaygın olarak dünya genelinde süs bitkisi olarak yetiştirilir.