İçeriğe atla

Matthew Shepard

Matthew Shepard
Doğum1 Aralık 1976(1976-12-01)
Casper, Wyoming, ABD
Ölüm12 Ekim 1998 (21 yaşında)
Fort Collins, Colorado, ABD
Ölüm sebebiCinayet
Defin yeriWashington Ulusal Katedrali
VatandaşlıkAmerika Birleşik Devletleri ABD
EğitimWyoming Üniversitesi
Ebeveyn(ler)Judy Shepard, Dennis Shepard

Matthew Wayne Shepard (1 Aralık 1976 - 12 Ekim 1998), eşcinsel olması sebebiyle nefret cinayetine kurban giden Amerikalı öğrencidir.[1][2] ABD ve diğer birçok ülkede eşcinsel topluluğu nezdinde homofobi ve LGBT'lere yönelik şiddet için bir sembol olmuştur. Matthew Shepard, saldırıya uğramadan birkaç saat önce Eşcinsellik Bilinçlendirme Haftası etkinlikleri için bir planlama toplantısına katılmıştı.[3]

Arka plan

Öğrenimini sürdürdüğü Wyoming Üniversitesinde 7 Ekim 1998 tarihinde Russel Henderson ve Aaron McKinney adlarında kendilerini dindar ve muhafazakâr olarak tanımlayan iki genç ile tanışan Shepard, kendisini evine kadar götürebileceklerini söyleyen bu kişilere inanmış ancak onu uzak ve kırsal bir alana götüren iki genç Shepard'ı acımasız[1] yöntemlerle çeşitli işkencelere maruz bırakarak ağır yaralamış, onu bir çite bağlayıp orada yaklaşık 18 saat boyunca ölüme terk etmişlerdir.

Shepard, Aaron Kreifels adında bir bisikletçi tarafından bulunmuş ve bulunduğu sırada komadaydı. Shepard, 12 Ekim 1998 saat 12.53'te hayatını kaybetmiştir. İki gencin Shepard'a işkence edip[1] öldürmesinin nedeni Shepard'ın eşcinsel olmasıdır.[4]

Yargı süreci

McKinney ve Henderson tutuklandılar ve başlangıçta cinayete teşebbüs, adam kaçırma ve soygunla suçlandılar. Shepard'ın ölümünden sonra suçlamalar cinayete teşebbüsten birinci derece cinayete yükseltildi, bu da iki sanığın ölüm cezasına çarptırılabileceği anlamına geliyordu. Sanıkların kız arkadaşları Kristen Price ve Chasity Pasley, olaydan sonra cinayete yardım etmekle suçlandı. McKinney'in Kasım 1998 ön duruşmasında Çavuş Rob Debree, McKinney'in 9 Ekim'deki bir röportajda kendisinin ve Henderson'ın Shepard'ı bir soygun hedefi olarak belirlediklerini ve onu kamyonlarına çekmek için eşcinsel gibi davrandıklarını ve McKinney'in saldırıya uğradığını ifade ettiklerini ifade etti.

Aralık 1998'de sanıkların kız arkadaşlarından Pasley, birinci derece cinayetten sonra suçunu suçunu kabul etti. 5 Nisan 1999'da Henderson, cinayet ve adam kaçırma suçunu kabul ettiğinde mahkemeye çıkmaktan kaçındı. Ölüm cezasından kaçınmak için McKinney aleyhinde ifade vermeyi kabul etti. Bölge Yargıcı Jeffrey A. Donnell tarafından art arda iki ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Henderson'ın duruşması sırasında avukatı Shepard'ın eşcinsel olduğu için hedef alınmadığını savundu.

McKinney'nin davası Ekim ve Kasım 1999'da gerçekleşti. Savcı Cal Rerucha, McKinney ve Henderson'ın Shepard'ın güvenini kazanmak için eşcinsel gibi davrandıklarını iddia etti. McKinney'in kız arkadaşı Price, Henderson ve McKinney'nin Shepard'ı kamyona bindirmek ve onu soymak için eşcinselmiş gibi davrandıklarını ifade etti. Bu savunma hakim tarafından reddedildi. McKinney'nin avukatı, iki gencin Shepard'ı soymak istediğini ancak asla onu öldürmek istemediğini belirtti. Savcı Cal Rerucha, cinayetin Shepard'ın cinsel yönelimi yerine açgözlülük ve şiddet tarafından yönlendirildiğini savundu. Jüri, McKinney'i kasıtlı cinayetten değil, ağır cinayetten suçlu buldu. Shepard'ın ebeveynleri, McKinney'in şartlı tahliye olasılığı olmaksızın art arda iki ömür boyu hapis cezasına çarptırılmasıyla sonuçlanan bir anlaşma yaptı. Henderson ve McKinney, Bölge Yargıcı Jeffrey A. Donnell tarafından art arda iki kez ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Henderson ve McKinney, Rawlins'deki Wyoming Eyalet Hapishanesinde hapsedildi ve daha sonra aşırı kalabalık nedeniyle başka hapishanelere nakledildiler.

Ölümünden sonra

Yasa değişikliği

Yasanın imzalanmasından sonra parti kongresinde Dönemin ABD Başkanı Barack Obama ve Matthew Shepard'ın annesi Judy Shepard (sağdan üçüncü)

Shepard'ın cinsel yöneliminden ötürü homofobik işkence ile öldürülmesi Amerika Birleşik Devletleri'nde ve tüm dünyada büyük yankı uyandırmıştır ve cinayet sonrasında ABD'de nefret suçları kapsamına ilk kez cinsel yöneliminden dolayı öldürülen bir eşcinselin adıyla anılan kavram dahil edilmiştir.

2009'da, Amerika Birleşik Devletleri Kongresi eşcinsel olduğu için öldürülen Matthew Shepard ve siyahi olduğu için öldürülen[5] James Byrd, Jr. isimlerinin yasa kabul tüzüğünde yer aldığı, genellikle kısaca "Matthew Shepard Yasası" olarak anılan Nefret Suçlarını Önleme Yasası'nı[6] 28 Ekim 2009 tarihinde çıkarmıştır. Yasa ABD başkanı Barack Obama teklifi kanun hâline getiren mevzuatı imzalamıştır. Kanun cinsel yönelim veya cinsiyet kimliğine dayalı nefret suçları[7] nda işlemektedir.

Dernek kuruluşu

2007 yılında dünya genelinde bazı ülkelerde düzenlenen "Sessizlik Günü" etkinliklerinde Matthew Shepard'ın adı yazılı bir tişört taşıyan bit katılımcı.

Ölümünün ardından, Amerika Birleşik Devletleri'nde adına Matthew Shepard Foundation adlı bir dernek kurulmuştur.

Tiyatro oyunu, film ve kitap

Anısına The Laramie Project isminde oyun yazılmış ve The Matthew Shepard Story isminde belgesel-film çekilmiştir. Ölümünün ardından annesi tarafından The Meaning of Matthew: My Son's Murder in Laramie and a World Transformed adında kitap yazılmıştır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c Obama signs hate-crimes law rooted in crimes of 1998 18 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yayın: USA Today Yayın tarihi: 28 Ekim 2009, Erişim tarihi: 26 Haziran 2013.}}
  2. ^ Mother of Hate-Crime Victim to Speak at Colby 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Yayın: Colby, 29 Nisan 2011
  3. ^ Brooke, James (21 Kasım 1998). "Witnesses Trace Brutal Killing of Gay Student". The New York Times. 23 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2013. 
  4. ^ The Matthew Shepard Hate Crimes Prevention Act of 2009 23 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yayın tarihi: 10 Haziran 2010, İş: Gpo.gov
  5. ^ "Obama Signs Defense Policy Bill That Includes 'Hate Crime' Legislation". 29 Aralık 2012. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2013. 
  6. ^ Matthew Shepard and James Byrd, Jr. Hate Crimes Prevention Act (HCPA) 2 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. What You Need to Know.
  7. ^ Matthew Shepard/James Byrd, Jr., Hate Crimes Prevention Act of 2009 9 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. FBI. 2010, Erişim tarihi: 26 Haziran 2013

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Homofobi</span> homoseksüel ve LGBT bireylere karşı hoşnutsuzluk veya ön yargı

Homofobi, eşcinsellere veya eşcinselliğe karşı duyulan nefret, önyargı, hoşnutsuzluk, korku veya ayrımcılıktır. Geniş manası ile diğer cinsel yönelimlere sahip olan LGBT kişileri de içerir. Sıfat olarak, homofobisi olan kişiler homofobik olarak anılır. Homofobik davranış ilkelerini sergileyen kişinin gerçekleştirdiği eylemler bütünü "homofobi" sadece psikiyatrik bir kavram değildir. Her 48 saatte bir, eşcinsel bir kişinin homofobiyle bağlantılı şiddete maruz kalarak öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Uluslararası Af Örgütü'ne göre yaklaşık 70 ülkede eşcinsellere şiddet uygulanmaktadır ve 8 ülkede eşcinsellere idam cezası verilmektedir.

Nefret suçu ; bir kişiye veya gruba karşı ırk, dil, din, cinsiyet ve cinsel yönelim gibi durumlara karşı oluşmuş ön yargı sebebiyle işlenen, genellikle şiddet içeren suçlar. Zaten suç olan eylemleri kapsar ve ön yargı sebebiyle işlenilmiş olmaları suçun cezasının artmasına neden olur. Bu açıdan nefret söyleminden farklı bir kavramdır. Eğer bu suç bir defaya mahsus olarak işlenmemişse ve süreklilik arz ediyorsa, suç işleyenler nefret grubu olarak adlandırılırlar. Bu suçları engellemeye ve suç işleyenleri cezalandırmaya yönelik düzenlenmiş yasalara ise nefret yasası denir.

<span class="mw-page-title-main">LGBT</span> Lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireyler için kullanılan kısaltma

LGBT veya GLBT ya da LGBTQ+, 1990'larda LGB kısaltmasından sonra ortaya çıktı ve 1980'lerin ortaları ile sonlarından bu yana gey sözcüğü yerine kullanılarak LGBT topluluğunu temsil etmeye başladı. Birçok etkinci, gey topluluğu kullanımının eksik bir tanımlama olduğunu düşünerek LGBT topluluğu kullanımına geçti.

Töre ve namus suçları, namus cinayeti ya da onur suçu, aldatmak, zinâ etmek, evlenmeyi reddetmek, boşanmaya çalışmak, tecavüze uğramış olmak gibi nedenlerle, aile fertlerine yöneltilen şiddet. Batılı kaynaklarda genellikle onur suçları şeklinde adlandırılır. Bu suçların çok büyük bir kısmı cinayetle sonuçlanır. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonunun tahminlerine göre dünyada her sene yaklaşık 5000 kadın veya genç kız töre ve namus cinayetlerine kurban gitmektedir.

Cinsel yönelimi değiştirmeye yönelik tecavüz, kurbanın cinsel yönelimini değiştirmek amacıyla eşcinsel, biseksüel veya heteroseksüellikten farklı bir cinsel yönelime sahip birinin heteroseksüele dönüştürülmesi amacıyla gerçekleştirilen tecavüz türüdür.

Gey dostu; LGBT kültürü içerisinde eşcinseller arasındaki bireysel ilişkileri ifade eden eşcinsel ilişki ve eşcinsel seksi destekleyen, tüm yönelimlere saygılı olan, eşit davranan ve onları yargılamayan bir çevre yaratmak amacıyla eşcinsellere ve LGBT topluluğunun her üyesi dahil olmak üzere; açık ve onları hoş karşılayan, diğer mekanlardaki olabilecek homofobik tavırlara ve yasaklara karşı gey mekanları, politikaları, insanları veya kurumları ifade eder. Gelişmiş batı ülkelerinde ve yine birçok medeni ülkede eşcinsellerin kendilerini rahat hissettikleri, onlara özel; saunalar, sinemalar ve gey dostu konaklama ile diğer LGBT mekanları bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İbne</span>

İbne, aktif eşcinsel erkek anlamında argo bir söz, pasif içinse "puşt" sözü kullanılır. Eşcinsel olmayan erkek bireylere hakaret olarak da kullanılır. Bununla birlikte, LGBT toplulukta sıkça kullanılan bir LGBT argosudur.

<span class="mw-page-title-main">LGBT'lere yönelik şiddet</span> LGBTlere yönelik bir şiddet

LGBT'lere yönelik şiddet, diğer adıyla eşcinsel, gey düşmanlığı, eşcinsel karşıt odaklı karşı cins tarafından uygulanan şiddettir.

Türkiye'de nefret cinayeti kurbanı LGBT'lerin yer aldığı sıralı isim listesi. Türkiye'de onyıllardır LGBT'ler cinayetleri yaşanmaktadır. Türkiye'de, ülke geneli eşcinsellere yönelik nefret çok yaygındır. Sayısız cinayet kurbanı LGBT'lerden işbu listede kaynaklandırılabilen Türk nefret suçu kurbanı LGBT'ler yer almaktadır.

LGBT topluluğu veya LGBT toplumu, lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireylerin ortak çıkarları, sorunları ve hedefleri doğrultusunda birleşmesi, bir bütün haline gelmesi. LGBT olup farklı sorunları olan gruplar, topluluklar, altkültürel hareketler, gey mahalleleri ve LGBT örgütlerinden oluşmaktadır. Bu amaçla oluşturulan LGBT topluluğu eşcinsel bireylerin insan hakları hareketinin temelini attı.

Roşin Çiçek cinayeti veya kamuoyunda cinsel rüşt yaşını tamamlamadığı için kısaltma adıyla bilinen adıyla R.Ç cinayeti, Diyarbakır'da eşcinsel olduğu için babası ve iki amcası tarafından toplamda on dört yerinden kurşunlanarak öldürülen nefret cinayeti kurbanı 17 yaşındaki eşcinsel çocuğun öldürülmesi olayı. Cinayetten önce eşcinsel olduğu gerekçesiyle ailesi ve yakın çevresi tarafından dışlanarak şiddete maruz kalan ve bu nedenle evden kaçan Roşin Çiçek, 2 Temmuz 2012 tarihinde babası ve iki amcası tarafından öldürülmüştür.

LGBT tarihi, ilk çağlardan günümüze kadar gelen çok eski bir uygarlık tarihine sahiptir. Lezbiyen, gey, biseksüel ve trangender bireylerin duygusal ve cinsel birlikteliğini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde LGBT tarihi</span>

Sovyetler Birliği'nde LGBT tarihi, Sovyetler Birliği'nde LGBT tarihini konu alır. Sovyetler Birliği'nde eşcinselliğin durumu üç ana dönemde incelenir. Ekim Devrimi sonrası dönemde 1917-1933 arasında homoseksüellik suç olmaktan çıkarılarak eşcinseller kanun önünde önceki ve sonraki döneme göre daha avantajlı bir konuma sahip olmuştur. Bu yılların akabinde Stalin döneminden itibaren kanunlarca "hastalık" olarak nitelendirilmiştir. 1934-1986 yılları arasında yeniden suç kapsamına alınarak kamuoyuna duyurulmaksızın kovuşturma ve hukuki süreçlere tabi tutulmuştur. 1987-1990 yılları arasında ise kamuya açık tartışmalara izin verilmiş; bilim, akademi ve edebiyatta çeşitli konularla ele alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'ta LGBT hakları</span>

Belarus'ta lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin uğramadığı yasal sorunlarla yüz yüzedir. Belarus'ta hemcins cinsel aktiviteler hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır. Hemcins çiftlerin başta olduğu hanehalkları, karşı cins çiftlere mevcut olan aynı yasal korunmalara sahip değildir.

<span class="mw-page-title-main">Romanya'da LGBT hakları</span>

Romanya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan insanların karşılaşmadığı yasal zorluklar ve ayrımcılığa uğrayabilir. Romanya toplumunun LGBT vatandaşların haklarına dair tutumu genel olarak muhafazakârdır. Buna rağmen, 2000 yılından beri ülkede LGBT hakları mevzuatı konusunda büyük değişimler yer almıştır. Son yirmi yıl içerisinde eşcinsellik yasak olmaktan çıkarıldı, kapsamlı ayrımcılık karşıtı yasalar uygulandı, cinsel rüşt yaşı eşit yapıldı ve homofobik nefret suçlarına karşı yasalar sunuldu. Üstelik Bükreş'teki senelik onur yürüyüşü ve Kaloşvar'daki "Gay Film Geceleri" gibi etkinliklerin düzenlenmesiyle, LGBT topluluklarının görünürlüğü artmıştır. İnsan Hakları İzleme Örgütü, 2006'da Romanya'yı "cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine dayalı hak ihlâlleriyle mücadele etmekte örnek verici ilerlemeler" kaydeden beş ülkeden biri olarak nitelendirdi. Pew Research Center'ın 2016 yılında yaptığı bir ankette, Romanyalıların yüzde 85'i, eşcinselliğin toplum tarafından kabul edilmemesi gerektiği görüşündeydi.

Cinsiyet suçlarının kovuşturulması, tecavüz ve diğer cinsel şiddet suçlarının kovuşturulmasına yönelik yasal işlemlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Laramie Projesi</span>

Laramie Projesi, Moisés Kaufman ve Tektonik Tiyatro Projesi üyeleri tarafından 2000 yılında sahnelenen, 1998'de Wyoming Üniversitesi'nden eşcinsel Matthew Shepard'ın Laramie, Wyoming'de öldürülmesine verilen tepki hakkındaki oyundur. Yaşanan cinayet, bir nefret suçu olarak kınanmış ve Wyoming de dahil olmak üzere çeşitli eyaletlerde nefret suçu yasalarının eksikliğine dikkat çekmiştir.

Laramie Projesi, Moisés Kaufman tarafından yazılıp yönetilen ve Nestor Carbonell, Christina Ricci, Dylan Baker, Terry Kinney ve Lou Ann Wright'ın oynadığı 2002 yapımı bir drama filmidir. Aynı adlı oyundan uyarlanan film, 1998 yılında Matthew Shepard'ın Laramie, Wyoming'de öldürülmesinin ardından yaşananları anlatıyor. 2002 Sundance Film Festivali'nde galası yapıldı ve ilk kez Mart 2002'de HBO'da yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Irak'ta LGBT hakları</span>

Irak'ta lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) bireyler yoğun oranda ayrımcılığa uğramaktadır. Açık eşcinsel erkeklerin Irak Silahlı Kuvvetleri'nde askerlik hizmetinde bulunmalarına izin verilmemektedir ve hem hemcins evlilikleri hem de medenî birliktelikler kanunen yasaktır. Cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği temelinde yapılan ayrımcılığı yasaklayan hiçbir yasa yoktur ve LGBT bireyleri sürekli olarak vigilantist şiddete veya namus cinayetlerine maruz kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık'ta LGBT hakları</span>

Birleşik Krallık'ta lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları çoğu Avrupa ülkesine kıyasla daha gelişmiş durumdadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.