Matsu (tanrıça) - Turkipedia

Mazu ya da Matsu (geleneksel Çin yazısı: Geleneksel Çince: 媽祖, basitleştirilmiş Çin yazısı: Basitleştirilmiş Çince: 妈祖; pinyin: Māzǔ; Wade-Giles: Ma-tsu), Taoist deniz tanrıçası, balıkçıların ve denizcilerin koruyucusudur. Çince Mazu ismi, ana-ata anlamına gelmektedir.

Çin'in güneydoğu kıyı bölgeleri ile çevre ülkelerde, özellikle de Zhejiang, Fujian, Tayvan, Guangdong ve Vietnam'da çok yaygın bir külttür.

İsimleri

Mazu (媽祖, tam çevirisi "Ana-Ata"), vaye Mazu-po (媽祖婆, "Mazu nine"), Japoncada Matsu olarak tellafuz edilir
Tian Hou (天后, tam çevirisi "Göksel İmparatoriçe" veya "Göksel Kraliçe") ya da Vietnamcada Thiên Hậu
Tian Fei (天妃, tam çevirisi "Göksel Prenses Eş"), Japonca telaffuzu Tenpi
A-Ma veya A-Po (阿媽, 阿婆, "Büyükanne")
Tianshang Shengmu veya Tianhou Shengmu (天上聖母, 天后聖母, ikisi de "Göksel Kutsal Ana") ya da Vietnamca Thiên Hậu Thánh Mẫu
Hayatta iken adı Lin Moniang (geleneksel Çin yazısı: Geleneksel Çince: 林默娘, basitleştirilmiş Çin yazısı: Basitleştirilmiş Çince: 林默娘; pinyin: Lín Mòniáng) idi.

Tarihsel kişilik

Efsaneye göre, Lin Moniang 960 yılında (Kuzey Song Hanedanı dönemi başları) Fujian'de Meizhou Adası'nda Lin Yuan (林愿) yedi kızından biri olarak dünyaya geldi. Doğduğunda ağlamadığı için adı "Sessiz Kız" adını aldı.

Yüzmeyi onbeşindeyken, geç sayılabilecek bir yaşta öğrendi. Ancak kısa sürede mükemmel bir yüzücü oldu. Balıkçı sandallarına yol göstermek için, en fırtınalı havalarda bile kırmızı elbisesini giyerek sahilde dikilirdi.

Bir söylenceye göre Lin Moniang'ın babası ve erkek kardeşleri balıkçılık yapıyordu. Bir gün kardeşleri ve babası denizde iken büyük bir tayfun gelir; herkes onların denizde kaybolacağından korkmaktadır. Lin Moniang fırtınanın ortasında dualar ederek bir tür trans haline girer. Efsanenin kimi versiyonlarında ise rüya görmektedir. Bu trans ya da rüya halinde iken, babası ve erkek kardeşlerinin denizde boğulmak üzere olduğunu görür. Elleriyle kardeşlerini, ağzı ile ise babasını yakalar. Bu sırada annesi onu bulur ve uyandırmaya çalışır. Ancak Moniang öylesine kendinden geçmiştir ki, annesi onun öldüğünü zannerder. Annesinin feryatlarını duyan Moning annesine seslenmek için ağzını açınca babası düşer. Tam bu sırada iki erkek kardeş sağ salim geri dönerler. Babalarını kaybeden kardeşler köylüler mucize kurtuluşlarını anlatırlar.

Lin Moniang'ın ölümü hakkında farklı efsaneler vardır. Bir efsaneye göre 987 yılında 28 yaşında ölmüştür, bir dağın zirvesine tırmanmış, buradan da cennete uçarak tanrıça olmuştur. Bir başka efsaneye göre ise, 16 yaşındayken babasını bulmak üzere denize açılıp yüzmekten bitkin düşerek boğulmuş, cesedi Matsu Adalarından Nankan adasında sahile vurmuştur.

Mazu Festivali

Çin ay takviminin 3. ayının 23. günü doğum günü olarak kutlanmaktadır. Genellikle miladi takvimin Nisan, Mayıs aylarına denk gelmektedir.

2001: Nisan 16
2002: 5 Mayıs
2003: 24 Nisan
2004: 11 Mayıs
2005: 1 Mayıs
2006: 20 Nisan
2007: 9 Mayıs
2008: 28 Nisan
2009: 18 Nisan
2010: 6 Mayıs

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Matsu (tanrıça) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Taoizm</span> Çin kökenli dini veya felsefi gelenek

Taoizm, Antik Çin'de ortaya çıkmıştır ve temeli Laozi'nın yazılı eseri Dao De Jing'e dayanan bir öğretidir. Dao öğretinin temelidir. Çincede yol, yürümek, konuşmak, yön, yöntem, akış vb. anlamlara işaret eder. Dao Öğretisi'nin kurucu üstadları Laozi, Çuangzi ve Liezi'dir. Bu üstadların yazıları kozmogoni yani kainat ve onun doğuşu, kainatın yasa ve ilkeleri, insan ve doğanın kainat ile bağı, toplumsal yönetişim ilişkilerinin asıl doğası üzerine kuruludur. Antik Çin'de ortaya çıkan astronomi, hekimlik ve birçok doğa bilimlerinin köksel savını oluşturmuştur. Bahar-Güz Devri ve takip eden Savaşan Eyaletler Devrinde Çin'de ortaya çıkmış Yüz Düşünce Okulu içinde yer alan en önemli birkaç akımdan biridir. Bu akımlar arasında Kongzi (Konfüçyüs) de yer almaktadır.

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

Zheng He (1371-1433) ünlü Çinli denizci, amiral ve kâşif.

Tayvan ya da resmî adıyla Çin Cumhuriyeti, Tayvan Adası ile Penghu, Kinmen, Matsu ve bazı diğer adacıklarda yerleşik bir Doğu Asya ada ülkesi. Tayvan resmî olarak, Çin'i yöneten Çin Komünist Partisi'ni Çin anakarasında işgalci güç olarak kabul eder. 1949 yılından günümüze kadar sık sık Çin Halk Cumhuriyeti ile olan rekabetiyle gündeme gelen Tayvan yönetimi, Çin anakarasında kontrol ve yönetim hakkı iddia ederek kendini gerçek Çin olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Dingyuan</span>

Dingyuan Çin savaş gemisi ve İmparatorluk Beiyang Donanması'nın amiral gemisidir. Eski kitaplarda ismi geleneksel olarak Ting Yuen veya Ting Yuan olarak geçer. Kardeş gemisi Zhenyuan‘dır.

Makao ya da tam resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Makao Özel İdari Bölgesi, Güney Çin Denizi kıyısında, İnci Nehri Deltası'nın batısında bulunan bir şehir. Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı özel idari bölgedir ve yönetimsel ve ekonomik sistemleri, Çin anakarasındakilerden farklıdır. Yüzölçümü 28,2 km² olan Makao, 667.400 kişilik nüfusuyla Dünya'da nüfusun en yoğun olduğu bölgedir.

Nankin ya da Nanjing, Çin'in Jiangsu eyaletinin başkentidir.

Guangdong, Güney Çin'de, Güney Çin Denizi'nin kuzey kıyısında Çin'in 23 eyaletinden (sheng) biridir. Eyalet başkenti Guangzhou'dur. Toplam yaklaşık 179,800 km² (69,421 sq mi), alanda 126,84 milyon nüfusuyla Guangdong, Çin'in en kalabalık eyaleti ve bölgeye göre 15'inci en büyük ve aynı zamanda dünyanın en kalabalık üçüncü ülke alt bölümüdür.

Wade-Giles, Pekin'de kullanılan Mandarin formu üzerinde kurulu Çince romanizasyon sistemidir. 19. yy. ortalarında Thomas Wade tarafından üretilen bir sistem üzerine gelişmiştir ve Herbert Giles'e ait 1892 basımı Çince-İngilizce sözlük ile son haline gelmiştir.

Neokonfüçyüsçülük, Song Hânedanlığı zamânında oluşup kökeni Konfüçyüsçülük'te olan, fakat aynı zamanda Daoizm ve Budizm'den de etkilenmiş dînî ve felsefî bir akımdır. Neokonfüçyüsçülük, Song Hânedanlığı kurulduğundan beri Çin'e hâkim olmuş en etkin düşünsel akımlardan biridir. Çincede bu kavram, bu şekliyle mevcut değildir. Onun yerine Songxue, Lixue veyâ Xinli Xue diye bilinir.

Çince Vikipedi (中文維基百科/中文维基百科), Vikipedi'nin Çince sürümüdür. Mayıs 2001'de başlatıldı ve 19 Ekim 2024 tarihi itibarıyla, Çince Vikipedi'nin 1.447.315 maddesi, 3.602.084 kullanıcısı ve 63 hizmetlisi bulunmaktadır. Açıldığı günden beri 84.327.721 kez katkıda bulunulmuştur. Madde sayısına göre 12. büyük Vikipedi sürümüdür.

Fujian'in büyük bir kısmı Çin Halk Cumhuriyeti tarafından idare edilmektedir. Ancak Kinmen ve Matsu olmak üzere iki takım ada Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) idaresi altındadır. Bu nedenle Çin Cumhuriyeti idari bölümlenmesinde de bir Fujian eyaleti bulunur.

Jeremy Shu-How Lin, P. League+ (PLG) takımlarından Kaohsiung 17LIVE Steelers'ın formasını giyen Tayvan asıllı Amerikalı profesyonel basketbolcu. Lakabı "Linsanity"dir. Lin, NBA'de oynayan ilk Çin veya Tayvan kökenli Amerikalı ve ligde oynayan az sayıdaki Asyalı Amerikalıdan biridir. Kendisi, 2019 yılında Toronto Raptors ile NBA şampiyonluğu kazanan ilk Asyalı Amerikalıdır.

Terry Tai-Ming Gou, 8 Ekim 1950'de Banqiao Bölgesi, Yeni Taipei, Tayvan'da doğan iş insanı dünyanın en büyük elektronik imalat hizmetleri (EMS) şirketi olan Hon Hai Precision şirketinin kurucusu ve halen başkanıdır. Şirket birçoğu Çin'de olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde fabrikalara sahiptir ve şirketlerde 800.000 civarından işçi çalıştırmaktadır.

Matsu Adaları, Doğu Çin denizinde 36 ada ve adacıktan oluşan bir takımada. Henüz Çin Cumhuriyeti (Tayvan)'ne ait Fujian iline bağlı Lienchiang İlçesi olarak yönetilir. Tayvan'ın en küçük ilçesidir.

"Çin Cumhuriyeti Özgür Alanı", Çin Cumhuriyeti Hükümeti'nin kendi fiili yönetimi altında olan toprakları tanımlamak için kullandığı bir terim. Terimin kapsamına giren topraklar şunlardır: Tayvan, Penghu, Kinmen, Matsu ve bazı diğer küçük adalar. Tayvan adası tüm alanın ana bileşenini oluşturduğu için "Çin Cumhuriyeti Tayvan Alanı" veya sadece "Tayvan Alanı" olarak bilinir. "Tai-Peng-Kin-Ma" terimi de esasen aynı anlama gelmektedir, ancak Çin Cumhuriyeti'nin Güney Çin Denizi'ndeki adacıkları kapsamaksızın sadece bölgenin dört ana adasını kapsar.

<i>Suikastçı</i> (film, 2015) Dövüş sanatları filmi

Suikastçı, Tayvanlı yönetmen Hou Hsiao-hsien tarafından yönetilen 2015 yapımı dövüş sanatları filmidir. Tayvan/Çin/Hong Kong ortak yapımı olan film, 2015 Cannes Film Festivali'nin ana yarışma bölümünde resmi bir seçimdi. Hou, Cannes'da En İyi Yönetmen ödülünü kazandı. Film 27 Ağustos'ta Çin ve Hong Kong'da, bir gün sonra 28 Ağustos 2015'te Tayvan'da gösterime girdi. 88. Akademi Ödülleri'nde En İyi Uluslararası Film Ödülü için Tayvan adayı olarak seçildi ancak kısa listede aday gösterilmedi.

Belarus-Çin ilişkileri, Belarus ile Çin arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Belarus Cumhuriyeti ve Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) devletleri oluşturmaktadır. Belarus'un Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay, Guangzhou ve Çongçing şehirlerinde başkonsoloslukları vardır. ÇHC'nin Minsk'te işlettiği bir büyükelçiliği vardır.

Ma Lin 1931-38 yılları arasında Çinghay valisi ve Ma Qi'nin kardeşi. Linxia ilçesi, Kansu'da 1873'te doğmuş bir Müslüman olarak güneydoğu Kansu ilçesi generalliği, Çinghay il yönetiminde meclis üyeliği ve Çinghay İli İnşaat Bürosu başkan vekilliği gibi kardeşinin mevkilerinde bulundu. Ma Haiyan'ın oğluydu.

Tu'er Shen veya Tu Shen, eşcinsel kişiler arasındaki aşkı ve cinsel ilişkiyi idare eden bir Çin tanrısıdır. Adı Türkçeye motamot çevirilecek olursa " tavşan tanrı" anlamına gelir. Müritleri onu Ta Yeh olarak isimlendirir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.