İçeriğe atla

Matrix (film)

Kontrol Edilmiş
Matrix
The Matrix
YönetmenLana ve Lilly Wachowski
YapımcıJoel Silver
SenaristLana ve Lilly Wachowski
OyuncularKeanu Reeves
Laurence Fishburne
Carrie-Anne Moss
Hugo Weaving
Joe Pantoliano
MüzikDon Davis
Görüntü yönetmeniBill Pope
KurguZach Staenberg
StüdyoWarner Bros
Village Roadshow Picture
Groucho II Film Partnership
Silver Pictures
DağıtıcıWarner Bros
Roadshow Entertainment
CinsiSinema filmi
RenkRenkli
Yapım yılı1999
Süre136 dakika
Dilİngilizce
Bütçe63.000.000 $
Hasılat466.600.000 $
Devam filmiMatrix Reloaded

"Matrix, (özgün adıyla: The Matrix) 1999 yapımı bir bilimkurgu aksiyon filmidir.[1] Wachowski kardeşler tarafından yazılmış ve yönetilmiştir.[a] Matrix film serisinin ilk bölümü olup, Keanu Reeves, Laurence Fishburne, Carrie-Anne Moss, Hugo Weaving ve Joe Pantoliano'nun başrollerini paylaştığı film, insanoğlunun, zekice makineler tarafından yaratılmış olan ve insanların bedenlerini enerji kaynağı olarak kullanırken dikkatlerini dağıtmak için yarattığı bir simülasyon olan Matrix'in içinde bilinçsizce tutsak olduğu distopik bir geleceği tasvir eder.[2] Bilgisayar programcısı Thomas Anderson, hacker takma adı "Neo" olarak gerçeği ortaya çıkardığında, diğer Matrix'ten kurtulan insanlarla birlikte makinelerle bir isyana katılır.

Matrix, bilimkurgu alt türü olan siberpunk'un bir örneğidir.Wachowski'lerin aksiyon sahnelerine yaklaşımı anime'den ve dövüş sahneleri (özellikle Hong Kong aksiyon sinemasından dövüş koreografları ve telkâri fu teknikleri) ile etkilenmiştir; diğer etkiler arasında Platon'un Mağara'sı ve 1990'ların Telnet hacker toplulukları bulunur. Film, kırmızı hap gibi terimleri popülerleştirdi ve bazı karakterlerin yüksek algısı, bir çekim içindeki eylemin yavaşlatılarak ilerlemesine izin verilirken kamera normal hızda sahnede hareket eder gibi görünerek, belirli karakterlerin hızlandırılmış hareketlerinin normal olarak algılanmasına olanak tanıyan "mermi zamanı" olarak bilinen bir görsel efekt tanıttı.

The Matrix, 31 Mart 1999'da Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sinemalarda geniş çapta beğeni topladı; eleştirmenler, yenilikçi görsel efektleri, aksiyon sahneleri, sinematografi ve eğlence değerini övdü.[3] Film, 63 milyon dolarlık bir bütçeyle 460 milyon doların üzerinde bir gişe başarısı elde ederek, 1999'un en yüksek gişe hasılatı elde eden Warner Bros. filmi ve o yılın dördüncü en yüksek gişe hasılatı elde eden filmi oldu. Film, 72. Akademi Ödülleri'nde En İyi Görsel Efektler, En İyi Film Kurgusu, En İyi Ses ve En İyi Ses Kurgusu dallarında aday gösterildi ve bu dört kategoride de ödül kazandı. Film ayrıca, 53. İngiliz Akademisi Film Ödülleri'nde En İyi Ses ve En İyi Özel Görsel Efektler ödüllerini kazandı ve Wachowski'ler, 26. Saturn Ödülleri'nde En İyi Yönetmen ve En İyi Bilimkurgu Film ödüllerini aldı. Matrix, tüm zamanların en büyük bilimkurgu filmleri arasında kabul edilir ve 2012'de, Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihsel ve estetik açıdan önemli" olarak Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Film Arşivi'nde koruma altına alınmak üzere seçildi.[4]

Filmin başarısı, 2003'te iki devam filmi olan The Matrix Reloaded ve The Matrix Revolutions'ın piyasaya sürülmesine yol açtı; bunlar da Wachowski'ler tarafından yazılmış ve yönetilmiştir. Matrix franchise'ı, Wachowski'lerin yoğun olarak yer aldığı bir animasyonlu antoloji filmi olan The Animatrix ile çizgi romanlar, video oyunları ve genişletilmiş teorilerin üretimiyle genişletildi. Franchise, filmlerde ima edilen bazı dini ve felsefi fikirleri genişleten kitaplar ve teorilerle ilham verdi. Dördüncü bir film olan The Matrix Resurrections, 22 Aralık 2021'de yayınlandı."

Konusu

Saygın bir yazılım şirketinde çalışan Thomas Anderson (Keanu Reeves), gecelerini "Neo" adı altında program kırarak ve Matrix'i araştırarak geçirir. Esrarengiz şekilde Trinity ve Morpheus ile tanışan Neo, yaşadığı dünyanın aslında beyninde gerçekleşen bir simülasyondan ibaret olduğunu öğrenir ve kendini bu durumdan kurtarmak için Morpheus'un önderliğindeki ekibe katılır. Neo gerçek dünyada ilk nefesini aldıktan sonra simülasyona tekrar girerek Matrix'in ne olduğunu kavrayacak ve kurtarılma nedenini öğrenerek gelişen olaylar çerçevesinde yeni kimliğini tanımaya çalışacaktır.

Filmdeki olaylar çok ileri bir tarihte teknolojinin son derece gelişmiş olduğu, yapay zekaya sahip makinelerin yaratılmış olduğu bir dünyada geçmektedir. Bu dünyada makineler ve insanlar arasında ortaya çıkmış, savaş sonucunda insan ırkı makineleri yenebilmek için onların enerji kaynağı olan güneş ışınlarının dünyaya inmesini engellemek adına, gökyüzünü kimyasal silahlarla siyah bulutlar oluşturmak suretiyle kapatmıştır. Bunun sonucunda enerji ihtiyacını karşılayamayan makineler yeni enerji kaynakları bulmaya yönelir ve insan vücudunun çok iyi bir enerji motoru olduğunu fark ederler. Böylece insanları köle olarak enerji üretimi için kullanmaya başlarlar ve herhangi bir isyan durumundan kaçınmak için insanların zihinlerini meşgul edecek bir program tasarlarlar. Bunun sonucunda köle insanlar aslında bilinçsiz bir şekilde uyurken zihinleri makinelere bağlı bir şekilde Matrix programının içerisinde her şeyden habersiz sanal bir dünyada yaşamaya devam ederler. Filmin başkahramanı Neo bu insan tarlalarında uyanır ve gerçek dünyada insanların yaşadığı tek yer altı şehri olan Zion'a götürülür ve gerçek dünyaya alıştıktan sonra Morpheus'un ekibiyle beraber makinelere karşı savaşmaya başlar..

Oyuncu kadrosu ve Türkçe seslendirme

Keanu Reeves ... Neo / Thomas Anderson (Murat Şen)

Laurence Fishburne ... Morpheus (Ayhan Kahya)

Carrie-Anne Moss ... Trinity (Özden Ayyıldız)

Hugo Weaving ... Ajan Smith (Ali Ekber Diribaş)

Joe Pantoliano ... Cypher (Faruk Akgören)

Marcus Chong ... Tank (Uğur Taşdemir)

Julian Arahanga ... Apoc (Talat Turhan Türkeli)

Belinda McClory ... Switch (Deniz Kurtuluş)

Matt Doran ... Mouse (İlham Erdoğan)

Anthony Ray Parker ... Dozer (Ahmet Nasıroğlu)

Rowan Witt ... Kaşıklı Çocuk (Aysun Topar)

David Aston ... Rhineheart (Aziz Güngör)

Marc Aden Gray ... Choi (Cüneyt Öner)

Ada Nicodemou ... Dujour (Burcu Güneştutar)

Gloria Foster ... Kahin (Nalan Yavuz)

Deni Gordon ... Rahibe (Figen Aksoy)

Paul Goddard ... Ajan Brown (Murat Atıl)

Robert Taylor ... Ajan Jones (İsmail Yıldız)

Ödüller

Matrix dört Oscar aldı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Vinyard, Marc. "Box Office Mojo". CC Advisor. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024. 
  2. ^ Allen, Jamie (November 28, 2012). "The Matrix and Postmodernism". Prezi.com. Archived from the original on December 21, 2019. Retrieved April 15, 2019.
  3. ^ HOOGEN, R. J. VAN DEN (Şubat 2012). "AVERAGING SPACE-TIME: WHERE DO WE GO FROM HERE?". The Twelfth Marcel Grossmann Meeting. WORLD SCIENTIFIC. doi:10.1142/9789814374552_0029. 
  4. ^ Page, Jason S. (4 Haziran 2013). "Boildown Study on Supernatant Liquid Retrieved from AW-106 in December 2012". 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Dünyalar Savaşı</i> (film) Steven Spielbergün 2005 filmi

Dünyalar Savaşı, Steven Spielberg tarafından yönetilen ve Josh Friedman ile David Koepp tarafından H.G. Wells'in 1898 tarihli romanı Dünyaların Savaşı'ndan uyarlanarak yazılan 2005 yapımı Amerikan bilimkurgu, aksiyon gerilim filmidir. Başrolde Tom Cruise'un yanı sıra Dakota Fanning, Miranda Otto ve Tim Robbins yer alırken, filmin anlatıcılığını Morgan Freeman üstleniyor. Film, ayrı yaşadığı çocuklarına bakmak zorunda olan Amerikalı bir liman işçisinin, uzaylılar Dünya'yı istila edip dev savaş makineleriyle şehirleri harap ettiğinde onları korumak ve anneleriyle yeniden bir araya getirmek için verdiği mücadeleyi anlatıyor.

<span class="mw-page-title-main">Keanu Reeves</span> Kanadalı oyuncu

Keanu Charles Reeves, Kanadalı oyuncu, yapımcı, yönetmen ve müzisyen. Beyrut'ta doğdu ve Toronto'da büyüdü, ilk oyunculuğunu Kanada televizyon dizisi Hangin' In'de (1984) yaptı ve ilk uzun metrajlı filmini Genç Kan (1986) ile yaptı. Reeves asıl çıkışını bilimkurgu komedisi Bill ve Ted'in Maceraları'nda (1989) yaptı ve devam filmlerinde rolünü tekrarladı. Bağımsız drama Benim Güzel Idaho'm (1991) filminde bir dolandırıcıyı canlandırarak övgü topladı ve Kırılma Noktası (1991) ve Hız Tuzağı (1994) filmlerindeki başrolleriyle kendini bir aksiyon kahramanı olarak kabul ettirdi.

<i>Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü</i> Yüzüklerin Efendisi serisinin üçüncü filmi (2003)

Yüzüklerin Efendisi: Kralın Dönüşü, Peter Jackson'ın yönetmenliğini yaptığı, J. R. R. Tolkien'in Yüzüklerin Efendisi kitaplarının ikinci ve üçüncü bölümlerinden uyarlanan 2003 yılında gösterime giren fantezi filmidir. Yüzüklerin Efendisi film serisinin Yüzük Kardeşliği ve İki Kule'den sonra üçüncü filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Ajan Smith</span> Matrix serisinde yer alan karakter

Ajan Smith, Wachowski Kardeşlerin yazıp-yönettiği Matrix film(ler)inde yer alan, Hugo Weaving'in canlandırdığı karakter.

<i>Matrix Reloaded</i> Matrix serisinin ikinci filmi (2003)

Matrix Reloaded, Matrix serisinin ikinci filmi. Film ABD'de 281 milyon, tüm dünyada ise 738 milyon $ gelir getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hugo Weaving</span> Britanyalı oyuncu

Hugo Wallace Weaving, Avustralyalı sinema ve tiyatro oyuncusu.

Matrix serisi, temel olarak Matrix, Matrix Reloaded, Matrix Revolutions ve Matrix Resurrections olmak üzere 4 sinema filminden oluşur. Tüm filmler aynı sanal dünyada geçer.

<span class="mw-page-title-main">Neo (Matrix)</span> Matrix evreninde kurgusal bir karakter

Neo ya da Thomas A. Anderson, Wachowski Kardeşlerin yazıp yönettiği Matrix ve üçlemenin devam filmlerinde de yer alan, Keanu Reeves'in canlandırdığı ana karakter.

<i>Transformers</i> (film) 2007 yapımı film

Transformers, Hasbro'nun aynı isimli oyuncak serisine dayanan 2007 yapımı bir Amerikan bilimkurgu aksiyon filmidir. Transformers film serisinin ilk filmidir. Filmin yönetmenliğini Michael Bay yapmıştır. Senaryosunu da Roberto Orci ve Alex Kurtzman yazmıştır. Filmde Shia LaBeouf, kendilerini gündelik makinelere, özellikle de araçlara dönüşerek gizleyebilen iki uzaylı robot grubu olan kahraman Autobotlar ve kötü niyetli Decepticonlar arasındaki bir savaşın ortasında kalan bir genç olan Sam Witwicky'yi canlandırıyor. Autobotlar, Dünya üzerindeki robot ırklarını yaratan güçlü eser olan AllSpark'ı ana gezegenleri Cybertron'u yeniden inşa etmek ve savaşı bitirmek için almayı ve kullanmayı planlarken, Decepticon'lar bu eserle dünyadaki makinelere hayat vererek bir ordu yaratma niyetindedir. Filmde Tyrese Gibson, Josh Duhamel, Anthony Anderson, Megan Fox, Rachael Taylor, John Turturro ve Jon Voight da rol alırken, Peter Cullen ve Hugo Weaving sırasıyla Optimus Prime ve Megatron'u seslendiriyor.

<i>Bram Stokerdan Dracula</i>

Bram Stoker'dan Dracula veya kısa adı ile Dracula, 1992 ABD yapımı romantik korku-gerilim filmidir. Özgün adı Bram Stoker's Dracula olan film 20 Şubat 1993 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterime girmişti.

<i>Son Ültimatom</i>

Son Ültimatom 2007 yapımlı, 80. Akademi Ödülleri töreninde 3 Akademi Ödülü sahibi olmuş, eleştirmenler tarafından çok beğenilmiş, The Bourne Legacy isimli devam filmi düşünülen, İMDb Top 250 listesinde yer alan başrolünü, yani Jason Bourne karakterini Akademi Ödüllü oyuncu Matt Damonun oynadığı, sountrackinde sadece müzikler hariç Moby'nin The Extreme Ways şarkısının yer aldığı bir aksiyon/casus filmidir. Robert Ludlumun aynı isimli eserinden yola çıkarak çekilmiş, Bourne serisinin üçüncü filmidir.Oldukça yüksek tempolu ve aksiyonun hemen hemen hiç dinmediği filmlerden biridir.

<i>Jurassic Park</i> 1993 yapımı ABD filmi

Jurassic Park, 1993 yılı ABD yapımı, yönetmenliğini Steven Spielberg'in yaptığı bilimkurgu, gerilim ve macera filmidir. Bu filmden sonra 2 tane devam filmi daha çekilmiştir. Filmde, çok gizli bir tema parkında klonlanan dinozorların barınaklarından kaçıp misafirleri avlamaya başlaması ve bunun sonucunda verilen amansız bir macera ve koşuşturmaca anlatılmaktadır. Bu olay sonucu bilim ve tarih öncesi DNA birbirine girer.

Kâhin, Matrix Serisi'nin üç filminde de yer almaktadır. Kendisi aslında Ajan Smith gibi Matrix sisteminde yer alan bir programdır. Kâhin esasen Mimar tarafından Matrix'e yerleştirilmiş bir programdır. Çünkü Mimar tarafından daha evvelki oluşturduğu Matrix sürümleri çökmüştür. Bundan dolayı insan psikolojisini çözmek için Mimar, Kâhin programının Matrix'e eklemiştir. Yine Seçilmiş Kişi senaryosu da Mimar tarafından Matrix'e eklenmiştir. Mimar'ın plânı şudur: Matrix'e karşı çıkan ve uyanmaya çalışan ve Matrix sisteminden kurtularak gerçek dünyaya ulaşan insanlar Kâhin'in yönlendirmesiyle Seçilmiş Kişi'yi bulmaya çalışacaklar. Kâhin'in yönlendirmesinden dolayı gerçek dünyadaki insanlar Seçilmiş Kişi'nin Matrix'i yok edip insanları kurtaracağına inanmaktadır. Gerçek dünyaki insanlar bundan dolayı Matrix'in içinde Seçilmiş Kişi'yi aramakla uğraşırlar ki son Seçilmiş Kişi de Neo'dur. Mimar'ın Neo'ya esas biçtiği görev şudur: Gerçek dünyadaki kişiler Matrix için tehlikeli olduğunda Zion'un yok edilmesi ve gelecekteki uyanacak insanlar için yeni bir Zion inşa etmesidir. Mimar, Neo'ya bunu kabul etmediğinde Matrix'in ve insanlığın tamamen yok olacağını söylemiştir. Bu senaryo daha evvel 5 kere yaşanmış, 5 kere Seçilmiş Kişi gelmiş, 5 kere Zion'daki insanlar yok edilmiştir ve Neo bu döngüde 6. Seçilmiş Kişidir. Kâhin bu senaryoda kehânetiyle insanların Seçilmiş Kişi'yi aramasını sağlamaktadır ki bu görev de zaten ona Mimar tarafından verilmiştir. Üçüncü filmde farklı bir bedene bürünmüştür. Buna, yaptığı bir seçimin sebep olduğunu söylemiştir. Kâhin'in görevi Mimar'ın kurduğu düzeni bozmak gibi görünmektedir ki bu sayede Matrix'ten uyanan insanlar Seçilmiş Kişi'yi arasınlar ama esasen Kâhin'i de program olarak Matrix sistemine yerleştiren yine Mimar'dır. Kâhin'in ortaya attığı kehânet, Morpheus'un Neo'yu bulmasına sebep olmuştur. Morpheus'a göre o bir yol göstericidir. Filmde vurgulanan Kâhin karakterinin bir özelliği de şekeri çok sevmesidir ve sigara içmesidir. Neo, Mimar'la karşılaştığında Mimar - Kâhin - Seçilmiş Kişi ilişkisini ve hakikatini öğrenecektir. Son filmde Kâhin Smith isimli eski ajan ama sonra da kendini çoğaltan bir virüsün hem Matrix hem insanlığın tamamen yok olması için tehlikeli olmasını görmesi üzerine, Neo'nun daha evvelki gibi Zion'un tekrar yıkılıp inşa edilmesi döngüsü şeklinde karar vermemesi yönünde telkinde bulunmuştur. Bu sayede de Neo, Makinelerle anlaşmış, onların Zion'un yok etmemesi karşılığında Smith'i yok etme yönünde karar almıştır. Sonunda Smith'i yok etmiştir, bu sayede Matrix de kurtulmuş, Matrix'e bağlı olan simülasyon dünyasındaki insanlar da kurtulmuş, gerçek dünyada yani Zion'daki insanlar da kurtulmuştur. Filmin sonunda Mimar ile Kâhin karşılaşmış ve Mimar "tehlikeli bir oyun oynadın" demiştir. Kâhin bundan sonra Matrix'ten uyanan insanların Zion'a gitmesi konusunda söz istemiştir. Mimar da "kendisinin insan olmadığını".

2000 MTV Film Ödülleri Sarah Jessica Parker'ın sunumuyla sahiplerini bulan ödüllerdir.

Bellirli yıllar süresince bu kategoride verilen en yüksek ödül Oscar olmayıp "Özel Başarı Ödülü" olmuştur. Akademi kuralları bir Akademi Ödülü verilebilmesi için o kategoride belirli sayıda aday bulunmasını gerektirdiğinden yeterli sayıda nitelikli aday olmaması durumunda Oscar yerine Özel Başarı Ödülü verilmektedir.

<i>Doktor Strange</i> (film, 2016)

Doktor Strange, Marvel Comics'in aynı adlı çizgi roman karakterinden uyarlanmış, 2016 yılı bilimkurgu, aksiyon, macera türlerindeki süper kahraman filmi. Scott Derrickson tarafından yönetilen filmin senaryosu Derrickson ve C. Robert Cargill tarafından yazıldı. Marvel Sinematik Evreni'nin on dördüncü filmi olma özelliğini taşıyan yapımın başrollerinde Benedict Cumberbatch, Chiwetel Ejiofor, Rachel McAdams, Benedict Wong, Michael Stuhlbarg, Benjamin Bratt, Scott Adkins, Mads Mikkelsen ve Tilda Swinton yer almaktadır.

<i>John Wick: Bölüm 2</i> John WICK, intikamını almaya çalışırken işine tam anlamı ile geri dönmesi.

John Wick: Bölüm 2, yönetmenliğini Chad Stahelski'nin, senaristliğini de Derek Kolstad'ın üstlendiği 2017 yapımı Amerikan, aksiyon filmi. Filmin baş rollerini Keanu Reeves, Laurence Fishburne, Riccardo Scamarcio ve Ruby Rose isimler paylaşmıştır. 2014 yapımı olan John Wick'in devam filmidir. 9 Şubat 2017'de Rusya'da, 10 Şubat 2017'de ise tüm dünyada vizyona girmiştir. Keanu Reeves ve Laurence Fishburne'in Matrix üçlemesinden sonra birlikte yer aldıkları ilk yapımdır.

<i>Matrix Resurrections</i> Matrix serisinin dördüncü filmi (2021)

Matrix Resurrections, The Matrix serisinin dördüncü filmidir. 22 Aralık 2021 tarihinde vizyona giren film, önceki üç filmi yöneten Wachowski kardeşlerden biri olan Lana Wachowski tarafından yazıldı ve yönetildi. Filmin başrollerinde Keanu Reeves ve Carrie-Anne Moss yer almaktadır.

70. Akademi Ödülleri, Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından 23 Mart 1998 tarihinde, 1997 yılında çekilmiş en iyi filmlere verilen ödüllerdir. Ödül töreni Los Angeles'taki Shrine Auditorium'da düzenlenmiştir. Pasifik Zaman Dilimi'ne göre saat 18.00'da başlayan seremoni ABD'de ABC kanalında canlı yayınlanırken, yapımcılığı Gilbert Cates, yönetmenliği Louis J. Horvitz üstlenmiştir. Oyuncu Billy Crystal, 6. kez Akademi Ödülleri törenini sunmuştur.

48. Akademi Ödülleri 29 Mart 1976 Pazartesi günü Los Angeles, California'daki Dorothy Chandler Pavilion'da sahiplerine verildi. Törene Walter Matthau, Robert Shaw, George Segal, Goldie Hawn ve Gene Kelly başkanlık etti. Bu yıl ABC, NBC'den yayın haklarını devraldı ve günümüzde de töreni yayınlamaya devam ediyor. Önceki törenler Salı gecesi yapılmıştı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.