İçeriğe atla

Matris diyagramı

Matris diyagramı iki veya daha fazla değişken arasındaki ilişkiyi analiz etmede kullanılan bir planlama ve yönetim aracıdır. Bu ilişkilerin birçoğu bağımlı ve bağımsız değişkenler arasında olup matris diyagramı aracılığı ile sebep-sonuç veya ne, nasıl ilişkisi şeklinde tanımlanır.[1] Matris diyagramları gerekli sayıda satır ve sütunun birleşmesinden oluşur. Bu satır ve sütunların sayısı incelenen sorunlar veya konular ile bunlar üzerinde etkili faktör sayısına göre değişkenlik gösterir. Satır ve sütunların kesişim noktasındaki sembol elde edilen veriler arasındaki ilişkinin varlığını ve güçlülüğünü gösterir.[2] Matris diyagramının en güzel avantajlarından, korelasyonları sistematik olarak analiz etmeye olanak sağlamasıdır.[3] Bir diğeri ise, her çift değişken arasındaki ilişkinin derecesini grafiksel olarak göstermesidir.[1] Matris diyagramı, 7MP olarak da bilinen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, Proses karar diyagramı (PDPC), İlgi diyagramı, Önceliklendirme Matrisleri, Ağaç diyagramı, ok diyagramı, İlişki diyagramıdır.

Matris Diyagramı Çeşitleri

Matris diyagramının şekli karşılaştırması yapılacak grup sayısına veya başlıklara bağlıdır.[4] Matrisin boyutu, çoklu gruplar adı altında iki gruplu matrislere kıyasla basit iki boyutlu sistem için kurulan matris boyutuna göre farklılık gösterir. Bu bağlamda, 6 farklı matris çeşidi vardır.[5]

1) L-Tipi Matris: iki grubun elemanlarının birbiriyle ilişkilendirildiği en basit yapıdaki matris tipidir.[5]

2) T-Tipi Matris: üç grup elemanından birinin diğer ikisiyle olan ilişkilerinin incelendiği matris tipidir.[5] Örneğin incelenen A, B,C gruplarından A’nin B ve C ile olan ilişkisi incelenirken B ve C birbirinden bağımsız iki gruptur.

3) Y-Tipi Matris: üç grup elemanının ikili ilişkilerinin incelendiği matris tipidir.[6]

4) C-Tipi Matris: Üç grup elemanlarının aynı anda, üçlü olarak ilişkilendirildiği matris tipidir.[6]

5) X-Tipi Matris: Dört grup elemanlarını birbiriyle ilişkilendirir. Her grup diğer gruplardan sadece ikisi ile ilişkilendirilir.[6]

6) Çatı Tipi Matris: Bir grubun kendi elemanlarını kendileriyle ilişkilendirir. Genellikle L tipi ya da T tipi matrislerle oluşturulurlar.[6]

Matris Diyagramı Nasıl Hazırlanır

Matris diyagramı oluşumunda ‘incelenecek iki veya daha fazla grup birbiriyle nasıl ilişkilidir’ sorusu,

- Gruplar arası ilişkiyi sağlar ve bu ilişkinin gücünü belirler.

- Spesifik bir konuya odaklanır, plan yapar, öncelik belirler, karar verir ve yönetir.

Matris diyagramının hazırlanmasındaki aşamalar;

Adım 1: Matrisin amacının ve incelenmek istenen ilişkilerin belirlenmesi[7]

Adım 2: Kıyaslanacak grup veya başlıkların tanımlanması

Adım 3: Uygulanacak uygun matris tipinin ve sembollerinin belirlenmesi

Adım 4: Matrisin tamamlanması.[5]

Matris diyagramlarının genel kullanım amacı mühendislik özelliklerinden kalite gerekliliklerinin yerine getirilmesi ve akabinde üretim gerekliliklerini sağlamasıdır.[8]

Matris Diyagramının Amaçları

- Sistem ürünlerin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi amacıyla kavram oluşturmak

- Ürün malzemelerinde kalitenin yaygınlaştırılmasını sağlamak

- Çeşitli fonksiyonların sertifikalandırılmış kalite adımlarını, kalite güvence sistemini oluşturabilmek ve güçlendirebilmek amacıyla birbirine bağlantılı hale getirmek

- Kalite güvence sisteminin işlemesini güçlendirmek ve geliştirmek

- Üretim aşamalarındaki uygunsuzlukları meydana çıkarmak

- Ürünlerin pazara sunulmasında, ürün-pazar arası ilişkiyi belirleyerek yeni stratejiler geliştirmek[1]

Matris Diyagramına Örnek[1]

Matris diyagramları ilişkileri incelenmek istenen her grup için herhangi bir alan ayrımı yapılmaksızın uygulanabilir.

  • Ürün-müşteri gerekliliklerinde kullanılabilir.[9]
  • Kişilerin sosyal hayatında uygulanabilir.[10]

Kaynakça

  1. ^ a b c d topoyan, mert. "problem çözme teknikleri" (PDF). 17 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2012. 
  2. ^ Dale, B. G. (2007). Managing Qualty. John wiley & sons. []
  3. ^ Pyzdek, Thomas (2003). The Six Sigma Handbook: Revised and Expanded. McGraw-Hill Osborne Media. []
  4. ^ Ficalora, J. P. (2009). Quality Function Deployment and Six Sigma: A QFD Handbook, Second Edition. Prentice Hall. []
  5. ^ a b c d Hambleton, B. (2007). Treasure Chest of Six Sigma Growth Methods, Tools, and Best Practices: A Desk Reference Book for Innovation and Growth. Prentice Hall. []
  6. ^ a b c d "Matris Diyagramı". 30 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2012. 
  7. ^ "Matrix Diagram: How to do it". 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2012. 
  8. ^ Bose, T.K. (2010). Total Quality of Management. India: Pearson Education India. []
  9. ^ "Matrix diagram". 11 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2012. 
  10. ^ "Matrix Diagram: Examples". 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Korelasyon, olasılık kuramı ve istatistikte iki rassal değişken arasındaki doğrusal ilişkinin yönünü ve gücünü belirtir. Genel istatistiksel kullanımda korelasyon, bağımsızlık durumundan ne kadar uzaklaşıldığını gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Matris (matematik)</span>

Matematikte matris veya dizey, dikdörtgen bir sayılar tablosu veya daha genel bir açıklamayla, toplanabilir veya çarpılabilir soyut miktarlar tablosudur. Dizeyler daha çok doğrusal denklemleri tanımlamak, doğrusal dönüşümlerde çarpanların takibi ve iki parametreye bağlı verilerin kaydedilmesi amacıyla kullanılırlar. Dizeylerin toplanabilir, çıkartılabilir, çarpılabilir, bölünebilir ve ayrıştırılabilir olmaları, doğrusal cebir ve dizey kuramının temel kavramı olmalarını sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Altı sigma</span> süreç geliştirmek için yöntem stratejisi

Altı Sigma, operasyonlarda mükemmelliğin sağlanması amacıyla işletmelerde süreçlerin tanımlanması, ölçülmesi, analiz edilmesi, iyileştirilmesi ve kontrolü için kolay ve etkili istatistik araçlarının kullanıldığı bir yönetim stratejisi.

<span class="mw-page-title-main">Kıkırdak doku</span>

Kıkırdak esnek ve pürüzsüz bir bağ dokusu türüdür. Yarı şeffaf ve gözeneksiz bir doku türüdür. Genellikle perikondriyum adı verilen sert ve lifli bir zarla kaplıdır. Tetrapodlarda, eklemlerdeki uzun kemiklerin uçlarını eklem kıkırdağı olarak kaplar ve korur ve göğüs kafesi, kulak, burun, boğaz, boyun, bronşiyal tüpler ve omurlar arası diskler de dahil olmak üzere birçok vücut parçasının yapısal bileşenidir. Kıkırdaklılar gibi diğer taksonlarda ve aynı zamanda cephalaspidomorphide iskeletin çok daha büyük bir kısmını oluşturabilir. Kemik kadar sert ve katı değildir ancak kastan çok daha sert ve çok daha az esnektir. Kıkırdak matrisi glikozaminoglikanlardan, proteoglikanlardan, kollajen liflerinden ve bazen elastinden oluşur. Genellikle kemikten daha hızlı büyür.

<span class="mw-page-title-main">Kovaryans matrisi</span>

İstatistik'te, kovaryans matrisi, rassal vektörlerin elemanları arasındaki kovaryansları içeren matristir. Kovaryans matrisi, skaler-değerli rassal değişkenler için var olan varyans kavramının çok boyutlu durumlara genelleştirilmesidir.

Kalite kontrolü, Latince contra kelimesinden gelir, İngilizce karşılığı control olup sürekli standartları karşılamak için yapılan süreç idaresi anlamında kullanılır. Buna göre kalite kontrolü, bir sürecin kalite etkinliğini azaltacak durumlara karşı tedbir alarak kaliteye hakim olma anlamına gelir. Kalite kontrolünün temel amacı müşteri beklentilerinin ve işletmelerin stratejik amaçlarının en ekonomik seviyede karşılanabileceği ürünün üretimi için gerekli planların geliştirilip uygulanarak etkin bir şekilde sürekliliğinin sağlanmasıdır. Eğer kontrol temel olarak, kalite yönetim kararlarında kullanılmazsa yönetim tümüyle kaliteyi yönetemez.

Yedi yönetim aracı, organizasyonlarda takım çalışmasıyla uygulamaya konulan iyi kararlar ve bu kararları geliştirici uygulamalarda kullanılan araçlardır. Organizasyonlarda sorunların çözümünde, bir takım çalışmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bunun amacı, takım içinde beyin fırtınasıyla ortaya çıkacak yeni ve yaratıcı fikirlerin problemin çözümü sürecinde uygulamaya konulmasıdır. Organizasyonun yapısında meydana gelen sorunların çözümü bazı aşamalarla gerçekleştirilmektedir. Öncelikle problemlere dair veriler toplanır, bu veriler kayıt altına alınır. Daha sonra bir takım tarafından incelenerek yorumlar yapılır ve detaylı bir planla çözüme gidilir. Bu aşamaların hepsinde yönetim araçlarının kullanılması, sorunun çözümüne büyük katkılar sağlar.

Yedi kalite aracı, toplam kalite yönetiminde sorun çözme tekniğine temel oluşturan yedi temel araç. Kalite yönetim araçları kişilere ve gruplara, kalite kontrol süreçlerini uygulamak, uygulanan bu süreçleri görüntülemek ve herhangi bir süreçten kaynaklanan bir problemi çözmek için destek sağlar. Yedi kalite aracı, iş problemleri analizlerine ve çözümlerine yapısal yaklaşım dolayısıyla da analizler ve çözümlerde gelişmeyi sağlar. Bu araçlar imalat süreçlerinde olduğu gibi hizmet odaklı süreçlerde de uygulanabilir. Yedi kalite aracı, takım veya gruplar tarafından uygulandığında en fazla getiri elde edilir. Böylece en kullanışlı, yani yönetim için tasarlanmış bilgiler ortaya çıkar. Bu araçlar, ürün geliştirmeden, pazarlamaya ve müşteri ilişkilerine kadar bütün üretim süreçlerinde süreç geliştirme ve müşteri memnuniyetini artırmak için uygulanabilir. Bir işletmenin ya da bir sürecin performansını geliştirmek amacıyla atılacak adımların, verilecek kararların verilere dayanması gerekir. 'Gerçeklere Dayalı Yönetim' ve 'Sürekli Gelişme' ancak; doğru, anlaşılabilir ve güvenilir veriler ile gerçekleştirilebilir.

Pareto diyagramı, bir tür kalite diyagramıdır.

İlişki diyagramı, önemli konular üzerindeki sebep-sonuç ilişkilerinin belirlenmesini ve anlaşılır kılınmasını sağlayan bir analiz aracıdır. 7MP olarak da söz edilen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, ilgi diyagramı, ok diyagramı, önceliklendirme Matrisleri, matris diyagramı, ağaç diyagramı, proses karar diyagramıdır.

Kalite, insanlık tarihi boyunca hakkında ciddi olarak düşünülmüş, farklı fikirler ortaya konulmuş ve tarihin gelecek seyri boyunca da yoğun ilgisine devam edecek olan bir kavramdır.

<span class="mw-page-title-main">DMADV</span>

DMADV, 6 Sigma için tasarım (DFSS) metodolojisinin uygulama modellerinden biridir. Bu model; VoC, veri bazlı pazar analizi, kestirimli iş modellemesi ve risk indirgeme planlamasının kilit özelliklerinin kullanılmasına yoğunlaşarak başarı olasılığı yüksek yeni hizmetlerin geliştirilmesi ve tasarımına odaklanır. Ancak, genel olarak DMADV; işletmede faal olmayan bir ürün veya sürecin geliştirilmesinde ve var olan, ancak yapılan iyileştirme çalışmalarına rağmen, hala müşteri ihtiyaçlarının belirlediği değerleri sağlayamayan veya 6 sigma seviyesine ulaşamamış ürün veya hizmetlerin iyileştirilmesinde kullanılır.

İlgi diyagramı yazı halindeki verileri mantıksal bir şekilde organize etmek için kullanılan bir yöntemdir. Japon antropolog Jiro Kawakita tarafından 1960’larda tanıtılmıştır. İlgi grafiği, fikir haritası, KJ metodu olarak da bilinir.

Genel uygulama adı Aktivite Ağ Diyagramları olan bu araç önemli bir planlama ve yönetim aracıdır. Ok diyagramları en uygun günlük planı oluşturur ve bu planın gelişimini verimli olarak göstermeye olanak sağlar. Projeleri başarı ile yürütebilmek ve geliştirebilmek için zaman sıralı planların oluşturulmasında kullanılır. Ok diyagramı, 7MP olarak da bilinen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, Proses karar diyagramı (PDPC), İlgi diyagramı, Önceliklendirme Matrisleri, Matris diyagramı, Ağaç diyagramı, İlişki diyagramıdır.

Öncelik matrisine aynı zamanda matris veri analiz diyagramı da denir. Matris veri analizi "Principial Bileşen Analizi" adı verilen çok değişkenli analiz tekniğidir. Bu teknik, iç içe geçmiş büyük miktarda bilgilere netlik vermek ve daha genel göstergeler bulmak için bir matris diyagramında sunulan karmaşık verileri rakamlarla farklılaştırır ve düzenler. Önceliklendirme diyagramı, 7MP olarak da bilinen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, Proses karar diyagramı (PDPC), İlgi diyagramı, Ok Diyagramı, Matris diyagramı, Ağaç diyagramı, İlişki diyagramıdır.

Proses Karar Diyagramı, bir sorunun çözüme kavuşturulması sırasında meydana gelebilecek muhtemel olayları ve ihtimalleri gösteren bir metodudur. 7MP olarak da söz edilen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, ilgi diyagramı, ok diyagramı, önceliklendirme Matrisleri, matris diyagramı, ağaç diyagramı, ilişki diyagramıdır. Bir Proses karar diyagramı, ağaç diyagramındaki her bir dalı kullanır ve muhtemel problemleri tahmin eder ve bu problemlerin ortaya çıkmaması için alınabilecek önlemleri konumlandırır. Bu diyagram kullanılarak problemleri önlemek için çeşitli planlar yapılabilir ve problem ortaya çıktığında en iyi çözümü elde etmek için hazır olunur.

<span class="mw-page-title-main">Feynman diyagramı</span> parçacıklar bozunum geçirdiğinde veya diğer parçacıklarla etkileşime girdiğinde en temel düzeyde ne olduğunu gösteren uzay zaman şeması

Teorik fizikte Feynman diagramları, bir Feynman diyagramının davranışını düzenleyen matematiksel ifadelerin resimsel sunumlar katılarak diyagram tarafından açıklandığı gibi atomaltı parçacıklarların davranışları gösterilmiştir. Bu şemalar bunları bulan adınadır, Amerikan fizikçisi Richard Feynman Nobel Ödülü kazandı ve 1948 yılında tanıttı. Atomaltı parçacıkların ilişkileri sezgisel anlamak karışık ve zor olabilir ve Feynman diagramları oldukça gizemli soyut formülün basit bir gösterimine izin verir. David Kaiser yazdı ki, "yüzyılın ortasından bu yana, bu diagramlar teorik fizikçiler için giderek zorlaşan kritik hesaplamalar uygulamasına yardım araçlarıdır," ve "Feynman diagramları Teorik fizikte her yönüyle neredeyse devrimdir.". kuantum alan teorisi diyagramların ilk uygulamasıdır, ayrıca, katı-hal teorisi gibi diğer alanlardada kullanılabilir.

Matematik ve özellikle doğrusal cebirde, bir çarpık-simetrik matris, transpozu aynı zamanda olumsuzu olan bir kare matristir; yani durumunu sağlar. Eğer satırı ve sütunundaki giriş ise, çarpık-simetrik matris ilişkisine sahiptir. Örneğin, aşağıdaki matris çarpık-simetriktir:

<span class="mw-page-title-main">Matematikte simetri</span> matematikte simetri kavramı

Simetri yalnızca geometride değil, matematiğin diğer dallarında da ortaya çıkar. Simetri bir tür değişmezliktir: matematiksel bir nesnenin bir dizi işlem veya dönüşüm altında değişmeden kaldığı özelliktir.

Metalurji biliminde faz terimi, fazın belirli bir kimyasal bileşime, farklı bir atomik bağ ve element düzenine sahip olduğu fiziksel olarak homojen bir madde durumunu belirtmek için kullanılmaktadır. Bir alaşım içinde aynı anda iki veya daha fazla farklı faz mevcut olabilmektedir. Bir alaşım içindeki her fazın kendine özgü fiziksel, mekanik, elektriksel ve elektrokimyasal özellikleri vardır. Bir alaşımda bulunan fazlar, alaşım bileşimine ve alaşımın maruz kaldığı ısıl işleme bağlıdır. Faz diyagramları, belirli bir sıcaklıkta tutulan belirli bir alaşımda bulunan fazların grafiksel temsilleridir. Faz diyagramları, belirli bir ısıl işleme tabi tutulmuş bir alaşımda meydana gelen faz değişikliklerini tahmin etmek için kullanılabilmektedir. Bu önemlidir çünkü bir metal bileşenin özellikleri metalde bulunan fazlara bağlıdır. Faz diyagramları, belirli bir bileşime sahip alaşımların seçimi ve belirli özellikler üretecek ısıl işlem prosedürlerinin tasarımı ve kontrolü için metalurji uzmanları tarafından kullanılmaktadır. Ayrıca kalite sorunlarını gidermek için kullanılırlar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.