Matilda II (tank)

Mk II Piyade Tankı, Matilda II (A12)
Çeşidi	Piyade Tankı
Uyruğu	Birleşik Krallık
Özellikler
Ağırlık	27 ton
Uzunluk	6,0 m
Genişlik	2,6 m
Yükseklik	3,5 m
Mürettebat	4 (komutan, sürücü, silahçı, yükleyici)
Zırhı	78 mm
Ana silahı	QF 2 pdr (40 mm) 93 mermi
Diğer silahları	7.92 mm BESA makineli tüfek 2.925 mermi
Motor	2 x dizel, AEC ya da Leyland 6 Silindirli 180 beygir (134 kW)
Süspansiyon donanımı	Yatay sarılı yay
Harekat menzili	80 km
Azami hızı	24 km/s (karayolu) 15 km/s (arazi)

Mk II Piyade Tankı, Matilda II (A12) (bazen 'Senior Matilda' adı da kullanılırdı) Birleşik Krallık ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan piyade tank sınıfında zırhlı savaş aracıdır. Alışılmışın dışında Mk I Piyade Tankı(A11) tasarımı ile Matilda adını ortak kullanmıştır. Bu isim Ordanat General Hugh Elles tarafından tankın denemelerini sırasında aracın ördek gibi sallanarak ve paytak paytak hareket ettiğini söylemesi üzerine ünlü bir çizgi film kahramanı olan ördek 'Matilda'dan almıştır.

A11 modelinin ordu servisinden çekilmesinden sonra A12 modelinin adı Matilda II den Matilda ya çevrilmiştir.

Mk II modeli Woolwich de bulunan Royal Arsenalinde tasarlanmış ve Vulcan Foundry firması tarafından üretilmiştir. Bu tank iki kişilik mürettebatı bulunan ve sadece tek bir makineli tüfeği olan Mk I modelinin geliştirilmiş uzantısıydı. Senior Matilda ağırlık olarak atasının iki katı olan 27 ton ağırlığa ulaşıyordu. Üç kişilik tarerinde QF 2-pounder tank topu taşımaktaydı. Diğer piyade tankları gibi kalın bir zırha sahipti. Gövdenin ön kısmındaki zırhın kalınlığı 7,8 cm yi buluyordu. Bu kalınlık içinde bulunduğu tank sınıfın çok üzerindeydi. Ağır zırhı yüzünden otobüsten bozma zayıf ikiz motoru ve sorunlu süspansiyon sisteminden ötürü tank sınırlı bir hıza sahipti. Örneğin çöl şartlarının hüküm sürdüğü Kuzey Afrika yollarında bu araç en fazla 9,5 km/s hızla ilerlemekteydi. Ama bu İngiliz ordu düsturuna göre olağan bir özellikti. Çünkü bu araç ağır hareketli ve kalın zırhlı piyade destek tankı sınıfındaydı. Bu tanklar arkalarından yürüyen piyade birliklerini korumak amacıyla üretilmişti. Sadece cephede bu düşüncenin kusurlu olduğu ortaya çıktı. Ağır zırha sahip Matilda nın dökme zırhlı tareti bir efsane oldu. 1940-41 yılları arasında Matilda tankına "Queen of the Desert" (Türkçe Çöl Kraliçesi) adı takılmıştır.

İlk Matilda 1937 yılında üretildi. Ancak 1939 yılında savaş patlak verdiğinde sadece 2 (iki) adet tank ordu servisindeydi. Toplamda 2.987 adet tank üetildi. Başlıca üreticileri John Fowler & Co., Ruston & Hornsby ve daha sonra London, Midland and Scottish Railway, Harland and Wolff ve North British Locomotive Company firmaları olmuştur. Üretimi Ağustos 1943'te sona erdi.

• Matilda I (Mk II Piyade tankı)

İlk üretilen model Renkli çizimi

• Matilda II (Mk IIA Piyade tankı)

Vickers Makineli tüfek yerine Besa mt kullanıldı.

• Matilda III (Mk IIA* Piyade tankı)

Yeni Leyland dizel motor.

• Matilda III CS

Modelin adında geçen CS harfleri İngilizce "Close Support" (Türkçe→Yakın Destek) anlamına geliyordu. Üzerinde 3.7 inçlik bir obüs bulunuyordu. Makineli tüfeği yoktu.

• Matilda IV (Mk IIA** Piyade tankı)

Motoru geliştirildi.

• Matilda V

Vites kutusu ve şanzımanı geliştirildi.

• Baron I, II, III, IIIA

Matilda şaseli mayın döşeyici

• Matilda Scorpion I / II

Matilda şaseli mayın döşeyici

• Matilda II CDL / Matilda V CDL (Canal Defence Light)

Taretin yerine büyük bir silindir şeklinde projectör takılarak aydınlatma aracı olarak kullanıldı. Silah olarak BESA makineli tüfek takıldı.

Avustralya tarafından kullanılan modeller:

• Matilda Frog (25)

Alev makineli tank

• Murray ve Murray FT

Alev makineli tank

• Matilda Hedgehog (6)

Avustralya ordusu tarafından kullanılan bazı Matilda tanklarının arka gövde üstünde zırhlı bir kutu içerisinde deniz kuvvetleri tarafından da kullanılan Kirpi model 7 namlulu havan takılıydı. Hidrolik olarak yükseltilen ve elektrikle ateşlenen bu havan mermileri ya tekli ya da altılı yaylım ateşi ile fırlatılıyordu. 5. sıra havanlar atılmadan önce takın tareti döndürülüyor böylece mermilerin atış yolu açılıyordu. Her bomba 30 kg ağırlığında ve 14 kg yüksek patlayıcı taşımaktaydı. Menzili en fazla 400 metre olan mermiler ancak tank ile hedefe dönebiliyordu. Bağımsız hareket etme kapasitesi yoktu.^[1]

Matilda ilk olarak 1940 yılında Fransadaki 4. ve 7. Kraliyet Tank Tümeni içerisinde görev aldı. Zırhının kalın olması sayesinde Nazi Almanyası tank ve tanksavar silahlarına karşı güçlüydü. Bu tanklara karşı en etkili Alman silahı 88 mm uçaksavar topuydu.

Kuzey Afrika savaşının ilk yıllarında Matilda tankı birçok İtalyan ve Nazi Alman tankına karşı oldukça etkiliydi. Ancak tanksavar silahlarına karşı savunmasızdı. 2-pounder topu diğer 37 ve 45 mm'lik toplarla boy ölçüşebilecek bir yapıya sahipti. Ancak Almanların hızlı manevra taktiklerini uygulayan Afrika Korps tankları karşısında yavaş hıza ve güvenilmez direksiyon sistemine sahip olmaları bu tankların en büyük aksiliğiydi. Diğer problem Matildanın tank topunun yüksek patlayıcı başlıklı mermi atma özelliğinin bulunmamasıydı (mermileri vardı ama tanklara dağıtılmadı).

Almanları her geçen gün daha güçlü toplara sahip tankları cepheye sürmesi ile Matilda modelinin gücü günden güne azaldı. Küçük taret tasarımı aracın tank topunun büyütülmesine izin vermedi. Ayrıca bazı sebeplerden üretimi pahalı olmaya başladı. Vickers firması tarafından sunulan Valentine tankı aynı topa ve zırh korumasına sahip olmasına rağmen daha hızlı ve daha ucuz şaseye sahipti. Valentine, Amerikan Lee/Grant ve Sherman tanklarının servise girmesi ile Matilda tankının üretimi İngiliz Ordusu tarafından durduruldu. II. El Alameyn Savaşı sırasında hala serviste olan Matilda tankları bulunmaktaydı.

1,000 adetten fazla Matilda Kızıl Ordu servisine verildi. Sovyet Matilda tankları Moskova Savunması sırasında kullanıldı. Hiç de sürpriz olmayan bir şekilde bu tanklar çok yavaş ve kullanışsız bulundu. Mürettebatın en fazla şikayet ettiği konu kar ve çamurun tekerlekler ile yan paneller arasında sıkışması ve süspansiyonların tutukluk yapmasıydı. Matilda modeli aynı Kızıl Orduya ait Kliment Voroshilov tankı gibi ağır zırh ve yavaş hareket özelliğine sahipti. Ama Sovyet tankının ateş gücü mukayese edilemeyecek kadar fazlaydı. Birçok Sovyet Matilda tankı 1942 yılında cephelerde feda edildi. 1944 yılına kadar çok azı sağlam kalabildi.

Pasifik cephesinde ise ağır tanktan yoksun Japon güçleri karşısında Avustralya ordusuna bağlı 4. Zırhlı Tümen bu tanktan kullanmaktaydı. İlk olarak Ekim 1943 tarihinde Huon Peninsula harekâtı sırasında kullanıldı. Matilda II tankları savaşın son gününe kadar Wewak, Bougainville ve Borneo harekâtlarında kullanıldı. Bu da Matilda tankını savaş boyunca görevde kalan tek tank yaptı.

• II. Dünya Savaşı Zırhlı Araç Listesi

• David Fletcher, Peter Sarson - Matilda Infantry Tank 1938-45, 1994 Osprey Publishing (New Vanguard 8), ISBN 1-85532-457-1.

Wikimedia Commons'ta Matilda II (tank) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• OnWar - Matilda III
• WWII Vehicles