İçeriğe atla

Matematiksel araç

Pergel ve çizgilik kullanarak bir beşgen çizim animasyonu

Matematiksel araç, matematik çalışma, eğitim veya uygulamasında kullanılan bir araç veya cihazdır. Geometri'de, sadece bir pergel ve çizgilik kullanılarak çeşitli ispatların oluşturulması sağlandı. Bu ispatlardaki argümanlar sadece bu araçların idealize edilmiş özelliklerine dayanıyordu ve gerçek yapı sadece bir yaklaşım olarak kabul edildi. Uygulamalı matematik'te açıları ve mesafeleri ölçmek için, astronomi, seyrüsefer, genel ölçüm ve zaman ölçümünde matematiksel araçlar kullanıldı.[1]

Genel bakış

Usturlap, astronomi ve navigasyonda kullanılan erken dönem bir matematiksel araçtı.

Usturlab, kuadrant ve diğerleri gibi araçlar, gezegenlerin ve diğer gök cisimlerinin göreceli konumlarını ve hareketlerini ölçmek ve doğru bir şekilde kaydetmek için kullanıldı. Sekstant ve diğer ilgili araçlar denizde seyir için gerekliydi.

Cetvel, bölücü kumpaslar, iletki, gönye, pergel, elipsograf, T-cetveli ve opizometre gibi çoğu araç geometri alanında kullanılır. Diğerleri Aritmetik'te (örneğin abaküs, kayan cetvel ve hesap makinesi) veya cebir'de (integraf) kullanılır. Astronomide, çoğu kişi tarafından piramitlerin (Stonehenge ile birlikte) aslında yıldızları uzun süreler boyunca gözlemlemek veya yıllık ekim-dikim mevsimlerini takip etmek amacıyla kullanılan araçlar olduğu düşünülmektedir.

Okullarda

Oxford Set of Mathematical Instruments, Birleşik Krallık'ta ve tüm dünyada nesiller boyu okul çocukları tarafından matematik ve geometri derslerinde kullanılan bir araç setidir. İki set gönye, 180° iletki, 15 cm cetvel, metal pergel, 9 cm kurşun kalem, kalemtıraş, silgi ve 10 mm şablon içerir.

Matematiksel araç örnekleri

Antik Yunan, özellikle Spartalılar tarafından şifreleme için kullanılan scytale.
Matematiksel kağıtlar
  • Milimetrik kağıt
  • Kutupsal koordinat kağıdı
  • Smith abağı
  • Üçgen ızgara kağıdı
  • Olasılık kağıdı
  • Logaritmik kağıt
Çizim aletleri
Ölçüm aletleri
Basit bilgi işlem araçları ve aygıtları
Türev alma araçları
  • Aynalı cetvel
  • Derivimetre (Ott'a göre türev ölçer)
  • Harbour'a göre Prizma türevcisi
İntegral hesaplama araçları
  • Opizometre (Ölçüm çarkı)
  • Coradi'ye göre eğri ölçer
  • Ott'a göre eğrilik ölçer
  • Kutupsal planimetre
  • Doğrusal planimetre
  • İntegraf ve İntegrimetre
  • Harmonik analiz cihazı
Analog Hesaplama Cihazları
Şifreleme araçları / makineleri
Dijital Hesaplama Cihazları

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Gerard L'Estrange Turner (1998), Scientific Instruments, 1500-1900: An Introduction, University of California Press, s. 8, ISBN 0520217284 

Konuyla ilgili yayınlar

  • J. L. Heilbron, (Ed.) (2003), "Instruments and Instrument Making", The Oxford Companion To the History of Modern Science, Oxford University Press, ss. 408-411, ISBN 0195112296 
  • E. M. Hosbergh (Ed.): Handbook of the Exhibition at the Napier Tercentenary Celebration (Edinburgh, 1914), Londra'da Modern Instruction Mentions of Calculation olarak yeniden yayınlandı.
  • Joseph Lipka, Graphical and mechanical computation, 1918, Newyork:John Wiley & Sons

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar</span> çok sayıda aritmetiksel veya mantıksal işlemlerden oluşan bir işi, önceden verilmiş bir programa göre yapıp sonuçlandıran elektronik araç

Bilgisayar, aritmetik veya mantıksal işlem dizilerini (berim) otomatik olarak yürütmek üzere programlanabilen dijital bir elektronik makinedir. Çağdaş bilgisayarlar, programlar olarak bilinen genel işlem kümelerini gerçekleştirebilir. Bu programlar, bilgisayarların çeşitli görevleri gerçekleştirmesini sağlar. Ayrıca bir bilgisayar sisteminin tam verimle çalışabilmesi için donanım, işletim sistemi ve çevresel cihazlara sahip olması gerekmektedir. Bu terim aynı zamanda bir bilgisayar ağı veya bilgisayar kümesi gibi birbirine bağlı ve birlikte çalışan bir grup bilgisayar anlamına da gelebilir.

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar bilimi</span> belirli evren kurallarına dayalı, sistematik çalışan ve elementlerin ya da ağların birbirleriyle olan ilişkisi

Bilgisayar bilimi, bilgisayarların tasarımı ve kullanımı için temel oluşturan teori, deney ve mühendislik çalışmasıdır. Hesaplamaya ve uygulamalarına bilimsel ve pratik bir yaklaşımdır. Bilgisayar bilimi; edinim, temsil, işleme, depolama, iletişim ve erişimin altında yatan yönteme dayalı prosedürlerin veya algoritmaların fizibilitesi, yapısı, ifadesi ve mekanizasyonunun sistematik çalışmasıdır. Bilgisayar biliminin alternatif, daha özlü tanımı "büyük, orta veya küçük ölçekli algoritmik işlemleri otomatikleştirme çalışması" olarak nitelendirilebilir. Bir bilgisayar bilimcisi, hesaplama teorisi ve hesaplama sistemlerinin tasarımı konusunda uzmanlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Öklid geometrisi</span> Öklide atfedilen matematiksel-geometrik sistem

Öklid geometrisi, İskenderiyeli Yunan matematikçi Öklid’e atfedilen matematiksel bir sistemdir ve onun Elemanlar adlı geometri üzerine ders kitabında tarif edilmektedir. Öklid'in yöntemi, sezgisel olarak çekici küçük bir aksiyom seti varsaymaktan ve bu aksiyomlara dayanarak birçok başka önermeyi (teoremleri) çıkarmaktan ibarettir. Öklid'in sonuçlarının çoğu daha önceki matematikçiler tarafından ifade edilmiş olsa da, Öklid, bu önermelerin kapsamlı bir tümdengelimli ve mantıksal sisteme nasıl uyabileceğini gösteren ilk kişi oldu. Elemanlar, ilk aksiyomatik sistem ve resmi ispatın ilk örnekleri olarak ortaokulda (lise) hala öğretilen düzlem geometrisi ile başlar. Üç boyutlu katı geometrisi ile devam ediyor. Elemanlar’ın çoğu, geometrik dilde açıklanan, şimdi cebir ve sayı teorisi olarak adlandırılan şeyin sonuçlarını belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Teknik resim</span>

Teknik resim, bir şeyin nasıl çalıştığını veya üretildiğini anlamak üzere yapılan çizim. Mühendisler arasındaki iletişimi en kolay ve en doğru şekilde sağlaması açısından büyük öneme sahip teknik bir alfabedir. Temelde doğrular ve eğrilerin çeşitli şekillerde bir araya gelmesiyle oluşan teknik resim, yapılması istenen konstrüksiyon ve tasarımın kâğıt üzerinde tanımlanması sanatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Apollonios (Pergeli matematikçi)</span> Konik kesitler üzerine yazılarıyla tanınan antik Yunan coğrafyacı ve astronom

Pergeli Apollonius, konik kesitler üzerindeki çalışmaları ile tanınan Antik Yunan geometri uzmanı ve astronom. Öklid ve Arşimet'in konuya katkılarından başlayarak, onları analitik geometrinin icadından önceki duruma getirdi. Elips, parabol ve hiperbol terimlerinin tanımları bugün kullanımda olanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Ada Lovelace</span> İngiliz matematikçi (1815-1852)

Augusta Ada King, Lovelace Kontesi, Augusta Ada Byron adıyla doğan ve günümüzde yaygın olarak Ada Lovelace adıyla bilinen, İngiliz matematikçi ve yazardır. Esas olarak Charles Babbage'in erken dönem mekanik genel amaçlı bilgisayarı Analitik Makine üzerindeki çalışmaları ile bilinir. Makine hakkındaki notları, bir bilgisayar tarafından işlenmek üzere yazılan ilk algoritmayı içerir. Bundan dolayı genel kanı dünyanın ilk bilgisayar programcısı olduğudur.

<span class="mw-page-title-main">Cetvel</span>

Cetvel, Türk Dil Kurumu'nun tanımına göre; doğru çizgileri çizmeye yarayan, dereceli veya derecesiz, tahtadan, plastikten, madenden yapılmış araç, çizgilik ve liste, çizelge anlamlarına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cezerî</span> Cizreli mühendis, matematikçi ve polimat (1136–1206)

Cezerî ya da tam adıyla İsmâil bin er-Rezzâz el-Cezerî, İslam'ın Altın Çağı döneminde çalışmalar yapan Cizreli Müslüman âlim, mucit ve mühendistir. Sibernetiğin ilk adımlarını attığı ve ilk robotu yapıp çalıştırdığı kabul edilen Cezerî'nin, ünlü sanatçı Leonardo da Vinci'ye ilham kaynağı olduğu düşünülür.

Ölçü aleti, bilim ve teknolojide çeşitli nicelikleri ölçmek için kullanılan alet ve araçlara verilen genel bir addır.

<span class="mw-page-title-main">Pergel ve çizgilik çizimleri</span>

Pergel ve çizgilik çizimi, belli uzunlukta doğrular, belli büyüklükte açılar ve diğer geometrik şekilleri çizmek için sadece ideal bir çizgilik ve pergel kullanılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ölçü aleti</span>

Ölçü aleti, fiziksel nicelik ölçmeye yarayan bir cihazdır. Fiziksel bilimler, kalite güvencesi ve mühendislikte kullanılan ölçme; gerçek şeylerin ve olayların, fiziksel niceliklerini elde etme ve kıyaslama etkinliğidir. Yerleşik standart nesneler ve olaylar ölçü birimleri olarak kullanılır ve ölçme işlemi; üzerinde çalışılan unsur ve bununla ilişkili ölçü birimi hakkında bir sayı verir. Ölçü aracının kullanımını tanımlayan araçlar ve formel test yöntemleri, elde edilen sayıların arasındaki ilişkilerin vasıtalarıdır.

Tarih boyunca matematiğin konu çeşitliliği ve derinliği artmaktadır, matematiği kavrama, birçok konuyu matematiğin daha genel alanlarına göre sınıflandırma ve düzenleme için bir sistem gerektirir. Bir dizi farklı sınıflandırma şeması ortaya çıkmıştır ve bazı benzerlikleri paylaşsalar da, kısmen hizmet ettikleri farklı amaçlara bağlı olarak farklılıkları vardır. Ek olarak, matematik geliştirilmeye devam ettikçe, bu sınıflandırma şemaları da yeni oluşturulan alanları veya farklı alanlar arasında yeni keşfedilen bağlantıları dikkate alacak şekilde değişmelidir. Farklı alanlar arasındaki sınırı aşan, genellikle en aktif olan bazı konuların sınıflandırılması daha zor hale gelir.

Liselere Geçiş Sistemi, Liselere Giriş Sınavı ya da kısaca LGS, Türkiye'de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2017-2018 eğitim öğretim yılı ile uygulanmaya başlanan ve her yıl yapılan liseye geçiş sınavı sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar bilimi tarihi</span>

Bilgisayar bilimi tarihi, modern dijital bilgisayarların ortaya çıkışından çok daha öncelere dayanmaktadır. Abaküs gibi sabit sayısal görevleri hesaplamak için kullanılan makineler, antik çağlardan beri çarpma ve bölme gibi hesaplamalara yardımcı olmuştur. Hesaplamalar yapmaya yaran algoritmalar, antik çağlardan beri, hatta gelişmiş bilgi işlem ekipmanlarının geliştirilmesinden önce bile var olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Matematik tarihi</span> matematik biliminin tarihi

Matematik tarihi, öncelikle matematikteki keşiflerin kökenini araştıran ve daha az ölçüde ise matematiksel yöntemleri ve geçmişin notasyonunu araştıran bir bilimsel çalışma alanıdır. Modern çağdan ve dünya çapında bilginin yayılmasından önce, yeni matematiksel gelişmelerin yazılı örnekleri yalnızca birkaç yerde gün ışığına çıktı. MÖ 3000'den itibaren Mezopotamya eyaletleri Sümer, Akad, Asur, Eski Mısır ve Ebla ile birlikte vergilendirmede, ticarette, doğayı anlamada, astronomide ve zamanı kaydetmede/takvimleri formüle etmede aritmetik, cebir ve geometri kullanmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Geometri tarihi</span> Geometrinin tarihsel gelişimi

Geometri, mekansal ilişkilerle ilgilenen bilgi alanı olarak ortaya çıkmıştır. Geometri, modern öncesi matematiğin iki alanından biriydi, diğeri ise sayıların incelenmesi yani aritmetikti.

Bu, saf ve uygulamalı matematik tarihinin bir zaman çizelgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Niccolò Tartaglia</span>

Niccolò Fontana Tartaglia, o zamanki Venedik Cumhuriyetinden İtalyan bir matematikçi, bir mühendis, bir haritacı ve bir muhasebeciydi. Arşimet ve Öklid'in ilk İtalyanca çevirileri ve beğenilen bir matematik derlemesi de dahil olmak üzere birçok kitap yayınladı. Tartaglia, Nova Scientia adlı eserinde balistik olarak bilinen top güllelerinin yollarının araştırılmasına matematiği uygulayan ilk kişiydi; çalışmaları daha sonra kısmen doğrulandı ve Galileo'nun düşen cisimler üzerindeki çalışmaları tarafından kısmen değiştirildi. Ayrıca batık gemilerin kurtarılması üzerine bir inceleme yayınladı.

Edmund Gunter, Galli bir İngiliz din adamı, matematikçi, geometrici ve astronomdur. Gunter zincirinin icadı, Gunter kadranı ve Gunter çeyreği gibi matematiksel katkılarıyla tanınır. 1620'de logaritmik tanjantları hesaplamak için geliştirdiği ilk başarılı analog cihazı icat etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Etkileşimli geometri yazılımları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Etkileşimli geometri yazılımı (İngilizce: Interactive geometry software ) veya dinamik geometri ortamları (İngilizce: dynamic geometry environments ), düzlem geometrisi başta olmak üzere geometrik yapıları oluşturmaya ve daha sonra bunları değiştirmeye olanak tanıyan bilgisayar programıdır. Çoğu etkileşimli geometri yazılımında, kişi birkaç nokta koyarak ve bunları çizgeler, daireler veya diğer noktalar gibi yeni nesneler tanımlamak için kullanarak inşaya başlar. Yapı, bir miktar oluştuktan sonra, kişi başladığı noktaları hareket ettirebilir ve yapının nasıl değiştiğini görebilir.