İçeriğe atla

Matematik hikayeleri

TRT Okul tarafından Yelkovan Medya'ya yaptırılan, yönetmenliğini ve metin yazarlığını Pınar Kılıç'ın[1] yaptığı, yaklaşık beşer dakikadan oluşan kısa animasyon belgesel serisidir. Tarihin başlangıcından günümüze doğru, matematiğin macerasını ve önemli matematiksel çalışmalara imza atmış büyük matematikçilerin hayatlarını Türkçe olarak anlatan güzel bir çalışmadır.[2]

Bölümler

Notlar

  1. ^ "Pınar Kılıç". []
  2. ^ Türkiye Radyo Televizyon Kurumu 2014 Faaliyet Raporu (PDF), s. 90, 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 9 Ağustos 2021 
  3. ^ Ezgi Ersoy (2015), Matematik Tarihi Kullanımının İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarısı, Hatırda Tutma Düzeyi ve Motivasyonu Üzerindeki Etkileri (PDF), Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, s. 107, 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 9 Ağustos 2021 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Astronomi</span> kökenleri, evrimleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile gök cisimlerini açıklamaya çalışmak üzere gözleyen bilim dalı

Astronomi, gök bilimi ya da gökbilim gök cisimlerinin kökenlerini, evrimlerini, fiziksel ve kimyasal özelliklerini açıklamaya çalışan doğa bilimi dalıdır. Astronominin sınırlı ve özel bir alanı olan gök mekaniği ile karıştırılmaması gerekir. Astronomi daha açık bir deyişle, yörüngesel cisimleri ve Dünya atmosferinin dışında gerçekleşen, yıldızlar, gezegenler, kuyrukluyıldızlar, kutup ışıkları, gökadalar ve kozmik mikrodalga arkaalan ışınımı gibi gözlemlenebilir tüm olay ve olguları inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cahit Arf</span> Türk matematikçi (1910–1997)

Cahit Arf, Türk matematikçi ve bilim insanı, eski TÜBİTAK Bilim Kolu başkanıdır. 1948'de İnönü Ödülü'nü, 1974'te TÜBİTAK Bilim Ödülü'nü kazanmıştır. 1980 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Onur Doktorası, 1981'de de ODTÜ Onur Doktorası'nı almıştır. 1990 yılında Cahit Arf'ın onuruna Sayılar Teorisi üzerine uluslararası bir sempozyum düzenlenmiştir. İleri düzeyde araştırmalar yaptığı Halkalar ve Geometri üzerine ilk konferanslar da 1984'te İstanbul'da yapılmıştır. 2009 yılından itibaren 10 Türk lirası üzerinde Arf'ın sureti yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Isaac Newton</span> İngiliz matematikçi ve fizikçi (1642–1727)

Isaac Newton, İngiliz fizikçi, matematikçi, astronom, mucit, simyacı, teolog ve filozoftur. 1687 yılında yayımladığı Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri) kitabıyla klasik fizik mekaniğinin temelini oluşturmuş ve bu eser, dünya tarihinin en önemli bilimsel kitaplarından biri olmuştur. Bu eserle birlikte kendi adıyla anılan evrensel kütleçekim yasası ve üç hareket yasasını ortaya koymuş ve kendisinin yaratmış olduğu bu etki, bilim tarihindeki kilometre taşlarından biri olmuştur. Newton'ın evrensel kütleçekimi ve hareketin üç kanunu, sonraki üç yüzyıl boyunca bilim dünyasına egemen olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Galileo Galilei</span> İtalyan fizikçi ve astronom (1564–1642)

Galileo Galilei, İtalyan astronom, fizikçi, mühendis, filozof ve matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Niels Henrik Abel</span> Norveçli matematikçi

Niels Henrik Abel, çeşitli alanlarda öncü katkılarda bulunan Norveçli bir matematikçiydi. En ünlü yegane sonucu, Genel beşinci dereceden denklemi radikallerde çözmenin imkansızlığını gösteren ilk tam kanıttır. Bu soru, zamanının öne çıkan açık kalmış sorunlarından biriydi ve 250 yılı aşkın bir süredir çözülemedi. Aynı zamanda eliptik fonksiyonlar alanında bir yenilikçi, Abelyen fonksiyonların kaşifiydi. Buluşlarını yoksulluk içinde yaşarken yaptı ve 26 yaşında tüberkülozdan öldü.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Üniversitesi</span> Erzurumda kurulu devlet üniversitesi

Atatürk Üniversitesi, 1957 yılında Erzurum'da kurulmuş üniversitedir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Tarih Kurumu</span> Devlet kurumu

Türk Tarih Kurumu, Türk tarihinin ilk kaynaklardan araştırılması amacı ile Mustafa Kemal Atatürk'ün direktifi sonucu 15 Nisan 1931'de kurulmuş bir araştırma kurumudur. 664 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Türk Tarih Kurumu ayrı bir kamu tüzel kişiliğe sahip olup 1983 yılında kurulan Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumunun denetim ve gözetimine bağlanmıştır.

İhsan Fazlıoğlu, Türk felsefe ve bilim tarihçisi, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Johannes Kepler</span> Alman gökbilimci, matematikçi ve astronom

Johannes Kepler ; Alman gök bilimci, matematikçi ve astronomdur. 17. yüzyılın bilimsel devriminde, "Astronoma Nova", "Harmonik Mundi" ve "Kopernik Astronomi Özeti" adlı çalışmalarına bağlı olarak şahsen ortaya çıkardığı Kepler'in gezegensel hareket yasaları ile tanınır. Bu çalışmaları Isaac Newton’un evrensel yer çekimi kuvveti teorisine dayanak sağlamıştır.

Aydın Sayılı, Türk bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Kepler uzay teleskobu</span>

Kepler uzay teleskobu, NASA tarafından 2009 yılında diğer yıldızların yörüngesinde dönen Dünya büyüklüğündeki gezegenleri keşfetmek için fırlatılan ve artık kullanılmayan bir uzay teleskobudur. Astronom Johannes Kepler'in adını taşıyan uzay aracı, Dünya'yı takip eden güneş merkezli bir yörüngeye yerleştirildi. Baş araştırmacı William J. Borucki idi. Teleskobun reaksiyon kontrol sisteminin (RCS) yakıtı dokuz buçuk yıl süren operasyonun ardından tükendi ve NASA, 30 Ekim 2018'de devre dışı bırakıldığını duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Ebu'l-Vefâ el-Bûzcânî</span> İranlı matematikçi ve astronom (940–998)

Ebu'l Vefa el-Buzcani, İranlı matematikçi ve astronom.

<span class="mw-page-title-main">Kepler-10b</span>

Kepler-10b, NASA'nın Kepler uzay teleskobu tarafından bulunmuş bilinen ilk kayalık güneşdışı gezegendir. Ocak 2011 itibarı ile bilinen en küçük geçişli güneşdışı gezegendir. Kütlesi 4,6 Dünya kütlesi, çapı ise 1,4 Dünya çapıdır. Kepler'den gelen verileri kullanan W. M. Keck Gözlemevi, HIRES aletiyle ışınsal hız ölçümleri yaparak gezegenin varlığını kanıtladı.

<span class="mw-page-title-main">TED Üniversitesi</span> Ankarada kurulu vakıf üniversitesi

TED Üniversitesi, 7 Temmuz 2009'da Türk Eğitim Derneği Yükseköğrenim Vakfı tarafından kurulan bir vakıf üniversitesi. 2012-2013 akademik yılında alınan 320 öğrencisi ile eğitime başlamıştır. TED Üniversitesi'nde eğitim dili İngilizcedir. Türkiye'de Sabancı Üniversitesi'nden sonra liberal bilimler tarzı eğitim veren ikinci yükseköğretim kurumudur. TED Üniversitesi, Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından 2021 yılında akredite edilen Koç Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi ile birlikte üç vakıf üniversitesinden biri olmuştur.

Abel Ödülü, Norveç Kralı tarafından her yıl bir ya da daha fazla matematikçiye verilen uluslararası ödül. Ödül adını Norveçli matematikçi Niels Henrik Abel'den almıştır. Çoğu zaman "Matematikçilerin Nobel'i" olarak anılan Abel Ödülü, matematik alanındaki en prestijli ödüllerden biridir. Kazananlara 7,5 milyon Norveç kronu para ödülü verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bilimde Romantizm</span>

Romantik dönemin Avrupalı bilim insanları, Aydınlanma'nın mekanistil doğa felsefesine karşı olarak, doğayı anlamanın kendini anlamak anlamına da geldiğini ve doğa bilgisinin "zorla elde edilmemesi" gerektiğini söylediler. Aydınlanmacılığın, bilimlerin suistimal edilmesini teşvik ettiğini düşündüler ve bu yüzden bilimsel bilgi elde etmenin başka bir yolunu, sadece insanlığa değil de doğaya da yarar sağlayan bir yolunu aradılar.

Clarisse Doris Hellman Pepper, "Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk profesyonel bilim tarihçilerinden biri" olarak gösterilen Amerikalı bir bilim tarihçisiydi. 16. ve 17. yüzyıl astronomisinde uzmanlaştı, 1577 Büyük Kuyruklu Yıldızı hakkında bir kitap yazdı ve Johannes Kepler'in biyografisi olan başka bir kitabın çevirisini yaptı. Pratt Enstitüsü'nde ve daha sonra New York Şehir Üniversitesi, Queens Koleji'nde profesör oldu ve çeşitli seçkin akademik toplulukların üyeliği ile tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Avi Wigderson</span> İsrailli matematikçi ve bilgisayar bilimci

Avi Wigderson, İsrailli matematikçi ve bilgisayar bilimcidir. Princeton, New Jersey'deki Institute for Advanced Study'nin matematik fakültesinde Herbert H. Maass Profesörüdür. Araştırma alanları arasında karmaşıklık teorisi, paralel algoritmalar, grafik teorisi, kriptografi, dağıtılmış bilgi işlem ve sinir ağları bulunmaktadır. Çalışmaları nedeniyle 2021 yılında Abel Ödülü'nü aldı.

<span class="mw-page-title-main">Elisa Quintana</span>

Elisa Victoria Quintana, NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nde astronomi ve gezegen bilimi alanında çalışan bir bilim insanıdır. Ötegezegenlerin nasıl oluştuğuna ve tespit edilmelerine dair çalışmalar yapmaktadır. Dünya büyüklüğünde ve Güneş dışında başka bir yıldızın yaşanabilir bölgesinde olduğu keşfedilen ilk gezegen olan Kepler-186f, Elisa Quintana tarafından tespit edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Jost Bürgi</span> İsviçreli saat ustası, astronomi aletleri yapımcısı ve matematikçi (1552-1632)

Jost Bürgi, özellikle Kassel ve Prag saraylarında aktif olan İsviçreli bir saatçi, astronomik alet yapımcısı ve bir matematikçiydi.