Matbaa-i Âmire - Turkipedia

Darüttıbaa (Osmanlıca: دار الطباعه), Türkçe kitap ve gazete basmak amacıyla 1727'de kurulmuş olan ilk basımevidir.

Basımevinin kuruluşu III. Ahmed döneminde gerçekleşmiştir. Basımevinin kuruluşu öncesinde şeyhülislamdan fetva alınmıştır. Kuruluş için İbrahim Müteferrika, Sait Mehmet Efendi ve Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın yoğun çabaları ve destekleri olmuştur. Darüttıbaa, ilk önceleri İbrahim Müteferrika'nın Sultanselim'de bulunan köşkünde çalışmaya başladı. Basımevinden çıkan ilk kitap, Farab'lı Cevheri'nin Sıhah-i Cevheri ismindeki Arapça sözlüğünün, Vani Mehmet bin Mustafa tarafından çevirisi yapılan Van Kulu Lûgati adlı eserdir. Bu kitabın basım tarihi 31 Ocak 1729 olarak kayıtlara geçmiştir.

Basımevinin ikinci yayınladığı kitap ise Katip Çelebi'nin Deniz Seferlerinin Büyük Armağanı adlı eseri olmuştur.

Basımevi 1796'da hükûmet tarafından satın alındı. Bu tarihten sonra çalışmalarını resmî bir kurum olarak yürüttü. Basımevinin yeri de Üsküdar'a taşındı. 1831 yılında ise II. Mahmud döneminde Beyazıt'a taşındı. 1866 yılında adı Matbaa-yı Amire olarak değiştirildi. 1901-1908 yılları arasında II. Abdülhamid döneminde kapalı kaldı.

Meşrutiyet'ten sonra adı Matbaa-yı Millî olarak değişti. 1926'da Matbaa-yı Devlet, 1927 yılında da Devlet Matbaası adını alarak faaliyetlerini sürdürdü. 1939 yılından sonra da Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlanıp, okul ve çeşitli eğitim kitapları basmaya başladı.

İlgili Araştırma Makaleleri

Ahmed Adnan Saygun, Türk Beşleri arasında yer alan Klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikologdur.

İbrahim Şinasi Efendi, Türk gazeteci, yayımcı, şair ve oyun yazarı.

Selim Sabit Efendi, Osmanlı eğitim bilimci.

Âdile Sultan, Türk Divan edebiyatı şairi. Sultan II. Mahmut'un kızı, Sultan Abdülmecid'in kız kardeşi.

Lâle Devri, Osmanlı Devleti'nde, 1718 yılında Avusturya ile imzalanan Pasarofça Antlaşması ile başlayıp, 1730 yılındaki Patrona Halil İsyanı ile sona eren gerileme devri içinde yaşanmış bir ara dönemdir. Bu dönemin padişahı III. Ahmet, sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Matbaacılık</span>

Matbaacılık ya da basımcılık, metin ve görüntülerin genellikle kâğıt gibi yüzeyler üzerine basılarak çoğaltılma işidir.

İbrahim Edhem Paşa 19. yüzyılda yaşamış Osmanlı Devleti'ne 5 Şubat 1877 - 11 Ocak 1878 arasında sadrazamlık, hükûmet nazırlığı, Şura-yı Devlet reisliği ve büyükelçilik gibi birçok yüksek kademe görevlerde hizmet vermiş bir devlet adamıydı.

Bâb-ı Âlî ya da basitleştirilmiş şekli ile Bâbıâlî, Osmanlı Devleti döneminde sadrâzam sarayına verilen isimdir. Onsekizinci yüzyıl sonlarına yakın bir zamana kadar Paşa sarayı, Paşa kapısı, Bâb-ı Âsafî gibi adlarla da anılan sadrazam sarayına I. Abdülhamid zamanından itibaren Bâb-ı Âlî denilmeye başlanmıştır. Günümüzde İstanbul Valiliği valilik konağı olarak kullanılmaktadır.

İbrahim Müteferrika, Macar asıllı Osmanlı müteferrika, matbaacı, yayımcı, yazar ve çevirmen. Osmanlı Devletinde basımevi kurup Türkçe kitap yayımlayan ilk kişidir. IV. Mehmed ve II. Mustafa dönemlerinde yaşamıştır.

Ahmed Midhat, Türk yazar, gazeteci ve yayıncı. Tanzimat dönemi yazarlarındandır. Türk edebiyatının gerçek anlamda ilk popüler yazarıdır. 1870'te Devir (Çağ) adıyla bir gazete çıkardı ancak ilk sayıda kapandı. Çok kısa zaman sonra Bedir adıyla çıktı. 1878'de çıkarmaya başladığı ve yayın hayatını 1921'e kadar sürdürmüş olan Tercüman-ı Hakikat gazetesi Osmanlı basın tarihinin en uzun ömürlü ve etkili yayınlarından biri olmuştur. Kabri Fatih Camii içinde II. Mehmed'in türbesinin de bulunduğu ayrı kısımdadır.

İlmiye, Osmanlı Devleti'ndeki başlıca dört enstitüden biri. Diğer üçü ise seyfiye, mülkiye ve kalemiyedir. Devlet kontrolünde örgütlü bir sınıf olan ve tepesinde Şeyhülislam'ın bulunduğu ilmiyenin başlıca görevleri dini eğitim ve şeriatin doğru bir şekilde uygulanmasıdır.

Abdullah Cevdet Karlıdağ, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında ve cumhuriyetin kuruluş döneminde yaşamış siyasetçi, düşünür, göz doktoru, şair ve tercümandır.

Abdurrahman Sami Paşa, bürokrat, şair.

Mustafa Naîmâ ya da tam adıyla Halepli Mustafa Naîmâ Efendi,, Osmanlı tarihçisi, ilk resmî Osmanlı vakanüvisi. 17. yüzyıl Osmanlı tarihini ele aldığı Târîh-i Naîmâ ile bilinir.

Âşıkpaşazâde Tarihi ya da Tevârîh-i Âl-i Osman, 1400 ila 1484 yılları arasında yaşamış bir Vefai dervişi olan Âşıkpaşazâde’nin yazdığı Osmanlı tarihi kitabıdır.

Mehmet Kazım Nami Duru, Türk asker, eğitimci ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Vankulu Mehmed Efendi</span> Osmanlı din bilgini ve yazar

Vankulu Mehmed Efendi, Osmanlı devleti zamanında yaşamış din alimi ve yazar.

Tüccarzâde İbrahim Hilmî Çığıraçan , Türk yayımcı, editör ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Bulak Matbaası</span> Kavalalı Mehmed Ali Paşa tarafından 1820 yılında Mısırın Bulak şehrinde kurulan basımevi

Bulak Matbaası, Kavalalı Mehmed Ali Paşa tarafından 1820 yılında Mısır'ın Bulak şehrinde kurulan basımevi.

Vankulu Lugatı, Osmanlı İmparatorluğu’nda, Müteferrika matbaasında basımı yapılan ilk eser. Sözlükçü el-Cevheri’ye ait olan eserin Vankulu Mehmed Efendi tarafından 1589 yılında tercümesi edilmişti. Eserin asıl adı Tâcü’l-luġa ve ṣıḥâḥu’l-ʿArabiyye idi ve Osmanlı’da Terceme-i Sıhah-ı Cevheri adıyla yayımlanmıştı. Vankulu Lugatı olarak ün kazanan eserin Müteferrika matbaasındaki basım tarihi ise 1729’dur. Eser ilk olarak 500 kadar basılmıştı ancak medrese öğrencileri ve müderrislerin mutlaka edindiği bir eser olması nedeniyle farklı tarihlerde üç kez daha basıldı. Kemal Beydilli ve Dr. Coşkun Yılmaz’ın eser üzerine çalışmaları mevcuttur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.