İçeriğe atla

Mastoidit

Mastoidit
Kafatasının sol yandan görünümü. Kemik ve sütürlerin anatomik ilişkileri. Mastoid parça merkeze yakın olarak etiketlenmiş yapıdır
UzmanlıkKulak Burun Boğaz (Otolaringoloji)

Mastoidit kafatası tabanında bulunan, temrporal kemiğin bir parçası olan ve içierisinde hava hücreleri olan mastoid parçanın enfeksiyonu olarak tanımlanır. Enfeksyon mastoid boşluktaki hava hücreleri içerisindeki mukozal yüzeyin infalamasyonudur.[1] Mastoid parça içerisindeki hava hücreleri kulakla bağlantı halindedir.[2][3] Mastoidit sıklıkla yeterli tedavi edilmemiş akut Orta kulak iltihabı sonucunda gelişir ve eskiden çocukluk çağında ölüm sebeplerinin önemli bir kısmından sorumluydu. Günümüzde gelişmiş antibiyotikler nedeniyle gelişmiş ülkelerde bu hastalıklar daha çok medikal tedavi ile takip edilemkte, cerrahiye nadiren ihtiyaç duyulamktadır.[2] Antibiyotik reçete edilme oranlarında azalma olması günümüzde orta kulak iltihabı artışına sebep olmamıştır. Bunun bir nedeninin çocukluk çağı aşılarından olan Hemofilus ve Streptokok aşıları olduğu düşünülmektedir.Tedavi edilmemiş enfeksiyonlar komşu kemik yapılara ve kafa içi alana yayılarak ciddi komplikasyonlara sebep olabilir.[4]

Bulgu ve semptomlar

Subperiosteal absenin eşlik ettiği mastoidit

Mastoiditin en sık semptomları, mastoid parça üzerinde ağrı, şişlik ve hassasiyettir. Kulak ağrısı olabilir. Mastoid kemik çevresinde kızarıklık izlenebilir. Enfeksiyona bağlı ateş ve baş ağrısıda tabloya eşlik edebilir. Yeni doğanlarda ve süt çocuklarında bulgular hastalığa özgü olmayıp, iştahsızlık, ishal, huzursuzluk olarak kendini gösterir. Kulaktan akıntı ileri dönem hastalarda ortaya çıkabilir ve uykudan uyanma döneminde yastıkta kahverengi lekeler olarak kendini gösterebilir.[4][5]

Patofizyoloji

Mastoid parça içerisindeki hava hücreleri gösterilmektedir

Mastoidit oluşumu orta kulaktan mastoid hava hücrelerine geçen enfeksiyon ajanlarının neden olduğu bir enfeksiyondur. Hastalığa en sık sebep olan ajanlar: Streptokokkus pnömonia, Streptokokkus piyojenes, Stafilokokkus aureus, Hemofilus influemza ve Moraksella kataralis'tir. Nadir de olsa Pseudomonas aeruginosa, diğer gram negatif basiller ve anaerobik bakteriler'de bu enfeksiyonlara sebep olabilir.[6] Kronik orta kulak iltihabında ise en sık etkenler Pseudomonas aeruginosa, Enterobakter familyası, Stafilokokkus aureus ve anaerob bakterilerdir.[7] Bazı mastoiditler kolestatom adı verilen, orta kulakta skuamoz hücre ile çevrili keseyle karakterize bir hastalık sebebiyle de ortaya çıkabilirler. Kolestatomlar sık tekrarlayan orta kulak iltihaplarına sebep olurlar.Kolestatom düzgün tedavi edilmezse mastoid kemiği erode eder, mastoidite sebep olur ve ardından ciddi komplikasyonlara sebep olabilir.[4]

Tanı

Bilgisayarlı tomografi:44 yaşında kadın. Sağ kulakta (resimde sol taraf) orta kulak iltihabı (tek ok) ve mastoidit (çift ok) gösterilmiştir. Dış kulak yolunun ise kısmen tıkalı olduğu görülmektedir (üçlü ok)

Mastoidit tanısı klinik muayene ve hastanın hikâyesine dayanılarak konur. Görüntüleme yöntemleri ise tanıya katkı sağlar. Tanı için standart görüntüleme yöntemi manyetik rezonans görüntülemedir fakat bilgisayarlı tomografi de tanı amacıyla kullanılmaktadır. BT özellikle kemikteki erozyonu, enfeksiyonun fasiyal sinire yakınlığını ve beyne ne kadar yakın olduğunu daha net gösterir. İki boyutlu (2-D) X-ray görüntüler tanıda faydalı değildir. Eğer kulaktan akıntı varsa etken tanımlama için kültür gönderilebilir. Eğer hasta kültür öncesinde antibiyotik kullanmaya başlamışsa kültür sonucu negatif gelebilir. Gerekli olduğu durumlarda son aşamada mastoid kemiğin durumunu ve çevre yapıları değerlendirmek için keşif (eksploratif) cerrahisi yapılabilir.[2][8]

Tedavi

Mastoidektomilerde giriş üçgeni

Antibiyotikler düzenli şekilde ve gerektiği süre kullanılırsa genellikle enfeksiyonlar yayılmadan kontrol altına alınır. Bu nedenle gelişmiş ülkelerde mastoidit görülme ihtimali düşüktür. Birçok kulak enfeksiyonu bebeklerde, özellikle östaki borusunun gelişmemesine bağlı akıntıların boşalamamasına bağlı ortaya çıkar. Gelişmiş ülkerlerde mastoiditin ilk aşama tedavisi intravenöz antibiyotik tedavisidir. Başlangıçta geniş etkili seftriyakson gibi antibiyotikler kullanılır. Kültür sonuçlarına göre elde edilen organizmaya yönelik antibiyogramda görülen etkili antibiyotiğe geçilir.[7] Enfeksiyonun tam kontrolu için uzun süreli antibiyotik kullanımı gerekebilir.[4] Antibiyotik tedavisine yanıt alınamazsa mavcut tedavi devam ederken cerrahi işlem uygulanır. En sık kullanılan işlem kulak zarına yapılan küçük bir kesidir (miringotomi). Bunun dışında drenajı sağlayacak şekilde kulak zarına tüp de yerleştirilebilir (tüp timpanoplasti).[8] Bu uygulamalar orta kulaktan püy içeriğinin dışarı doğru boşalmasını sağlar. Haftalar veya aylar içerisinde ise tüp kendiliğinden düşer, kulak zarındaki defekt ise kendiliğinden iyileşir. Eğer uygulanan bu tedaviye de yanıt alınamazsa mastoid kemiğin enfekte kısmının cerrahi olarak çıkarılması işlemi (mastoidektomi) yapılır.[4]

Prognoz

Erken tedavi bu enfeksiyonun tedavisinde en önemli adımdır. Antibiyotiklerin mastoid kemiğin alt kısmına etkileri zayıf olduğundan tedavi tam olarak yapılamayabilir veya hastalık bu nedenle sık tekrar edebilir. Mastoidit komşu yapıların enfeksiyonları ile giden bir takım komplikasyonlara sebep olabilir. Enfekiyon iç kulaktaki labirente ulaşabilir ve vertigoya sebep olabilir. Ayrıca işitme kaybı ve yüzde mimik kaslarının fonksiyon kaybıyla (tek taraflı) giden fasiyal sinir paralizisine sebep olabilir. Kemik ile periost arasında püy birikime bağlı subperiosteal abse ve boyunda SCM kası altında abseleşme olarak ifade edilen Bezold absesine sebep olabilir. Ciddi enfeksiyonlar iltihabın beyine yayılmasına sebep olabilir. Menenjit (beyin zarı iltihabı), epidural abse (kemik ile beyin zarı arasındaki enfeksiyon, dural venöz tromboflebit veya beyin absesine sebep olabilir.[2][4]

Epidemiyoloji

Amerika Birleşik Devletleri ve benzer derecede gelişmiş ülkelerde mastoidit görülme sıklığı % 0.004 civarındadır fakat bu oran gelişmekte olan ülkelerde daha sıktır. En sık etkilenen yaş grubu 2-13 aylık süt çocuklarıdır. Cinsiyetler arası fark yoktur[3]

Kaynakça

  1. ^ Diseases of ear nose & throat by PL dhingra & shruti dhingra. published by elsevier
  2. ^ a b c d "Mastoiditis: MedlinePlus Medical Encyclopedia". medlineplus.gov (İngilizce). 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020. 
  3. ^ a b "Ear Infections: Diagnosis and Treatment". WebMD (İngilizce). 17 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020. 
  4. ^ a b c d e f "Mastoiditis: Practice Essentials, Etiology, Epidemiology". 6 Nisan 2020. 4 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020. 
  5. ^ "What to Do About Ear Infections". WebMD (İngilizce). 3 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020. 
  6. ^ Nussinovitch, Nussinovitch (Nisan 2004). "Acute mastoiditis in children: epidemiologic, clinical, microbiologic, and therapeutic aspects over past years". Clinical pediatrics. 43 (3). ss. 261-7. doi:10.1177/000992280404300307. PMID 15094950. 
  7. ^ a b Brook, Brook (Ekim 2005). "The role of anaerobic bacteria in acute and chronic mastoiditis". Anaerobe. 11 (5). ss. 252-7. doi:10.1016/j.anaerobe.2005.03.005. PMID 16701580. 
  8. ^ a b Bakhos, Bakhos (Nisan 2011). "Conservative management of acute mastoiditis in children". Archives of otolaryngology--head & neck surgery. 137 (4). ss. 346-50. doi:10.1001/archoto.2011.29. PMID 21502472. 

Harici kaynaklar

Sınıflandırma
Dış kaynaklar
Wikimedia Commons'ta Mastoidit ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Menenjit</span> beyni veya omuriliği saran zarların iltihaplanma durumu

Menenjit beyni ve omuriliği kaplayan koruyucu zarlarda oluşan akut enflamasyondur(iltihaplanma). Enflamasyon; bakteri, virüs veya diğer mikroorganizmaların enfeksiyonu sonucu ve az da olsa ilaçlar tarafından olabilir. Menenjitte enflamasyonun beyin ve omuriliğe yakınlığı hayatî bir risk taşıyabilir. Bu halde durum acil vaka olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Tifo</span> Bulaşıcı hastalık

Bu madde tifo hastalığı hakkındadır. İlişkisiz bir hastalık olan tifüs ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kulak</span> İşitme ve denge organı

Kulak (auris), işitme işlevini gören ve denge organını içinde bulunduran anatomik yapıdır. Vestibüler sistemi kullanarak işitmeyi ve vücut dengesini sağlar. Kulak; dış kulak, orta kulak ve iç kulak olacak şekilde üç kısımda incelenir.

Efüzyonlu Otit Media (EOM) genel ve lokal enfeksiyon belirti ve bulguları olmadan sağlam kulak zarı arkasında sıvı toplanmasıyla ortaya çıkan bir orta kulak iltihabı tipidir.

<span class="mw-page-title-main">Farenjit</span>

Farenjit, Pharyngitis yutağın (farenks) iltihaplanmasına (enflamasyon) yani yutak ve boğaz iltihaplanma verilen bir hastalıktır. Yutağın bazen mikrobik, bazen metabolik, bazen de çalışılan ortamın ısısına, tozuna bağlı olarak reaksiyon göstermesi olan farenjit sıklıkla boğaz ağrısı veya boğaz yangısı olarak anılır. Bademciklerin enfeksiyonu, tonsilit, de eş zamanlı olarak görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Lösemi</span> kemik iliğinde oluşan kan kanserleri

Lösemi, kan hücrelerinin özellikle de akyuvarların normalin üzerinde çoğalması ile kendini gösteren bir kanser türüdür.


Artrit, eklemlerde vücut tarafından üretilen bir iltihaptır. Bu iltihap mikrobik değildir, vücut tarafından üretilir. Artrit tek bir hastalık değildir, 100'den fazla farklı hastalık artrit ile ilişkilidir. Bazı formları çok ağır seyreder, bazıları ise dönem dönem kendini gösteren hafif şiddete olan artritlerdir. Dirsek eklemlerinde zorlanmaya bağlı olarak kas liflerindeki yırtık gibi basit romatizmal hastalıklardan, romatoid artrit (ra) spondiloartrit (spa) gibi tüm vücudu etkileyen ağır hastalıklara kadar farklı hastalık grupları bunun içinde yer alır. Sistematik lupus eritematozus gibi artritle ilişkili ancak vücudun akciğer, kalp ve böbrekler gibi hayati organlarını etkileyebilen romatizmal hastalıklar da artritle olan ilişkileri nedeniyle bu grupta yer almaktadır.

Crohn hastalığı, kronik ve iltihabi bir bağırsak hastalığıdır. Ağızdan anüse kadar sindirim sisteminin herhangi bir bölümünde ya da aynı anda birkaç farklı bölümünde aralıklı iltihaplar ile kendini gösterir. Bulaşıcı olduğu kanıtlanamamıştır. Bir diğer kronik iltihabi bağırsak hastalığı olan ülseratif kolit ile beraber bu grubun ana öğelerini oluştururlar. Her yıl 100.000 kişiden 5-7'si bu hastalığa yakalanır. Sıklığı kuzeye gidildikçe artar. Onlu, yirmili yaşlarda ve 45 ile 65 yaşları arasında daha çok görülmektedir. Ancak her yaş grubundan insan bu hastalığa yakalanabilir. Hastalığın 3 belirgin tipi vardir. Bunlar inflamatuar crohn, fistülize crohn ve fibrostenoze crohn'dur. Ülseratif kolit ile benzer özellikler taşıması nedeniyle adı geçen hastalık ile Crohn arasında karar vermeyi güçleştiren vakalarda entermediyer bağırsak rahatsızlığı ifadesiyle adlandırılan bir ara kategori de yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Sinüzit</span>

Sinüzit, yüz sinüsleri yüzeyindeki mukoza zarının iltihaplanması sonucu ortaya çıkan hastalıktır. Burun mukoza iltihabı ya da diş çürüğünden kaynaklanan üst çene kemiği iltihaplanmasından ileri gelir. Burundaki biçim bozuklukları ve polipler sinüzit oluşumunda yardımcı etkenlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Bronşektazi</span>

Bronşektazi, bronşların doğuştan ya da sonradan 'geri dönüşsüz' biçimde genişlemesidir. Bronş genişlemesine, çeşitli biçimlerde ve bronş ağacında değişken yaygınlıkta rastlanabilir. Doğumsal olduğu kadar, bronşlara yerleşen enfeksiyon etkenlerinden de kaynaklanabilen geri dönüşümsüz bir bozukluktur. İltihaplanma ilerlediğinde ilk kez iltihaba bağlı yüksek ateş, halsizlik, üşüme gibi belirtilerle enfeksiyon fark edilebilir.

Salpenjit, Jinekolojide Fallop tüplerinin iltihaplanması.

<span class="mw-page-title-main">Pnömokok</span> Bakteri türü

Pnömokok, vücudun farklı bölgelerinde ciddi enfeksiyon hastalıklarına neden olan bir bakteri türüdür. Latince adı; Streptococcus pneumoniae şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Piyelonefrit</span> Hastalık

Piyelonefrit böbreğin piyelumuna (pelvisine) ulaşmış bir yükselen idrar yolu enfeksiyonudur. Eğer enfeksiyon ciddi ise "ürosepsis" terimi ile eşanlamlı olarak kullanılır. Tedavisi için antibiyotik, ayrıca hastalığın temel nedeninin giderilmesi gerekir. Nefritin bir türüdür. Piyelit olarak da adlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kedi nezlesi</span>

Bulaşıcı Kedi nezlesi, kedilerde görülen, Herpesviridae ailesinden kedil herpesvirus 1 yolaçtığı bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Kedi gribi adıyla da bilinir. Viral solunum hastalıkları, özellikle bakımevleri gibi kedi nüfusunun çok ve yoğun olduğu yerlerde, ciddi olabilir. Kedilerdeki solunum hastalığı vakalarının yarısını teşkil eden kedi nezlesi, bu hastalıkların en önemlisidir ve tüm Dünya'da görülür.

<span class="mw-page-title-main">Orta kulak iltihabı</span> orta kulağın iltihaplanması

Orta kulak iltihabı veya otitis media, orta kulağın bir grup iltihabi hastalığıdır. İki ana tipten biri olan akut orta kulak iltihabı (AOKİ), genellikle kulak ağrısı ile ortaya çıkan hızlı başlangıçlı bir enfeksiyondur. Küçük çocuklarda bu durum kulağın çekilmesi, ağlamanın artması ve uykusuzlukla sonuçlanabilir. Yemek yemede azalma ve ateş de görülebilir. Diğer ana tip efüzyonlu orta kulak iltihabıdır (EOKİ), tipik olarak semptomlarla ilişkili değildir, ancak bazen bir dolgunluk hissi tanımlanır; orta kulakta enfeksiyöz olmayan sıvının varlığı olarak tanımlanır ve genellikle bir akut orta kulak iltihabı atağından sonra haftalar veya aylar boyunca devam edebilir. Kronik süpüratif orta kulak iltihabı (KSOKİ), altı haftadan uzun süre kulaktan akıntı ile birlikte delikli bir timpanik membranla sonuçlanan orta kulak iltihabıdır. Akut orta kulak iltihabının bir komplikasyonu olabilir. Ağrı nadiren mevcuttur. Her üç orta kulak iltihabı türü de işitme kaybı ile ilişkili olabilir. EOKİ'ye bağlı işitme kaybı olan çocuklar işaret dilini öğrenmezlerse bu durum öğrenme yeteneklerini etkileyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Larenjit</span> Üst solunum yolu enfeksiyonu (Gırtlak iltihabı)

Larenjit, gırtlak iltihabıdır. Belirtiler genellikle kısık bir ses içerir ve ateş, öksürük, boynun önündeki ağrı ve yutma rahatsızlığını içerebilir. Tipik olarak, bunlar iki hafta sürer.

<span class="mw-page-title-main">Kulak burun boğaz</span> Tıbbi uzmanlık

Kulak burun boğaz (KBB) olarak da adlandırılan Otorinolarengoloji veya Otolarengoloji, kulak, burun, boğaz ve baş ve boyundaki alakadar diğer yapılar ile ilgilenen cerrahi bir tıp branşıdır. Bu alanda uzmanlaşmış doktorlara otorinolarengolojist, kulak burun boğaz uzmanları, KBB doktorları, KBB cerrahları veya baş boyun cerrahları denir. Uzmanlar kulak, burun, boğaz ve kafatasının tabanında görülen hastalıklar ile kafa ve boyundaki kanser ve iyi huylu tümörlerin cerrahi tedavisini gerçekleştirir.

Tıbbi anlamda 'komplikasyon' terimi, bir rahatsızlığın, hastalığın veya tıbbi tedavi işleminin ön görülebilen istenmeyen etkileridir. Komplikasyonlar bir hastalığın gidişatını kötü yönde etkiler. Komplikasyonlar mevcut hastalığın ağırlaşması veya diğer organ sistemlerini etkileyen yeni şikayet ve bulguların ortaya çıkması olarak görülebilir. Altta yatan hastalıkla birlikte komplikasyonlar yeni hastalıkların ortaya çıkmasına sebep olabilirler. Ayrıca uygulanan tedavilere de bağlı komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Stevens-Johnson sendromu</span>

Stevens-Johnson sendromu, cildi, mukoza zarını, cinsel organları ve gözleri etkileyen nadir fakat ciddi bir hastalıktır.

<span class="mw-page-title-main">Kolesteatom</span>

Kolesteatom bir kulak hastalığıdır. Orta kulakta ve/veya mastoid proseste keratinizan skuamöz epitelden oluşan yıkıcı ve genişleyen bir büyümedir ve kist benzeri bir kese görünümündedir. Kolesteatom kanser değildir, ancak aşındırıcı ve genişleyici özellikleri nedeniyle önemli sorunlara neden olabilir. Sıklıkla enfekte olurlar ve kronik olarak akan kulaklara neden olabilirler. Neredeyse her zaman cerrahi müdahale ile tedavi edilmesi gerekir. Kronik veya Akut Otitis Media'nın tedavi edilmemesiyle birlikte enfeksiyon orta kulağa oradan iç kulağa hatta beyine ulaşabilir. Burada orta kulak içerisindeki kemik yapısını bozar, kalıcı veya geçici işitme kayıpları doğuracak iç kulak sistemini etkiler ve beyinde bir apse meydana getirebilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.