İçeriğe atla

Mastodon (yazılım)

Mastodon
Orijinal yazar(lar)Eugen Rochko[1]
Geliştirici(ler)Mastodon gGmbH[2]
İlk yayınlanma16 Mart 2016 (8 yıl önce) (2016-03-16)[3]
Güncel sürüm4.3.0-beta.2, 4.3.0-rc.1, 4.3.0 / 17 Eylül 2023
Önizleme sürümü4.0.0rc4 / 14 Kasım 2022 (22 ay önce) (2022-11-14)
Programlama diliRuby on Rails, JavaScript (React.js, Redux)
İşletim sistemiCross-platform
PlatformiOS, Android, Linux, BSD, Sailfish OS, macOS, Microsoft Windows
Erişilebilirlik93 dil[4]
Türmikroblog
LisansAGPLv3+[5]
Resmî sitesiResmî site Vikiveri ögesini düzenle
Kod deposu
Bunu Vikiveri'de düzenleyin
A cartoon Mastodon mascot
Mastodon sosyal ağının maskotu

Mastodon, kendi kendine barındırılan sosyal ağ hizmetlerini çalıştırmak için ücretsiz ve açık kaynaklı bir yazılımdır. Her biri kendi davranış kuralları, hizmet şartları, gizlilik seçenekleri ve modernasyon politikaları olan, örnek olarak bilinen çok sayıda bağımsız çalışan düğüm tarafından sunulan Twitter hizmetine benzer mikroblog özelliklerine sahiptir.[6][7][8]

Her kullanıcı, birleşik bir sosyal ağ olarak birlikte çalışabilen ve farklı örneklerdeki kullanıcıların birbirleriyle etkileşime girmesine izin veren belirli bir Mastodon örneğinin (sunucu olarak da adlandırılır) üyesidir. Bunun amacı, kullanıcılara politikalarını tercih ettikleri bir düğümü seçme esnekliği vermek ancak daha geniş bir sosyal ağa erişimlerini sürdürmektir. Mastodon ayrıca, kullanıcıların PeerTube ve Friendica gibi diğer uyumlu platformlardaki [9] kullanıcılarla etkileşim kurmasına izin veren paylaşılan protokoller kullanan Fediverse sunucu platformları topluluğunun bir parçasıdır. Mastodon, kitlesel fonlamayla desteklenir ve reklam içermez.

Mastodon maskotu, bazen bir tablet veya akıllı telefon kullanılarak tasvir edilen, bir mastodon veya mamuta benzeyen gövdesi olan bir hayvandır. Yazılım kullanılarak gönderilen mesajlar halk arasında "toots" olarak bilinir.[10] Mastodon, Eugen Rochko tarafından oluşturulmuştur. ve Ekim 2016'da Hacker News'te duyuruldu.[11]

Teknoloji

Mastodon, herkesin kod ekleyebileceği ve dilerse kendi sunucu altyapısında çalıştırabileceği veya başka kişiler tarafından yönetilen [12] federal ağ içindeki sunuculara katılabileceği birleşik mikroblog için özgür ve açık kaynaklı bir yazılım (FOSS) olarak yazılmıştır.[13] Sunucu tarafı teknolojisi Ruby on Rails ve Node.js tarafından desteklenmektedir ve ön ucu React.js ve Redux ile yazılmıştır.[14] Veritabanı yazılımı PostgreSQL'dir .[15] Hizmet, aralarında ActivityPub protokolünü kullanan merkezi olmayan sosyal ağlar ve platformlarla birlikte çalışabilir.[16] 3.0 sürümünden bu yana Mastodon, OStatus için önceki desteği bıraktı.[17][18]

Mastodon API ile etkileşime giren mobil cihazlar, masaüstü bilgisayarlar ve web tarayıcıları için istemci uygulamaları Windows, macOS, Linux, Android ve iOS dahil olmak üzere çeşitli işletim sistemleri için piyasaya sürülmüştür.[19][20]

Finansman

Mastodon, kitlesel fonlamayla desteklenir ve reklam içermez. 2021'den beri kâr amacı gütmeyen ("gemeinnützige GmbH") olarak tescil edilmiştir. Kasım 2022 itibarıyla 3500 kişi tarafından desteklenmiştir.[21]

Ayrıca bakınız

  • ActivityPub
  • Mikroblog hizmetlerinin karşılaştırılması
  • Dağıtılmış sosyal ağ yazılımı ve protokollerinin karşılaştırılması
  • Diaspora (sosyal ağ)
  • Fediverse

Kaynakça

  1. ^ Lekach, Sasha (6 Nisan 2018). "The coder who built Mastodon is 24, fiercely independent, and doesn't care about money". Mashable. 7 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2019. 
  2. ^ "The company behind Mastodon". joinmastodon.org. 6 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "v0.1.0". 16 Mart 2016. 30 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2019 – GitHub vasıtasıyla. 
  4. ^ English plus 92 translations listed in "Mastodon translations in Crowdin". Crowdin. 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2022. 
  5. ^ "mastodon/mastodon". Mastodon. 5 Kasım 2022. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ Chan, Wilfred (2 Kasım 2022). "Mastodon gained 70,000 users after Musk's Twitter takeover. I joined them". The Guardian. 3 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2022. 
  7. ^ Farokhmanesh, Megan (7 Nisan 2017). "A beginner's guide to Mastodon, the hot new open-source Twitter clone". The Verge (İngilizce). 2 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 
  8. ^ Wong, Joon Ian (6 Nisan 2017). "How to use Mastodon, the Twitter alternative that's becoming super popular". Quartz (İngilizce). 2 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 
  9. ^ "Mastodon launches their ActivityPub support, and a new CR!". ActivityPub.rocks. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019. 
  10. ^ "Mastodon Has Officially Retired the 'Toot,' Its Version of the Tweet". Gizmodo (İngilizce). G/O Media Inc. 15 Kasım 2022. 16 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022. 
  11. ^ "Show HN: A new decentralized microblogging platform". 5 Ekim 2016. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2022. 
  12. ^ "Mastodon Instances — The Fediverse Network". 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2022. 
  13. ^ Rochko, Eugen (1 Nisan 2017). "Welcome to Mastodon". Hacker Noon. 12 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2018. 
  14. ^ "Installation". joinmastodon.org. 27 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2018. 
  15. ^ tootsuite/mastodon, Mastodon, 4 Şubat 2021, 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Şubat 2021 
  16. ^ "Release v1.6.0". GitHub. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2017. 
  17. ^ Your self-hosted, globally interconnected microblogging community: tootsuite/mastodon, TootSuite, 4 Ekim 2019, 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 4 Ekim 2019 
  18. ^ "Mastodon to drop OStatus support". wedistribute.org. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2019. 
  19. ^ "How To Get Started on Mastodon and Leave Twitter Behind". PCMAG (İngilizce). 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 
  20. ^ "List of apps". joinmastodon.org. 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022. 
  21. ^ Glanz, Berit. "Twitter-Alternative: Wer steckt eigentlich hinter Mastodon?". FAZ.NET (Almanca). ISSN 0174-4909. 16 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İnternet sitesi</span> tek bir web alanından sunulan ilgili web sayfaları kümesi

Web sitesi, Ortak bir alan adı ile tanımlanan ve en az bir web sunucusunda yayınlanan web sayfaları ve ilgili içeriklerden oluşan bir koleksiyondur. Web üzerindeki sayfalar; metin, görsel ve animasyon şeklinde ziyaretçisine bilgi aktaran veya hizmet sunan sayfaların tümünü kapsayan bir doküman topluluğudur. Ziyaretçiler bir web sitesine, HTTP veya HTTPS protokollerinde aşağıdaki bileşenlerden oluşan benzersiz bir adresi kullanarak erişirler:

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar oyunu</span> bilgisayarda oynanan oyun türü

Bilgisayar oyunu veya kişisel bilgisayar oyunu olarak da bilinen PC oyunu, bir video oyun konsolu veya atari makinesi yerine kişisel bilgisayarda oynanan bir tür video oyunudur. Tanımlayıcı özellikleri şunları içerir: daha çeşitli türleri ve kullanıcı tarafından belirlenen oyun donanımı ve yazılımı; genellikle giriş, işleme, video ve ses çıkışında daha büyük kapasite. Bilgisayar oyunu oynamak için özel olarak oyun bilgisayarı modelleri, farklı aksesuarlar tasarlanmıştır. Mobil oyunların son yıllarda büyümesine rağmen, 2018 yılında, küresel PC oyunları pazarı yaklaşık 27,7 milyar dolar değerindeydi.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal medya</span> İnsanların kendi aralarında bilgi veya düşünce paylaştığı sanal topluluk ve ağlar

Sosyal medya, kullanıcıların internette aradığı, kullandığı ve içerik ürettiği interaktif iletişim platformdur. Geleneksel medya’dan Web 2.0’ın kullanılmaya başlamasıyla, tek yönlü içerik paylaşımından, çift taraflı içerik alışverişine erişim sağlanılan medya iletişimidir. Sosyal ağlar, insanların birbiriyle içerik ve bilgi paylaşmasını sağlayan İnternet siteleri ve uygulamalar sayesinde, herkes aradığı, ilgilendiği içeriklere ulaşabilmektedir. Küçük gruplar arasında gerçekleşen diyaloglar ve paylaşımlar giderek, kullanıcı bazlı içerik üretimini giderek arttırmakta, amatör içerikleri dijital dünyada birer değere dönüştürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">X (sosyal ağ)</span> sosyal ağ hizmeti

X veya yaygın olarak kullanılan eski adıyla Twitter, Amerikan X Corp. şirketi tarafından işletilen çevrimiçi bir sosyal medya ve sosyal ağ hizmetidir. X'te kullanıcılar metin, fotoğraf ve video paylaşabilirler. Kayıtlı kullanıcılar gönderi paylaşabilir, gönderileri beğenebilir, yeniden paylaşabilir ve diğer kayıtlı kullanıcılara doğrudan mesaj (DM) gönderebilirken, kayıtsız kullanıcılar yalnızca herkese açık gönderileri görüntüleyebilir. Amerika Birleşik Devletleri dışındaki X kullanıcılarına yasal olarak İrlanda merkezli Twitter International Unlimited Company tarafından hizmet verilmekte olup, bu durum söz konusu kullanıcıları İrlanda ve Avrupa Birliği veri koruma yasalarına tabi kılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal ağ</span> Kişinin çevresindeki diğer kişilerle oluşturduğu ilişki ağı

Sosyal ağ kavramını ilk kez 1954 yılında Barnes, kişinin çevredeki diğer insanlarla olan ilişkilerini tanımlamak amacıyla kullanmıştır. İnternet ortamında, kullanıcıların kendilerini tanımlayarak her kültürden farklı kullanıcı ile iletişime geçtiği, bunun yanında normal sosyal yaşamda kullanılan jest ve mimik hareketlerini simgeleyen sembollerle duygu ve düşüncelerini sanal olarak ifade ettiği, bu şekilde sosyal iletişim kurduğu ortamlar “sosyal ağ” olarak tanımlanmaktadır. Bugün sosyal ağlar dediğimizde en büyük örnek olarak karşımıza Facebook, Instagram, Twitter ve LinkedIN gibi web siteleri çıkmaktadır.

Bir blog yayın biçimi olarak sınıflandırılabilir. Bir microblog, geleneksel blog'dan içeriğinin ve dosya büyüklüğünün küçüklüğü bakımından farklılık arz eder. Mikrobloglar kullanıcılara kısa cümleler, anlık gfotograflar veya video linkleri gibi küçük içerik parçalarını paylaşmak için ortam sağlar.

<i>Hashtag</i> diyez işareti

Hashtag, (okunuşu: heşteg) ya da diyez etiketi, pek çok mikroblog ve toplumsal ağlarda bir sözcük ya da sözün başına kare işareti (#) eklenerek oluşturulur. Mikroblog ve Facebook, Instagram, Twitter ve benzeri toplumsal ağ hizmetlerinde, "#" simgesinin sözcük ya da sözcük öbeğinin önüne eklenerek oluşturulan bağlantılar, anlık bilgileri kategorileştirmeye ve kitlelere ulaştırmaya yardımcı olur. Hashtag'ler yalnızca belirli bir ortama bağlıdır; resim ve video dosyalarının içerisinden bağlantı veremezler. Bir hashtag, tüm bir tümce ya da tümce içinde birkaç sözcüğü vurgulayabilir (Örneğin; "Türkiye'yi sarsan 19 günün saat saat dönüm noktaları #yaşarkenyazılantarih" tümcesi, içinde yer alan "#yaşarkenyazılantarih" hashtag'ine gönderilerek o etiket altında herkesin birbirinin paylaştığı mesajları görmesi sağlanmış olur. Birçok toplumsal paylaşım ağında istenilen her sözcük ya da sözü bu şekilde hashtag ile yazarak, o etiket altında kişiler bir araya gelebilir.

<span class="mw-page-title-main">Tout (şirket)</span>

Tout, Nisan 2010'da San Francisco'da kurulan sosyal ağ hizmeti ve mikroblog kullanıcıların 15 saniyelik videoları yayınlamasını sağlamak amacıyla kuruldu. Haziran 2011'de eski basketbolcu Shaquille O'Neal'ın emekliliğini bu sosyal ağıyla bildirmesiyle Tout daha da ün kazandı. Ayrıca WWE, 23 Temmuz 2012 tarihinde Raw'ın 1000. bölümü için Tout şirketiyle yayın yaptı. Aynı zamanda WWE'nin başkan yardımcısı Stephanie McMahon, Tout şirketinin de yönetim kurulu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Google Fotoğraflar</span>

Google Fotoğraflar, Google tarafından bir fotoğraf, video paylaşımı ve depolama hizmetidir. Mayıs 2015'te ilan edildi ve şirketin sosyal ağı Google+'tan dışarı döndürüldü. Hizmete, diğer Google ürünleri gibi @gmail.com e-posta adreslerini kullanan bir Google Account'la kaydolmak mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal ağ hizmetleri</span> sosyal ilişkilerin kurulmasını kolaylaştıran çevrimiçi platform

Bir sosyal ağ hizmeti, sosyal ilişkiler kurmak için kullanılan çevrimiçi bir platformdur. İnsanların kişisel veya kariyer ilgi alanlarını, aktiviteleri, geçmişlerini veya gerçek hayat bağlantılarını paylaşır.

Twitterrific, The Iconfactory tarafından oluşturulan, sosyal ağ sitesi Twitter için bir macOS ve iOS istemcisidir. macOS'a gelen ilk Twitter masaüstü istemcisidir. Kullanıcıların Twitter web sitesindeki mikroblog gönderilerini gerçek zamanlı olarak görüntülemelerine ve kendi tweetlerini yayınlamalarına olanak tanır. Twitterrific kapalı kaynaklı bir yazılımdır.

<span class="mw-page-title-main">TwitPic</span>

TwitPic bir web sitesi ve uygulamaydı. Kullanıcıların Twitter mikroblog hizmetine resim göndermesine izin verdi. TwitPic'in oluşturulduğu sırada doğrudan Twitter'a resim gönderilemiyordu. TwitPic, gerçek zamanlı olarak resim yüklemek ve dağıtmak için sıklıkla kullanıldı. TwitPic, 2008 yılında Noah Everett tarafından piyasaya sürüldü. 2011 yılında Everett, metin gönderilerini ve videoları da destekleyen, ancak Twitter'a daha az bağımlı olan bir hizmet olan Heello'yu başlattı.

Twimight, sosyal ağ sitesi Twitter için açık kaynaklı bir Android istemcisiydi. İstemci, kullanıcıların Twitter web sitesinde mikroblog gönderilerini görüntülemelerine ve kendi tweetlerini yayınlamalarına izin veriyor.

<span class="mw-page-title-main">Xtube</span> Toronto, Ontario merkezli pornografik video barındırma hizmeti ve sosyal ağ sitesi

Xtube Toronto, Ontario merkezli bir Kanadalı pornografik video barındırma hizmeti ve sosyal ağ sitesidir. 2006'da kuruldu ve kullanıcıların yetişkin videoları yüklemesine ve paylaşmasına izin veren ilk yetişkin topluluk sitesi olmasıyla dikkat çekdi. Xtube bir pornografi üreticisi değildir, bunun yerine kullanıcılar tarafından yüklenen içerik için bir platform sağlar. Kullanıcı tarafından gönderilen içerik, pornografik videolar, web kamerası modelleri, pornografik fotoğraflar, erotik literatürü ve sosyal ağ özelliklerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Görüntü paylaşımı</span>

Görüntü paylaşımı veya fotoğraf paylaşımı, bir kullanıcının bir yöneticinin dijital fotoğrafları çevrimiçi olarak yayınlaması veya devretmesidir. Resim paylaşım siteleri, fotoğrafların yüklenmesi, barındırılması, yönetilmesi ve paylaşılması gibi hizmetler sunmaktadır. Bu işlev, görüntülerin yüklenmesini ve görüntülenmesini kolaylaştıran web siteleri ve uygulamalar aracılığıyla sağlanmaktadır. Terim, fotobloglar da dahil olmak üzere bireysel kullanıcılar tarafından kurulan ve yönetilen çevrimiçi fotoğraf galerilerinin kullanımına da gevşek bir şekilde uygulanabilmektedir. Paylaşma, diğer kullanıcıların resimleri görüntüleyebileceği ancak mutlaka indiremeyeceği anlamına gelmekte ve kullanıcılar resimleri için farklı telif hakkı seçenekleri seçebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mozilla VPN</span> VPN yazılımı

Mozilla VPN Mozilla tarafından geliştirilen açık kaynak kodlu bir sanal özel ağ yazılımıdır. Beta sürümü Firefox Private Network adıyla 10 Eylül 2019'da yayımlanan yazılımın 1.0 sürümü 15 Temmuz 2020'de dağıtılmaya başlamıştır.

Mugshot, Red Hat tarafından oluşturulan bir sosyal ağ sitesiydi. Diğer birçok sosyal ağ sitelerinin aksine, bir masaüstü istemcisi ve web widget'ları sunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">PeerTube</span>

PeerTube, WebTorrent tarafından desteklenen, dağıtık, ActivityPub federasyonlu ve ücretsiz ve açık kaynak kodlu bir video platformudur. Peer-to-peer teknolojisini kullanarak video izlerken sunucuların yükünü azaltır.

<span class="mw-page-title-main">Sepia Search</span>

Sepia Search, PeerTube için bir video arama motorudur. Fransız derneği Framasoft tarafından geliştirilmiştir.

Dağıtılmış sosyal ağ veya birleşik sosyal ağ, merkezi olmayan ve farklı hizmet sağlayıcıları arasında dağıtılmış bir İnternet sosyal ağ hizmetidir, örneğin Fediverse veya IndieWeb. Birden fazla sosyal web sitesinden oluşur ve her bir site kullanıcıları, ilgili sitelerin herhangi bir kullanıcısıyla iletişim kurabilir. Toplumsal bir perspektiften bakıldığında, bu kavramı sosyal medyanın bir kamu hizmeti olarak kıyaslayabiliriz.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.