Gey, eşcinsel anlamında bir sıfat, terim ve isim. Genellikle eşcinsel erkekleri belirtmek üzere kullanılan terim, aynı zamanda eşcinsel kadınları tanımlamak için de kullanılmaktadır. Türkçeye İngilizcedeki "gay" kelimesinden; İngilizceye ise Eski Fransızcadaki "gai" kökeninden geçmiştir. Aslen "neşeli, umursamaz" ve "canlı renkli, gösterişli" anlamlarına gelen gey terimi ilk olarak 1960'lı yıllardan itibaren erkek eşcinseller tarafından kendilerini tanımlamak amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. İngilizcedeki "gay" kelimesinin diğer anlamlarında kullanımı da zamanla yok olmaya yüz tutmuştur. Kadın eşcinsel anlamına gelen lezbiyen kelimesi ise 1800'lü yıllardan beri kullanılmaktadır.
Eşcinsellik veya homoseksüellik, aynı cinsiyetteki insanlar arasındaki romantizm, cinsel çekim ya da cinsel davranıştır. Eşcinsellik, bir yönelim olarak “kişiyi ağırlıklı olarak ya da tümüyle kendisiyle aynı cinsiyette olan kişilere karşı romantik ya da cinsel çekimleri yaşamaya yönlendiren kalıcı kişisel nitelik” olarak ifade edilir. Aynı zamanda kişiyi bu çekimlere dayanan davranışlarla ilişkili kimlik hissi ve bu çekimleri paylaşan diğer kişilerden oluşan topluluğa olan üyeliğini de tanımlar.
Eşcinsel evlilik, hemcins evliliği veya evlilik eşitliği, aynı cinsiyetten bireylerin evlenmesi ve karşı cinsiyetten bireylerin evliliği ile eşit haklara ve statüye sahip olması durumu.
İspanya'da eşcinsel evlilik, 2004'te İspanya'nın yeni seçilen sosyalist hükûmetinin başbakanı José Luis Rodríguez Zapatero önderliğinde, eşcinsel evliliğin ve eşcinsel çiftlerin evlat edinebilmesinin yasallaştırılması için kampanya başlatması sonucunda 2005 yılında yasallaştı. Birçok tartışmadan sonra, 30 Haziran 2005'te İspanya Parlamentosu'nda eşcinsel evliliğine izin veren bir yasa hazırlandı ve 2 Temmuz 2005'te yayımlandı. 3 Temmuz 2005'te eşcinsel evlilik İspanya'da resmîleşti.
20 Temmuz 2005'te, Sivil Evlilik Yasası'nın kabul edilmesi ile, Hollanda, Belçika ve İspanya'dan sonra Kanada, eşcinsel evliliği tüm ülke çapında yasallaştıran dünyanın dördüncü ülkesi idi. 2003 yılında başlayan mahkeme kararları zaten Kanada'nın on tane eyaletin sekiz tanesinde ve üç tane bölgenin bir tanesinde eşcinsel evliliği yasallaştırdı. Yasa'nın kabul edilmesinden önce bu eyaletler ve bölgelerde 3.000 tane eşcinsel çift zaten evlendi. Evliliğe ilişkin olan çoğu yasal haklar 1999'dan beri birlikte yaşayan eşcinsel çiftlere verilmiştir.
Belçika'da eşcinsel evlilik, 30 Ocak 2003'te Belçika, eşcinsel evliliği yasallaştıran dünyanın ikinci ülkesi oldu. Hollanda'da olduğu gibi, Hristiyan Demokratlar iktidarda olmadıkları zaman yasallaştırıldı. Özgün olarak Belçika yurt dışında yapılan yasal eşcinsel evliliklere izin verdi. Fakat Ekim 2004'te uygulanan kanunlar, çiftin bir kişisi Belçika'da en az üç ay boyunca yaşaması şartı ile artık herhangi bir eşcinsel çifte evlenme izni vermektedir.
Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmetinin tanıdığı çeşitli Kızılderili kabilelerine özgü yasalar, Amerika Birleşik Devletleri kabile yetki alanlarında eşcinsel evliliğin sınırlarını tanımlar. Amerikan yerlilerine ait yetki alanlarının çoğunda hemcins çiftler arası evlilik ile ilgili herhangi belirli bir tüzük yoktur. Defense of Marriage Act'ten dolayı federal hükûmetin eşcinsel evlilikleri tanıması yasak; ABD'deki çeşitli eyaletlerin ve federal hükûmetçe tanınan diğer yetki alanların bu tür evlilikleri tanımamaya izni vardır.
12 Kasım 2008 tarihinde Connecticut eyâleti, Massachusetts ile eşcinsel evliliğin yer almasına izin veren iki Amerika Birleşik Devletleri'nin eyaletlerinden bir tanesi oldu. Bu karar, Mart 2008'de hemcins çiftlerin evlilik hakkına sahip olmalarını gerektiğini hükmeden Connecticut Yüksek Mahkemesi tarafından emredildi. Connecticut aslında eşcinsel evliliği yasallaştıran üçüncü ABD eyaleti, fakat bu kararın sonradan feshedilmediği ikinci eyalettir.
Amerika Birleşik Devletleri'nde eşcinsel evlilik, 26 Haziran 2015'te Yüce Mahkeme tarafından çıkarılan Obergefell v. Hodges emsal kararıyla birlikte tüm eyaletlerde yasal hak olarak tanındı.
Gey dostu; LGBT kültürü içerisinde eşcinseller arasındaki bireysel ilişkileri ifade eden eşcinsel ilişki ve eşcinsel seksi destekleyen, tüm yönelimlere saygılı olan, eşit davranan ve onları yargılamayan bir çevre yaratmak amacıyla eşcinsellere ve LGBT topluluğunun her üyesi dahil olmak üzere; açık ve onları hoş karşılayan, diğer mekanlardaki olabilecek homofobik tavırlara ve yasaklara karşı gey mekanları, politikaları, insanları veya kurumları ifade eder. Gelişmiş batı ülkelerinde ve yine birçok medeni ülkede eşcinsellerin kendilerini rahat hissettikleri, onlara özel; saunalar, sinemalar ve gey dostu konaklama ile diğer LGBT mekanları bulunmaktadır.
2002 yılında yer alan LGBT tarihi ile ilgili önemli bilgilerin bulunduğu listedir.
Yahudilikte eşcinsel evlilik ve eşcinsellik, modern Yahudi mezhepleri içinde tartışma konusu ve bölünmelere sebep olmuştur. Yahudilerin yaygın görüşüne göre eşcinsel ilişki günahtır ve Tevrat'ta kesin olarak yasaklanmıştır. Bu görüş Ortodoks Yahudilik tarafından hâlen benimsenmiş olmasına rağmen aynı durum Yeniden yapılanmacı ve Reformist Yahudilik için geçerli değildir. Muhafazakâr Yahudilik, Aralık 2006'ya kadar Ortodokslar ile yanı görüşü benimsemesine rağmen bu zamandan sonra Yahudi Kanunları ve Standartları Komitesi çoğulculuk felsefesi altında çeşitli fikirler sunmuştur. Örneğin bir görüş Ortodoksların duruşunu benimserken bir başka görüş, bazı cinsel eylemlerde bulunulmadığı sürece daha liberaldir.
Danimarka'da eşcinsel evlilik 15 Haziran 2012 tarihinde yasal oldu. Eşcinsel evliliğin yasallaştırılması için Thorning-Schmidt hükûmetinin öne sürdüğü yasa tasarısı 7 Haziran 2012'de Folketing tarafından onaylandı, 12 Haziran'da da kraliyet onayını aldı. Eşcinsel evliliğe ilişkin yasalar sadece metropol Danimarka'yı ve ne Grönland ne de Faroe Adaları'nı etkiler. Eşcinsel evliliğin yasallaştırılmasından önce Danimarka'da 1989'dan beri hemcins çiftlerine kayıtlı birliktelikler mevcuttu. 15 Haziran'da kayıtlı birliktelikleri tanıyan yasa, cinsiyet ayrımı gözetmeyen yeni evlilik yasasının yürürlüğe girmesi ile birlikte feshedildi. Kayıtlı birlikteliğe zaten girmiş olan çiftlerin statüsü ise "evli"ye değiştirilmiştir.
LGBT topluluğu veya LGBT toplumu, lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireylerin ortak çıkarları, sorunları ve hedefleri doğrultusunda birleşmesi, bir bütün haline gelmesi. LGBT olup farklı sorunları olan gruplar, topluluklar, altkültürel hareketler, gey mahalleleri ve LGBT örgütlerinden oluşmaktadır. Bu amaçla oluşturulan LGBT topluluğu eşcinsel bireylerin insan hakları hareketinin temelini attı.
LGBT ebeveynlik, bir veya birden fazla çocuğu ebeveyn veya koruyucu aile olarak yetiştiren lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender kişileri ifade eder. Buna şunlar dahildir: Eşcinsel çiftler tarafından yetiştirilen çocuklar, bekar LGBT ebeveynler tarafından yetiştirilen çocuklar ve en az bir eşin LGBT'li olduğu karşı cinsten bir çift tarafından yetiştirilen çocuklar.
Letonya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Letonya'da hemcins cinsel ilişkiler hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır, ancak karşı cins çiftlerin sahip olduğu yasal korunmalar, hemcins çiftlerinin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir. Hemcins çiftler evlenemez ve evlat edinemez. Letonya, hemcins evlilikleri ya da kayıtlı birliktelikler gibi diğer birliktelikleri tanımaz.
Litvanya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan vatandaşların karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Litvanya'da hemcins cinsel ilişkileri hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır, ancak hemcins çiftlere hemcins evliliği ya da sivil birliktelik gibi kurumlar mevcut değildir; bu açıdan hemcins çiftlerinde karşı cins çiftlerinin sahip olduğu bazı haklar yoktur. Eşcinselliğin 1993 yılında suç olmaktan çıkarılmasına rağmen, bu zamandan beri LGBT hakları ancak sınırlı olarak genişletilmiştir. Ayrımcılıktan korunma, Avrupa Birliği üyeliğinin bir koşulu olarak kanunlaştırıldı ve 2010'da ülkenin ilk onur yürüyüşü başkent Vilnius'ta yer aldı.
Mercan Denizi Adaları Gey ve Lezbiyen Krallığı, Avustralya merkezli bir grup eşcinsel hakları aktivisti tarafından sembolik bir siyasi protesto olarak kurulan mikro ulustur.
Fransa'da lezbiyen, gey, biseksüel, transseksüel (LGBT) hakları, dünya genelinde LGBT hakları konusunda en ileri düzeyde tanınan ve korunan hakları içermektedir. Aynı cinsten cinsel ilişki, Ancien Régime sırasında genellikle ölüm cezasıyla sonuçlanan büyük bir suç olmasına rağmen, eşcinselliğin suç olmasıyla ilgili tüm yasalar Fransız Devrimi'nin ardından 1791'de yürürlükten kaldırılmıştır.
Tayvan'ın lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) hakları konusundaki kaydı karışıktır; lezbiyen, gey ve biseksüel haklarında Asya'nın en ilerici ülkelerinden biri olarak algılanırken trans hakları konusunda Pakistan gibi ülkelerden daha muhafazakâr olarak da nitelendirilmiştir. Hem erkekler hem de kadınlar arası hemcins cinsel ilişkileri yasaldır ve Yargı Yuanı'nın Mayıs 2017'de verdiği kararın neticesinde hemcins evlilikleri 24 Mayıs 2019 tarihinde yasal oldu. Hemcins çiftlerinin ortak olarak bir çocuğa evlat edinmelerine henüz izin verilmemesine rağmen bu çiftlerin üvey evlat edinmeleri serbesttir.
Wikimedia Commons'ta Same-sex marriage in Massachusetts ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur