İçeriğe atla

Maske ve Ruh

Maske ve Ruh, daha çok romanlarıyla tanınan Halide Edib Adıvar'ın 1930'lu yıllarda yazdığı oyun. Oyunda dünyaya ve dünyada karşılaşılan sorun ve tehditlere Türk mizah ve felsefesinin önemli isimlerinden Nasreddin Hoca'nın bakış açısıyla yaklaşılır. Halide Edib eseri yazma fikrinin Milli Mücadele yıllarında Akşehir'e yaptığı gezi sırasında geldiğini belirtti fakat ziyaretinden 10 yıl sonra kaleme alabildi. Bu tarzda bir eser yazmasında Akşehir'de Nasreddin Hoca felsefesinden etkilenmesi ilham kaynağı olmuştur. İlk olarak Yedigün dergisinde tefrika edilmiştir. Aynı zamanda ikinci versiyonu "Masks or Souls" (Maske veya Ruh) adıyla yazar tarafından güncellenerek İngilizce yayımlandı. Güncelliğini yitirmiş olabilecek bazı kaynaklara göre oyun hiçbir tiyatroda sergilenmemiştir.[1][2]

Oyundaki ana kişiler Nasreddin Hoca ve Shakespeare'dir. Halide Edib bu ikiliyi ölümden sonra dünyaya gönderme üzerine bir fantezi kurar ve olaylar bu yönde gelişir. Prolog ve dört perdeden oluşmaktadır. Zaman ve mekan unsurlarına bağlı olmayan parçalı anlatımın tercih edildiği bir eserdir. Mekanlar ise genel olarak dünya ve ahiret ya da yeryüzü ve gökyüzü olarak tasnif edilebilir.[1][2]

Kaynakça

  1. ^ a b Saban, Nedim: Halide Edip Adıvar Tiyatrosu 22 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi, 2016, s. 42-49
  2. ^ a b Karaca, Nesrin. "HALİDE EDİP ADIVAR'IN NASRETTİN HOCA ÜZERİNDEN İRONİK ÇAĞ ELEŞTİRİSİ: MASKE VE RUH" (PDF). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi 20, 1 (2013) 13-38. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nasreddin Hoca</span> efsanevi kişi ve mizah kahramanı

Nasreddin Hoca, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde, Hortu ile Akşehir çevresinde yaşamış olan efsanevi kişi ve mizah kahramanıdır.

<i>Sinekli Bakkal</i> Halide Edib Adıvar tarafından yazılan roman

Sinekli Bakkal, Halide Edib Adıvar'ın Türkçede 1936'da kitap olarak yayımlanan romanı.

Anı, edebiyatta kişisel yaşantının bütününü veya belli bölümlerini kapsayan, bu dönemlerdeki gözlemleri dile getirmek amacıyla yazılmış metinlerdir. Otobiyografi ile karıştırılabilen anı, ondan dışsal olaylara verdiği önem ile ayrılır. Anıda kişisel yaşam izlenimlerinin yanı sıra bu izlenimlerin dış boyutları da geniş olarak yer alır. Otobiyografide yazar öncelikle kendilerini konu edinirken anı yazarları çoğunlukla çeşitli tarihsel olaylarda rol oynamış veya bu olayların yakın gözlemcisi olmuş kişilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tarık Buğra</span> Türk yazar ve gazeteci (1918–1994)

Süleyman Tarık Buğra, Türk gazeteci ve roman, hikâye, oyun ve fıkra yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Sivrihisar</span> Eskişehirin ilçesi

Sivrihisar, Eskişehir'in en büyük ilçesidir. Nasreddin Hoca, Yunus Emre, Aziz Mahmut Hüdai, Hızır Bey gibi çok önemli Türk büyüklerinin bu ilçeden çıktığı iddia edilmektedir. Ankara'ya 120 kilometre Eskişehir'e 90 kilometre uzaklıktadır. 1926'dan önce Ankara'ya bağlı bir ilçeydi.

<span class="mw-page-title-main">Akşehir</span> ilçe

Akşehir, Konya ilinin bir ilçesidir.

<i>Ateşten Gömlek</i> Halide Edib Adıvar tarafından yazılan roman

Ateşten Gömlek, Halide Edip Adıvar'ın savaş sırasında yaşanan bir aşk öyküsünü konu edinen ve 1922 yılında Kurtuluş Savaşı devam ederken tefrika edilmiş olan romanı.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Atılgan</span> Türk yazar

Yusuf Atılgan, Türk yazar ve öğretmen. Türk edebiyatının ve Türk romanının modernist bir düzleme geçtiği 1950-1980 yılları arasında yazdı. Bu dönemin ilk modernist Türk yazarlarından birisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Halide Edib Adıvar</span> Türk yazar, öğretmen ve politikacı (1884–1964)

Halide Adıvar, Türk yazar, siyasetçi, akademisyen ve öğretmen. Halide Onbaşı olarak da tanınır.

Türkün Ateşle İmtihanı, Halide Edib Adıvar'ın Milli Mücadele yıllarında eşi Adnan Adıvar ile Anadolu' da geçirdikleri günlerden, Zafer'in kazanılıp İstanbul'a dönmelerine kadar olan döneme ait anılarını içeren kitaptır.

Yeni Turan, Halide Edib Adıvar’ın 1912 yılında yayımlanan bir romanıdır.

<i>Miras</i> (heykel) Ankarada bulunan bir heykel

Miras; Türk heykeltıraş Metin Yurdanur tarafından yapılmış bir heykel.

<i>Nasreddin Hoca Düğünde</i>

Nasreddin Hoca Düğünde, yönetmenliğini Muhsin Ertuğrul ve Ferdi Tayfur'un yaptığı 1943 yılında vizyona giren Türk filmi. Hazım Körmükçü, Ferdi Tayfur ve Zati Sungur gibi oyuncuların oynadığı filmde, Türk sinemasının en başarılı isimlerinde birisi olan Halit Akçatepe'nin oynadığı ilk filmidir. Akçatepe, filmde oynadığı zamanda 5 yaşındadır. Filmin senaryosunu Burhan Felek yazmış, senaryoda Nasreddin Hoca fıkralarından da faydalanılmıştır.

<i>Nur Baba</i> (roman) Yakup Kadri Karaosmanoğlu tarafından yazılan roman

Nur Baba, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun, Kısıklı'daki Bektaşi Tekkesi'ne devam ettiği yıllardaki gözlemlerine dayanarak, 1913'te yazmaya başladığı ilk romanı.

<i>Molla Nasreddin</i> Azerbeycanda yayımlanan karakitürcü dergi (1875-1908)

Molla Nasreddin, 20. yüzyıl başında Celil Memmedguluzade editörlüğünde Azerbaycan Türkçesi ile yayımlanan haftalık siyasi mizah dergisi.

<i>Son Eseri</i> Halide Edib Adıvarın yazdığı ve 1913 yılında tefrika edilen bir aşk romanı

Son Eseri, Halide Edib Adıvar'ın yazdığı ve1913 yılında tefrika edilen bir aşk romanıdır.

Mahmûd-ı Hayrânî, Akşehir'de Anadolu Selçuklu Devleti zamanında yaşamış sufi.

Nasreddin Hoca bibliyografyası, Nasreddin Hoca'nın hayatı ve kendisine isnat edilen fıkralara dair her türlü çalışmanın derlendiği liste.

İnci Enginün, Türk edebiyat kuramcısı, eleştirmen ve yazardır.

Sevgi Sanlı Türk oyun yazarı, çevirmen, eleştirmen.