İçeriğe atla

Maseru

Şehir merkezinde bulunan Kingsway (Krallar caddesi)

Maseru, Afrika ülkesi Lesotho'nun başkenti. Şehir, 1869'da Britanyalılar tarafından kurulmuştur. 230.000 nüfusu vardır. Güney Afrika sınırında yer alır. Lesotho'nun en büyük şehridir. Şehrin uluslararası havaalalanı ve ulusal stadyumu vardır. Etrafı fazla yüksek olmayan dağlarla çevrilidir. Bozkır bitki örtüsü hakimdir. İklimi kışları soğuk, yazları kurak ve sıcak geçmektedir.[1][2]

Tarihi

Maseru, 1869'da, Basutoland'ın İngiliz himayesine dönüştüğü Özgür Devlet-Basotho Savaşlarının sona ermesinin ardından İngilizler tarafından küçük bir polis kampı olarak kuruldu.[3][4][5] Maseru, barış şartlarının bir parçası olarak Orange Free State'e (şimdi Güney Afrika'nın Free State eyaleti) bırakılan "fethedilmiş bölgeler" in kenarında yer almaktadır. Basotho Kralı Moshoeshoe I'in bir önceki fiili başkenti olan Thaba Bosiu kalesinin 24 kilometre (15 mil) batısında bulunuyordu. Kısa süre sonra bölgede hareketli bir pazar kasabası oluştu.[6]

Maseru, Basutoland'ın yönetimi Cape Colony'ye devredilmeden önce, başlangıçta 1869 ile 1871 arasında eyaletin idari başkenti olarak işlev gördü. 1871 ve 1884 arasındaki egemenlikleri sırasında, Basutoland, Basotho'nun üzüntüsüne kadar, zorla ilhak edilen bölgelere benzer şekilde muamele gördü.[7]

Bu, 1881'deki Silah Savaşı'na ve Maseru'daki birçok binanın yanmasına yol açtı. 1884'te Basutoland, kraliyet kolonisi statüsüne kavuşturuldu ve Maseru yeniden başkent oldu. Basutoland bağımsızlığını kazandığında ve 1966'da Lesotho Krallığı olduğunda, Maseru ülkenin başkenti olarak kaldı.

Lesotho'nun bağımsızlığından önce Maseru görece küçük kalmıştı; iyi tanımlanmış kolonyal sınırlar içinde yer alıyordu ve büyümesi için çok az yer vardı; İngilizlerin kenti geliştirmeye pek ilgisi yoktu. 1966'dan sonra Maseru hızlı bir genişleme yaşadı: yaklaşık 20 kilometrekareden (7,7 mil kare) mevcut alan 138 kilometrekareye (53 mil kare), yakın çevredeki köylerin şehre dahil edilmesi nedeniyle yaklaşık yedi kat arttı. Yıllık nüfus artış oranları, 1986 ile 1996 arasında yaklaşık %3,5'e düşmeden önce, birkaç on yıl boyunca %7 civarında kaldı.

Lesoto'daki 1998 parlamento seçimlerinden sonra, Güney Afrika'nın oy sahtekarlığı şüphelerine ve askeri müdahaleye yol açmasından sonra, şehrin çoğu isyanlar ve yağmalardan zarar gördü. Şehre verilen hasarın onarımının maliyeti yaklaşık iki milyar rand (350 milyon ABD doları) olarak tahmin ediliyordu ve neredeyse 2008 yılına kadar isyanların etkileri şehir içinde hala görülebiliyordu.[8]

Coğrafya

2007'de Maseru

Maseru, Mohokare Nehri ile gösterilen Güney Afrika sınırındaki kuzeybatı Lesotho'da yer almaktadır. Monokare Nehri, Caledon Nehri olarak da bilinir. İki ülke, nehri geçen Maseru Köprüsü'ndeki bir sınır karakolu ile birbirine bağlı. Güney Afrika tarafında, Ladybrand, Maseru'ya en yakın kasabadır. Şehir, Maloti Dağları'nın eteklerinde, Hlabeng-Sa-Likhama'nın eteklerinde sığ bir vadide yer almaktadır. Şehrin yüksekliği, deniz seviyesinden 1.600 metre (5.200 ft) olarak listelenmiştir.[9] Şehrin yaklaşık 138 kilometrekarelik (53 sq mi) bir alanı vardır.

Kaynakça

  1. ^ Sam Romaya; Alison Brown (Nisan 1999). "City profile: Maseru, Lesotho". Cities. 16 (2): 123-133. doi:10.1016/S0264-2751(98)00046-8. 
  2. ^ A. Mabille; H. Dieterlen (1993). Southern Sotho English Dictionary (reclassified, revised and enlarged by R. A. Paroz; 1950 bas.). Morija: Morija Sesuto Book Depot. s. 349. 
  3. ^ Britannica,Maseru 3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., britannica.com, USA, accessed on July 7, 2019
  4. ^ Baffour Ankomah; Khalid Bazid (Mayıs 2003). "Lesotho: Africa's Best Kept Secret". New African. 
  5. ^ Karen Tranberg Hansen; Mariken Vaa (2004). Reconsidering Informality: Perspectives from Urban Africa. Nordic African Institute. ss. 180. ISBN 91-7106-518-0. 
  6. ^ Willie Olivier; Sandra Olivier (2005). Touring in South Africa: The Great SA Road Trip Guide. Struik. s. 116. ISBN 1-77007-142-3. 
  7. ^ James S. Olson, Robert S. Shadle (ed.) (1996). Historical Dictionary of the British Empire. Greenwood Press. s. 118. ISBN 0-313-27917-9. 
  8. ^ "Straw men". Mail & Guardian Online. 15 Mart 2007. 3 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2008. 
  9. ^ Mary Fitzpatrick; Becca Blond; Gemma Pitcher; Simon Richmond; Matt Warren (2004). South Africa, Lesotho & Swaziland. Lonely Planet. ss. 521. ISBN 1-74104-162-7. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Cumhuriyeti</span> Güney Afrikada bir ülke

Güney Afrika Cumhuriyeti ya da daha yaygın kullanımı ile Güney Afrika, Afrika kıtasının güneyinde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Namibya, Botsvana, Zimbabve, Mozambik ve Esvatini oluştururken ülkenin güneydoğusunda Hint Okyanusu, güney ve güneybatısında Atlas Okyanusu bulunmaktadır. Bu ülkelerin haricinde Lesotho'da da tamamen Güney Afrika Cumhuriyeti toprakları içinde yer alan bir ülke olarak Güney Afrika ile tüm sınırlarını paylaşmaktadır. Güney Afrika'da yürütme başkenti Pretoria, yasama başkenti Cape Town, yargı başkenti Bloemfontein olmak üzere üç başkent bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lesotho</span> Afrikada bir ülke

Lesotho ya da resmî adı ile Lesotho Krallığı, Afrika kıtasının güneyinde yer alan bir ülkedir. Ülke topraklarının tamamı Güney Afrika Cumhuriyeti toprakları ile çevrilidir. 1868 yılından Birleşik Krallık'tan bağımsızlığın kazanıldığı 1966 yılına kadar Basutoland olarak adlandırılan ve parlamenter monarşi ile yönetilen ülkenin başkenti Maseru'dur.

<span class="mw-page-title-main">Afrika</span> kıta

Afrika, yüzölçümü ve nüfus yoğunluğu açısından dünyanın en büyük ikinci kıtasıdır. Kendisine bitişik kabul edilen adalar ile birlikte 30,8 milyon km²'lik alanı ile dünya yüzölçümünün %6'sını ve dünya üzerindeki toprakların %24,4'ünü kapsar. 1 milyar kişilik nüfusuyla dünya nüfusunun %15'ini barındırır. Afrika, kuzeyde Akdeniz, güneyde Hint Okyanusu, batıda Atlas Okyanusu, doğuda Sina Yarımadası, Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı ile çevrelenmiştir. Madagaskar'ı ve çeşitli takımadaları bünyesinde barındırır. Kıtada 54 adet diplomatik olarak tanınmış bağımsız devlet, dokuz bölge ve 3 adet de sınırlı tanınmış devlet bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Cape Town</span> Güney Afrika Cumhuriyetinin yasama başkenti

Cape Town, Güney Afrika'daki en eski şehirdir. Halk dilinde "Anne Şehir" olarak anılmaktadır. Güney Afrika'nın yasama başkentidir ve Batı Kap eyaletinin en büyük kentidir. Şehir, Cape Town Şehri adlı Metropoliten alan'ın sadece bir parçasını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Windhoek</span> Namibyanın başkenti

Windhoek, Namibya'nın başkenti. Şehir ayrıca ülkenin ticari ve siyasi açıdan da merkezi konumundadır. Ülke merkezine yakın bir noktada konumlanan başkent, deniz seviyesinden 1.654 metre yükseklikte yer alır. Şehir nüfusu 2011 verilerine göre 322.500 kişidir. şehridir. Namibya'nın merkezinde, Khomas platosu üzerinde, deniz seviyesinden yaklaşık 1.700 m (5.600 ft) yükseklikte yer alır ve ülkenin coğrafi merkezine oldukça yakındır. 2023 yılı itibarıyla Windhoek'un nüfusu 486.169'dur. Şehir, diğer Namibya bölgelerinden gelen sürekli göç nedeniyle hızla büyümektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gaborone</span> Botsvananın başkenti

Gaborone, Botsvana'nın başkenti ve en büyük şehridir. Şehir, ülkenin güneydoğusunda Güney Afrika Cumhuriyeti sınırına 15 kilometre uzakta Notwane Nehri kıyılarında yer almakta olup Kgali ve Oodi Tepeleri olarak adlandırılan dağların arasında düz bir vadide kuruludur. şehrin nüfusu 2011 yılı itibari ile 231,626'dır.

Maputo Nehri, ayrıca Büyük Usutu Nehri, Lusutfu Nehri ya da Suthu Nehri olarak da bilinen, Güney Afrika, Esvatini ve Mozambik'ten geçen bir nehirdir. "Suthu" ismi Swaziler tarafından saldırı alıp yerinden edilen, nehrin kaynağının yakınında yaşamış olan Basotho toplumu ile ilgilidir. Bu ayrıca nehrin çamurlu suyunun bir tasviri olan 'koyu kahverengi' manasına da gelir.

<span class="mw-page-title-main">Ubangi Nehri</span> Orta Afrika bölgesindeki Kongo ırmağının en büyük kolu.

Ubangi Nehri Orta Afrika'daki Kongo Nehri'nin en büyük sağ koludur. Mbomou ve Uele nehirlerinin birleşimiyle başlar ve batıya akar, güneybatı'ya bükülerek Bangui'nin içinden geçer, sonra güneye dönerek Liranga'daki Congo'ya akar. Ubangi'nin boyu yaklaşık olarak 1,060 kilometredir. Uele ile birlikte en uzun kolu 2,270 kilometredir. Ubangi'nin havzası 772,800 kilometre kare genişliğindedir ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Kongo Cumhuriyeti gibi ülkelerin topraklarını içine alır. Bangui'deki debisi, saniyede 800 metreküp ile 11,000 metreküp arasında değişmektedir ve ortalama olarak saniyede 4,000 metreküptür.

<span class="mw-page-title-main">Mweru Gölü</span> Zambiya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti arasındaki sınırında göl

Mweru Gölü Afrika'da bulunan bir tatlı su gölüdür. Afrika'nın en uzun ikinci nehri olan Kongo Nehri'nin en uzun kolu üzerinde bulunur. Göl Zambiya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti arasındaki sınırda yer alır. Luapula Nehri (yukarı) ve Luvua Nehri (aşağı) arasında yer alır. Göl deniz seviyesinden 917 m yüksekliktedir. En büyük uzunluğu 76 mil (122 km), ortalama genişliği 31 mil (50 km) ve yüzey alanı 1.900 mil kare 'dir. Gölün marjları kayalık batı kıyıları hariç genellikle düzdür.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kap</span>

Batı Kap, Güney Afrika'nın illerinden biri ve 2020 yılı itibarı ile yaklaşık 7 milyon nüfusu ile ülkenin 9 vilayeti arasından en kalabalık 3. idari birimi. Batı Kap ülkenin güneybatısında yer almaktadır. Yüzölçümü 129,462 km² olan ilin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 5,822.734'tür. Vilayetin başkenti Cape Town'dur. Apartheid sonrası Batı Kap 1994 yılında eski Kap ilinden ayrılmıştır. En büyük şehirleri Cape Town ve George'dur.

<span class="mw-page-title-main">Özgür Devlet (Güney Afrika Cumhuriyeti ili)</span>

Özgür Devlet, Afrika kıtasının güneyinde bulunan Güney Afrika Cumhuriyeti'nin dokuz ilinden bir konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Basutoland</span> Afrika kıtasının güneyinde Büyük Britanyanın 1868 yılından itibaren himaye bölgesi olarak bulunduğu, 1884 yılından itibaren de direkt olarak Kraliyete bağlı koloni bölgesi olarak ilan ettiği ülke

Basutoland, Afrika kıtasının güneyinde Büyük Britanya'nın 1868 yılından itibaren himaye bölgesi olarak bulunduğu, 1884 yılından itibaren de direkt olarak Kraliyete bağlı koloni bölgesi olarak ilan ettiği ülke. Günümüzde aynı sınırlar içerisinde Lesotho bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Leabua Jonathan</span> Lesotho başbakanı (1965-1986)

Leabua Jonathan, Lesotholu siyasetçidir. Jonathan, Afrika ülkesi Lesotho'nun henüz Basutoland adı ile Birleşik Krallık koloni bölgesi iken ülkenin ikinci başbakanı olarak makama seçilmiş, bu görevi ülkesinin Lesotho ismi ile bağımsızlığını kazanması esnasında da sürdürmüştür. Jonathan 1986 yılında kendisine karşı gerçekleştirilen askerî darbe ile görevden uzaklaştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Moshoeshoe</span> Lesotho kralı (1966-1990 ve 1995-1996)

II. Moshoeshoe, Lesotholu hükûmdardır. II. Moshoeshoe, Afrika ülkesi Lesotho'da 1966-1990 ve 1995-1996 yılları arasında Lesotho kralı olarak tahta çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sömürge imparatorluğu</span> sömege imparatorlukları 15. yüzyıl itibariyle başka devletlerin kaynaklarını alan imparatorluklardır

Sömürge imparatorluğu, ya emperyal merkeze bitişik ya da denizaşırı ülkelerde bulunan, belirli bir devletin nüfusu tarafından yerleşmiş olan ve o devlet tarafından yönetilen bölgelerden oluşan bir kolektiftir . Erken modern Avrupa güçlerinin genişlemesinden önce, diğer imparatorluklar İberya'daki Romalılar veya şu anda Güney Çin'deki Çinliler gibi toprakları fethedip sömürgeleştirdiler. Modern sömürge imparatorlukları ilk olarak 15. yüzyılda o zamanlar en gelişmiş Avrupa denizcilik güçleri Portekiz ve İspanya arasında bir keşif yarışıyla ortaya çıktı. Bu dağınık deniz imparatorluklarının ve onu izleyenlerin arkasındaki ilk dürtü, Avrupa Rönesansından çıkan yeni fikirler ve kapitalizm tarafından yönlendirilen ticaretti. 1479, 1493 ve 1494'te dünyayı aralarında bölmek için anlaşmalar da yapıldı. Avrupa emperyalizmi, 14. yüzyılda hızla yükselen ve İspanyol ve Portekiz'i zorlayan Avrupa Hristiyanları ve Osmanlı Müslümanları arasındaki rekabetten doğdu. Hindistan'a ve daha az ölçüde Çin'e yeni ticaret yolları aramaya başladı.

13 Mayıs 2020'de devam eden COVID-19 pandemisinin Lesotho'ya ulaştığı doğrulandı.

Aja, güneybatı Benin ve güneydoğu Togo'da yaşayan bir etnik gruptur. Sözlü geleneğe göre, Aja, Mono Nehri üzerindeki Tado'dan 12. veya 13. yüzyıllarda güney Benin'e göç etti ve 1600 yılı civarında, üç kardeş, Kokpon, Do-Aklin ve Te-Agdanlin, daha sonra Aja tarafından işgal edilen bölgenin yönetimini kendi aralarında paylaştılar: Kokpon, Allada Krallığı'nda hüküm süren büyük Ardra'nın başkentini ele geçirdi; Do-Aklin, Dahomey Krallığı'nın başkenti olacak olan Abomey'i kurdu; ve Te-Agdanlin, daha sonra Portekizli tüccarlar tarafından günümüz Benin'inin başkenti Porto Novo olarak da bilinen Ajatche olarak da bilinen Little Ardra'yı kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Parlamentosu</span>

Güney Afrika Parlamentosu, Güney Afrika'nın yasama organıdır; Mevcut Güney Afrika Anayasası uyarına göre, iki taraflı Parlamento bir Ulusal Meclis ve Ulusal İller Konseyi'nden oluşur. Mevcut 27. Meclis ilk olarak 22 Mayıs 2019 tarihinde toplandı.1910'dan 1994'e kadar, parlamento üyeleri güney Afrika beyaz azınlığı tarafından seçildi. Evrensel oy hakkı olan ilk seçimler 1994 yılında yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">James Henry Bowker</span>

Albay James Henry Bowker, Güney Afrikalı bir doğa bilimci, arkeolog ve askerdi. Roland Trimen ile birlikte Güney Afrika Kelebekleri kitabının yazarlarındandı.

Edward Hae Phoofolo ya da Haae Phoofolo, Lesotholu avukat ve siyasetçi. Phoofolo, Afrika ülkesi Lesotho'da 17 Ağustos 1994 ile 14 Eylül 1994 tarihleri arasında kısa süre başbakanlık makamında bulunmuştur. 2018 yılından itibaren başsavcı olarak görev yapmaktadır.