İçeriğe atla

Maryam Durani

Maryam Durani, 1987 yılında doğan Afgan aktivist ve kadın savunucusudur.[1] 2012 yılında Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü'ne layık görülmüştür.[2]

Hayatı ve kariyeri

Meryem Durani, Hacı Muhammed Eisa Durani'nin kızıdır ve Durrani aşiretinin bir üyesidir. Payam Noor ve Afganistan Amerikan Üniversitesi'nden mezun oldu. Hukuk ve Siyaset Bilimi ve işletme diplomasına sahiptir.[1][3] Bölgenin kadınlara yönelik son derece muhafazakar bakış açısına rağmen Durani, Kandahar'da bir lider, rol modeli ve kadınların savunucusu olarak hizmet ediyor. İlk olarak 2005 yılında 21 yaşındayken Kandahar İl Meclisi Üyesi olarak seçilen ve 2009'da ikinci dönem için seçilen Durani, Konsey'deki yalnızca dört kadından biri olarak görev yaptı ve kadınların kaygılarını ve bir kadının bakış açısını Konseyin faaliyetlerine ve tartışmalarına taşıdı.

Güney Afganistan'ın genç ve yükselen bir lideri olarak Durani'nin Afganistan kadınlarına olan cesareti ve bağlılığı, günlük yaşamının dokusuna yerleşmiştir. Durani, kadınların güçlendirilmesine odaklanan bir derneğin kurucusu ve yöneticisi olarak görev yapıyor ve Kandahar Şehrinde kadın sorunlarına odaklanan bir radyo istasyonu olan Merman Radyo'yu yönetiyor. Kendisi, Afgan toplumundaki kadınların ve kızların barışı ve haklarının yanı sıra tüm Afgan vatandaşlarının temel sivil haklarının açık sözlü bir savunucusudur ve Afganistan'daki kültürü ve kadınların rollerine ilişkin algıyı değiştirmeye kararlı bir bireydir.

Durani, bu kadar güçlü ve anlamlı rollerde görünür bir kadın olmanın risklerini anlıyor ve kabul ediyor ve bu tehlikelerle karşı karşıya olan yakınları ve geniş ailesinden de güçlü destek alıyor. Dört yıl önce, neredeyse canına mal olacak bombalı suikast girişiminde yaralanmıştı. Kandahar Eyalet Hükûmeti'nde sahip olduğu pozisyon, Taliban görüşlerinden etkilenmeye devam eden güney Afganistan'daki muhafazakar değerler göz önüne alındığında, bir kadın için son derece sıra dışı bir durum. Durani stereotiplere ve kültürel normlara meydan okuyor ve hem kendileri hem de aileleri için koşullarını değiştirmek isteyen kadınlar için güçlü bir rol model haline geldi. Konumunu Kandahar kadınları için adaleti, barışı, insan haklarını ve genel temel özgürlükleri geliştirmek için kullanıyor.

Durani, Afganistan'da hayatını toplumun kenar kesimlerinde yaşayanları eğitmeye ve kadınlar için eşitlik ile evrensel insan haklarının peşinde koşmaya adadı. Afganistan'ın geleceğine yapılabilecek en büyük yatırımın öğretmenlerine yapılacağına ve onların mesleki gelişimlerine yatırım yapmanın, onların kendi öğrenmelerini teşvik edecek bilgi ve bilgilere erişmelerini sağlayacağına inanıyor. Bu da Afganistan gençliğine yüksek kalitede eğitim sağlanması gibi kritik bir göreve katkıda bulunacaktır. Durani, Afganistan'da barışı teşvik etmek için kaliteli toplum temelli eğitime eşit erişimin genişletilmesi ve ayrıca kız ve erkek çocukların okula devamını artıran programların desteklenmesi gerektiğine inanıyor. Durani farklı pozisyonlarda görev yaptı; Maryam, eyalet meclisinde Kandahar halkının temsilcisiydi ve 2004 yılında Afganistan'da kayıtlı, Kâr Amacı Gütmeyen bir kadın kalkınma örgütünün yöneticisi, savaşın harap ettiği Kandahar eyaletindeki kadınların koşullarını iyileştirmeyi amaçlıyor. Khadija Kubra'nın 5 bölümü vardır. Kandahar ilindeki toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini gidermek ve kadınların sesini ön plana çıkarmak amacıyla 2010 yılında kurulan özel bir kadın radyosu olan Kandahar Merman Radyosu'nun Kurucusu ve sahibidir. Merman Radyo, Kandahar'ın gençlerini, özellikle de kadınları ve medya profesyonellerini, ekonomik ve sosyal konuların yanı sıra cinsiyet, insan hakları, iyi yönetim, hukukun üstünlüğü gibi hassas konuları keşfetme konusunda güçlendiriyor, Durani şöyle diyor: "Kadın ve erkekleri bir araya getirmek çok zor Kandahar'daki herhangi bir etkinlik veya tartışma için aynı yerde, aynı anda" diyor. "İşte bu yüzden aynı anda maksimum sayıda kişiye bir mesaj iletmek için istasyonu kurdum." Kandahar kadın savunuculuk ağını kuran Kandahar Kadın Ağı, 2013 yılından bu yana kadınların güçlendirilmesi için faaliyet gösteren bir savunuculuk platformudur. Kandahar kadın Ağı'nın üyesi olarak kadınların liderliğinde 25 kuruluş bulunmaktadır. Malalai Maiwandi İnternet kafenin kurucusu Malalai Maiwandi, daha fazla kadını güvenli ve rahat bir alanda dünyaya bağlamak için Afganistan'daki ilk kadın internet kafesidir! Afganistan'da türünün ilk örneği olan Malalai Maiwandi kadınlara yönelik İnternet Kafe'yi 25 Eylül 2013'te açtı. Kızlar kafeyi güncel olaylar hakkında bilgi almak ve eğitim materyalleri almak için kullanabiliyordu, bu da Kafeyi kurmasının ana nedeniydi. House of Learning'in kurucusu (Kandahar/Afganistan'daki kızlar için Modern Araştırmalar Enstitüsü). House of Learning, 600'den fazla kadına İşletme Yönetimi, Bilgi Teknolojileri, İngilizce ve İletişim alanlarında eğitim alma fırsatı sunuyor. Öğrenme Evi programları, öğrencilere kendilerini ve ailelerini geçindirmek, topluluklarını geliştirmek ve Kandahar'ın yeniden inşasına katılmak için iş bulmaları için gerekli becerileri sağlar. Kadın kütüphanesinin kurucusu Bebe Aisha, AFGANİSTAN'da ilk kez açılan ilk kadın kütüphanesi. Bu kütüphanede 4000'den fazla kitap var ve bu, Afganistan'da türünün ilk örneği. Bu kütüphanenin yapılmasındaki temel amaç kız çocuklarına ve kadınlara kitap okuyabilecekleri huzurlu bir alan sağlamak ve farklı konulardaki farklı türdeki kitaplara doğrudan ulaşabilmelerini sağlamaktır. Genelde kızlar ve kadınlar halk kütüphanelerine kolayca gidemedikleri ve huzur içinde kitap okuyamadıkları için bu kütüphane, birçok faydalı kitapla kızlara ve kadınlara en iyi, huzurlu ve sakin okuma alanını sunmuştur. Kısaca bu kütüphanenin kız ve kadınların bilgi ve eğitim düzeyini artırmak için bilgiye eşit erişim ve okuma alanı sağladığını söyleyebiliriz. Eylül 2020'de hak aktivisti Maryam Durani, onlarca yıllık savunuculuğu için yeni bir çıkış noktası buldu: kadınlar için yeni bir spor salonu. İki intihar saldırısından, bir suikast girişiminden ve sayısız ölüm tehdidinden kurtulan Meryem, kulübün açılışından dolayı kamuoyunun sert kınamasından bahsetmiyorum bile. Spor salonu, meraklı gözlerden korunan, kilitli bir yerleşkenin içindeki penceresiz bir bodrum katında saklanarak hayatta kalmayı başardı. Bu, 2004 yılından bu yana Durani Hanım'ın babası ve erkek kardeşi Mustafa Durani'nin yardımıyla yönettiği Hatice Kübra Kadın Derneği'nin son üyesidir. İçinde bir radyo istasyonu, kadınlara yönelik İngilizce ve okuma-yazma dersleri, İslami bir okul ve bir terzi merkezi bulunmaktadır. kadınlar tarafından yapılan kıyafetler satıyor. Bir grup müşteriyle çalıştıktan kısa bir süre sonra, "Hanımların tepkisi çok olumluydu çünkü buna ihtiyaçları vardı" dedi. "Beni rahatsız eden, kulübümüze olumsuz tepki gösteren, hatta kulübümüzün şeriata karşı olduğunu düşündükleri için bana hakaret eden adamların tepkisiydi."

Mevcut görevler/çalıştığı işler:

  • Kandahar'ın kadın danışma kurulunun asistanı.
  • Kandahar'daki UNAMA Barış Diyalog Kurulu Asistanı.
  • Kandahar'daki UNAMA yolsuzlukla mücadele kurulunun asistanı.
  • Direktör, Khadija Kubra Kadın Kültür Derneği
  • Merman Direktörü (Kadın Radyosu)
  • Kandahar Kadın Ağı'nın başkanı.
  • Kadın merkezi öğrenme evinin başkanı.

Ödüller

  • Mart 2012'de ABD Dışişleri Bakanı'nın Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü'nü aldı.
  • Aynı yıl Time Dergisi Maryam'ı "Dünyanın En Etkili 100 Kişisi" arasında seçti. Time'a göre, "Kadın sorunlarına odaklanan bir radyo istasyonunun (Merman Radyo) sahibi ve işletmecisi ve Kandahar il meclisinin bir üyesi olan Durani, olağanüstü bir cesaretle bölgedeki kadınların yanında duruyor."
  • Temmuz 2013'te Maryam, National Endowment for Democracy tarafından 30 genç aktivistten biri olarak seçildi.
  • Mayıs 2014'te Maryam, Hollanda'nın Middelburg kentinde Roosevelt Dört Özgürlük Ödülü'nü [kalıcı ölü bağlantı] aldı.
  • Kasım 2015'te Maryam, BM, Amerika'dan Wayback Machine'de Arşivlenen 2019-11-13 Uluslararası Barış Nesli Ödülü'nü aldı.
  • Aralık 2015'te Maryam, İnsan Hakları Günü'nde (10 Aralık 2015) İnsan Hakları Haftası kapsamında ve Armanşehr'in kuruluşunun 19. yıldönümüyle eş zamanlı olarak verilen Simorgh Uluslararası Barış Ödülü'nü aldı.

Kaynakça

  1. ^ a b "Maryam Durani". Time Magazine. 18 Nisan 2012. 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2012. 
  2. ^ "American Women for International Understanding is pleased to Honor the US Secretary of State's International Women of Courage with an event each March". American Women for International Understanding. 14 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2012. 
  3. ^ "Maryam Durani among "The 100 Most Influential People in the World"". Afghanistan Journalists Center. 19 Nisan 2012. 22 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Afganistan</span> Batı, Orta ve Güney Asyanın birleştiği yerde bulunan devlet

Afganistan ya da resmî adıyla Afganistan İslam Emirliği, Orta Asya'nın güneyinde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan; batıda İran; kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan; kuzeydoğuda ise Çin ile komşudur. 652.000 km² yüz ölçümlü, kuzey ve güneydoğusunu düzlüklerin oluşturduğu dağlık bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Kâbil'dir. Yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Ülke, uluslararası alanda Afganistan İslam Cumhuriyeti olarak tanınmaktadır. ABD'nin Afganistan'dan çekilmesine akabinde gerçekleşen Taliban saldırıları ile 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkent Kâbil'i ele geçirmesi sonucunda kurulmuş olup, yönetimin devri konusundaki tartışmalar ve görüşmeler devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Taliban</span> Afganistan merkezli İslamcı hareket

Taliban, Afganistan'da yönetimi elinde bulunduran Diyubendi İslamcı hareket ve askeri organizasyondur. Kendilerine Afganistan İslam Emirliği demekte olup ülke içinde bir savaş sürdürmüştür. İslam şeriatını yayma amacıyla Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 yılında kurulan Taliban'ın 2016'dan beri lideri Mevlevi Hibetullah Ahundzade'dir. Grup; eroin gibi narkotiklerin ticaretinin yanı sıra haraç toplama, fidye ve alıkoyma gibi faaliyetlerle finanse edilmektedir. Ayrıca 2010'ların ortalarında, önceki hükûmetin yönetiminde yasadışı olan madencilik faaliyetlerinin kontrolünü ele geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Devrimci Kadın Birliği</span>

Afganistan Devrimci Kadın Birliği veya kısaca RAWA, İngilizce: Revolutionary Association of the Women of Afghanistan), 1977 yılında Afganistan’ın başkenti olan Kâbil’de Meena Keshwar Kamal liderliğinde kurulmuştur. RAWA, feminist, köktendincilik karşıtı, seküler demokrasi için çalışan ve laiklik yanlısı bir organizasyondur.

<span class="mw-page-title-main">Clara Zetkin</span> Alman politikacı (1857–1933)

Clara Zetkin, devrimci sosyalist ve Marksist-Leninist Alman politikacı ve kadın hakları savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Malali Cuya</span> Afganistanlı hak savunucusu, yazar ve siyasetçi

Malali Cuya Afganistanlı aktivist, yazar, politikacı. 2005-2007 yılları arasında Afganistan Meclisinde görev yaptı.

Feminist hareket kadınlara oy hakkı, eğitim olanaklarının geliştirilmesi, erkek-kadın arasındaki gelir adaletsizliğinin indirgenmesi, boşanmada erkeklerin çıkarına olan prosedürlerin nötrlenmesi, kadınların gebelik ve kürtaj gibi konularda kendi başlarına karar alabilmesi ve gelir edinme gibi konularda batı toplumlarına köklü değişiklikler getirmiştir. Harvard Psikoloji Profesörü Steven Pinker'a göre feminizm ev içi şiddeti ve hatta eşleri tarafından öldürülen erkek sayısını altıda bir oranında azaltan bir faktör olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Süreyya Pakzad</span>

Süreyya Pakzad, Afgan kadın hakları aktivistidir. 1998'de kız çocuklarına okumayı öğretmekle başlayan ve günümüzde kadınlara barınak, danışmanlık ve mesleki eğitim sunan Kadının Sesi'ni kurdu. Örgüt, 2001 yılına kadar Taliban nedeniyle gizli çalışmıştır. Hatta okumayı öğrenen kızların iki katı kadarı, yakalanmaktan korkarak kitaplarını yakmak zorunda kaldı. 2001 yılında Kadının Sesi resmi bir STK olarak adlandırıldı ve 2002 yılında resmi olarak Afganistan hükûmetine kayıt oldu. Ayrıca Afgan anayasasının geliştirilmesine de yardımcı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Şadi Sadr</span>

Şadi Sadr Avukat, insan hakları aktivisti, deneme yazarı, gazeteci ve LGBT insan hakları savunucusu. Shadi Sadr İran Adalet Genel Müdürlüğünün kurucusu ve İcra Direktörüdür (JFI). Eserleri ünya çapında yayınladı ve ders verdi. 1965 Uluslararası Mahkemesinde hakim olarak görev yapıyor.

<span class="mw-page-title-main">Fevziye Kûfî</span>

Fawzia Koofi, Afganistan uyruklu bir politikacı ve kadın hakları savunucusudur. Aslen Badakhshan ilinden olan, parlamento üyesi olarak hizmet etmiş ve aynı zamanda Ulusal Meclis'in vekil başkanıdır.

İslam'da cinsiyet ayrımı, sosyal ve diğer ortamlarda erkek ve erkek çocuklarının, kadın ve kız çocuklarından ayrılmasına yönelik İslam ülkeleri ve topluluklarındaki uygulamaları ifade eder. Alimler, Kuran'ın cinsiyet ayrımı gerektirip gerektirmediği ve eğer öyleyse bunu gerektiren hadisler konusunda farklı görüşler belirtirler. İslam ilahiyatçıları arasında cinsiyet ayrımı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Taliban yönetiminde kadın hakları</span> Afganistanda Taliban yönetimi altında kadınlara uygulanan davranışlar

Taliban, Afganistan'da iktidardayken kadın düşmanlığı ve kadınlara yönelik şiddetle uluslararası üne kavuşmuştur. Belirttikleri amaca göre "kadınların iffet ve haysiyetinin bir kez daha kutsal olabileceği güvenli bir ortam" yaratmaktır. Günümüzde Taliban'ın Afganistan'ın çoğu yerini ele geçirmesiyle kadınlara yönelik bu endişeler artmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan'da kadın</span> Afganistanda kadın haklarına genel bakış

Afganistan'da kadın hakları tarih boyunca çeşitlilik göstermiştir. 1964'teki Afganistan anayasasıyla kadınlar resmen eşitlik kazandı. Ancak bu haklar, 1990'larda ortaya çıkan iç savaş sırasında Taliban gibi farklı geçici yöneticiler tarafından kadınların elinden alındı. Özellikle Taliban yönetimi sırasında kadınlar, özellikle sivil özgürlükler açısından çok az özgürlüğe sahip olmuş ya da bu haklardan tamamen mahrum kalmıştır. 2001 sonlarında Taliban rejiminin kaldırılmasıyla Afganistan İslam Cumhuriyeti'nde kadın hakları kademeli olarak iyileştirildi ve büyük ölçüde 1964'teki anayasaya dayanan 2004 anayasasında kadınlar bir kez daha hukuken erkeklerle eşit oldu. Bununla birlikte özellikle de kırsal kesimde yaşayan ve uluslararası endişe yaratmaya devam eden kadınlara yönelik gerici bir bakış açısından ötürü hakları hâlâ belli değildir. Taliban 2021'de Afganistan'ın çoğunu kontrol altına aldığında ise ülkedeki kadınların geleceğiyle ilgili endişeler arttı.

Muqadasa Ahmedzai, 1992 yılında Afganistan'da doğmuştur. Ahmedzai, siyaset bilimi alanında lisans sahibidir.Afganistan’da toplumsal cinsiyet eşitliğini, eğitimi ve kadınları harekete geçirmek için çalışan sosyal aktivist,politikacı ve şairdir.N-Barış Ödülü sahibidir. Aynı zamanda 2021 yılında BBC’nin yayınladığı 100 Kadın listesinde yer almıştır.

Alema,genellikle Dr.Alema olak tanınır, filozof, feminist aktivist, çatışma analisti, kadın hakları savunucusu ve Afgan politikacıdır. Afganistan'da insan hakları ve sivil toplumdan sorumlu bakan yardımcısıydı. Aynı zamanda 2021 yılında BBC’nin yayınladığı 100 Kadın listesinde yer almıştır.

Wahida Amiri, kütüphaneci, hukuk mezunu ve protestocudur. Taliban hükûmetinin kadınlara karşı uyguladığı zorlu politikaları protesto etmek için Amira ve arkadaşları tarafından "Afganistan'ın Mücadeleci Kadınları Hareketi"'ni kurmuşlardır. 2017 yılından beri kadınları okumaya motive etmek için içinde 5.000'den fazla kitaptan oluşan kütüphanesi Kabil'de bulunmaktadır.2021 yılında BBC'nin yayınladığı 100 Kadın listesinde yer almıştır.

Fatima Gailani, 1954 yılında Kabil'de doğmuş, Afgan Kızılayı'nın başkanı olarak görev yapmış bir siyasi lider ve kadın hakları aktivistidir. BBC 2021 yılı 100 Kadın listesine girmiştir.

Laila Haidari, 1978 yılında doğmuş, Afgan aktivist ve restoran işletmecisidir. 2010 yılında Afganistan'ın Kabil kentinde kurduğu bir uyuşturucu rehabilitasyon merkezi olan Mother Camp'i işletiyor. Ayrıca Mother Camp'i finanse eden bir Kabil kafesi olan Taj Begum'un da sahibi. Taj Begum bir kadın tarafından işletiliyor ve bekar erkek ve kadınların birlikte yemek yemesine izin veriyor. Kafe, tabuları yıktığı için sık sık baskınlara uğruyor. Haidari, 2018 tarihli Laila Köprüde adlı belgesel filmin konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Crystal Bayat</span>

Crystal Bayat, Afgan kökenli kadın hakları savunucusu,Afganistan'ın içinde de dışında da siyasi aktivizmle uğraşmaktadır. Taliban'ın tekrar iktidara gelmesiyle birlikte değişen olaylara karşı protestolar yapmıştır. Hayatının büyük bir bölümünü demokrasi ve toplumsal değişimler için uğraşmıştır. 2021 yılında BBC'nin yayınladığı en ilham veren 100 Kadın'dan biri olmuştur.

Razia Barakzai, Afgan üniversite profesörü, aktivist ve protestocudur. Taliban'ın tekrar iktidara gelmesiyle kadınların çalışma ve eğitim hakkı için birçok yürüyüş organize etmiştir. Hayatları riskte olan Afgan kadınlarının verdikleri mücadeleleri anlatan "We Are Still Here" isimli romanda yer almıştır. 2021 yılında BBC'nin yayınlandığı en ilham veren 100 kadından biri olmuştur.

Pashtana Durrani, öğretmen ve LEARN Afganistan'ın kurucusudur. LEARN Kandahar'da okullar kurmuş öğretmenlere eğitim vermiş, öğrencilere de danışmanlık yapmıştır. Durrani Birleşmiş Milletler'de Afgan Gençlik Temsilcisi ve Afgan kızlarının eğitime ulaşması için gösterdiği çabalardan dolayı Malala Fonu Eğitim Savunucusu Ödülü'nü aldı. Ayrıca 2021 yılında BBC'nin yayınladığı 100 ilham veren kadınlardan biri oldu.