İçeriğe atla

Mary Simon

Mary Simon (2022)

Mary Jeannie May Simon (d. 21 Ağustos 1947),[1] Kanadalı diplomat. Simon, Amerika kıtasının kuzeyinde yer alan ve Milletler Topluluğu'na üye olarak devlet başkanı olarak III.Charles[2]'ı kabul eden Kanada'da kralın temsilcisi olarak 26 Temmuz 2021 tarihinden bu yana genel vali makamında bulunmaktadır. Simon, bu makama atanan ilk İnuit yerel halkına mensup kişi olmuştur.[3][4]

Mary Simon, Hudson's Bay Company için çalışan Manitoba yerlisi Bob Mardon May ve Inuit Nancy May'in kızıdır. ABD'de Kuujjuaq ve Colorado'da okullara gitti. 1969'da CBC North'da gazeteci olarak çalışmaya başladı ve İnuitçe'de radyo ve televizyon programları hazırladı. Ayrıca Inuit Today dergisi için yazdı. Whit Fraser ile evli ve Kanada'nın başkenti Ottawa'da yaşıyor.

1970'lerde, orada yaşayan Eskimolar için Baie James hidroelektrik projesinin sonuçları nedeniyle siyasallaştı. Kuzey Quebec Inuit Derneği'nin bir üyesi olarak, 1975'te James Bay ve Kuzey Quebec Anlaşması'nın oluşturulmasına yardımcı oldu. 1979'dan 1982 o Başkan ve 1982'den 1985'e kadar başkan oldu Makivik Corporation'ın, Inuit savunma grubu Québec . 1980 yılında tüm Inuitlerin uluslararası organizasyonu olan Inuit Circumpolar Conference'da görev almaya başladı. 1986'dan 1992'ye kadar başkanlığını ve ardından 1994'e kadar özel elçisini yaptı. 1993'te Kanada Kraliyet Aborijin Halkları Komisyonu Sekreteri ve Politika Eş-Direktörü olarak atandı. 1994 yılında Nunavut Uygulama Komisyonu üyesi oldu ve bu da 1999 yılında Nunavut'un kurulmasıyla sonuçlandı. 1996'da Arktik Konseyi'nin kuruluşunda Kanada'yı temsil etti. Kanada'nın Kuzey Kutbu İşleri Büyükelçisi seçildi ve 1999'dan 2001'e kadar Brian Baker'ın ardından Kanada'nın Danimarka Büyükelçisi oldu. 2006'dan 2012'ye kadar Kanada Eskimolar Derneği Inuit Tapiriit Kanatami'nin Başkanı ve daha sonra 2014'e kadar eğitim komitesinin yönetim kurulu üyesiydi. 2016 yılında yeni bir Kuzey Kutbu liderlik modelinin geliştirilmesi için Bakan Özel Temsilcisi olarak atandı. 6 Temmuz 2021'de başbakan Justin Trudeau'nun önerisi üzerine Kraliçe II. Elizabeth tarafından Kanada Genel Valisi olarak atandı.

Mary Simon iklim değişikliği, çevre ve eğitim konuları ve Kanada'daki Eskimoların durumu hakkında çok sayıda kitap, makale ve makale yazmıştır. 1992'de Quebec Ulusal Nişanı aldı. Temmuz 1992 altın Nersornaat, 1998 yerli halk için bir Kanada ödülü ve Kanada Kraliyet Coğrafya Derneği altın madalyası, 2005 Kanada Nişanı, 2009 Symons Madalyası ve 2018 Yüksek Kuzey Kahraman Ödülü. Ayrıca Kanada üniversitelerinden on bir fahri doktora sahibidir.[5][6]

Kaynakça

  1. ^ Biografie 9 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bei orde-national.gouv.qc.ca
  2. ^ "III.Charles". 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Erstmals Inuit zur Vertreterin der Queen ernannt". Deutschlandfunk (Almanca). 2021-07-07.  9 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  4. ^ "Inuk leader Mary Simon named Canada's 1st Indigenous governor general". CBC News (İngilizce). 2021-07-06.  28 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Arşivlenmiş kopya". 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021. 
  5. ^ Biografie 3 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bei inuit.uqam.ca
  6. ^ Who is Mary Simon, Canada’s first Indigenous governor general? 27 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bei globalnews.ca

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Knud Rasmussen</span> Danimarkalı kâşif ve etnolog

Knud Johan Victor Rasmussen, Kuzey Kutbu'na ilk ulaşan Danimarkalı kâşif ve etnolog.

<span class="mw-page-title-main">Nunavut</span> Kanadada bir bölge

Nunavut, Kanada'nın Kuzey Kanada denen en kuzeyinde İnuitlerce meskun olan en yeni bölgesi. Gerçek sınırları 1993 yılında çizilmesine rağmen, resmî olarak 1 Nisan 1999 tarihinde Nunavut Yasası ve Nunavut Land Claims Agreement Yasası gereği Kuzeybatı Toprakları'ndan ayrılarak kurulmuştur. Dünya'nın en kuzey kalıcı yerleşim yeri olan Alert, Nunavut burada bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Eskimo halkları</span> Eski bir kuzey dünya topluluğu

Eskimolar ya da İnuit ve Yupikler, Arktik bölgedeki dört ülkeye dağılmış olarak, Doğu Sibirya, Alaska, Kanada ve Grönland'da yaşayan ve Eskimo - Aleut dillerini konuşan Eskimo - Aleut halklarının en büyük grubunu oluşturan avcı ve toplayıcı halk.

<span class="mw-page-title-main">İnuitler</span> Halk

İnuitler ya da Kanada İnuitleri, Kanada'nın Kuzey Kanada denen bölümünde yaşayan İnuit kolundan Eskimo halklarının ortak adı. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 30.500 kişilik nüfustan 24.500 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Inuit Circumpolar Council</span>

Inuit Circumpolar Council (ICC) ya da orijinal olarak önceden Inuit Circumpolar Conference, dört ülkeye dağılmış olarak, Amerika Birleşik Devletleri (Alaska), Kanada, Grönland ve Rusya'da (Çukotka) yaşayan 155.000 nüfuslu Eskimoları temsil eden bir sivil toplum örgütü.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kanada İnuitçesi</span>

Batı Kanada İnuitçesi, Kanada'da Batı Kanada İnuitleri tarafından konuşulan İnuit dilleri kolundan bir Eskimo dili.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Kanada İnuitçesi</span>

Doğu Kanada İnuitçesi, Kanada'da Doğu Kanada İnuitleri tarafından konuşulan İnuit dilleri kolundan bir Eskimo dili.

<span class="mw-page-title-main">Aivilik İnuitçesi</span>

Aivilik İnuitçesi, Kanada'nın Nunavut bölgesinde ᓴᒡᓕᖅ, ᐃᒡᓗᓪᓕᒑᕐᔪᒃ ve ᑲᖏᖅᖠᓂᖅ şehirlerinde Aivilik İnuitleri tarafından konuşulan Doğu Kanada İnuitçesinin Kivalliq-Aivilik grubundan lehçesi.

<span class="mw-page-title-main">Aivilik İnuitleri</span>

Aivilik İnuitleri ya da Aivilingmiutlar, Kanada'nın Nunavut bölgesinde anakaranın doğu kıyılarında ve Southampton Adasının kuzey yarısında yaşayan Kanada İnuitlerinden Eskimo halkı. Doğu Kanada İnuitçesi içinde sınıflandırılan dilleri Aivilik İnuitçesi (Aivilingmiutut) olup Kivalliq-Aivilik üst grubunda ele alınır. İglulik İnuitleri kültür grubunda yer alırlar; fakat, dilce en yakın akrabaları olan Kivalliq İnuitleri bu grupta değil Rengeyiği İnuitleri kültür grubundandır.

<span class="mw-page-title-main">Kivalliq İnuitleri</span>

Kivalliq İnuitleri ya da Kivallirmiutlar, Kanada'nın Nunavut bölgesinde anakaranın doğu kıyılarında, Hudson Körfezinin batısında yaşayan Kanada İnuitlerinden Eskimo halkı. Doğu Kanada İnuitçesi içinde sınıflandırılan dilleri Kivalliq İnuitçesi (Kivallirmiutun) olup Kivalliq-Aivilik üst grubunda ele alınır. Rengeyiği İnuitleri kültür grubunda yer alırlar; fakat, dilce en yakın akrabaları olan Aivilik İnuitleri bu grupta değil İglulik İnuitleri kültür grubundandır.

<span class="mw-page-title-main">İnuinnaq İnuitçesi</span>

İnuinnaq İnuitçesi ya da İnuinnait İnuitçesi, Kanada'da Kuzeybatı Toprakları ile Nunavut özerk bölgesinde yaşayan Batı Kanada İnuitlerinden İnuinnait İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin bir lehçesidir ve Kuzeybatı Topraklarında Latin alfabesi ile Nunavut'ta İnuit hece yazısı ile yazılmaktadır. Kuzeybatı Topraklarının 11 resmî dilinden ve Nunavut'ta ise 4 resmî dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Nunavik İnuitçesi</span>

Nunavik İnuitçesi ya da Nunavimmiut İnuitçesi, Kanada'da Québec eyaletinin özerk Nunavik ilçesi ile Nunavut eyaletinin Sanikiluaq adasında yaşayan Nunavik İnuitleri (Nunavimmiut) tarafından konuşulan Doğu Kanada İnuitçesinin bir lehçesidir. Nunavik-Labrador lehçe grubunda sınıflandırılır. Kanada 2001 nüfus sayımına göre Nunavik'teki 12.000 kişilik etnik nüfustan % 90 kadarı ana dillerini konuşabiliyor. İnuit hece yazısı ile yazılır. Güney Qikiqtaaluk (Baffin) İnuitçesine benzer. Fakat, idari olarak Nunavut'tan ayrı olması ayrışmayı körüklemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arviat</span>

Arviat ya da 1 Haziran 1989 öncesinde Eskimo Point, Kanada'nın Nunavut bölgesinin Kitikmeot Bölgesi'nde Hudson Körfezi'nin su yolunun kıyısında kurulu mezra. Tarihteki adları içinde Tikirajualaaq ve Ittaliurvik görülür. Yöre Kivalliq-Aivilik İnuitçesi lehçesini konuşan Kanada İnuitlerinin toprağıdır. 2011 sayımına göre nüfusu alanda 2.318, merkezde 1.810 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Rengeyiği İnuitleri</span>

Rengeyiği İnuitleri ya da Rengeyiği Eskimoları, Kanada anakarasının doğu kıyılarında, Hudson Körfezinin batısında Nunavut bölgesinin Kivalliq Bölgesi denen kısmında yaşayan Kanada İnuitlerinden Eskimo halkı ve Kivalliq İnuitleri ile Utkuhiksalik İnuitlerinin oluşturduğu kültür grubu. Merkezi Kanada İnuitleri üst kültür grubunda ele alınırlar. Batı Kanada İnuitçesi içindeki Utkuhiksalik İnuitçesi lehçesini konuşanlar hariç diğerleri Doğu Kanada İnuitçesi içinde sınıflandırılan Kivalliq İnuitçesi konuşurlar. Adları tuktu dedikleri çorak rengeyiği alt türünden rengeyiği avcılığı yapmalarından ileri gelir. "Caribou Eskimo" adını ilk kez Danimarkalı Kutup kâşifi ve antropolog Knud Rasmussen beşinci Thule keşif gezisinde (1921-24) kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bakır İnuitleri</span>

Bakır İnuitleri ya da Bakır Eskimoları veya Kitlinermiutlar, Kanada'da Nunavut topraklarının Kitikmeot Bölgesi ile Kuzeybatı toprakları'nın Inuvik Bölgesi'nde yaşayan Kanada İnuitlerinden İnuinnaq İnuitleri Eskimo kültür grubu. Çoğu tarihi olarak Coronation Körfezi civarında, Victoria Adası ile Banks Adası'nın güneyinde yaşamıştır. Güney komşuları Kanada Atabasklarından olan Sarıbıçak Kızılderilileridir.

<span class="mw-page-title-main">Merkezî Kanada İnuitleri</span>

Merkezi Kanada İnuitleri ya da Merkezî İnuitler veya Merkezi Eskimolar, Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları ile Nunavut topraklarında yaşayan Kanada İnuitlerinden Eskimo kültür grubu.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kanada</span>

Kuzey Kanada, Kanada'nın coğrafi ve siyasi farklı farklı tanımlanan en geniş ve en kuzey bölgesi. Siyasi olarak Yukon Toprakları, Kuzeybatı Toprakları ve Nunavut'tan oluşan üçlü Kanada bölgesidir ve güneyde Batı Kanada bölgesinden bir çizgiyle ayrılır. Benzer şekilde, Far North Kuzey Kutup Dairesi'nin kuzeyinde kalan ve Arktik Kanada denen Kanada topraklarını, diğer kısımları ise Nunavik ve Nunatsiavut'u içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Grönland İnuitleri</span>

Grönland İnuitleri, Danimarka'ya bağlı özerk Grönland'da yaşayan İnuit kolundan Eskimo halkı. 2012 yılı itibarıyla nüfusları 51.349 kişidir. Dillerinin batı şivesi Grönland'ın resmi dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek Arktik Tehciri</span>

Yüksek Arktik Tehciri, 1950 lerdeki Soğuk Savaş döneminde Kanada Hükûmeti tarafından Nunavik İnuitçesi konuşan 87 İnuitin Québec'ten alınıp Nunavut'un verimsiz toprakları olan Yüksek Arktik'e zorla tehcir ettirilmesidir. 1953 yılında on aile, 1955 yılında ise sekizden fazla aile tehcir edilmiştir. Tehcir tartışma kaynağı olmuştur: hükûmet kanadı yerlilerin kaldıkları açlık tehlikesine karşı koruyucu önlem olarak geçimlerini sürdürmeleri için insani jest yapıldığını iddia ederken, İnuit Eskimoları ve insan hakları savunucuları bu zorunlu göçün hem Soğuk Savaş döneminde hem de Kanada Arktik Takımadaları'nın tartışmalı toprak iddialarının sürdüğü dönemde "insan bayrak direkleri" olarak kullanıp Uzak Kuzey egemenliğini savunmak için federal hükûmet tarafından kışkırtıldığını söylerler. Her iki taraf da, Inukjuak'tan Resolute Bay'a yapılan zorunlu tehcirden sonraki ilk yıl aç kalmamaları için İnuitlere yeterli gıda takviyesi yapılmadığında hemfikirdir. Bu tehcir Kanada'da insan hakları içinde etnik ihlallerden biri olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nunavut bayrağı</span> Kanadadaki Nunavut topraklarının medeni ve eyalet bayrağı

Nunavut'un resmi bayrağı, Kanada'daki Nunavut topraklarıyla birlikte 1 Nisan 1999 tarihinde ilan edildi. Geleneksel bir İnuit kara işareti olan kırmızı bir inuksuk ve Kuzey Yıldızı Niqirtsuituq'u ve toplumdaki yaşlıların liderliğini temsil eden mavi bir yıldıza sahiptir. Mavi ve altın renkleri karanın, denizin ve gökyüzünün zenginliklerini temsil eder. Yerel topluluklardan girdi talep edilen ve Kanada halkından başvuru talep edilen bir sürecin ardından kabul edildi.