İçeriğe atla

Mary Shelley

Mary Shelley
Richard Rothwell tarafından 1840'ta yapılan portresi
Doğum30 Ağustos 1797(1797-08-30)
İngiltere
Ölüm1 Şubat 1851 (53 yaşında)
MeslekYazar
İmza

Mary Wollstonecraft Godwin Shelley (30 Ağustos 1797 - 1 Şubat 1851), yazdığı romanlarla ünlü İngiliz yazardır.

1797 yılında Londra'da doğdu. Babası William Godwin, radikal siyasal görüşleriyle tanınan bir yazar, annesi Mary Wollstonecraft ise dönemin etkili bir kadın hakları savunucusuydu. Annesi doğumu sırasında ölünce, babası tarafından büyütüldü. Babasından ve arkadaş çevresinden etkilenerek edebiyat ve felsefeye ilgi duydu. Çocukluğunun büyük bölümünü kitap okuyarak, hikâyeler yazarak geçiren Mary 1814'te, dönemin en gözde romantik şairlerinden Percy Bysshe Shelley'e âşık oldu. Percy Shelley'in evli olması nedeniyle İsviçre'ye kaçmak zorunda kaldıklarında Mary henüz 17 yaşındaydı. Babası William Godwin bu ilişkiye karşı çıktı. İki sevgili, Percy'nin eşinin 1816'da ölümünden sonra Londra'ya dönüp evlendiler. Ardından İtalya'ya yerleştiler.

1816 yazında yarı uyanık olarak gördüğü bir kabus sayesinde aklına gelen Frankenstein düşüncesini romana çevirdi ve kitap, Frankenstein ya da Modern Prometheus adıyla 1818 başlarında yayımlandı. Romanın doğuşunda, İngiltere'deki sanayi devriminin, Locke ve Hobbes gibi düşünürlerin etkisini de görmek mümkündür.

1822 yılında eşini bir tekne kazasında kaybeden Mary, Londra'ya döndü ve 1851 yılında ölünceye kadar profesyonel yazarlık yaptı.

Daha çok Frankenstein kitabıyla anılan Mary Shelley ayrıca, Lodore, Falkner (1837), Perkin Warbeck ve insanlığın yavaş yavaş yok oluşunu inceleyen ve 1826 da yayımlanan apokaliptik bir roman olan The Last Man'in de yazarıdır.

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">William Godwin</span> İngiliz düşünür ve yazar

William Godwin İngiliz gazeteci, politik filozof ve yazardır. Faydacılığın ilk taraftarlarından ve felsefi anarşizmin ilk modern destekçilerinden biri olarak kabul edilir. Godwin en çok bir yıl arayla yazdığı iki kitabıyla ünlüdür: Politik kuramlara bir saldırı olan Politik Adalet Üzerine Bir İnceleme ve aristokratik ayrıcalıklara karşı çıkan Oldukları Gibi Şeyler ya da Caleb Williams'ın Maceraları. Bu iki kitabının başarısı üzerine Godwin 1790’lerde Londra’daki radikal çevrelerde önemli biri hâline geldi. Daha sonraki yıllarda Godwin İngiliz radikalizmine karşı ortaya çıkan muhafazakâr tepkilerin hedefi hâline geldi. Bu tepkiler kısmen öncü feminist yazar Mary Wollstonecraft ile olan evliliğinden (1979) ve onun ölümünden sonra yazdığı dürüst biyografisinden kaynaklanıyordu. Çocukları Mary Goldman Frankenstein’ı yazdı ve şair Percy Bysshe Shelley ile evlendi. Godwin hayatı boyunca çeşitli türde romanlar; tarih ve demografi üzerine kitaplar yazdı. Mary Jane Clairmont ile yaptığı ikinci evliliğinden itibaren Shakespeare’den Hikâyeler ile birlikte yayımladığı çocuklar için İncil'e ve klasik tarihe giriş kitapları yazdı. Godwin’in İngiliz edebiyatına ve edebiyat kültürüne de önemli etkileri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mary Wollstonecraft</span> İngiliz düşünür ve yazar

Mary Wollstonecraft, İngiliz yazar, filozof ve kadın hakları savunucusu. Kısa kariyeri süresince romanlar, felsefi inceleme yazılarının yanı sıra bir seyahatname, bir conduct book, bir çocuk kitabı ve bir Fransız Devrimi tarihçesi de yazmıştır. Wollstonecraft en çok kadınların erkeklerden yaradılış icabı daha değersiz olmadığını ancak eğitimsiz oldukları için daha değersiz göründüklerini savunduğu, 1792 yılında yayımlanan Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi kitabıyla tanınır. Hem erkeklerin hem de kadınların akıl ve muhakeme sahibi varlıklar olarak kabul edilmelerini önerirken mantık üzerine kurulu bir toplumsal düzen tahayyül eder.

Percy Bysshe Shelley, İngiliz edebiyatının ve Romantik Dönem'in en önemli şairlerinden biri.

<i>Frankenstein</i> 1818 Mary Shelley romanı

Frankenstein ya da Modern Prometheus, İngiliz yazar Mary Shelley (1797–1851) tarafından yazılan ve genç bir bilim insanı olan Victor Frankenstein'ın yarattığı alışılmışın dışında bir bilimsel deneyde garip şekilli ama akıllı bir yaratığın hikâyesini ele alan romandır. Shelley, hikâyeyi 18 yaşındayken yazmaya başladı ve romanın ilk baskısı, 1 Ocak 1818'de yazar 20 yaşındayken Londra'da isimsiz olarak yayımlandı. Yazarın adı ilk kez 1823'te Fransa'da yayımlanan romanın ikinci baskısında yer aldı.

Horsham Müzesi Güney-Doğu İngiltere'nin West Sussex yerleşim yerindeki Horsham bölgesinde bulunan bir müzedir.

<i>Mary Shelleyden Frankenstein</i>

Mary Shelley'den Frankenstein, 1994 İngiltere - ABD ortak yapımı Gotik korku filmidir. Özgün adı Mary Shelley's Frankenstein olan film yapımcı ülkelerde gösterime girdikten üç ay sonra, 24 Şubat 1995'te Türkiye'de de sinemalarda gösterime verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Popüler kültürde Frankenstein</span>

Mary Shelley, kendi duygularının derinliklerinden çekip çıkardığı bir duyarlılıkla, yorgun Gotik dehşete yepyeni bir soluk kazandırmış, bu sürükleyici ve ürpertici felsefi roman klasiğini yaratmıştır.

<i>Frankenstein</i> (film, 1931)

Frankenstein, yönetmen James Whale'in, Peggy Webling tarafından Mary Shelley'e ait aynı adlı eserden uyarlanan tiyatro oyununa dayanan, 1931 yapımı film uyarlamasıdır.

<i>Frankensteinın Gelini</i> (film, 1935)

Frankenstein'ın Gelini, 1935 yılı yapımı yönetmen James Whale'ın, 1931 yapımı Frankenstein filminin devamı olan ve Mary Shelley'in Frankenstein romanının ikinci cildinden uyarlanan filmi.

<span class="mw-page-title-main">Victor Frankenstein</span>

Victor Frankenstein Mary Shelley'in Frankenstein ya da Modern Prometheus isimli romanının baş karakteri. Edebiyatta çılgın bilim insanı tiplemesinin ilk örneklerindendir. Cenevrelidir. Cenevreli yargıç Alphonse Frankenstein ve karısı Caroline Beaufort Frankenstein'ın en büyük oğludur. Ernest ve William adlı iki kardeşi vardır. Yaratığı, tıp okumak için gittiği Ingolstadt'da yaratmıştır. Mary Shelley bu karakteri yaratırken çoğunlukla Alman Simyacı Johann Konrad Dippel ve İtalyan bilim insanı Giovanni Aldini'den esinlenmiştir. Ayrıca Faust'tan da etkilenmiştir.

Frankenstein'ın canavarı Mary Shelley'nin Frankenstein ya da Modern Prometheus romanında ortaya çıkan yapay insan karakteri. Cenevreli tıp öğrencisi Victor Frankenstein tarafından, çeşitli cesetlerden toplanmış parçalardan bir araya getirilerek ve dikilerek, Ingolstadt'ta oluşturulmuştur. Daha sonraları yaratıcısının adıyla "Frankenstein" olarak bilinir olmuştur. Çirkin görünüşüne rağmen aslında iyi kalpli olmasına rağmen yalnızlığa itilmiş ve terk edilmiştir. Yüreği katılaşıp zalimleşen Canavar, kendisinden korkup onu terk eden ve ona bir gelin yaratma sözünden dönen yaratıcısından intikam almaya karar verir. Ama yaratıcısının ölümünden sonra yaptıklarından pişmanlık duyar ve kenidisini de yok etmeye karar verir ve Kuzey Kutbu'nda sislerin arasında ortadan kaybolur. Ama bunu yapmaya kararlı olup olmadığı belirtilmemiştir. sonradan yazılan pek çok devam romanı, film ve çizgi romanda hayata, döndürülmüştür. 19. yüzyıldan bu yana tiyatrodan başlayarak,birçok eserde görünmüş, filmlerde, dizilerde, bilgisayar oyunlarında, kitaplarda ve çizgi romanlarda yer almıştır. Canavarı canlandıran oyuncuların en meşhuru Boris Karloff'tur. Frankenstein ve Frankenstein'ın Gelini'nin yönetmeni James Whale'in hayatını anlatan Gods & Monsters filmine göre canavarın kafasının uzun ve köşeli olması kafatasına sonradan takılan ve sıvı dolu bir kavanozda bekleyip ağırlaşmış olan beynin şeklini almasından ileri gelmektedir. Boynundaki elektrotlarda elektriğin vücuduna giriş noktası olarak durmaktadır. Bu filme göre bütün bu detaylar yönetmen Whale'in fikridir.

<i>Frankenstein</i> (dizi)

Frankenstein 2004 yılında Hallmark Channel'ın yapımcılığını yaptığı, Kevin Connor'ın yönetmenliğinde, Mary Shelley'in Frankenstein romanından uyarladığı mini dizi. Başrollerinde Luke Goss, Alec Newman, Julie Delpy, Nicole Lewis, Donald Sutherland, William Hurt,Dan Stevens, Jean Rochefort,Monika Hillmerova,Mark Jax ve Ian McNeice yer almıştır. Bu dizi, romanın bugüne kadar çekilen en sadık uyarlamasıdır. Kaptan Robert Walton'ın anlatımı ve kız kardeşi Margaret dahil kitaba ait pek çok detay filmde yer almaktadır. Yalnız film dönem olarak 1790'larda değil, 1822'de geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Frankenstein'ın Gelini (karakter)</span>

Mary Shelley'in Frankenstein romanı ve filmlerindeki bir karakter Aslında romanda tam olarak yaratılmaz. Victor Frankenstein canavarı bir eş istediğinde önce kabul eder ama sonra İskoçya'da bir adada yaratığın parçalarını birleştirirken eğer bu yaratığı yaratırsa ne gibi kötü sonuçları olabileceğini düşünüp onu hayat vermeden yok eder. 1935 yılındaki Frankenstein'ın Gelini filminde ise sadece birkaç dakika yaşam bulur. Daha sonra korktuğu ve nefret ettiği eşi kendileri ve Dr. Pretorius'un içinde bulundukları, Goldstadt'daki kuleyi havaya uçurur. Bu filmde yaşananları Mary Shelley bir ihtimal olarak dile getirmiştir.

Frankenstein'ın Çıraklık Yılları, 2011 yılında çocuk/genç edebiyatının önemli yazarlarından Kenneth Oppel'in kaleme aldığı Mary Shelley'in Frankenstein romanının ana karakterlerinden Victor Frankenstein'ın gençlik yıllarındaki simya çalışmalarını anlatan gotik/fantastik gençlik romanı serisi. Serinin ilk kitabı “Karanlık İşler” 2011'de yayınlandı ve 2014'te Türkçeye çevrilmiştir. Serinin ikinci kitabı "Such Wicked İntent" henüz Türkçeye çevrilmemiştir. 18. yüzyılın sonlarında, Fransa'daki devrim'in yeni gerçekleştiği yıllarda Cenevre'de yaşayan Victor Frankenstein ve ikiz kardeşi Konrad, uzaktan kuzenleri Elizabeth Lavenza ve dostları Henry Clerval'ın gençlik yıllarına; Frankenstein ailesinin aile olduğu yıllara değiniyor.

<span class="mw-page-title-main">Karanlık İşler</span>

Karanlık İşler, 2011 yılında Kanadalı yazar Kenneth Oppel'ın, Mary Shelley'in Frankenstein romanının ana karakterri Victor Frankenstein'ın gençlik yıllarındak ilk simya çalışmalarının anlattığı Frankenstein'ın Çıraklık Yıllarrı serisinin ilk kitabı. 2014'te Türkçeye çevrilmiş. ve İthaki Yayınları'ndan çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Victor Frankenstein'ın Vaka Defteri</span> Peter Ackroyd tarafından, Mary Shelleyin Frankenstein başlıklı romanına nazîre olarak kaleme alınan, gotik türde roman

Victor Frankenstein'ın Vakâ Defteri, İngiliz yazar Peter Ackroyd tarafından, Mary Shelley'in Frankenstein başlıklı romanına nazîre olarak kaleme alınan, gotik türde romandır.

2004 yılında Amerikalı yazar Dean Koontz tarafından yazılan Mary Shelley'in Frankenstein romanının devamı Olarak yazılan roman serisi.İlk üç kitap Victor Frankenstein ile yaratığının günümüzde devam eden mücadelelerini anlatmaktadır. Orijinal eserin bir nevi devamı yani. Dördüncü ve beşinci kitapları da çıkmıştır. Deucalion adını seçen yaratığa göre esas yaratıcısı çılgın Victor Frankenstein değil, Ona hayatı gertiren geceki yıldırım ve onu gönderen kozmik güçlerdir.O yıldırımın etkisi sayesinde evrenin işleyişindeki bütün Kuantum yasaları beynine kazınmıştır.Ona verilen görrevin yaratıcısını durdurmak olduğuna inanmaktadır.Helios soyadını seçen ve vücuduna elektrik vererek iki yüzyıl yaşamayı başaran Victor Frankenstein'sa insan ırkını yok edip,kendi yarattığı yeni ırkını onlarrın erine geçirmeye çalışmaktadır ve hikâyesini öğrenip roman haline getiren Mary Shelley'e, rromanında kendisini bir pişmanlık ve hayal kırıklğı örrneği olarak gösterdiği için öfke duymaktadır.

"The Haunting of Villa Diodati", Birleşik Krallık bilimkurgu dizisi Doctor Who'nun on ikinci sezonunun sekizinci bölümü. İlk kez 16 Şubat 2020 tarihinde BBC One kanalında yayınlanmıştır. Maxine Alderton'ın yazdığı bölümün yönetmenliğini Emma Sullivan üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Presumption; or, the Fate of Frankenstein</span>

Presumption; or, the Fate of Frankenstein 1823'te yazılmış,Richard Brinsley Peake tarafından Mary Shelley'in Frankenstein ya da Modern Prometheus romanının ilk sahne uyarlamasıdır.28 Temmuz 1823'te oynanmaya başlayan oyun,28 Ağustos 1823'te Mary Shelley ve babası William Godwin tarafından English Opera House'da seyredilmiştir.Shelley,9 Eyül'de arkadaşı Leigh Hunt'a yazdığı mektupta şunları yazdı:

<span class="mw-page-title-main">John William Polidori</span> İngiliz yazar ve doktor

John William Polidori İngiliz yazar ve doktor. Bazı eleştirmenler tarafından fantastik kurgu çatısı altındaki modern vampir edebiyatı türünün yaratıcısı olarak kabul edilir. Romantizm akımına olan yakınlığı ile tanınır. En başarılı eseri, ilk modern vampir anlatısı sayılan Vampir adlı öyküsüdür. Bu eser ilk basıldığında Lord Byron'a atfedilmişti; fakat baskıda bir yanlışlık yapıldığı ve öykünün aslında Polidori'ye ait olduğu, hem Byron hem de Polidori tarafından doğrulandı.