İçeriğe atla

Mary Jo Nye

Mary Jo Nye
(Mary Jo Nye - 2013)
Doğum5 Aralık 1944
VatandaşlıkABD
EğitimWisconsin Üniversitesi
MeslekAkademisyen, Bilim Tarihi Profesörü (Emeritus)

Mary Jo Nye (d. 5 Aralık 1944), Amerikalı bilim tarihçisi ve akademisyen. Bilimsel keşif ile sosyal ve politik olgular arasındaki ilişkiler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır.[1]

Hayatı

Nye, 5 Aralık 1944'te Nashville, Tennessee'den Joe Allen ve Mildred Mann'ın kızı olarak dünyaya geldi. Lisans eğitimine Vanderbilt Üniversitesi'nde Kimya Bölümü olarak başladı. Robert Siegfried'den bir ders aldıktan sonra Bilim Tarihi ile ilgilenmeye başladı. 1964'te Vanderbilt Üniversitesi'nden ayrılarak Wisconsin Üniversitesi'nde 1965'te Kimya alanında lisans eğitimini tamamladı.

Aynı zamanda bir tarihçi olan Robert A. Nye ile 17 Şubat 1968'de evlendi. 1968'de doktora araştırması yapmak için eşi ile birlikte Fransa'ya gitti. 1970 yılında Wisconsin Üniversitesi Bilim Tarihi doktorasını tamamladı.[2]

Kariyeri

Nye, 1969 yılında Ulusal Bilim Vakfı tarafından doktora sonrası bilim tarihi çalışması bursu kazandı.1970 yılında Oklahoma Üniversitesi'nde yarı zamanlı hocalığa başladı ve daha sonra tam zamanlı görev süresi olan bir pozisyona geçti. 1975'te Yardımcı Doçent, 1978'de Doçent, 1981'de Bilim Tarihi Anabilim Dalı Başkan Vekili, 1985'te ise Profesör oldu. 1991 yılında Bilim Tarihi alanında George Lynn Çapraz Araştırma Profesörü seçildi. Nye,İngiliz Nobel ödüllü fizikçi Patrick Blackett'yi okuduğu için ilgi alanları daha sonra İngiltere ve Almanya'yı da kapsayacak şekilde genişledi. 1993 yılında Oklahoma Üniversitesi Bilim Tarihi Bölümü başkanlığına atandı.[3]

Mary Jo Nye, 1987'de başkan yardımcısı olarak görev yaptı ve 1988-1989 arasında vekaleten başkan olarak Bill Coleman'ın yerine geçti. Pittsburgh Üniversitesi, Rutgers Üniversitesi, Princeton'daki İleri Çalışma Enstitüsü, Cambridge Üniversitesi'ndeki Churchill Koleji, Berlin'deki Max Planck Bilim Tarihi Enstitüsü ve Harvard gibi kurumlarda ziyaretçi akademisyen olarak çalışmalarda bulundu.

Nye, 2008 yılında Oregon Eyalet Üniversitesi'nden Emeritus Profesör olarak emekli oldu.[4]

İlgi alanları

  • Batı Avrupa, Büyük Britanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde on sekizinci yüzyıldan beri kimya ve fizik tarihi
  • Laboratuvar bilimi, üniversite eğitimi ve bilim adamlarının siyasi faaliyetleri dahil olmak üzere sosyal ve kültürel bilim tarihi
  • Bilim felsefesi, özellikle teori ve kanıt arasındaki ilişkiler
  • Michael Polanyi ve Patrick Blackett'ın çalışmaları

Ödülleri

  • 2017 Amerikan Fizik Topluluğu'ndan Fizik Tarihi Abraham Pais Ödülü (2017)[5]
  • 2013 John ve Martha Morris, Simya ve Kimya Tarihi Topluluğu'ndan Modern Kimya Tarihinde Üstün Başarı Ödülü
  • 2013 Roy G. Neville, Chemical Heritage Foundation'dan Michael Polanyi and His Generation: Origins of the Social Construction of Science adlı kitabıyla Biyografi alanında Ödül[6]
  • 2006 Bilim Tarihi Derneği'nin George Sarton Yaşam Boyu Bilimsel Başarı Madalyası[7]
  • 2005 Académie Internationale d'Histoire des Sciences'ın Sorumlu Üyesi seçildi
  • 1999 Amerikan Kimya Topluluğu kimya tarihindeki olağanüstü başarı için Dexter Ödülü[8]
  • 1998 American Association for the Advancement of Science üyeliğine seçildi
  • 1993 Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi üyesi olarak seçildi[9]

Kitapları

  • Molecular reality ; A perspective on the scientific work of Jean Perrin, Londra,1972[10]
  • Science in the Provinces: Scientific Communities and Provincial Leadership in France, 1860-1930, University of California Press, 1986[11]
  • From chemical philosophy to theoretical chemistry : dynamics of matter and dynamics of disciplines, 1800 - 1950, Berkeley [u.a.] : Univ. of California Press, 1993[12]
  • Before Big Science: The Pursuit of Modern Chemistry and Physics, 1800-1940, Harvard University Press, Reprint 1999[13]
  • Was Linus Pauling a Revolutionary Chemist?, 2000[14]
  • Blackett. Physics, War, and Politics in the Twentieth Century, Harvard University Press, 2004[15]
  • Michael Polanyi and His Generation: Origins of the Social Construction of Science, The University of Chicago Press, 2011.[16]

Özel hayatı

Mary Jo Nye, tarihçi kocası Robert A. Nye ile Oregon'da yaşamaktadır. Lesley adında bir kız annesidir.[17]

Kaynakça

  1. ^ ""The Bonds of History": A Festschrift for Mary Jo Nye". History of Science Society (İngilizce). 19 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020. 
  2. ^ "Mary Jo Nye". College of Liberal Arts (İngilizce). 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2020. 
  3. ^ "Mary Jo Nye Papers, 1986-1997". scarc.library.oregonstate.edu. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020. 
  4. ^ "Mary Jo Nye". www.aip.org (İngilizce). 30 Eylül 2020. 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020. 
  5. ^ "Mary Jo Nye Awarded 2017 Pais Prize". www.aps.org (İngilizce). 1 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020. 
  6. ^ "Biography - Mary Jo Nye Oral History Interviews - March 2015 - Special Collections & Archives Research Center, Oregon State University Libraries". scarc.library.oregonstate.edu. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020. 
  7. ^ "Sarton Medal". History of Science Society (İngilizce). 20 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2020. 
  8. ^ "ACS HIST Dexter Award". acshist.scs.illinois.edu. 26 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2020. 
  9. ^ "Mary Jo Nye". American Academy of Arts & Sciences (İngilizce). 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2020. 
  10. ^ "Molecular-Reality-Perspective-Scientific-History". www.amazon.com. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2020. 
  11. ^ Nye, Mary Jo (1986). Science in the Provinces: Scientific Communities and Provincial Leadership in France, 1860-1930 (İngilizce). University of California Press. ISBN 978-0-520-05561-2. 
  12. ^ Nye, Mary Jo (1 Mart 1994). From Chemical Philosophy to Theoretical Chemistry: Dynamics of Matter and Dynamics of Disciplines, 1800-1950 (İngilizce). University of California Press. ISBN 978-0-520-91356-1. 
  13. ^ Nye, Mary Jo (1999). Before Big Science: The Pursuit of Modern Chemistry and Physics, 1800-1940 (İngilizce). Harvard University Press. ISBN 978-0-674-06382-2. 
  14. ^ "WAS LINUS PAULING A REVOLUTIONARY CHEMIST?" (PDF). 13 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2020. 
  15. ^ "Blackett-Physics-Politics-Twentieth-Century". www.amazon.com. 11 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2020. 
  16. ^ "Mary Jo Nye". College of Liberal Arts (İngilizce). 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2020. 
  17. ^ "Biyografisi İllinois Üniversitesi" (PDF). 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts Teknoloji Enstitüsü</span> ABD, Massachusettste kurulu vakıf üniversitesi

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Cambridge, Massachusetts'te bulunan özel bir araştırma üniversitesi. Enstitü, Charles Nehri boyunca bir milden (1,6 km) daha fazla, kentsel bir kampüse ve bir kara hibe, bir deniz hibe ve uzay hibesine sahiptir. Enstitü ayrıca MIT Lincoln Laboratuvarı, Bates Merkezi ve Haystack Gözlemevi gibi bir dizi büyük, kampüs dışı tesisin yanı sıra Broad ve Whitehead Enstitüleri gibi kendine bağlı laboratuvarları da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Bilimsel devrim</span>

Bilimsel devrim modern bilimin temelini oluşturmuş, bilim tarihinin erken çağdaş döneminden beridir süregelen matematik, fizik, gökbilim, biyoloji, tıp ve kimya dallarında yaşanan düşünce ve doktrin devrimleridir. Rönesans döneminde Avrupa'da filizlenen dönüşüm bugün de devam etmektedir. Nicolaus Copernicus'un 1543'te yayımlanan De revolutionibus orbium coelestium adlı yapıtı ile Andreas Vesalius tarafından yazılan De humani corporis fabrica bilimsel devrimin başlangıç noktası olarak kabul edilmektedir. Bilimsel devrimin bitiş tarihi olarak 1687 yılı gösterilir. Ancak birçok bilim insanına göre bu süreç tamamlanmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jennifer Doudna</span> Amerikalı biyokimyager

Jennifer Doudna, CRISPR gen düzenleme alanındaki öncü çalışmaları nedeniyle Emmanuelle Charpentier ile birlikte 2020 Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülen Amerikalı biyokimyager. Berkeley'deki California Üniversitesi'nde Kimya ve Moleküler ve Hücre Biyolojisi Bölümü'nde Li Ka Shing Şansölye Başkanı Profesördür. 1997'den beri Howard Hughes Tıp Enstitüsü'nde araştırmacı olarak çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">George Smith (kimyager)</span> Amerikalı biyolog, Nobel Kimya Ödülü sahibi

George Pearson Smith Nobel Ödülü sahibi Amerikalı biyolog ve kimyager. Şu anda, ABD'de Columbia, Missouri eyaletinde yer alan Missouri Üniversitesi'nde profesörlük yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Alivisatos</span> Amerikalı kimyager

Paul Alivisatos, nanoteknolojinin gelişimi ve nanokristallerin üretiminde öncü sayılan, bu konudaki çalışmalarıyla uluslararası alanda kabul görmüş, Amerikalı bir bilim insanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Krzysztof Matyjaszewski</span> Polonyalı-Amerikan kimyager

Krzysztof "Kris" Matyjaszewski Polonya doğumlu, ABD vatandaşı kimyager. Carnegie Mellon Üniversitesi'nde Doğa Bilimleri Profesörü.

<span class="mw-page-title-main">Omar M. Yaghi</span> Amerikalı kimyager

Omar M. Yaghi, Berkeley California Üniversitesi'nde James ve Neeltje Tretter Kimya Bölümü Profesörü ve ABD Ulusal Bilimler Akademisi'nin seçilmiş bir üyesidir.

Gilbert Stork, organik kimya ile ilgilenen bir bilim insanıydı.

Stuart Alan Rice, Amerikalı teorik kimyager ve fiziksel kimyagerdir. Chicago Üniversitesi'nde Profesördür.

<span class="mw-page-title-main">F. Albert Cotton</span> Amerikalı kimyager (1930 – 2007)

Frank Albert Cotton Amerikalı kimyager. Texas Üniversitesi'nde WT Doherty-Welch Vakfı Başkanı ve Seçkin Kimya Profesörüydü. 1600'ün üzerinde bilimsel makale yazdı. Geçiş metallerinin kimyası üzerine yaptığı araştırmalarla tanındı.

Ursula Klein tarih, felsefe ve göstergebilim alanındaki disiplinler arası çalışmaları ile tanınan bir Alman bilim tarihçisidir. Klein'ın kağıt araç kavramı yaygın olarak uygulanmıştır ve 19.yüzyılın başlarında kimya tarihinde bilimsel akıl yürütme ve uygulamada temel bir değişimin işareti olarak görülmektedir.

Marie Boas Hall, Amerikalı bilim tarihçisi. 16. ve 17. yüzyıllarda bilimsel devrim çalışmalarını araştıran öncü bilim tarihçilerinden biri olarak kabul ediliyor.

Polanyi Madalyası, gaz kinetiği alanına olağanüstü katkılarından dolayı Kraliyet Kimya Derneği'nin iki yılda verdiği bir kimya ödülüdür. Madalya, ödül sahibi tarafından verilen genel bir konferansın ardından Uluslararası Gaz Kinetiği Sempozyumu'nda takdim edilir.

Kimya felsefesi, kimya biliminin temelindeki varsayımları ve metodolojiyi inceler. Kimya felsefesi, filozoflar, kimyagerler ve filozof kimyacılar tarafından araştırılmıştır. Tarihin büyük bölümünde bilim felsefesi büyük oranda fizik felsefesinden oluşmaktaydı fakat kimya kaynaklı felsefi sorular 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren artan düzeyde ilgi görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">David MacMillan</span> Britanyalı kimyager

David William Cross MacMillan İskoç organik kimyager ve bilim insanı. Asimetrik organokataliz alanını kavramsallaştırmasına dair çalışmaları ile tanınmaktadır. MacMillan, Alman kimyager Benjamin List ile birlikte 2021 Nobel Kimya Ödülünü kazandı. Nobel Komitesi yaptığı açıklamada "asimetrik organokataliz" olarak bilinen, molekülleri oluşturmak için geliştirdikleri yeni yönteme dair çalışmaları nedeniyle ödüle layık görüldüklerini açıkladı.

Carl Sagan Award for Public Understanding of Science, Council of Scientific Society Presidents tarafından verilen halk tarafından tanınmış araştırmacı, bilim insanları, eğitimciler ve halka bilimi anlamasını sağlayan kişilere verilir. Ödül ilk olarak ödülle de onuruna aynı adı taşıyan Carl Sagan tarafından verildi.

<span class="mw-page-title-main">Bilimsel bilginin sosyolojisi</span>

Bilimsel bilgi sosyolojisi, özellikle bilimin sosyal koşullarını, etkilerini, sosyal süreçlerini mercek altına alan bir bilimin incelemesidir. Bilimsel cehalet sosyolojisi de bilimsel bilgi sosyolojisinin tamamlayıcısı görevini görmektedir. Bilimsel bilgi sosyolojisi, insan bilgisinin etkisini, etki alanlarını ve toplumlar üzerinde hakim olan fikirleri ve ortaya çıkışına neden olan sosyal etkileri incelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Carolyn R. Bertozzi</span> Amerikalı kimyager

Carolyn Ruth Bertozzi, Amerikalı kimyager. Hem kimya hem de biyolojiyi kapsayan geniş kapsamlı çalışmaları ile tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hasok Chang</span> Tarihçi ve bilim filozofu

Hasok Chang, Cambridge Üniversitesi Bilim Felsefesi ve Tarih Bölümü'nde Hans Rausing Profesörü ve Bilim Felsefesi Derneği'nin yönetim kurulu üyesi olarak görev yapan Kore doğumlu Amerikalı bir tarihçi ve bilim filozofudur. Daha önce 2012'den 2014'e kadar İngiliz Bilim Tarihi Derneği'nin başkanı olarak görev yaptı.

Peter Achinstein, Johns Hopkins Üniversitesi'nde Amerikalı bir bilim filozofudur.