İçeriğe atla

Mary Harron

Mary Harron

Marry Harron (d. 12 Ocak 1953), I Shot Andy Warhol, Amerikan Sapığı ve Seksi Bettie Page (The Notorious Bettie Page) gibi sosyal farkındalık yaratan bağımsız filmleriyle ünlü, Kanadalı bir film yapımcısı ve senarist.

Genel bakış

Kanada'nın Ontario eyaletindeki Bracebridge kasabasında doğan Harron, film ve tiyatro dünyasının içinde kökleşmiş bir aile ile büyümüştür. Mary Harron, Gloria Fisher ve Kanadalı aktör, komedyen, yazar ve yönetmen olan Don Harron' ın kızlarıdır. Harron'ın ilk üvey annesi, Virginia Leith, Stanley Kubrick tarafından keşfedilmiş ve Kubrick'in ilk filmi olan Fear and Desire‘da oynamıştır. Leith’in kısa oyunculuk kariyeri Harron’ın Seksi Bettie Page filmini yapmadaki ilgisine kısmen ilham vermiştir.Harron’ın üvey babası, uluslararası başarılı kitabı “Olgun Kadına Övgü” (In Praise of Older Women) ile tanınan roman yazarı Stephen Vizinczey'dir. Harron'ın ikinci üvey annesi Kanadalı şarkıcı Catherine McKinnon'dur. Harron'ın kız kardeşi Kelley Harron, oyuncu ve yapımcıdır.

Harron, 13 yaşındayken İngiltere’ye taşınmış ve daha sonra Oxford Üniversitesi’nin kolejlerinden biri olan St Anne's Koleji’ne gitmiştir. İngiltere’deyken eski Birleşik Krallık başbakanı olan Tony Blair ile çıkmıştır. Daha sonra New York'a taşınmış ve 1970'lerin punk sahnesinin bir parçası olmuştur. “Punk” dergisine müzik gazetecisi olarak başlamada ve yazmada yardım etmiştir – Amerikan yayımı için Sex Pistols ile röportaj yapan ilk gazetecidir. 1980'ler sırasında, kısa bir süreliğine Londra’daki The Observer’ın drama eleştirmeniydi, aynı zamanda The Guardian ve New Statesman’ ın müzik eleştirmenliğini yapıyordu.

1990'lar sırasında Harron, Amerikan pop kültürünü araştırmaya adamış PBS'nin bir programı “Edge” de yönetmen olarak çalıştığı New York'a geri taşınmıştı. O zamanlar, Harron, Andy Warhol’u öldürmeye çalışmış olan Valerie Solanas’ın hayatına ilgi duymaya başlamıştı. Harron, onun ilk uzun metrajlı filmi olacak bir proje geliştirmesinde cesaretlendiren yapımcılarına Solanas hakkında bir belgesel yapmayı teklif etmişti.

Filmlerine ek olarak, Harron aynı zamanda, 1970'lerin radikal aktivistlerini inceleyen bir belgesel olan The Weather Underground‘ın yetkili bir yapımcısıydı. Dahası Harron, Oz,Six Feet Under, Homicide: Life on the Street, The L Word ve Big Love gibi dizilerin yönetmenliğini yaparak televizyonda da çalışmıştır. Harron, şu zamanlarda önceden dâhil olduğu 1970'lerin punk sahnesinden bilgi veren "Please Kill Me" kitabından esinlenerek bir film geliştiriyor.

Marry Harron, film yapımcı kocası John C. Walsh ve iki kızları ile birlikte New York'da yaşıyor.

Film Detayı

I Shot Andy Warhol

Mary Harron'ın 1996'da yayınlanan ilk filmi I Shot Andy Warhol, Valerie Solanas’ın Andy Warhol’a düzenlediği başarısız suikastının kısmen hayali hikâyesidir. Harron, Solanas’ın hayatına olan ilgisini şu şekilde açıklamıştır:

Solanas için, filmde mutsuzluğuna ve hüsranına karşı vahşi, dışlanmış nitelikte bir şey vardı. Hayatımda, işimde kendimi hüsrana uğrattığım bir zamandı. Yönetmek istedim. Kendimin yönetmesi gerektiğiyle ilgili yıllar önceden beri bir düşüncem vardı. Bu yüzden düşündüm ki kendi hüsranımın ve kadınlara yönelik adil olmayan davranışlarla birlikte büyüyen bir şeyin unsurları vardı… ve Valarie bunun en iyi örneğiydi. Aynı zamanda, birisinin nasıl çok akıllı olabileceği ve hayatının nasıl çok yanlış gittiği ve dahası çoktan unutulduğu ve anlaşılmadığı ile ilgili entelektüel bir ilgi vardı. Her iki durumda da, Valarie’nin, bu delice, hakkında neredeyse hiçbir şey yazılmamış gibi tarihe emanet edildiğini hissettim.

Solonas, kendi oyununu hiç üretemezken, Harron onun filmini yapabildi ve Solonas’ın hikayesini anlatabildi. I Shot Andy Warhol, Valerie Solanas’ı yüceltmiyor; film, onun, zalimliğin büyük sisteminin üreticisi olduğunu ve deli değil de toplumun hakkı yenmiş bir üyesi olduğunu göstererek onun durumunu savunuyor.

Amerikan Sapığı

Harron’ın 2000’ de yayınlanan ikinci filmi Amerikan Sapığı, cinayet ve işkencenin grafik tasvirleriyle adı çıkmış Bret Easton Ellis'in aynı isimli kitabından uyarlanmıştır. Ana karakter, Patrick Bateman (Christian Bale), Tom Wolfe'nin The Bonfire of the Vanities'de Sherman McCoy'nun çalışanının ismine karşı baş sallayan, Pierce & Pierce şirketinde kurmaca birleşme ve kazançlarında çalışan bir yatırım bankeridir. The New York Times'dan Stephen Holden bu film için şunu yazmıştır:

Kan damlalarının, nouvelle cuisine (Fransız mutfağında bir sunum şekli) in zarifçe hazırlanmış tabağına serpiştirilmiş kırmızı dut sosuyla karıştırılabileceği açılış sahnesinden itibaren film, mizah ve estetikleştirilmiş kan pıhtısının sinsi dengesini kuruyor.

Film, yönetmede ilgilenen pek çok üst düzey erkek film yapımcılarına sahip olmasına rağmen, yapımcılar, kadına karşı şiddetin tasvirlerini hesaba katıp halkın feryadını önlemeyi umarak kadın yönetmen tercih ettiler. Harron projeyi imzalamasına rağmen, film, kitabın çıkışının mirasına büyük ölçüde borçlu olması nedeniyle yapıma başlamadan tartışmalara dahil olmuştu. Harron yapıma başladığında, medyadaki şiddet sorununu Columbine Lisesi Katliamı ile kristalleşirken film ekibi, protesto tehditleriyle uğraşmak zorundaydı. Feminist Majority Foundation, filmi kadın düşmanı olarak kınayarak ve Canadians Concerned About Violence in Entertainment (C-CAVE), restoran sahiplerini, onların mekanlarında film çekmek için Harron'ın iznini reddetmelerine ikna ederek filme karşı kampanyalar yapım boyunca devam etti.

Filmin çıkışını takip eden yıllarda, birçoğu 1980'lerin çöküşünün şiddetli ve sahte önerisinin eleştirisini sürdürürken, film, tartışmazlık saran, kimine göre, filmin hiciv niteliklerinin takdirini sunan bazı kült statülere ulaştı.

Seksi Bettie Page (The Notorious Bettie Page)

Harron'ın 2005 yılında yayınlanan üçüncü filmi Seksi Bettie Page, pornografinin popülerleşmesine yardım eden ve cinselliğin kült ikonu olmuş 1950'lerin poster modelini anlatıyor. Harron, Page'i dindar ve tutucu bir ailenin kızı ve aynı zamanda pornografinin Senato incelemesinin hedefi olmuş fetiş sembolü olarak gösteriyor. Bu film için Harron, tarihsel karakter araştırması yaptı ve Page'nin ilk kocası da dâhil olmak üzere pek çok arkadaşıyla görüştü. Page, yasal açıdan başka bir projeye bağlıydı ve bu yüzden de röportaj için uygun değildi, ama Page'e bağlı kalmayarak Harron, onun subjektif temsilini yaratmada özgürdü. Harron, Page'i kadınların cinsel özgürlüğünü, ironik olarak benzer, ama Solanas'a benzemeyen bir akımı temsil eden habersiz bir feminist figür olarak görüyordu. Harron, bir röportajında film hakkında şunları söyledi:

Açıkça Bettie, genç kadınlara ilham veren bir karakter çünkü o, güçlü bağımsız bir özelliğe sahip. Bettie ne yapmak istiyorsa onu yaptı ve bunu erkekler için yapmadı… Ama bence onu bilinçli bir feminist kadın kahraman olarak görmek büyük bir yanlış olur. Görebildiğim kadar, Bettie’nin bir ajandası bile yoktu. Sadece yolunu bilinçsizce takip etti. Hiçbir şekilde kendini bir isyancı olarak gördüğünü düşünmüyorum. O, bir çeşit kendine özgü, giyinme dünyasının içindeydi.

Page gibi, Harron'da katı bir feminist ideolojisini takip etmiyor, ama karşılığında Harron, kendini cinsiyet üzerinde tek bir perspektife bağlamak yerine açıkça keşfedilmiş sorunlara sahip. Harron, politik filmler yaratmayı amaçlamıyor, ancak filmler, bir kadının bakış açısını ifade etme girişiminde bulunmaktan başka bir şekilde sonuçlanmayabiliyor. Bir röportajında şunları söyledi:

Feminizm olmadan bunu yapamayacağımı hissediyorum. Bu yüzden minnettarım. O olmadan, tanrı bilir ki hayatım nasıl olurdu. İdeolojik bir şey yapmamak anlamında feminist filmler yapmıyorum. Ama kadınların filmlerimi daha iyi anladığını düşünüyorum. Kadınlar ve eşcinsel erkekler. Belki de ondan daha az tehdit altında oldukları için, ya da onlar ne anlatmaya çalıştığımı daha iyi fark ediyorlar.

Güve Günlükleri (The Moth Diaries)

Harron'ın dördüncü filmi Güve Günlükleri, Rachel Klein'ın 2002 yılındaki aynı isimli kitabının adaptasyonudur. Film, bir grup genç kızın yatılı okulda birlikte yaşamalarının hikâyesini anlatıyor. Yeni bir öğrenci gelir ve kızlar bu yeni gelen öğrencinin vampir olabileceğinden şüphelenmeye başlar. Harron, filmi, genç kızların nüanslı dostluklarını yetişkinlik ihtimaliyle tekrar tekrar yüzleştirdiği “gotik bir genç hikayesi” olarak tanımlıyor.

Ödüller

2005 yılında Mary Harron, Provincetown Uluslararası Film Festivali'nde En İyi Film Yapımcısı ödülüne layık görüldü.

Filmografi

Yönetmen ve senarist

  • I Shot Andy Warhol (1996)
  • Amerikan Sapığı (2000), arkadaşı ve oyuncu olan Guinevere Turner ile birlikte yazdı
  • Seksi Bettie Page (The Notorious Bettie Page) (2005)
  • Güve Günlükleri (The Moth Diaries) (2011)

Yetkili Yapımcı

  • The Weather Underground (2002)

Araştırmacı

Televizyon Çalışmaları

  • 1989 yılında Harron, karakterin hikâyesinin çizgi romandan uzun metrajlı filmine geçtiği BBC serisi The Late Show'da Batman'e özel bir film yönetti.
  • Homicide: Life on the Street (1993, bölüm "Sins of the Father")
  • Winds of Change (1994)
  • Oz (1998, bölüm "Animal Farm")
  • Pasadena (2001)
  • The L Word (2004, bölüm "Liberally")
  • Six Feet Under (2005, bölüm "The Rainbow of Her Reasons")
  • Big Love (2006, bölüm "Roberta's Funeral")
  • Fear Itself (2008) TV dizisi (Bölüm "Community")
  • The Anna Nicole Story (2013)
  • Alias Grace (2017)

Bibliyografi

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Andy Warhol</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni (1928 – 1987)

Andy Warhol, Amerikalı ressam, film yapımcısı ve yayıncı. Pop art akımının en önemli temsilcilerinden kabul edilir. Seri üretimin, seri üretim nesnelerinin sıkça kullanıldığı bir sanat türünü kullanır. Sanatçı, resimlerini afiş tekniği ile çoğaltmıştır. Bu radikallik aslında bir tepkidir ve çağın toplumsal olaylarıyla bir bütünlük içindedir.

<span class="mw-page-title-main">Piper Perabo</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Piper Lisa Perabo, Amerikalı film oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Monica Bellucci</span> İtalyan oyuncu ve model

Monica Bellucci, İtalyan oyuncu ve eski model.

<i>Sapık</i> (film, 1960)

Sapık, Alfred Hitchcock tarafından çekilen, senaryosu Joseph Stefano tarafından psikozlu bir katili hakkında yazılan 1960 tarihli korku ve gerilim filmidir. Film, Robert Bloch'un Wisconsinli katil Ed Gein'nin suçlarından esinlenerek yazdığı aynı adlı romanından uyarlanmıştır. Film, bir sekreter olan Marion Crane ve yalnız yaşayan bir motel sahibi Norman Bates arasındaki karşılaşmayı anlatır. Film Türkiye'de 24 Ocak 1965'te gösterime girmiştir.

Ayrılıkçı feminizm kadın ve erkek arasındaki cinsel farklılıkların giderilemeyeceği inancına bağlı olarak heteroseksüel ilişkileri desteklemeyen bir feminizm türüdür. Ayrılıkçı feministler, genellikle, erkeklerin feminist harekete katkı yapamayacağına ve iyi niyetli erkeklerin dahi ataerkilliğin dinamiklerini birebir kopya ettiklerine inanırlar. Ayrılıkçı feministler, enerjilerini kullanmayı ve diğer kadınlarla olan bağlarını kuvvetlendirmeyi ataerkil çerçevenin dışından dolaşarak gerçekleştirmeye çalışırlar. Bu durum, çok tipik olarak politik ve sosyal hedefleri elde etmek için yalnızca kadınlarla çalışmayı, sadece kadınları içeren yaşam alanları ve aileler oluşturmayı, çalışma yaşamında ise erkekler için/erkeklerle birlikte çalışmamayı ve erkek çalışan tutulmamasını içerir.

<span class="mw-page-title-main">Julianne Moore</span> İngiliz-Amerikalı sinema oyuncusu ve yazar

Julianne Moore, beş kez Oscar'a aday gösterilmiş Amerikalı oyuncu ve çocuk kitabı yazarı. Unutma Beni filmindeki performansıyla 87. Akademi Ödülleri Töreni'nde En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Matt Dillon</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Matthew Raymond "Matt" Dillon, Akademi Ödülü, Altın Küre ve BAFTA adayı ve SAG ödüllü Amerikalı oyuncu, yönetmen ve senarist. 70'lerde başlayan kariyeri, 80'lerde gençlerin idolü olmasıyla devam etti. Çarpışma filmi ile En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülüne aday gösterildi.

<i>Amerikan Sapığı</i>

Amerikan Sapığı, Bret Easton Ellis'in 1991 çıkışlı aynı adlı romanından uyarlanarak Chris Hanley ve Christian Halsey Solomon tarafından kaleme alınmış ve Mary Harron tarafından yönetilmiş eleştirel bir korku-gerilim filmidir. Filmde Christian Bale, Willem Dafoe, Jared Leto ve Samantha Mathis gibi oyuncular yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Justin Theroux</span> Amerikalı film yönetmeni ve sinema oyuncusu

Justin Theroux, Amerikalı oyuncu, senarist ve film yönetmeni.

<i>I Shot Andy Warhol</i>

I Shot Andy Warhol, Valerie Solanas'ın hayatı ve sanatçı Andy Warhol ile olan ilişkisini anlatan, 1996 yapımı bağımsız film.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin sineması</span>

Arjantin sineması, Arjantin'deki film endüstrisine dayanmaktadır. Arjantin sineması, Arjantin ulusunda veya Arjantinli film yapımcıları tarafından yurt dışında yapılan film ve yaratıcı film sanatını da içermektedir.

Latin Amerika sineması, Latin Amerika'nın film üretimlerine ve film endüstrilerine atıfta bulunmaktadır. Latin Amerika filmleri hem zengin hem de çeşitlidir ancak başlıca üretim merkezleri Arjantin, Brezilya ve Meksika olmuştur. Latin Amerika sineması, sesin piyasaya sürülmesinden sonra gelişti böylece sınırın güneyindeki Hollywood filminin ihracatına dilsel bir engel oluşturdu.

Mary Schepisi Amerikalı sanatçı. Şu anda New York ve Avustralya, Melbourne'de çalışıyor. Film yönetmeni olan Fred Schepisi ile evli.

<i>Once Upon a Girl</i>

Once Upon a Girl, Don Jurwich tarafından yazılan, üretilen ve yönetilen, 1976 yapımı bir Amerikan canlı çekim/canlandırılmış hayalî komedi pornografik filmidir. DVD sürümünde yer alan bir röportajda yönetmene göre Walt Disney Productions ve Hanna-Barbera için çalışan bir takım canlandırıcı tarafından canlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Jason Blum</span> Amerikalı film yapımcısı

Jason Ferus Blum, Amerikalı bir film ve televizyon yapımcısıdır. Paranormal Activity (2007–2015), Insidious (2010–2018) ve The Purge (2013–2021) korku serilerini üreten Blumhouse Productions'ın kurucusu ve CEO'sudur. Blum ayrıca Sinister (2012), Göz (2013), Whiplash (2014), Geçmişten Gelen (2015), Hush (2016), Parçalanmış (2016), Evil Kökeni: Ouija (2016), Kapan (2017), Ölüm Günün Kutlu Olsun (2017), Upgrade (2018), Halloween (2018), Us (2019), Görünmez Adam (2020) ve Sıra Dışı (2020) filmlerinin yapımcılığını üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">Josephine Hull</span> Amerikalı sahne sanatçısı (1877 – 1957)

Marie Josephine Hull, aynı zamanda oyun yönetmeni olan Amerikalı bir tiyatro ve sinema oyuncusuydu. Daha iyi bilinen rollerinden bazılarını filme çekerken, sahnede 50 yıllık başarılı bir kariyere sahipti. Başlangıçta Broadway sahnesinde oynadığı bir rol olan Harvey (1950) filmiyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında Akademi Ödülü kazandı. Bazen Josephine Sherwood olarak bilinir.

<i>Interiors</i>

Interiors, Woody Allen tarafından yazılan ve yönetilen 1978 Amerika yapımı drama filmidir. Başrollerinde Kristin Griffith, Mary Beth Hurt, Richard Jordan, Diane Keaton, EG Marshall, Geraldine Page, Maureen Stapleton ve Sam Waterston vardır.

<span class="mw-page-title-main">Lili Taylor</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Lili Anne Taylor, Amerikalı tanınmış aktris.

<i>Amerikan Sapığı</i> (roman)

Amerikan Sapığı, Bret Easton Ellis tarafından 1991 yılında yayınlanmış bir romandır. 2000 yılında aynı isimle sinemaya uyarlanmıştır.