İçeriğe atla

Maruf Kerhi

Kontrol Edilmiş

Maruf Kerhi ya da Karkhi (Farsça: معروف کرخی‎) tam ismi Ebu Mahfuz Maruf ibn Firuz el-Karkhi, Tasavvuf'da çok önemli bir Sufi Veli. Hristiyan bir aileden gelen[1] Maruf Kerhi'nin Müslüman oluşu tasavvuf'ta en meşhur hikâyelerden biridir.

Maruf Kerhi Bağdad'ın Wasit veya Karkh ilçesinde doğmuştur. Babası'nın adı Firuz olmasıyla Fars asıllı olduğu tahmin edilir.[2] Önceki dininin genellikle Hristiyanlık olduğu anlaşılır. Bu da Maruf Kerhi'yi Ermeni Müslüman vaiz ve mistik Farkad Sabahi'nin eğittiği demek olabilir.[3] Ferîdüddîn-i Attâr'ın Evliyaların Günlüğü kitabında Maruf Kerhi'nin politeizm'in tüm formlarını inkâr ettikten sonra İslam'a genç yaşda Ali er-Rıza vesilesiyle geçtiği bildirilir. Geleneğe göre, hemen anne ve babasına müjdeyi vermiş, onlar da sevinerek Müslüman olmuşlardır. Müslüman olduktan sonra Maruf Kerhi Davud-i Tai'nin müridi olmuş, birkaç zor imtihandan geçmiştir. Lakin Maruf Kerhi sebat etmiş, çok dindar ve samimi olduğunu ispat ederek erdemliği yerel olarak tanınmıştır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Memorial of the Saints, Attar, Maruf al-Karkhi, s. 161
  2. ^ Cyril Glasse, "The New Encyclopedia of Islam", Rowman & Littlefield, 2008
  3. ^ Historical Dictionary of Sufism, John Renard, s. 87

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tasavvuf</span> İslamın içsel, mistik boyutu

Tasavvuf veya Sûfîzm ya da Sûfîlik, İslam'ın iç veya mistik yüzü olarak tarif edilir. Ayrıca Sufizmin batıda yükseltilen içeriğinin "Budizm ve Taoizm gibi içeriksiz güzel yaşama tarzı" olarak yorumlanması da vardır.

<span class="mw-page-title-main">İslam</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

İslam (Arapça: اَلْإِسْلَامُ, romanize:

<span class="mw-page-title-main">Müslüman</span> İslam dinine mensup kimse

Müslüman, İslam dinine mensup kişi demektir. Sünni, Şii ve Mutezili mezhep inancına göre, Allah'a ve Allah'ın birliğine, Muhammed'in Allah'ın peygamberi olduğuna inanan kişilere denir. İslam dininin farklı mezheplerinde Müslüman kavramı üzerine çeşitli farklılıklar bulunmaktadır.

Kadirilik ya da Kadiriyye, Seyyid Abdülkâdir Geylânî tarafından 12. yüzyılın başlarında kurulan tarikattır.

<span class="mw-page-title-main">Gazzâlî</span> Fars İslam bilgini ve polimat (y. 1058–1111)

Gazzâlî, yaygın adıyla Îmam-ı Gazzâlî, Ortaçağ Avrupası'nda Latinize edilmiş haliyle Algazelus ya da Algazel, İranlı, Sünni İslam âlimi, mutasavvıfı, müderrisidir. İslam düşünce tarihindeki en önemli ve en etkili fakih, müftü, filozof, teolog, mantıkçı ve mistiklerden birisi olarak kabul edilmektedir. XI. yüzyıl'ın müceddidi olarak nitelendirilmektedir. Gazzali'nin çalışmaları çağdaşları tarafından büyük bir önem ve övgüyle karşılanmış ve "İslam'ın delili" anlamına gelen Hüccetülislam unvanını almıştır.

Tarikat veya tarik kelimesi "yol" tarikat "yollar" anlamına gelir, "Allah'a ulaştıran yol" mânâsında kullanılmaktadır. Tarikatlar Selçuklu ve Osmanlı'ya özgü düşünce ve inanç hareketleri olarak değerlendirilmektedir. Birçok tarikatın menşei Hicri 5./Miladi 11. asırda Abdülkâdir Geylânî'nin yolundan gidenler tarafından oluşturulan Kadiri Tarikatıdır. Ebû Sâlih Muhyiddîn Abdülkâdir Geylânî, neseben hem Hasanî ve hem de Hüseynîdir. Abdulkadir Geylânî'nin soyundan gelen evlat ve torunları da yaşadıkları muhitlerde “şerîf”, “şurefâ”, “seyyid” olarak anılmışlardır.

<i>Mantıkut-Tayr</i> Gülşehri nin eseri

Mantıku't-Tayr İranlı sufi şair Ferîdüddîn-i Attâr tarafından kaleme alınmış bir manzum eserdir. Eserde Gazali'nin XII. yüzyılda yazdığı Risaletü't-tayr adlı eserden yararlanılmıştır. Ali Şîr Nevaî, Attar'ın eserine nazire olarak Lisânü't-Tayr eserini kaleme almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ferîdüddin Attâr</span> İranlı hekim ve şair

Ferîdüddin Attâr, İranlı mutasavvıf, şair. Hekim ve eczacı olmasından dolayı Attâr (aktar) olarak anılır. Fars edebiyatındaki ilk tezkire olan Tezkiretü'l-evliyâ'nın yazarıdır.

Halvetilik, cehri zikir adı verilen ve ilahi isimlerin yüksek sesle tekrar edilmesi anlamına gelen zikir yöntemini kullanan bir tarîkattır. Tarikat 14. yüzyılda yaşamış olan Ömer el-Halvetî'ye nisbet edilir. Pîr Ömer Halvetî'nin bir ağaç kovuğunda uzun süre halvet çıkarması ve ardından gelen müridlerin de tenhada kalmayı tercih etmeleri üzerine tarikat bu isimle anılmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mevlevîlik</span>

Mevlevîlik, 13. yüzyılda yaşamış Mevlana Celaleddin Rumi'nin tasavvufî düşünceleri üzerine, kendisinin ölümü ardından gelişen tarikattır.

<span class="mw-page-title-main">Molla Câmî</span> İranlı islam alimi ve şair

Molla Câmî veya tam adıyla Nureddin Abdurrahman Câmî,, İranlı İslam alimi ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Delhi Sultanlığı</span> Türk-Hint devleti

Delhi Sultanlığı ya da Sultanat-ı Hint, 1206-1526 yılları arasında Hindistan'da hüküm sürmüş olan sultanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Velî (İslam)</span> Esma ül Hüsna

Veli (Arapça: الْوليّ, çoğul Arapça: أَوْلِيَاء, ʾawliyāʾ), "efendi", "otorite", "koruyucu", gibi çeşitli şekillerde tercüme edilen Arapça kelime, Müslümanlar tarafından en yaygın olarak İslami bir azizi belirtmek için " Tanrı'nın dostu" anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Ali er-Rızâ</span>

Ali er-Rıza,, tam ismi Ali bin Musa ibn-i Cafer, İslâm Peygamberi Muhammed'in yedinci göbekten torunudur. Şiîliğin İsnâaşerîyye mezhebinde ve onun kolları olan Câferîlik ile Alevîlik'te "Sekizinci İmâm" olarak yer alan "Ali er-Rıza" Mûsâ el-Kâzım'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Zahid Gilani</span> İranlı ilahiyatçı (1216-1301)

Zahid Gilani tam adıyla Tâcüddîn İbrahim b. Rûşen Emîr b. Bâbil b. Bîdâr el-Kürdî es-Sencânî Zahidiyye tarikatının şeyhi ve mutasavvıf.

<span class="mw-page-title-main">Hasan-ı Basri</span>

Hasan-ı Basrî, (642–728), İslam'ın erken döneminde yaşamış sufi, zahid ve âlim. İslam peygamberi Muhammed'in, Bedir Savaşı'nda savaşan 70 kişi de dahil olmak üzere sahabinin çoğunu gören Hasan-ı Basrî tabiin neslindendendir. Ümmü Seleme'nin evinde yetişti. Cemel ve Sıffin muharebelerinde Ali'nin taraftarlarından olduğu bilinmektedir.

Farkad Sabahi, Müslüman Ermeni vaiz ve Hasan-ı Basri'nin arkadaşı. Tabiinden ve önceden Hristiyan idi. Farkad Sabahi'nin tasavvufta önemli bir şahsiyet olan Maruf Kerhi'nin mürşidi olduğu belirtilmektedir. Farkad Sabahi züht dolu hayatıyla ve Yahudi-Hristiyan kitapları hakkındaki bilgisiyle tanınmıştır.

Sırrı Sekatî ya da Serî-i Sakati, erken dönem mutasavvıflardan ve evliyalardandır. Doğduğu Bağdat'ta ticaretle uğraşırdı ve orada ölmüştür. Maruf Kerhi'den feyiz almıştır. Cüneyd Bağdadi'nin şeyhi ve dayısıdır. Vera ve takvası ile bilinirdi. Bişr-i Hafi ve Hâris Muhâsibi'nin akranıdır.

Necah el-Attar 2006 yılından bu yana devlet başkanı yardımcısı olan Suriyeli bir siyasetçidir. Bu görevi üstlenen ilk Arap kadındır. Daha önce 1976-2000 yılları arasında kültür bakanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Maruflar, Bergama</span>

Maruflar, İzmir ilinin Bergama ilçesine bağlı bir mahalledir.