İçeriğe atla

Martinik

Martinik
Matinik / Matnik
ÜlkeFransa Fransa
PrefektörlükFort-de-France
İdare
 • Guadeloupe Bölgesel Konseyi BaşkanıAlfred Marie-Jeanne
Yüzölçümü
 • Toplam1,128 km²
En yüksek nokta1,397 m (4,583 ft)
Nüfus
 (2021)[1]
 • Toplam375.053
Zaman dilimiUTC-04.00
ISO 3166 koduMQ FR-MQ

Martinique ([maʀtiˈnik]) (Martinique-Kreolce: Matinik ya da Matnik), Karayiplerde bulunan Fransa'nın denizaşırı illerinden biri. Yüzölçümü 1.950 km² kadar olan bölgenin başkenti Fort-de-France'dır. Adadaki bir diğer önemli kent ise St. Pierre'dir.[2]

Martinik, Fransa'nın bir ili olmasından dolayı para birimi Euro'dur. Yöredeki resmî dil Fransızcadır. Nüfusu 402.000 kadar olan Martinik'te ortalama yaşam süresi 78.56 yıldır. Okur-yazarlık oranı %93, kişi başına düşen millî gelir 19.050€'dur.[3][4]

Coğrafya

Adadaki tropik ormanlar

Karayipler'de yer alan Martinik, Karayip Denizi'nde bir adadır. Ada, Trinidad ve Tobago'nun kuzeyinde yer alır. Sahil şerit uzunluğu 350 km olan Martinik'te tropik bir iklim hakimdir. Yörede dağlık kıyı şeridi ve volkanik kayaçlar yer alır. Adanın en yüksek noktası Montagne Pelee (1,397 m)'dir. Ada topraklarının 5'te 1'i tarıma uygundur. Adanın Karayipler'de yer alması, onu kasırgalara ve sel felaketlerine karşı korumasız bırakmaktadır.

Yönetim

Adanın fethini betimleyen bir resim

Ada, Fransa'nın illerinden biridir ve Departement de la Martinique resmî adıyla geçmektedir. Ada yönetimi, başkent Fort de France'dadır. 14 Temmuz'da Bastille Günü kutlanmaktadır. Ada anayasası, Fransız anayasasıyla aynıdır ve 28 Eylül 1958'de ilan edilmiştir. Üye olduğu uluslararası kuruluşlar aşağıdaki gibidir:

  • FZ
  • WCL (Dünya Emek Konfederasyonu)
  • WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu)

Demografi

Martinik adası haritası

Ada nüfusu yaklaşık olarak 450.000'dir. Nüfus her yıl %0.72 oranında artmaktadır. Martinik'te yaşam süresi ortalama 79.18 yıl iken, bu oran erkeklerde 79.5 yıl, kadınlarda 78.85 yıldır. Her kadına 1,79 çocuk düşmektedir ve çocuk ölüm oranı %0,07'dir. Yerli halkın %90'ı Afrika yerlileri ile beyazların karışımıdır. Bunun dışındakiler ise beyaz, Amerika Yerlisi gibi diğer halklardır. Yöredeki insanların %95'i Roma Katoliği, diğerleri ise Hindu veya Pagan Afrikalılardır.

Nüfus geçmişi

Adanın nüfus tarihi
1700
tahmini
1738
tahmini
1848
tahmini
1869
tahmini
1873
tahmini
1878
tahmini
1883
tahmini
1888
tahmini
1893
tahmini
24.00074.000120.400152.925157.805162.861167.119175.863189.599
1900
tahmini
1954
sayımı
1961
sayımı
1967
sayımı
1974
sayımı
1982
sayımı
1990
sayımı
1999
sayımı
2007
tahmini
203.781239.130292.062320.030324.832328.566359.572381.427401.000

Ekonomi

Adadaki Les Salines sahilleri

Martinik ekonomisi şeker kamışı, muz, turizm ve hafif endüstriye dayanır. Gayri safi millî hasılanın %6'sını tarım ve %11'ini küçük endüstriyel sektör karşılar. Şeker kamışının çoğunun rom üretimi için kullanılmasıyla, şeker üretimi azalmıştır. Çoğu Fransa'ya giden muz ihracatı büyümektedir. Et, sebze ve hububat gereksinimlerinin büyük kısmı ithal edilmelidir ki bu Fransa'dan geniş yıllık yardım transferleri talep eden kronik ticaret açığına sebep olur. Yabancı döviz kaynağı olarak turizm, tarımsal ihraç ürünlerinden daha önemli bir hale gelmiştir. İş gücünün büyük kısmını servis sektörü ve hükûmet karşılar.

İşsizlik oranı %27,2 kadardır. Sanayinin ana dalları inşaat, rom, çimento, petrol arıtımı, şeker, turizm şeklindedir. Başlıca tarım ürünleri ananas, avokado, muz, çiçek, sebze ve şeker kamışıdır. Martinik dışarıya yılda 404.2 milyon $ ürün satmaktadır. Aynı doğrultuda 2.307 milyar $'lık dış alım yapmaktadır. Dış borç tutarı 180 milyon $ olup para birimi Euro'dur.

İletişim

Martinik'te 2001 yılına göre 172 bin telefon hattı kullanılmaktadır. Martinik'in internet kodu .mq, telefon kodu 596'dır. Adada 2 internet sağlayıcısı mevcuttur. Aynı doğrultuda 107 bin internet kullanıcısı mevcuttur. Adada, AM, FM ve kısa dalga radyo yayınlarının yanı sıra 11 televizyon kanalı mevcuttur.

Ulaşım

Herhangi bir demiryolu ağına sahip olmayan Martinik'te 2,105 km uzunluğunda karayolu ağı bulunmaktadır. Fort-de-France ve La Trinite adında iki limanın yanı sıra iki de havalimanı bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ INSEE. "Recensement de la population en Martinique – 385 551 habitants au 1er janvier 2013" (Fransızca). 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016. 
  2. ^ "Martinique | Island". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2020. 
  3. ^ Dehoorne, Olivier; Cao, Huhua (30 Haziran 2005). "Mobility and tourist locations. The case of Martinique Island, a French territory in the Caribbean". Belgeo. Revue belge de géographie (İngilizce) (1-2): 121-134. doi:10.4000/belgeo.12628. ISSN 1377-2368. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2020. 
  4. ^ "Martinique - France in the Carribean - YouTube". www.youtube.com. 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fransa</span> Batı Avrupada yer alan ülke

Fransa, resmî adıyla Fransız Cumhuriyeti, Batı Avrupa'da bulunan ve dünyanın pek çok bölgesinde denizaşırı toprakları olan bir ülkedir. Fransa'nın Avrupa kıtasındaki komşuları Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, İtalya, İspanya, Monako ve Andorra'dır. Akdeniz'de İtalya'ya ait Sardinya Adası'ndan sadece 12 km uzaktaki Korsika adası da Fransa'ya aittir. Sahip olduğu denizaşırı illerde de, Fransız Guyanası aracılığıyla Brezilya ve Surinam'a, Saint Martin Adası aracılığıyla da Hollanda Antilleri'ne sınırı vardır. Fransa, Manş Denizi'nde deniz yüzeyinin altından geçen Manş Tüneli'yle Birleşik Krallık'a bağlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Antigua ve Barbuda</span> Karayiplerde bir ada ülkesi

Antigua ve Barbuda; Karayip Denizi'nin doğusunda, Küçük Antiller ada grubundaki bağımsız bir ada ülkesi. Ülkeye adını veren iki büyük ada ve çeşitli adacıklardan meydana gelir. Başkenti, Antigua adasındaki St. John's'tur. Resmi dili İngilizcedir.

<span class="mw-page-title-main">Barbados</span> Karayiplerde yer alan bir ada ülkesi

Barbados, Atlas Okyanusu'nun güneyinde, Karayipler'de Küçük Antiller'in bir parçası konumunda olan ve coğrafi açıdan Orta Amerika'ya dâhil edilen bir ülke konumundadır. Karayipler'in en doğusundaki ada olan Barbados, Venezuela'nın yaklaşık 434 kilometre kuzey doğusundadır. Barbados'a en yakın ada komşuları, batıda Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler, güneybatıda Grenada ve güneyde Trinidad Tobago'dur. Ülkenin başkenti Bridgetown'dur.

<span class="mw-page-title-main">Grenada</span> Atlas Okyanusunda yer alan bir ada devleti

Grenada, Karayip Denizi'nde, doğusunda Atlas Okyanusu yer alan ada ülkelerinden biridir. Grenada adası ile Grenadinler ada grubundan oluşur. Trinidad ve Tobago'nun kuzeyindedir. Grenada adasının uzunluğu 20 km'den biraz fazladır. Ülke, İngiliz Milletler Topluluğu üyesidir. Grenada Kralı III. Charles'tır

<span class="mw-page-title-main">Saint Lucia</span> Karayiplerde bir ada ülkesi

Saint Lucia, Batı Hint Adaları da denilen Karayipler'de Küçük Antiller'in bir parçası konumunda olan ve coğrafi açıdan Orta Amerika'ya dâhil edilen ada ülkesi. İngiliz Milletler Topluluğuna bağlı bir ülke olan Saint Lucia, Karayip Denizi ile Atlas Okyanusu arasında, Trinidad ve Tobago'nun kuzeyinde yer alır. Ülkenin başkenti Castries'dir. Ülkenin Kralı III. Charles’tır.

<span class="mw-page-title-main">Trinidad ve Tobago</span> Karayiplerde bir ada ülkesi

Trinidad ve Tobago, Karayipler'de yer alan, Trinidad ve Tobago adlı iki farklı adadan oluşan ülke. Ülkenin para birimi Trinidad ve Tobago dolarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Seyşeller</span> Doğu Afrikada bir ada devleti

Seyşeller ya da resmî adıyla Seyşeller Cumhuriyeti, Afrika kıtasına bağlı ada ülkesidir. Seyşeller, Hint Okyanusu'ndaki 115'ten fazla ada üzerinde kurulu bir ülke olup, Afrika ana kıtasının doğusunda, Madagaskar'ın ise kuzeydoğusunda yer almaktadır. Ülkenin başkenti Victoria'dır.

<span class="mw-page-title-main">Guadeloupe</span> Fransanın Karayiplerde yer alan denizaşırı ili

Guadeloupe, Antiller'de ada, Fransa'nın eski bir sömürgesi ve denizaşırı illerinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Rom (içki)</span> Alkollü içeçek

Rom veya Rum, şeker kamışı, şeker kamışı suyu, melası ve damıtılmasından arta kalan vinas, su ile karıştırılarak oluşturulan damıtılmış içkidir. Kuru üzüm de kullanılır. Şıra 48 saat ile 5 gün arası bir süre mayalandıktan sonra damıtılır. Meşe fıçılarda eskitilip süzüldükten sonra içmeye hazır hale gelir. Şeker kamışı üretilen yerlerde yaygınca üretimi yapılmaktadır. Alkol derecesi en az %37,5 olduğu için yüksek alkollü bir içkidir.

<span class="mw-page-title-main">Montserrat</span> Karayiplerde Birleşik Krallıka bağlı bir ada

Montserrat, Kuzey Amerika'da Antiller bölgesinde Birleşik Krallık'a bağlı bir ada. Adadaki volkan hareketleri canlılığını koruduğu için, zaman zaman volkanik depremler ve lav akıntıları yaşanmakta ve bölge halkı bundan etkilenmektedir.

Haiti Devrimi (1791–1804) Batı yarımküredeki en başarılı Afrikalı köle ayaklanmasıdır. Devrim sonucunda Haiti siyahlar tarafından yönetilen tarihteki ilk cumhuriyet olmuştur. Devrim sırasında Haiti'nin adı Saint-Domingue idi ve bir Fransız kolonisiydi. Devrim sürecinde Afrika kökenli halk kendisini Fransız egemenliğinden ve köleliğin boyunduruğundan kurtarmıştır. Kölelik dönemi sırasında yüzlerce köle isyanı olmuş olmasına rağmen bulunduğu ülkeyi tamamen özgürleştiren tek başarılı isyan Haiti Devrimidir.

<span class="mw-page-title-main">Fort-de-France</span> Fransada komün

Fort-de-France, Fransa'nın denizaşırı illerinden biri olan Martinik'de bulunan bir şehirdir. 2007 itibarıyla 89.794 kişilik nüfusa sahiptir. Martinique ili ve bölgesinin merkezi olarak Fort-de-France'da önemli idarî, askerî ve kültürel fonksiyonları vardır. Ayrıca Küçük Antiller'in önemli ekonomik, ticari ve liman merkezlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">La Gomera</span>

La Gomera Adası, İspanya'da, Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'na bagli Santa Cruz de Tenerife ilinde ada. Le Gomera Kanarya Adaları takım-adalarının batısında bulunan ada olup Tenerife adasının batisinda; La Palma adasinin guneydogusunda ve El Hierro adasının kuzeydogusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Nevis</span>

Nevis, Karayipler'deki Küçük Antiller'in kuzeyinde bulunan ada. Saint Kitts adasıyla birlikte Saint Kitts ve Nevis'i oluşturmaktadır. Adanın batı tarafında Karayip Denizi ve doğusu Atlas Okyanusu'na bakmaktadır. Adanın 350 km doğu-güneybatısında Puerto Rico adası ve 50 km batısında Antigua adası bulunur. Adanın alanı 93 km² olup nüfusu 2006 itibarıyla 12,106 kişidir. Adanın başkenti Charlestown kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Üç köşeli ticaret</span> Üç liman veya bölge arasında ticaret

Üç köşeli ticaret veya üç kenarlı ticaret veya üçgen ticaret bir birinci bölgeden ihraç edilebilen mallar için ikinci bir bölgede (limanda) ithal için talep olmadığı, ama aynı zamanda bu ikinci bölgenin ihraç edebileciği mallar için birinci bölgede ithal talebi olduğu hallerde ortaya çıkar. Üç köşeli ticaret sisteminde üçüncü bir bölge bulunur ve bu bölgede gereken nitelik birinci bölgenin ihraç mallarına talep olması ve aynı zamanda ikinci bölgeye ihraç edebileceği mallar olmasıdir. Üç köşeli ticaret sistemi genel bir ticaret şekli olmakla beraber, pratikte bu tip ticarete en bariz örnek 16. yüzyıllar sonlarından 19. yüzyıl başlarına kadar olan dönemde Avrupa, Batı-Afrika, Kuzey Amerika üçgeni üzerinde olan ve Batı Afrika-Kuzey Amerika "orta pasajı"'nda ticari malın "Afrikalı köleler" olduğu ticaret sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Mathias Coureur</span> 1988 doğumlu Fransız-Martinikli futbolcu

Mathias Coureur, Martinik millî Fransız futbolcu.

<span class="mw-page-title-main">Küba mutfağı</span> evren

Küba mutfağı, Afrika, İspanyol ve diğer Karayip mutfaklarının bir karışımıdır. Bazı Küba tarifleri, baharatları ve teknikleri İspanyol ve Afrika mutfaklarıyla ortakken, bazıları Karayiplerin baharat ve lezzet üzerindeki etkisine sahiptir. Bu, birkaç farklı kültürel etkinin bir karışımı ile sonuçlanır. Özellikle Havana bölgesinde küçük ama kayda değer bir Çin etkisi de hesaba katılabilir. Sömürge döneminde Küba ticaret için önemli bir noktaydı ve orada yaşayan birçok İspanyol mutfak geleneklerini kendileriyle birlikte getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Saint-Pierre, Martinik</span> Fransanın Martinique ilinde komün

Saint-Pierre, Fransa'nın Martinik bölgesinde bulunan bir alt prefektörlük ve belediyedir. Belediye, adanın kuzeybatı kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 38,72 km² olan belediyenin nüfusu Ocak 2018 tarihi itibarı ile 4.121'dir.

<span class="mw-page-title-main">Martinik arması</span>

Martinik arması, Karayiplerde bulunan Fransa'nın denizaşırı illerinden biri olan Martinik'in resmi armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Martinik bayrağı</span>

Martinik bayrağı, Fransa'nın Karayipler'deki denizaşırı toprağı olan Martinik'e ait bayrak.