İçeriğe atla

Martin Wagner (mimar)

Martin Wagner (1885–1957) iki savaş arası Berlin'de modernist konut projelerinin inşasının arkasındaki itici güç olarak bilinen bir Alman mimar, şehir plancısı ve yazardır.

Almanya

Uzun boylu, köşeli, sadık Sosyalist ve görüşlerinden taviz vermeyen Wagner, Berlin Teknik Üniversitesi'nde eğitim gördü ve 1918'de Schöneberg için Şehir İnşa Komiseri olarak atanmadan önce planlamacı Hermann Muthesius'un ofisinde teknik ressam olarak çalıştı (günümüzde Berlin'in şehir içi alanı).

1925'ten itibaren Berlin'in baş şehir plancısı olarak görev yaptı ve şu anda UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak tanınan Berlin'deki Berlin Modernizm Konutları'nın çoğu onun liderliğinde inşa edilmiştir. Berlin'in 1924'ten 1933'e kadar inşa edilen ve binlerce konut birimine tekabül eden konutlarının yüzde yetmişinden sorumlu olan yapı topluluğu GEHAG'ı 1924'te kurdu.

Wagner, tasarım-mimardan daha planlamacıydı ve çok az bireysel bina tasarımı doğrudan ona atfedilebilir. Rolü, Ernst May'in Frankfurt-am-Main'deki rolüyle paraleldi: toplu konut üretme çabası içinde, bina gereksinimlerini standartlaştırma, inşaat uygulamalarını rasyonelleştirme, endüstriyel tedarikçiler ve işçi sendikalarını örgütleme yönündeki geniş çaplı bir çabanın lideri.

Wagner, Alman projelerinde Alman peyzaj mimarı Leberecht Migge ile sık sık işbirliği yaptı.

Naziler 1930'ların başlarında iktidara geldiğinde, Wagner kararlı bir Sosyal Demokrat ve uzun süredir SPD üyesi olarak artan baskı ve şüphe altına düştü. 1933'te Deutscher Werkbund'dan atıldı ve ülkeyi terk etmeye karar verdi. Türkiye'de sürgünde üç yıl geçirdi. Buradaki çalışmaları, Ankara şehir planını ve meslektaşı Bruno Taut ile kısa bir iş birliğini içeriyordu.

ABD

1938'de Wagner, Harvard Graduate School of Design'nde şehir planlaması öğreten bir pozisyon aldı ve meslektaşı Walter Gropius'un yardımıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti. Wagner'in GSD'deki öğrencileri arasında William Wurster ve Catherine Bauer vardı.

Ancak 1940'a gelindiğinde Gropius ile olan ilişkisi gergindi. Wagner, Gropius'un modernizmin altında yatan sosyal ilkeleri terk etmesinden ve modernizmi sadece bir üslup olarak uygulamaktan şikayet etti. Öte yandan, Wagner'in saflığı ona iyi hizmet etmemiş olabilir: 1944'te Boston için şehrin tüm şehir merkezinin tamamen yıkılması ve yeniden yapılandırılması çağrısında bulunan yeni bir şehir planı hazırladı.

Wagner 1944'te Amerikan vatandaşlığını aldı; 1951'de emekli olana kadar GSD'de profesör olarak görev yaptı. Wagner'in oğlu Bernard Wagner da aynı zamanda mimardır.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Reichstag</span> Alman Federal Meclisinin ve 1945ten önce Weimar Cumhuriyetinin kendi adını taşıyan parlamentosunun merkezi

Reichstag, Berlin'de bulunan ve Alman Federal Meclisi'ne (Bundestag) ev sahipliği yapan tarihi bir devlet binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bauhaus</span> plastik sanatlar ve sanayiinin bileşimini savunan Alman güzel sanatlar okulu (1919-1933)

Bauhaus; 20. yüzyılda mimari, tasarım, sanat alanlarında yeni akımlar yaratmış bir okuldur. Kurulduğu zaman dünyanın en seçkin ve çağdaş mimarlarını, sanatçılarını, bir araya getirerek, yalnızca bir eğitim kurumu yaratmamış, aynı zamanda bir üretim merkezi ve tüm bunların konuşulup tartışıldığı bir yer haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de mimarlık</span> Türkiyenin mimari geçmişine genel bir bakış

Türkiye'de mimarlık, Türk mimarisi veya Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisi 1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti devletinin toprakları üzerinde süregelen mimarlık sürecini inceler. Türkiye’deki mimarlık uygulamaları belli dönemlerde yaygın olan mimari akımlardan, cumhuriyet tarihi boyunca yaşanan belli sorunlardan ve çelişkilerden etkilenerek veya onlara tepki olarak oluşmuştur. Bu çelişkilerden başta geleni özellikle cumhuriyetin ilk dönemlerinde gündeme gelen Doğu-Batı ikilemidir. Buna ek olarak ulusal-evrensel, geleneksel-modern veya dindarlık-laiklik gibi ikilemler ve farklı siyasi görüşler de mimarlık uygulamalarının seyrini etkilemiştir. Bu dönemlerin birbirinden kesin olarak ayrılması pek mümkün değildir. Bazı akımlar diğerleri ile iç içe belirli bir zaman dilimine kadar varlığını sürdümüşler; bir dönemin veya ekolün temsilcisi olarak nitelendirilen bazı Türk mimarlar, kariyerlerinin ileriki dönemlerinde daha farklı stillerde de eserler tasarlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Modern mimarlık</span>

Modern mimarlık, 19. yüzyıl'ın Eklektisist mimarlığına karşı çıkan özgün yaratma yanlısı tüm mimari akımların genel adıdır. Eklektisizmin geçmişten biçim aktarmaları yapan tutumuna karşıt olarak, tüm modern akımlar mimari biçimlerin çağa ve güncel koşullara göre oluştuğu görüşü doğrultusunda çalışmışlardır. Kabaca, Art Nouveau'nun ortadan kalkışından, 1910'dan sonra, 1970'lere dek gelişen tüm akımlar modern mimarlık kapsamı içinde değerlendirilebiler. Bunlar tasarım anlayışları açısından birbirlerinden çok farklı kutuplarda yer alsalar da temelde tarihten yararlanmayı yadsıyışlarıyla ortaklaşırlar. 1970'lerden bu yana modern mimarlık Postmodernizm karşısında sürekli gerileyerek, yerini tarihselci bir akıma terk etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Alvar Aalto</span> Fin mimar ve tasarımcı

Hugo Alvar Henrik Aalto, Fin mimar. 20. yüzyılın en önemli mimarları arasında yer alan Aalto mimarlık, mobilya, tekstil ve cam işleri alanlarında tasarımlar yaptı. Aalto'nun erken dönem kariyeri, 20. yüzyılın ilk yarısında Finlandiya'daki ekonomik gelişime ve sanayileşmeye rast gelmekte olup Ahlström-Gullichsen ailesi başta olmak üzere müşterilerinin pek çoğu sanayiciydi. 1920'lerden 70'lere kadar süren kariyeri boyunca yapıtları sırasıyla İskandinav Klasisizmi, 1930'larda daha rasyonel Uluslararası Üslup Modernizmi, 1940'larla beraber daha organik modernist anlayışının etkileriyle tasarlandı. Yine de kariyeri boyunca en belirgin özelliği Gesamtkunstwerk, bir bütün sanat olarak taşıdığı kaygıdır; öyle ki - ilk eşi Aino Aalto ile beraber – sadece binayı değil, onun iç yüzeylerinden mobilyalarına, lambalarına, cam işlerine kadar pek çok bileşeniyle müdahale etti. Kendisi tarafından tasarlanan Alvar Aalto Müzesi, onun memleketi olarak kabul edilen Jyväskylä'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Albert Speer</span> Alman mimar ve politikacı

Berthold Konrad Hermann Albert Speer, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı boyunca Silahlanma Bakanı. Modern görüşlere sahip başarılı bir mimar, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'ne ilk katılanlardan, Hitler'in yakın dostu. Bazı tarihçiler onu "Nazi rejiminin en güçlü ve vicdansız liderlerinden" diye tanımladı. Savaştan sonra, Nazi yönetiminin bizzat içinde yer almış biri olarak kaleme aldığı iki otobiyografik eseri Üçüncü Reich'ın işleyişini açığa çıkaran önemli eserler olarak değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Le Corbusier</span> İsviçre asıllı Fransız mimar, tasarımcı, şehirci ve yazar (1887-1965)

Le Corbusier olarak tanınan Charles-Edouard Jeanneret İsviçre asıllı Fransız mimar. Modernizm'e ve Uluslararası Uslüp'e yaptığı katkılar ile tanındı. Kariyeri uzun yıllar sürdü ve Avrupa'da, Hindistan'da ve Rusya'ya başlıca olmak üzere oldukça mühim binalar inşa etti. Aynı zamanda; şehir plancısı, ressam, heykeltıraş, yazar ve modern mobilya tasarımcısıydı.

<span class="mw-page-title-main">İnşaat</span> bir bina veya altyapının inşası veya montajı süreci

İnşaat ya da yapım, bina, altyapı, endüstriyel sanayi yapıları gibi insan ihtiyaçlarına karşılık gelen, üretime dayalı her çeşit yapının amacına uygun inşa edilme sürecidir. İnşaat tipik olarak bilinen bir müşteri için yerinde gerçekleşirken, imalattan imalata farklı olarak, belirlenmiş bir alıcı olmadan benzer ürünlerin seri üretimini de gerektirir. Sanayi yapıları gelişmiş ülkelerdeki gayrisafi yurtiçi hasılanın % 6 ila % 9'unu oluşturur. İnşaat planlama, tasarım ve finansman ile başlar; proje inşa edilinceye ve yapı kullanıma hazır oluncaya kadar devam eder.

<span class="mw-page-title-main">Clemens Holzmeister</span> Avusturyalı mimar ve tasarımcı (1886–1983)

Clemens Holzmeister, Avusturyalı mimar ve tasarımcı.

<span class="mw-page-title-main">Reichskanzlei</span>

Reichskanzlei, 1871'den 1945'e kadar Alman Reich'ı döneminde Almanya Şansölyeliğinin geleneksel adıydı. 1875'teki Şansölyelik yeri, Berlin'deki Wilhelmstraße'de bulunan Prens Antoni Radziwiłł'nin (1775-1833) eski şehir sarayıydı. Hem saray hem de yeni bir Reich Şansölyesi binası II. Dünya Savaşı sırasında ciddi şekilde hasar gördü ve sonra yıkıldı. Günümüzde Almanya Şansölyelik ofisine genellikle Kanzleramt ya da daha resmi olarak Bundeskanzleramt adı verilir. İkincisi, 2001 yılında tamamlanan Şansölye Ofisinin yeni yer adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fonksiyonalizm (mimarlık)</span>

Fonksiyonalizm, mimarların binaları sadece amaçlarına göre tasarlamasını öngören bir prensip ve mimari akım. İlk aşamada oldukça net görünen bu tanım, modern mimarlık başta olmak üzere farklı mimarlık alanlarında kafa karışıklığına ve hararetli tartışmalara yol açmıştır.

1923 yılında kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin yeni bir devlet olması ve kendini mümkün mertebe Osmanlı İmparatorluğu'nu temsil eden kavramlardan uzak tutması mimariye de yansıdı. Aynı bağlamda iç politik nedenlerden dolayı Osmanlı döneminde çalışmış kadrolardan da uzak durulması tercih edilmeye başlanmıştı. Bu sebeple 1920'li yıllar ile 1940'lı yıllar arasındaki süreçte kalifiye yerli mimar eksikliğini telafi etmek için ve yeni gelecek idari kadroları eğitmek için ağırlıklı olarak başkent Ankara'nın mimarisinde Avrupa kökenli mimarlar tercih edilmiştir.

Tiergarten Berlin'in merkezinde yer alan Mitte ilçesinde bulunan bir semt. İçinde bulunan ve semtle aynı adı taşıyan parkıyla ünlüdür. Semt, Almanya'nın yeniden birleşmesi öncesi Batı Berlin'in bir parçasıydı. 2001 Berlin İdarî Reformundan önce Tiergarten şu anki Tiergarten Bezirkini de içine alan ilçenin de adıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Sarayı</span>

Sovyetler Sarayı, tasarımı Sovyet mimar Boris İofan tarafından hazırlanan ve resmen kabul edilen yapı. 1937 yılında başlanan proje, Nazi Almanyası'nın 1941 yılında Sovyetler Birliği'ne saldırması sebebiyle sonlandırılamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Troost</span>

Paul Ludwig Troost, Alman bir mimardı. 1930'dan bu yana Adolf Hitler'in favori ustası olan Troost, Neo-klasik tarzda olan Führerbau ve Münih'teki Haus der Kunst'un tasarımlarıyla Nazi mimarisinin tarzını etkiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kroll Opera Binası</span>

Kroll Opera Binası, Almanya'nın Berlin kentinde, Königsplatz meydanının batı ucunda Tiergarten merkezi bölgesinde bulunan ve Reichstag binasına bakan bir opera binası idi. Restoran sahibi Joseph Kroll için bir eğlence mekanı olarak 1844 yılında inşa edilmiştir. Hareketli geçmişi boyunca 1851'de bir opera evi olarak yeniden tasarlandı ve opera, operet ve drama için çeşitli sahipler ve yönetmenler tarafından kullanıldı. Daha sonra Prusya devlet opera ve tiyatro şirketleri tarafından işletildi ve 1933'ten 1942'ye kadar Alman Reichstag parlamentosunun toplantı salonu olarak görev yaptı. II. Dünya Savaşı'nın sonunda, Berlin Savaşı sırasında bombalamalar nedeniyle bina ağır hasar gördü. Sonunda 1951'de yıkıldı. 19 Temmuz 1940'ta opera binası, 1940 Feldmareşal Törenine ev sahipliği yapmak için kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Modernizm Konutları</span>

Berlin Modernizm Konutları, Almanya'da yer alan UNESCO Dünya Mirası alanlarından birisidir ve 20. yüzyılın başlarından itibaren inşa edilmiş sübvansiyonlu altı adet konuttan oluşan bir topluluktur. Özellikle Weimar Cumhuriyeti (1919-1933) döneminde Berlin kenti sosyal, siyasal ve kültürel açıdan ilerici olduğu için, bina reformu hareketinin olağanüstü örneklerinden biri olarak inşa edilmiştir. 2008 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Brütalist mimari</span>

Brütalist mimari, 1950'lerde Birleşik Krallık'ta savaş sonrası yeniden yapılanma projeleri arasında ortaya çıkan bir mimari tarzdır. Brütalist binalar, dekoratif tasarımın üzerine yapı malzemeleri ve yapısal unsurları öne çıkaran minimalist yapılarla karakterizedir. Bu tarz, genellikle boyasız beton veya tuğla, açısal geometrik şekiller ve ağırlıklı olarak tek renkli bir renk paleti kullanır; çelik, ahşap ve cam gibi diğer malzemeler de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Saraçoğlu Mahallesi</span>

Saraçoğlu Mahallesi; 1940'lı yıllarda, Türkiye'nin başkenti Ankara'da yaşanan konut sıkıntısına çözüm bulmak amacıyla hayata geçirilmiş olan bir toplu konut projesidir. Yapımına dönemin başbakanı Şükrü Saraçoğlu'nun hükûmeti sırasında başlandığı için projenin inşa edildiği bölge yıllar içerisinde bu isimle anılır olmuştur. Günümüzde Çankaya ilçesine bağlı bir mahalle olan Namık Kemal mevkiinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Robert Vorhoelzer</span>

Robert Vorhoelzer Alman mimar, Münih Oberpostdirektion inşaat bölümünün başkanı ve Münih Teknik Üniversitesi'nde profesör.