İçeriğe atla

Martin (tüfek)

Martin

Martin, tek kurşun atan bir tür tüfektir. Orijinal adı Martini–Henry olup, İngiliz ordusunda 1871'den itibaren kullanılmıştır. Adını geliştiricileri Friedrich von Martini ve Alexander Henry'den almıştır. Osmanlı ordusu tarafından Ruslara karşı 93 Harbi'nde kullanılmıştır. Martin ve aynalı martin ile (çeşitli süslemelerle "fiyakalı" hale getirilmesi veya süsleme amaçlı metal kısımlarının ayna parlaklığına getirilmesi anlamında) Hekimoğlu türküsünün de aralarında olduğu çeşitli türkülere konu olmuştur. Drama Köprüsü türküsünde de bahsi geçmektedir.[1]

Tarihçe

Martini-Henry tüfeği, 1871'den 1918'e kadar Birleşik Krallık ordusu tarafından kullanılan tek kurşun atan bir tüfektir. İsviçreli silah ustası Friedrich von Martini ve İngiliz silah ustası Alexander Henry tarafından tasarlanmıştır. Tüfek; 50-70 Martini-Henry kartuşunu kullanır ve dakikada 12-15 atış hızına sahiptir.

Martini-Henry tüfeği, 1867'de İsviçre ordusu tarafından kabul edildi. Bu tüfek, Martini-Henry kilitleme sistemini kullanan ilk tüfekti. Martini-Henry kilitleme sistemi, tüfeği daha hızlı ve daha doğru bir şekilde ateşlemeye olanak tanıdı.

Birleşik Krallık ordusu, Martini-Henry tüfeğini 1871'de kabul etti. Bu tüfek, İngiliz ordusuna 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda önemli bir üstünlük sağladı.

Martini-Henry tüfeği, 20. yüzyılın başlarına kadar birçok ülkede kullanıldı. Bu tüfek, 1899-1902 Boer Savaşı, 1904-1905 Rus-Japon Savaşı ve 1914-1918 I. Dünya Savaşı'nda kullanılmıştır.[2]

Tasarım

Martini-Henry tüfeği, 1100 mm uzunluğunda ve 4,2 kg ağırlığındadır. Tüfek, namlu uzunluğu 762 mm olan tek namlulu bir tüfektir. Tüfeğin namlusu, çelik veya pirinçten yapılmıştır.

Tüfeğin ateşleme mekanizması, Martini-Henry kilitleme sistemiyle çalışır. Bu sistem, iğnenin ateşleme pinini vurmadan önce, kartuşun kartuş haznesinde doğru bir şekilde oturmasını sağlar. Bu, tüfeğin daha doğru ateşlenmesini sağlar.

Tüfek, .450-70 Martini-Henry kartuşunu kullanır. Bu kartuş, 450 grain ağırlığında bir kurşun içerir. Kartuş, 2000 ft/s'lik bir başlangıç hızı ile ateşlenir.

Performans

Martini-Henry tüfeği, 12-15 atış hızına sahiptir. Bu, tüfeği oldukça hızlı bir silah haline getirir. Tüfek, 100 yarda mesafeden %50'den fazla isabet oranı elde edebilir.[3]

Kullanım alanları ve tarihi kıymeti

Hekimoğlu olayını araştırmaya gelen ABD'li bir gazetecinin makinesinden çekilen fotoğraf. Öldürülen Hekimoğlu yerde önde yatıyor.

Martini-Henry tüfeği, hem piyade hem de süvari birlikleri tarafından kullanılmıştır. Tüfek, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Osmanlı ordusu tarafından da kullanılmıştır. Bu savaşta, Martin tüfeği Osmanlı ordusuna önemli bir üstünlük sağlamıştır. Tüfek, Hekimoğlu türküsünde de geçen "aynalı martin" olarak anılmaktadır.[4]

Hekimoğlu, 19. yüzyılda Ordu'nun Fatsa ilçesinde yaşamış bir halk kahramanıdır. Asıl adı İbrahim'dir. Gençliğinden itibaren mertliği, cesareti ve yardımseverliği ile tanınmıştır.

Hekimoğlu, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde, dağlarda çeteler halinde yaşayan birçok halk kahramanından biridir. Bu çeteler, genellikle devletten zulüm gören halka yardım etmek için kurulmuştur.

Hekimoğlu, Osmanlı Devleti'nin 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda da Ruslara karşı savaşmıştır. Bu savaşta gösterdiği başarılarla ünlenmiştir.

Hekimoğlu, 1913 yılında, Osmanlı Devleti'nden affını talep etmesine rağmen, Şurayı Devlet kararıyla af talebi kabul edilmemiş ve Korgan'ın Tepealan beldesinde sekiz saat süren bir çarpışma sonrası öldürülmüştür.[5]

Kaynakça

  1. ^ CALİL, Farah (23 Haziran 2020). "Karşılaştırmalı Çalışmaların Mitopoetiğe Uygulanması: İzlanda ve Türk Folklor Metinlerinde Tekrarlar". Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi (15): 194-206. doi:10.46400/uygur.718601. ISSN 2458-827X. 
  2. ^ Majendie, Vivian Dering (2 Ocak 1869). "The Martini-Henry Rifle (The New Military Breech-Loader)". Royal United Services Institution. Journal. 13 (55): 360-385. doi:10.1080/03071846909424334. ISSN 0035-9289. 
  3. ^ SALMAN, Emre (26 Aralık 2016). "J. LE GOFF, Tarihi Dönemlere Ayırmak Şart mı İstanbul 2016. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 118 sayfa. Çev. A. Berktay. ISBN 9786053327936". LIBRI Kitap Tanitimi, Elestiri ve Ceviri Dergisi (2): 427-427. doi:10.20480/lbr.2016031. ISSN 2458-7826. 
  4. ^ AVCI, Sait (30 Haziran 2023). "Tahir Üzgör'ün Kaleminden Ali Nihat Tarlan ve Âmil Çelebioğlu'nun Ders Notları, Erdoğan Taştan (İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2023), 180 sayfa, ISBN 9786254084744". Düzce İlahiyat Dergisi. 7 (1): 160-167. doi:10.61272/duid.1321229. ISSN 2980-2814. 
  5. ^ YAMAN, Ahmet Emin (1989). "MİLLİ ORDU". Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi: 115-140. doi:10.1501/tite_0000000189. ISSN 1303-5290. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">93 Harbi</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1877-1878 yılları arasında yapılmış savaş

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit ve Rus çarı II. Aleksandr döneminde yapılmış olan bir Osmanlı-Rus Savaşı'dır. Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir. Hem Osmanlı Devleti'nin batı sınırındaki Tuna (Balkan) Cephesi'nde, hem de doğu sınırındaki Kafkas Cephesi'nde savaşılmıştır. Savaşa hazırlıksız yakalanan Osmanlı Devleti, çok ağır bir yenilgi almıştır. Savaşın başlıca sebepleri; Osmanlı Devleti'nde yaşanan azınlık isyanları, Rusya ve Batı Avrupa ülkelerinde, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyanların insan haklarının çiğnendiği konusunda oluşan tek taraflı kamuoyu, Rusya'nın Balkanlardaki genişleme siyaseti, Romanya ve Bulgaristan'ın bağımsızlık istekleri ve Panslavizm akımıdır. Avrupa'nın büyük güçleri savaşı önlemek için İstanbul'da Tersane Konferansı'nı toplamışlar, ancak Osmanlı Devleti'ne yaptıkları taleplerin reddedilmesi üzerine savaş patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ayastefanos Antlaşması</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında imzalanmış barış antlaşması

Ayastefanos Antlaşması, 93 Harbi sonunda imzalanan ateşkes ve barış antlaşmasıdır.

Tüfek, hafif ateşli bir silahtır. Omuza dayanarak, elde veya kucakta kullanılır. Kullanıldığı yerlere göre piyade tüfeği, su altı tüfeği, av tüfeği gibi adlar alır. Mekanizma, kundak, dipçik ve namlu olmak üzere dört ana parçadan meydana gelir. Mekanizma ateşlemeyi ve kovanı dışarı atmayı sağlar. Kundağın muhafaza ettiği namlu mermiye yön vermeye, dipçik ise tüfeğin omuza dayanarak tepkisini hafifletmeye yarar. Çeşitli tüfekler bulunur.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Edhem Paşa</span> 194. Osmanlı sadrazamı

İbrahim Edhem Paşa 19. yüzyılda yaşamış Osmanlı Devleti'ne 5 Şubat 1877 - 11 Ocak 1878 arasında sadrazamlık, hükûmet nazırlığı, Şura-yı Devlet reisliği ve büyükelçilik gibi birçok yüksek kademe görevlerde hizmet vermiş bir devlet adamıydı.

Ateşli silahlar, barut gazının itici gücüyle mermi atan bütün silahların genel adıdır. Ateşli silah denince, genellikle bir kişi tarafından taşınabilen küçük çaplı silahlar akla gelse de ateşli silahlar kategorisi; büyük toplardan tüfeklere, av tüfeğine ve tabancaya kadar her türde ve boyuttaki silahları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Şıpka Geçidi Muharebeleri</span>

Şıpka Geçidi Muharebeleri, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Osmanlı ve Rus birliklerinin çok büyük bir stratejik önemi olan Şıpka Geçidi'ni ele geçirmek üzere yaptıkları dört değişik muharebeden oluşan bir muharebeler dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Plevne Savunması</span> 93 Harbi sırasında yaşanmış bir kuşatma savaşı

Plevne Savunması ; 93 Harbi sırasında Plevne kentinin Rus İmparatorluk Ordusu tarafından kuşatılmasının ardından, kentin Gazi Osman Paşa komutası altındaki Osmanlı Ordusu tarafından Rus ve daha sonra Rumen taarruzlarına karşı 19 Temmuz ve 10 Aralık 1877 arasında 145 gün boyunca savunmasıyla gerçekleşen, 93 Harbi'nin en önemli muharebelerinden biridir. Osmanlı Ordusu, 145 gün boyunca sayıca kendisinden kalabalık olan Rus ve Rumen ordularının gerçekleştirdiği üç büyük taarruzu püskürtmüş ve Plevne'yi başarılı bir şekilde savunmuştur. Ancak, tüm bu taarruzlardan sonra Osmanlı kuvvetlerinin yiyecek ve cephaneleri tükenmiş ve buna ek olarak kış mevsiminin gelmesiyle şiddetli soğukla karşı karşıya kalıp bitap düşmüşlerdir. Kuşatmayı yarmak için düzenledikleri son bir huruç harekâtının da başarısızlıkla sonuçlanması ile, Osman Paşa kenti Rus ve Rumen ordularına teslim etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Makineli tabanca</span>

Hafif makineli silah, tabanca mermisi kullanan, otomatik tüfeklerden daha küçük boyutlarda olan ve genellikle yakın çatışmalar ve baskınlar için tasarlanmış silah türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Trablusgarp Vilayeti</span>

Trablusgarp Vilayeti, 1864 yılında gerçekleşen yönetim reformu sonucu Trablusgarp Eyaleti yerine kurulan Osmanlı vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Ziştovi Muharebesi</span>

Ziştovi Muharebesi ya da Sviştov Muharebesi, Osmanlı Devleti ile Rus İmparatorluğu arasında yapılan 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nin muharebelerinden biri. Bulgaristan'ın Ziştovi şehri yakınlarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gorni Dubnik Muharebesi</span>

Gorni Dubnik Muharebesi Osmanlı Devleti ile Rus İmparatorluğu arasında savaşılan 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın muharebelerinden biridir. Muharebe günümüzdeki Bulgaristan topraklarında yer alan Gorni Dubnik köyü civarında gerçekleşmiştir. Plevne kalesini düşürmek için Rus ordusu tarafından daha önce zayıflatılmış olan lojistik taburunu tamamen yok etmek ve desteği keserek kalenin düşüşünü hızlandırmak amacıyla Osmanlı güçlerine saldırması ile meydana gelmiştir.

Filibe Muharebesi 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Tuna Cephesindeki son çatışmasıdır.

Elena Muharebesi (12 Temmuz 1877; 4 Aralık 1877 ve 14 Aralık 1877 tarihlerinde Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu arasında gerçekleşen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın Tuna Cephesindeki muharebelerinden biri olan bir muharebeler silsilesidir. Gerçekleşen 3 ayrı muharebeden 1. ve 3. muharebeler Rus buna karşın 2. muharebe Osmanlı zaferi ile neticelenmiştir.

Alacadağ Muharebesi, Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu arasında yapılan 93 Harbi'nin Kafkas Cephesindeki muharebelerinden biridir. Muharebeyi kazanan Ruslar için Kars'ın önü açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Nikolayeviç</span> I. Nikolay ile eşi Aleksandra Feodorovnanın 6. çocuğu

Grandük Nikolay Nikolayeviç, Rus çarı I. Nikolay ile eşi Aleksandra Feodorovna'nın 6. çocuğuydu. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rusya'nın Tuna cephesinden sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">Makineli silah</span>

Makineli silah, tam otomatik ve/veya portatif silahtır, genellikle şarjör, mermi kayışı veya büyük kapasiteli magazinlerden mermi alarak ve yine genellikle dakikada birkaç yüz mermi atma oranıyla tasarlanmışlardır. İlk makineli tüfekler bir el kolunun çevrilmesi gibi, manuel olarak kullanılıyordu. Birleşik Devletler kanunlarında terim olarak, özellik kullanılmamak suretiyle tam otomatik silahları tanımlar, örneğin medya haberlerinde veya yasal kodlarda.

Banya Luka Muharebesi, Hekimoğlu Ali Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu ile Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ve ona bağlı Avusturya Arşidüklüğü arasından yapılmıştır. Bosna'ya girmek isteyen Avusturyalılar, Osmanlı Ordusu ile Banya Luka şehri yakınında karşı karşıya gelmiştir. Osmanlı Ordusunun o bölgedeki ordusu, çoğunlukla yerel Bosnalı kökenli askerlerden ve milislerden oluşmaktaydı. Osmanlı-Bosna askerleri, Avusturya ordusunu yenilgiye uğratıp Bosna'daki ilerlemelerini durdurmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum Muharebesi (1877)</span>

Erzurum Muharebesi (1877), Rusya ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 8-9 Kasım 1877'de yapılan savaştır. Ruslar, Erzurum'u almak için hücuma geçtiler. Şehrin eteklerine kadar gelen, Aziziye tabyalarını ele geçiren ve şehir merkezine saldırmaya hazırlanan Ruslara karşı, Nene Hatun ve Erzurum halkı, tabyadan kalan askerlerle birleşip karşı saldırıya geçti. Geceden başlayıp sabaha kadar süren bir savaşın ardından Ruslar, Aziziye Tabyalarını boşaltıp kentten geri çekildiler.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Sırp Savaşı (1876-1878)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Sırbistan Prensliği arasında 1876-78 yılları arasında yapılmış savaş

Osmanlı-Sırp Savaşı veya Türk-Sırp Savaşı, Sırp Bağımsızlık Savaşları olarak da bilinir, Sırbistan Prensliği ile Osmanlı İmparatorluğu arasında gerçekleşen iki savaş. Karadağ Prensliği ile birlikte, Sırbistan 30 Haziran 1876'da Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan etti. Diğer Avrupa devletlerinin müdahalesiyle sonbaharda ateşkes imzalandı ve Tersane Konferansı düzenlendi. Barış, 28 Şubat 1877'de statüko bellum bazında imzalandı. Resmi barıştan kısa bir süre sonra, Sırbistan 11 Aralık 1877'de Osmanlı İmparatorluğu'na tekrar savaş ilan etti. Bu savaş ise Şubat 1878'e kadar sürdü. Savaşların nihai sonucuna Berlin Kongresi (1878) karar verdi. Savaşın sonunda Sırbistan bağımsız bir devlet olarak uluslararası alanda tanındı ve toprakları genişletildi.

Vasili Degtyaryov (2 Ocak 1880 Tula, Rus İmparatorluğu - 16 Ocak 1949 Moskova, Rusya), Rus silah tasarımcısı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.