İçeriğe atla

Martenitsa

Martenitsa

Martenitsa ya da Marteniçka, 1 Mart'tan başlayarak martın sonuna kadar takılan, beyaz ve kırmızı yünden yapılan bir süstür. Baharın gelişi münasebetiyle geleneksel Baba Marta (Marta Nine) günleri başlar. Çok eskilere dayanan Baba Marta, Bulgaristan'a has bir gelenektir. Bu günde Bulgarlar yakınlarına ve arkadaşlarına “martenitsa” olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye ederler. Âdete göre, martenitsalar kırlangıç veya leylek görünceye kadar taşınırlar.

Bu bayram Bulgarcada "Çestita Baba Marta!" şeklinde kutlanır. Baba Marta - Marta Nine, günümüze kadar korunmuş en saygın geleneklerden biridir. Bu takılar, meyve ağaçlarına, evlere, ev hayvanlarına da takılırlar. Bu şekilde yeni başlayan tarım yılının da bereketli ve verimli olması için dilekler tutulur.

Çiçek açmış bir ağaca bağlanan bir martenitsa, yaklaşan baharın bir simgesi.

İlk martenitsalar, başka takı ve detaylar kullanmadan, sadece kırmızı beyaz ipliklerden yapılırmış ve nazardan korunmak için insanlara ve hayvanlara takılırmış. Bazı bölgelerde bu bükülmüş kırmızı-beyaz sicime altın veya gümüş para bağlanırmış, bu da hastalıklardan korunmak için bir simge olarak kullanılırmış.

Ağaca bağlanmış başka bir martenitsa

Otantik bir sanat niteliğinde olan halkın güzellik ve estetik duygusu daha geç dönemlerde martenitsalarda da kendini gösterir. Önceleri kırmızı-beyaz yünden yapılan martenitsalara, püskül, top, insan gibi değişik şekiller verilir. Martenitsaların gelmiş geçmiş tarihinde en önemli yere sahip olan şekiller ise; "Pijo ve Penda" adıyla bilinen kırmızı ve beyaz ipten yapılmış kuklalardır.

Martenitsalarda kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise sağlık ve gücü temsil eder.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hıdırellez</span> Hızır ve İlyas peygamberlerin her yıl buluştuklarına inanılan 6 Mayıs günü

Hıdırellez ya da Hıdrellez, Orta Asya, Orta Doğu, Anadolu ve Balkanlar'da kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır olarak adlandırılan Hıdırellez Günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hâkimi olduğuna inanılan İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Renk</span> görsel algının bir özelliği

Renk ya da tüs, ışığın gözün ağ katmanına değişik biçimde ulaşması ile ortaya çıkan bir algılamadır. Bu algılama, ışığın maddeler üzerine çarpması ve kısmen soğurulup kısmen yansıması nedeniyle çeşitlilik gösterir ki bunlar renk tonu veya renk olarak adlandırılır. Tüm dalgaboyları birden aynı anda göze ulaşırsa bu ak, hiç ışık ulaşmazsa kara olarak algılanır. İnsan gözü 380 nm ile 780 nm arasındaki dalga boylarını algılayabilir. Bu sebepten elektromanyetik spektrumun bu bölümüne görünür ışık denir. Renkler için genelde kulak ile duyulan ince ve kalın ses analojisi yapılsa da, ses algısının aksine aynı anda gelen ışık frekansları değişik kanallardan algılanamaz, dolayısıyla aynı anda ince ve kalın sesleri birbirine karıştırmadan duyulmasına karşın göz için bu "çok seslilik" söz konusu olmadığından, değişik ışık frekanslarının sadece kombinasyonları algılanabilir. Bu prensibi açıklamak veya pratik uygulamalarda kullanmak için çeşitli renk modelleri geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Noel Baba</span> Noel arifesinde çocuklara hediyeler verdiğine inanılan folklorik figür

Noel Baba, Noel arifesini Noel'e bağlayan akşam geç saatlerde ve gece evlere gizlice girerek çocuklara hediye bıraktığına inanılan efsanevi kişi.

<span class="mw-page-title-main">Mavi alakarga</span>

Mavi alakarga, kargagiller (Corvidae) familyasından genelde Kuzey Amerika'da bulunan bir alakarga türü.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl tilki</span> bayağı tilki

Kızıl tilki, bayağı tilki olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının en yaygın tilkisidir. Avrupa'nın büyük bir farkla en sık rastlanılan vahşi köpekgildir. Bu yüzden Avrupa'da "tilki" denildiğinde neredeyse hep bu tür kast edilir.

<span class="mw-page-title-main">Alaca yunus</span>

Alaca yunus, yunusgiller (Delphinidae) familyasından Cephalorhynchus cinsindeki dört yunus türünden biri.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz başlı yunus</span>

Beyaz başlı yunus, Cephalorhynchus cinsinde bulunan dört tür arasında en çok bilinen yunus türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve bayrağı</span> Ulusal bayrak

Zimbabve bayrağı, günümüzdeki kullanılan hâli ile 18 Nisan 1980 tarihinde göklere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

Gelin, evlenmek üzere hazırlanmış, süslenmiş veya yeni evlenmiş kadın.

<span class="mw-page-title-main">Masailer</span>

Masailer ya da Maasailer Tanzanya ve Kenya sınırları içinde bulunan 'Masai Mara' bölgesinde yarı göçebe bir hayat süren yerli halka verilen isimdir. Nilo-Saharan dil ailesine dahil olan Maa dilini konuşurlar. Tanzanya ve Kenya'da yaşayan Maasailerin toplam nüfusunun yaklaşık 900.000 olduğu tahmin edilmektedir. Her iki ülkede uzak köylerde yaşamaları ve yarı göçebe hayat stilleri nedeniyle nüfusları hakkında tam bir tahmin yapmak güçtür.

<span class="mw-page-title-main">Gıda</span> vücut tarafından tüketilen, enerji sağlayan madde

Yiyecek, canlıların hayatlarını devam ettirebilmeleri için yemek suretiyle tüketmeleri gereken maddelerdir. Belirli bir öğünde tüketilen yiyeceklere yemek denir. Yiyecekler organik veya inorganik maddelerden üretilmiş olabilirler. Yiyeceklerde bulunan ve canlıların yaşamını devam ettirmesi, büyümesi için gerekli olan protein, vitamin, mineral gibi maddelere ise besin veya gıda denir. Ancak gıda sözcüğü "ilaçlar hariç, yaşamı devam ettirmek için tüketilen tüm yiyecek ve içecekler" anlamında da kullanılır. Ultra işlenmiş gıda, kolay yiyecek, organik gıda, abur cubur, fast food, çerez, genetiği değiştirilmiş gıdalar çok tüketilen türlerdir.

LGBT sembolleri, Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Transgender birliğini göstermek ve cinsel kimlik ve cinsel yönelimleri tanımlamak için semboller kabul edilir, semboller gey gurur, değerler ve tanımlamaları temsil eder. II. Dünya Savaşı'nda Naziler tarafından kullanılan pembe üçgen de bir eşcinsellik sembolüdür ancak Nazi Soykırımı'ndaki çağrışımları yinelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Burkina Faso bayrağı</span> Ulusal bayrak

Burkina Faso bayrağı, Burkina Faso devletine ait ve günümüzde kullanılan hâli ile resmî olarak 4 Ağustos 1984 yılında kabul edilen bayrak.

<span class="mw-page-title-main">Mozambik bayrağı</span> Ulusal bayrak

Mozambik bayrağı günümüzdeki kullanılan hâli ile 1 Mayıs 1983 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Togo bayrağı</span> Ulusal bayrak

Togo bayrağı günümüzde de kullanılan hâli ile 27 Nisan 1960 tarihinde göndere çekilerek Togo'nun resmî bayrağı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vanuatu bayrağı</span> Ulusal bayrak

Vanuatu bayrağı günümüzde de kullanılan hâli ile 30 Temmuz 1980 tarihinde kabul edilerek göndere çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Martisor</span>

Martisor, 1 Mart'ta kutlanan ve baharın gelişinin kutlandığı eski bir Rumen geleneğidir. Eski takvime göre, yeni yılın başlangıcı olarak kabul edilir. Sembolik olarak, hayatın ve onun devamlılığının sembolik olarak kadın ve onun doğurganlığı ile ilişkilendirilir. Bu gelenek Romanya, Moldova ve Rumenlerin ve Aromanların yaşadığı bölgelerde otantik olarak kutlanır. Tam olarak aynı olmasa da Bulgaristan'da (Martenitsa) ve benzerleri Arnavutluk'da, Yunanistan'da ve İtalya'da kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Yılbaşı arifesi</span> yılın son günü

Yılbaşı arifesi veya Yılbaşı gecesi, Miladi takvimin son günü olan 31 Aralık tarihinde kutlanan bir gündür. Birçok ülkede dans edilerek, yenilerek, içilerek ve havai fişeklerin izlenmesi veya yakılmasıyla kutlanır. Bazı Hıristiyanlar ise bir gece ayinine katılırlar. Kutlamalar genellikle gece yarısından sonra Yılbaşı olarak bilinen 1 Ocak tarihine kadar devam eder.

<i>Daruma</i>

Daruma, Budizm'in Zen mezhebinin kurucusu Bodhidharma'yı tasvir eden sakallı bir adam şeklindeki geleneksel Japon oyuncak bebeğidir. İçi boş, yuvarlak bir bebektir. Kolsuz-bacaksızdır. Hacıyatmaz formundadır. Genellikle kağıt hamurundan yapılır. Rengi genelde kırmızıdır. Boyutları, yumurta büyüklüğünden bir insan boyutuna kadar değişebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ruşnik</span>

Ruşnik, yüzyıllardan beri geleneksel olarak kullanılan işlemeli geleneksel bir tür kumaş. Bu kumaş türüne Doğu Slavları tarafından kutsallık atfedilmiştir. Dini ritüeller, düğünler ve cenazeler gibi törensel etkinliklerde sıkça kullanılmaktadır. Her bölgenin, nesilden nesile aktarılan ve etnograflar tarafından inceleme konusuna sahip çeşitli şifreli anlamlar içeren kendi tasarımları ve desenleri vardır.