İçeriğe atla

Marta Rojas

Marta Rojas
Doğum17 Mayıs 1928(1928-05-17)
Santiago de Cuba, Küba
Ölüm03 Ekim 2021 (93 yaşında)
Havana, Küba
MilliyetKübalı
EğitimHavana Üniversitesi
MeslekGazeteci
Tarihçi
Yazar
Etkin yıllar1953–2021
Tanınma nedeniRevista Bohemya

Marta Rojas (d. 17 Mayıs 1928) – (ö. 3 Ekim 2021), Kübalı gazeteci, tarihçi, yazar ve devrimci.[1] 26 Temmuz 1953 tarihinde Moncada Kışlası'na düzenlenen saldırının tanığı olarak Revista Bohemya dergisinde sansür olduğunu birdirdi.

Yaşamı

Marta Rojas, 17 Mayıs 1928'de (bazı kaynaklarda: 1931) terzi ailesinin kızı olarak Santiago de Cuba, Küba'da doğdu.[2] Havana Üniversitesi'nde gazetecilik öğrenimi gördü.[3][4]

Devrimci zaferin ardından Verde Olivo ve Trabajo dergilerine katıldı. Kurulduğu tarihten itibaren Granma gazetesinde yazdı. Küba lideri Fidel Castro'nun sayısız yurtdışı gezisi dahil ulusal ve uluslararası birçok olayı haberleştirdi. Vietnam Savaşı'nda bölgedeki ilk Kübalı savaş muhabiriydi.[4] Aralarında; Moncada, The Centennial Generation, The Moncada Trial, Tania la Guerrillera (ortak yazar), The One Who Must Live (Abel Santamaría hakkında tanıklıklar), Santa Lujuria, El haén de Oviedo, Inglesa por un Año olduğu birçok kitabı yayınlandı.[5][6] 1992'de Jean Stubbs ve Pedro Perez Sarduy tarafından Rojas'ın (o dönem yayınlanmamış olan) El columpio de Rey Spencer adlı romanından çevrilen alıntı, Margaret Busby'nin hazırladığı Daughters of Africa (Afrika'nın Kızları) antolojisine dahil edildi.[7]

Başarılı çalışmalarıyla; Rojas, casa de las Americas Ödülü (1978), José Martí Ulusal Gazetecilik Ödülü (1997) ve Küba Ulusal Gazetecilik Ödülü (2015) gibi çok sayıda ödül aldı.[2][3]

Ölümü

Marta Rojas, 3 Ekim 2021'de Havana, Küba'da 93 yaşında vefat etti.

Seçme eserleri

  • 1960, Moncada : un juicio insolito
  • 1964, La generación del centenario en el Moncada
  • 1971, Tania, the unforgettable guerrilla
  • 1978, El que debe vivir
  • 1996, El columpio de Rey Spencer

Kaynaklar

  1. ^ Haney 2005, s. 5.
  2. ^ a b Fister 1995, s. 264.
  3. ^ a b "Marta Rojas, Periodismo, Cuba" (İspanyolca). EnCaribe. 1 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
  4. ^ a b Noble 2016, s. 47.
  5. ^ "Journalist Marta Rojas an Unrecognized Witness to Cuban History". commondreams.org. 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
  6. ^ "Marta Rojas". granma.cu (İspanyolca). 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2016. 
  7. ^ "From Rey Spencer's Swing", in Margaret Busby (ed.), Daughters of Africa, London: Jonathan Cape, 1992, pp. 412–14.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Küba</span> Karayiplerde bir ada ülkesi

Küba, resmî olarak Küba Cumhuriyeti (

<span class="mw-page-title-main">Fidel Castro</span> 1959dan 2008e kadar Kübanın lideri

Fidel Alejandro Castro Ruz ( söylenişi), Kübalı Marksist-Leninist devrimci ve Küba Devrimi'nin önderi. Yaşamı boyunca ve ölümünden sonra çeşitli liderler ve muhalif kesimlerce diktatör olarak da nitelendirilmiştir. Devrim sonrasında, 1959-76 arasında Küba başbakanlığı, 1976-2008 arasında da Küba devlet başkanlığı yaptı. 1961 ile 2011 yılları arasında da Küba Komünist Partisi Birinci Sekreterliği görevini yürüttü. Uluslararası alanda ise 1979-1983 ve 2006-2008 yılları arasında Bağlantısızlar Hareketi'nin Genel Sekreterliğini yaptı. Lakabı İspanyolcada At anlamına gelen "El Caballo"dur.

<span class="mw-page-title-main">Küba Devrimi</span> Diktatör Fulgencio Batista rejiminin yıkılarak Fidel Castro liderliğinde bir Küba Hükümeti kurulmasıyla sonuçlanan devrim

Küba Devrimi, 1952 ile 1959 yılları arasında Küba devlet başkanı olarak hüküm süren Fulgencio Batista'nın diktatörlüğünü devirmeye yönelik askeri ve siyasi bir girişimdir. Eski devlet başkanı ve general Fulgencio Batista'nın yeni doğmakta olan Küba demokrasisini yıkıp iktidarı pekiştirdiği 1952 Küba darbesinin ardından başladı. Darbeye karşı çıkanlar arasında, o zamanlar acemi bir avukat olan ve Küba yargısı aracılığıyla darbeye itiraz etmeye çalışan Fidel Castro da vardı. Bu çabaların sonuçsuz kalması üzerine Fidel Castro ve kardeşi Raúl, 26 Temmuz 1953'te Küba ordusunun Moncada Kışlası'na silahlı bir saldırı düzenledi. Saldırının başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Fidel Castro ve suç ortakları tutuklandı ve gözaltındayken 26 Temmuz Hareketi'ni (M-26-7) kurdular. Duruşmasında Fidel Castro, Batista diktatörlüğüne karşı şikayetlerini ortaya koyarken kendisine ulusal ün kazandıran iki saatlik bir konuşma yaptı. Batista, halkın onayını kazanmak amacıyla Moncada Kışlası saldırganlarından hayatta kalanlara af çıkardı ve Castrolar sürgüne kaçtı. Castrolar sürgün sırasında Meksika'daki stratejilerini pekiştirdiler ve daha sonra 1956'da Meksika'da bulundukları sırada tanıştıkları Che Guevara eşliğinde Küba'ya yeniden girdiler.

<span class="mw-page-title-main">Küba Komünist Partisi</span>

Küba Komünist Partisi, Küba'da işçi sınıfının öncüsü Marksist-Leninist siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Che Guevara</span> Arjantinli Marksist devrimci (1928–1967)

Ernesto "Che" Guevara Arjantinli Marksist devrimci, doktor, yazar, gerilla lideri, diplomat ve askerî teorisyendir. Küba Devrimi'nin önemli bir figürü olarak kendisi, popüler kültürde her yerde bulunan bir karşı kültürel isyan simgesi ve küresel bir sembol hâline geldi.

Arnaldo T. Ochoa Sánchez, Kübalı general, 1989 yılında vatana ihanet suçundan suçlu bulunarak kurşuna dizilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Juan Almeida Bosque</span>

Juan Almeida Bosque Kübalı komünist siyasetçi ve bestecidir. Küba Devlet Konseyi'nin en kıdemli üçüncü üyesi ve Konsey Başkan Yardımcısıdır. Küba Devrimi'ni gerçekleştiren askeri komutanlardan bir tanesidir. Küba Cumhuriyeti Kahramanı ödülünü alan az sayıdaki kişilerden birisidir. Küba Devrimi Gazileri Derneğinin başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Arnaldo Tamayo Méndez</span> uzaya çıkan ilk siyahi kozmonot

Arnaldo Tamayo Méndez Kübalı kozmonot. ABD dışında Batı Yarımküreden uzaya çıkan ilk insandır. Ayrıca uzaya çıkan ilk Latin Amerikalı ve siyahi kişidir. Soyuz 38 programı kapsamında Sovyet kozmonot Yuri Romanenko ile birlikte uzaya çıktı.

Küba'daki Yahudilerin tarihi, Küba'da yaşayan Yahudi kökenli topluluk. Bazı Yahudi asıllı Kübalılar atalarını, İspanyol Engizisyonundan kaçan Marrano'lara kadar dayandırırlar. 20. yüzyılının başında Küba'ya önemli ölçüde bir Yahudi göçü gerçekleşti. Birçok Kübalı gibi ülkedeki Yahudilerin çoğu da Fidel Castro başa geçince Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçtı ve Güney Florida'da büyük bir cemaat oluşturdular. Modern Küba'da Yahudiler ve Lübnanlılar gibi Orta Doğu kökenli halklar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Domuzlar Körfezi Nişanı</span>

Domuzlar Körfezi Nişanı, Küba Cumhuriyeti tarafından verilen Jose Marti ve Carlos Manuel Cespedes madalyalarıyla beraber önde gelen üç nişandan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Afro-Kübalı</span>

Afro-Kübalı siyahi Küba vatandaşlarının politik olarak uygun görülen sınıflandırılma biçimidir. Benzeri sınıflandırma biçimi Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Afrika kökenli vatandaşlar için de Afro-Amerikan şeklinde kullanılır.Afro-Kübalılar'ın kökeni Nijerya'da, Igbo ırkı olarak bilinen etnik gruptur. Köle ticareti döneminde Igbo ırkı genel olarak Küba, Haiti, Jamaika, Barbados ve Belize gibi ülkelerde yoğunluk göstererek dağılmıştır.

<i>Che</i> (film, 2008)

Che, Steven Soderbergh'in yönettiği ve Benicio del Toro'nun başrolünde yer aldığı, Ernesto "Che" Guevara'yı konu alan 2008 yapımı biyografik sinema filmidir. Film, standart bir kronolojik sırayı izlemekten ziyade genel zaman çizelgesi boyunca serpiştirilmiş anları oblik seriler halinde sunuyor. Arjantinli adlı birinci bölümü Fidel Castro, Guevara ve diğer devrimcilerin Küba'ya ulaşmalarından iki yıl sonra Fulgencio Batista diktatörlüğünü başarıyla devirmelerine kadarki süreçte Küba Devrimi üzerine odaklanmaktadır. Gerilla adlı ikinci bölümde, Guevara'nın devrimi Bolivya'ya getirme girişimleri ve hazin sonu üzerinde duruluyor. Her iki bölüm cinéma vérité tarzında çekilse de çizgisel anlatım, kamera kullanımı ve görsel açıdan farklı yaklaşımlar barıdırıyor.

<i>Tarih beni beraat ettirecektir</i> Ünlü bir söz

Tarih beni beraat ettirecektir veya Tarih beni aklayacaktır, Kübalı devrimci lider Fidel Castro'nun 16 Ekim 1953 günü mahkemede yaptığı ünlü konuşmanın son cümlesi ve sonradan basılan konuşma metninin başlığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vilma Espín</span>

Vilma Lucila Espín Guillois Kübalı devrimci, feminist ve kimya mühendisi. Halihazırdaki Küba Devlet Başkanı Raul Castro'nun eşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Frank Pais</span>

Frank País García Fulgencio Batista rejiminin devrilmesi için mücadele eden Kübalı devrimci. Yoğunlukla Sierra Maestra'da faaliyet gösteren Fidel Castro'nun 26 Temmuz Hareketinin şehir örgütlenmesi sorumlusuydu. 30 Temmuz 1957 günü Santiago de Cuba sokaklarında tutuklandıktan sonra polis tarafından yargısız infaz edilerek öldürülmüştür. Anısı bugün Küba'da çok sayıda yerin isminde yaşatılmaktadır.

Carlos Franqui, Kübalı yazar, şair, gazeteci, devrimci ve siyasetçi. Küba Devrimi sırasında Fidel Castro önderliğindeki 26 Temmuz Hareketi üyesi olmuştur. Devrimden sonra Revolución gazetesinin yayın sorumlusu olmuştur. Rejimle ayrılığa düşüp ülkeden ayrılmış ve 1968 yılı itibarıyla Castro rejimine karşı aktif muhalefete katılmıştır.

Celia Sánchez Manduley, Kübalı devrimci ve komünist siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">José Martí Öncü Organizasyonu</span>

José Martí Öncü Organizasyonu 1961'de kurulan ve yasaklanmış Asociación de Scouts de Cuba'nın yerini alan bir Küba öncü hareketi ve gençlik örgütüdür. Örgüt adını Kübalı yazar ve ulusal kahraman José Martí'den alıyor. Küba Genç Komünist Ligi ile beraber ülkede en yaygın organizasyon idi. Ana organları Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu ve Küba Komünist Partisi idi.

<span class="mw-page-title-main">Mijaín López Núñez</span> Kübalı Grekoromen güreşçi

Mijaín López Núñez, Kübalı grekoromen güreşçidir. 2008, 2012, 2016, 2020 ve 2024 Yaz Olimpiyatları'nda altın madalya kazanmıştır. Ayrıca beş kez Dünya Güreş Şampiyonu olmuş, beş kez de Panamerikan Güreş Şampiyonu olmuştur. 2020 Yaz Olimpiyatlarına katılan Küba delegasyonunda Küba sancağını taşıma görevi kendisine Devlet Başkanı Miguel Díaz-Canel tarafından bizzat verilmiştir. Nuñez, 2024 Yaz Olimpiyatlarında kazandığı altın madalyayla, olimpiyat tarihinde üst üste 5 altın madalya kazanan ilk güreşçi olarak tarihe geçmiş ve aynı disiplinde arka arkaya dört olimpiyat madalyası kazanan 6 sporcuyu geride bırakmıştır.

Ciro Redondo Artemisa 1953 yılındaki Moncada Baskınına da katılmış olan 26 Temmuz Hareketi önderlerinden Kübalı devrimci.Hareketin önemli komutanlarındandı, Granma yatıyla adaya çıkan ve Alegría de Pío çatışmasından sağ kurtulanlar arasındaydı. Küba Devrimi'nin zaferinden önce 1957 yılında Fulgencio Batista rejimi tarafından 25 yaşında öldürülmüştür.