İçeriğe atla

Mart Sürgünü

Mart Sürgünü (Estonca: Märtsiküüditamine; Letonca: Marta deportācijas; Rusça: Мартовская депортация, romanize: Martovskaya deporatsiya) veya kod adı ile Priboy Harekâtı (Операция «Прибой»), Sovyetler Birliği tarafından 25-28 Mart 1949 tarihleri arasında Baltık ülkelerinden gerçekleştirilen toplu sürgünlerdi. Baltık tarihçileri tarafından. 90.000'den fazla Eston, Leton ve Litvan, "halk düşmanı" ilan edildi ve Sovyetler Birliği'nin elverişsiz bölgelerinde zorunlu yerleşimlere sürüldü. Sınır dışı edilenlerin %70'inden fazlası ya kadın ya da 16 yaşın altındaki çocuklardı.

Bir dekulakizasyon kampanyası olarak tasvir edilen operasyon, kollektivizasyonu kolaylaştırmayı ve Orman Kardeşleri'nin Sovyet işgaline karşı silahlı direnişinin destek üssünü ortadan kaldırmayı amaçlıyordu. Sürgün sonucunda 1949'un sonunda, Letonya ve Estonya'daki çiftliklerin %93'ü ve %80'i kolektifleştirildi. Litvanya'da ilerleme daha yavaştı ve Sovyetler 1951'in sonlarında Sonbahar Harekâtı olarak bilinen başka bir büyük sürgünü organize etti. Sürgünler geri dönüşü olmayan "sonsuzluk" içindi. Destalinizasyon ve Kruşçev çözülmesi sırasında, sürgüne gönderilenler yavaş yavaş serbest bırakıldı ve bazıları geri dönmeyi başardı,[1] ancak torunlarının çoğu günümüze kadar Sibirya'daki kasaba ve köylerde yaşamaya devam etmektedir.[2]

Sovyetler Birliği'ndeki genel durum savaşın sona ermesinden bu yana iyileştiğinden, bu toplu sürgün, %15'ten daha az bir ölüm oranıyla, önceki sürgünler kadar çok kayıpla sonuçlanmadı.[1] Sürgün edilenlerin Sibirya sürgünlerinin ilk birkaç yılında, Sovyet yetkililerinin varış yerlerinde ihmal veya kasıtlı olarak uygun yaşam koşulları sağlayamamasından kaynaklanan yüksek ölüm oranı nedeniyle, bazı kaynaklar bu sürgünleri bir soykırım eylemi olarak değerlendirilmektedir.[3] Martens Maddesi'ne[4] ve Nürnberg Sözleşmesi'nin ilkelerine dayanarak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Mart Sürgünü'nü insanlığa karşı suç teşkil ettiğine karar verdi.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b Mertelsmann, Olaf; Rahi-Tamm, Aigi (Haziran-Eylül 2009). "Soviet mass violence in Estonia revisited". Journal of Genocide Research. 11 (2–3). s. 316. doi:10.1080/14623520903119001. 12 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022. 
  2. ^ Korb, Anu (2014). "The origin, life, and culture of the villages". Songs of Siberian Estonians (2. bas.). Estonian Literary Museum. ISBN 978-9949-544-33-2. 
  3. ^ Rummel, Rudolph J. (1999). Lethal Politics: Soviet Genocide and Mass Murder Since 1917. Transaction Publishers. s. 193. ISBN 978-1-4128-2750-8. 14 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022. 
  4. ^ Arpo, Martin (31 Mart 2009). "Kommunismiaja kuritegude tee Euroopa Inimõiguste Kohtuni". Postimees (Estonca). 1 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Kolk and Kislyiy v. Estonia". Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. 17 Ocak 2006. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Estonya</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Estonya ya da resmî adıyla Estonya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da bulunan bir Baltık devletidir. Kuzeyinde Finlandiya Körfezi ve Finlandiya, güneyinde Letonya, batısında Baltık Denizi ve İsveç, doğusunda Peipus Gölü ve Rusya bulunmaktadır. Başkenti ve en büyük şehri Tallinn'dir. Estonya toprakları anakara ve Baltık Denizi'ndeki 2.222 adadan oluşur. Nemli karasal iklim görülür. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu bir Fin halkı olan Estonlar oluşturmaktadır. Ülkenin resmî dili, Finceden sonra dünyanın en çok konuşulan ikinci Baltık-Fin dili olan Estoncadır. Yapılan araştırmalara göre Estonya, Avrupa'nın; komşusu Finlandiya'dan sonra en temiz ikinci ülkesi, yaşam kalitesi en yüksek dokuzuncu ülkesi, en güvenli beşinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Josef Stalin</span> Sovyetler Birliği lideri (1924–1953)

Josef Stalin, Gürcü asıllı Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (1922-1953). Sovyetler Birliği'ni 1924'ten ölümüne kadar diktatörlük rejimi ile yönetti. Stalin; Sovyetler Birliği'ni endüstriyel ve askerî bir süper güce dönüştürdü, fakat bunu gerçekleştirirken totaliter politikalar uyguladı ve milyonlarca Sovyet vatandaşı diktatörlüğü sırasında hayatını kaybetti. Stalin döneminde; 3 ila 20 milyon arasında insan çalışma kampları, zorunlu kolektivizasyon, kıtlık ve yargısız infazlardan dolayı ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Holodomor</span> SBKP(b) önderliği ve SSCB hükümeti tarafından 1932-1933te Ukrayna halkının soykırımı, yapay kitlesel açlık örgütlenmesi

Holodomor ya da Ukrayna Kırımı, 1932-1933 arasında, o dönem Sovyetler Birliği'nde, şimdiki Ukrayna ve Rusya'nın Kuban bölgesinde suni olarak yaratılan kıtlık sebebiyle yaklaşık olarak 8 milyon insanın öldüğü olaylara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet savaş suçları</span> Sovyetler Birliğinin gerçekleştirdiği katliamlar

Sovyet savaş suçları, 1919 ve 1991 arasında Kızıl Ordu ve NKVD tarafından işlenen savaş suçlarını ifade eder. Bazı durumlarda, bu suçlar, Sovyet lideri Josef Stalin'in emriyle işlendi. Diğer durumlarda ise, savaş esirlerine ve sivillere karşı partizan savaşı veya diğer ülkelerin SSCB ile silahlı çatışmaları sırasında Sovyet birlikleri tarafından herhangi bir emir alınmadan işlendi.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatar Sürgünü</span> Kırım Tatar soykırımı

Kırım Tatar Sürgünü veya Kırım Tatar Soykırımı, Sovyet hükûmeti tarafından yürütülen ve Josef Stalin adına hareket eden NKVD Başkanı Lavrenti Beriya tarafından organize edilen 18-20 Mayıs 1944'te en az 191.044 Kırım Tatarının etnik temizliği ve kültürel soykırımıdır. NKVD üç gün içinde çoğunlukla kadınları, çocukları, yaşlıları, hatta komünistleri ve Kızıl Ordu üyelerini, bin kilometre uzaklıktaki Özbek SSC'ye sınır dışı etmek için sığır trenlerini kullandı. Kırım Tatarları, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki nüfus transferi politikası tarafından kapsanan birkaç etnik gruptan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Tatjana Mihhailova</span>

Tatjana Mihhailova-Saar, bilinen adıyla Tanja, Rus-Eston Pop şarkıcısı ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Baltık Yolu</span>

Baltık Yolu veya Baltık Zinciri, Özgürlük Zinciri olarak da bilinen ve 23 Ağustos 1989'da düzenlenen barışçıl bir siyasi gösteri. Yaklaşık iki milyon gösterici, Sovyetler Birliği'nin üç Baltık cumhuriyeti olan Estonya SSC, Letonya SSC ve Litvanya SSC'de el ele tutuşarak toplamda 675,5 kilometre uzunluğunda bir insan zinciri oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet askerî işgalleri</span>

1939 yılında gizlice imzalanan Molotov–Ribbentrop Paktı uyarınca, Sovyetler Birliği II. Dünya Savaşı sırasında, Nazi Almanyası tarafından kendisine terk edilen kimi ülke ve bölgeleri ilhak ve işgal etti. İşgal edilen bölgeler arasında; Doğu Polonya, Letonya, Estonya, Litvanya, Doğu Finlandiya'nın bir parçası ve Doğu Romanya bulunmaktaydı. Bunların yanı sıra, Karpat Rutenyası Çekoslovakya'dan ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası haline getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Cengel Operasyonu</span>

Cengel Operasyonu, istihbarat ve direniş ajanlarının Polonya'ya ve Baltık ülkelerine gizlice sokulması için Soğuk Savaş'ın (1948-1955) başında İngiliz Gizli İstihbarat Servisi'nin (MI6) yürüttüğü gizli programın adı. Ajanların çoğu, İngiltere ve İsveç'te özel olarak eğitilen; Polonyalı, Estonyalı, Leton ve Litvanyalı sürgünlerden oluşuyordu. Bu ajanlar sızdıkları ülkelerde, Lanetli askerler ya da Orman Kardeşleri gibi Sovyet karşıtı gruplarla bağlantı kuruyorlardı. Operasyonun deniz ayağı Royal Navy ve Alman Mayın Tarama Yönetimi'ne bağlı askerlerdi. Amerikan destekli Gehlen Organizasyonu da Doğu Avrupa'dan ajan teminine dahil oldu. KGB bu casusluk ağına sızdı; ajanların çoğunu yakalayarak veya taraf değiştirmelerini sağlayarak, operasyonu çökertti.

Sovyetler Birliği'ndeki diller birçok farklı dil gruplarından yüzlerce farklı dil ve lehçedir.

<span class="mw-page-title-main">Çeçen-İnguş Sürgünü</span>

Çeçen-İnguş Sürgünü, 1940-1944 Çeçenistan Ayaklanmasının ardından Josef Stalin'in emriyle alınan Sovyet hükûmeti kararıyla 23 Şubat 1944 tarihinde başlayarak Çeçen ve İnguş nüfusun Orta Asya'ya ve Sibirya'ya sürgün edilmesidir. Sürgünde insanların 1/4'ü ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Açlık Planı</span> Nazi Almanyasının gıda talebini güvence altına almayı hedeflemiş plan

Açlık Planı, ana hatları Herbert Backe tarafından belirlenen, bununla birlikte Heinrich Himmler gibi üst düzey Nazi yöneticilerinin de katkı sunduğu, Nazi Almanyası'nın gıda talebini güvence altına almayı hedeflemiş plan.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin Baltık devletlerini işgali</span>

Sovyetler Birliği'nin Baltık devletlerini işgali, Sovyetler Birliği'nin Molotov-Ribbentrop Paktı'na göre Estonya, Letonya ve Litvanya olmak üzere üç Baltık devletini Haziran 1940'ta askeri işgalidir. İşgalden sonra Ağustos 1940'ta kurucu cumhuriyetler olarak Sovyetler Birliği'ne ilhak edildiler. Bu ilhak, Batılı ülkeler ve çoğu kuruluşlar tarafından asla tanınmadı. 22 Haziran 1941'de Nazi Almanyası Sovyetler Birliği'ne saldırdı ve birkaç hafta içinde Baltık topraklarını işgal etti. Temmuz 1941'de Nazi Almanyası, Baltık bölgesini Reichskommissariat Ostland'a dahil etti. Kızıl Ordu'nun 1944'teki Baltık Taarruzu'nın bir sonucu olarak Sovyetler Birliği, Baltık devletlerinin çoğunu yeniden ele geçirdi ve 1945'te resmi olarak teslim olana kadar geri kalan Alman kuvvetlerini Kurlandiya Kuşatması'nda tuttu. Sovyetler Birliği'nin Baltık ülkelerini "ilhak işgali" veya sui generis işgali Ağustos 1991'de bağımsızlıklarını yeniden kazanmasına kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Ahıska Türkleri Sürgünü</span>

Ahıska Türkleri sürgünü Sovyet hükûmetinin Ahıska Türklerine karşı gerçekleştirdiği zorunlu tehcir. 14 Kasım 1944 tarihinde gerçekleşen tehcirde 212 köyde yaşayan 92.307 ila 94.955 Ahıska Türkü zorla Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Mesheti bölgesinden Orta Asya'ya sürgün edilmiştir. Sığır vagonlarına doldurulan Ahıska Türklerinin çoğu Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne gönderilmiştir. Operasyon sırasında Kürtler, Hemşinliler ve Lazlar da dahil olmak üzere toplamda yaklaşık 115.000 kişi sürgün edilmiştir. Sürgün edilenler zorla çalıştırılmak üzere görevlendirildikleri özel birimlere yerleştirildiler. Sürgün ve sert koşullar, en az 12.589 ila 14.895 arasında insanın ölümüne sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde İslam</span>

Sovyetler Birliği'nde İslam, Sovyetler Birliği'nde İslam inanışına ait konuları betimler.

Haziran sürgünü, II. Dünya Savaşı'nın başlamasından kısa süre önce başlayan ve 1940-41 yılları arasında işgal edilen topraklardan on binlerce insanın Sovyetler Birliği tarafından kitlesel olarak sınır dışı edilmesi olaydır. Sürgünler Baltık devletleri, Polonya ve Moldavya'yı kapsadı.

<span class="mw-page-title-main">Estonya'daki Ruslar</span>

Estonya'daki Rus nüfusunun 320.000 olduğu tahmin ediliyor, bunların çoğu Harju ve Ida-Viru vilayetlerinin kentsel bölgelerinde yaşıyor. Estonya, Rus Eski İnananların Peipus Gölü boyunca 300 yıllık küçük ölçekli yerleşim geçmişine sahiptir. Estonya'daki mevcut Rus nüfusunun baskın çoğunluğu, Sovyet işgal dönemi göçten kaynaklanmaktadır.

Letonya'daki Yahudilerin tarihi, 1571'de Piltene'de kurulan ilk Yahudi kolonisine dayanıyor. Yahudiler, Letonya'nın nüfusunu azaltan Büyük Kuzey Savaşı'na (1700-1721) kadar Letonya'nın gelişimine katkıda bulundular. Yahudi cemaati, esas olarak Prusya'dan gelen bir akın yoluyla 18. yüzyılda yeniden oluştu ve Letonya'nın ekonomik yaşamında temel bir rol oynamaya başladılar.

<span class="mw-page-title-main">1940 Sovyetler Birliği'nin Letonya'yı işgali</span>

1940 Sovyetler Birliği'nin Letonya'yı işgali, Nazi Almanyası ile Ağustos 1939'da imzalanan Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı ve Gizli Ek Protokol hükümleri uyarınca Letonya Cumhuriyeti'nin Sovyetler Birliği tarafından askeri işgali anlamına gelir. İşgal, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Letonya Hükûmeti, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı ve Avrupa Birliği'ne göre gerçekleşti. 1989'da Sovyetler Birliği ayrıca Nazi Almanyası ile Letonya da dahil olmak üzere üç Baltık ülkesinin istila ve işgaline yol açan 1939 gizli protokolünü kınadı.

1937-1938'de NKVD'nin Polonya Operasyonu, Büyük Temizlik döneminde Sovyetler Birliği'nde Polonyalılara karşı yürütülen NKVD'nin Polonya karşıtı kitlesel etnik temizlik operasyonuydu. Operasyon sözde "Polonyalı casuslara" karşı Komünist Parti Politbürosu tarafından emredildi ancak NKVD yetkilileri tarafından "tüm Polonyalılara" karşı uygulandı. Sovyetler Birliği'nde veya yakınında yaşayan 139.835 kişinin cezalandırılması ve 111.091 Polonyalının yargısız infazıyla sonuçlandı. Operasyon, Nikolay Yejov tarafından imzalanan NKVD Emri No. 00485'e göre uygulandı. Ateş edilen kurbanların çoğunluğu etnik olarak Polonyalıydı, ama hepsi değil, bazıları Kresy makro bölgesinden çeşitli azınlık gruplarına, örneğin Rutenlerdi; Sovyet dünya görüşüne göre bu gruplar, Polonya kültürünün veya mirasının bazı özelliklerine sahipti ve bu nedenle aynı zamanda "Polonyalı" olarak kabul ediliyorlardı. Geri kalanların, daha fazla araştırma yapılmadan Polonyalı olduklarından 'şüphelenildi' veya muhtemelen Polonya yanlısı sempatiye sahip olarak sınıflandırıldı. Süreci hızlandırmak için, NKVD personeli yerel telefon rehberlerini gözden geçirdi ve isimleri Lehçe gibi görünen kişileri tutukladı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.