İçeriğe atla

Martı Jonathan Livingston

Martı Jonathan Livingston
Jonathan Livingston Seagull
YazarRichard Bach
ÇevirmenKader Ay Demireğen
İllüstratörRussel Munson
Dilİngilizce
KonuMartı Jonathan Livingston' nın sabır ve azim dolu yaşamı
TürRoman (çeviri)
Yayım1970 (özgün)
1994 (Türkçe)
YayımcıEpsilon yayınevi
Sayfa147 sayfa (genişletilmiş yeni baskı)
ISBN0-380-01286-3 (özgün)
975-331-008-0 (Türkçe)

Martı, ABD'li yazar Richard Bach'ın yazdığı, ilk kez 1970'te yayınlanan uzun öykü ya da roman. Fabl türündedir. Eserde bir martının uçmayı, özgürlüğü ve kendini gerçekleştirmeyi öğrenmesi anlatılır.

1970'te reklamı çok az yapılarak ve çok düşük satış beklentileriyle basılmasına rağmen 1972'ye gelindiğinde bir milyondan fazla satışı olmuş, ünü ağızdan ağıza yayılarak döneminin en çok satılanları arasına girmiş ve 13 Kasım 1972 tarihli Time dergisine kapak olmuştur.[1] 1973'te eser, gerçek martıların filme çekilip sonrasında stüdyoda diyaloglar eklenmesiyle sinema filmi haline getirilmiştir.

Üç bölümden oluşan kitaba, dördüncü bir bölüm eklenerek 2014 yılında dört bölümlü olarak yayınlanmıştır.

Eserde martıları çoğunlukla uçuş anlarında gösteren, Russel Munson'un eseri olan çok sayıda siyah-beyaz resim/fotoğraf bulunmaktadır.

Konusu

Eserin başkahramanı, Jonathan Livingston adında, belirsiz bir zamanda ve mekanda yaşayan sıradışı bir martıdır.[2] İlk bölümde, Martı Jonathan Livingston disiplinli bir çalışmayla, akrobatik uçuşu kendi kendine öğrenir. Ancak diğer martılar gibi yiyecek kapmak için teknelerin peşi sıra uçmaktansa bütün zamanını uçuş yetisini geliştirmeye harcaması martı konseyi tarafından hoş karşılanmaz. Jonathan Livingston kendi yolunda ilerlemekte ısrar edince sürüsünden dışlanır. Israrla uçuşunu geliştirmek için çalılmayı sürdürür. Başarısızlığa uğrayınca kusa bir süre için umutsuzluğa kapılıp sürüsüne dönmek ister, ancak varoluşunun amacının ne olduğu üzerine düşünerek bu kararından vazgeçer. Uçmayı öğrenerek özgürlük kazanma idealine yeniden sarılır ve zamanla yükseklerde uçma konusunda başarıyı yakalar.

İkinci bölümde, Martı Jonathan Livingston, kendini dünyanın dışında başka bir âlemde, başka bir düşünce sistemi içinde bulur, deneyimli öğretmen Chiang'la tanışır. Kendisine benzeyen, mükemmel uçuşu öğrenmek için çabalayan martıların olduğu bir yerde, kendini cennette kabul eder. Uçmanın sırlarını öğrenir, yanı sıra iyilik, mükemmelik ve sevgiyle ilgili çok şey öğrenir. Chiang, başka yerlerdeki başka martılara uçuş öğretmek için oradan ayrılınca Martı Jonathan Livigston da dünyaya dönüp kendi öğrendiklerini dünyadaki martlara öğretmek ister.

Üçüncü bölümde, Martı Jonathan ile zeki ve hızlı öğrencisi Martı Fletcher'le arasındaki olaylar konu edilir.[3] Jonathan, Fletcher'i yetiştirir ve o da bir uçuş öğretmeni olur. Zamanla Jonathan'ın, her biri sıradışılıkları yüzünden sürüsünden dışlanmış, uçma yetilerini geliştirmenin peşinde koşan, yeni fikirlere açık altı öğrencisi daha olur. Genç martılar arasındaki tanınırlığı ve saygınlığı artarken, kendisini sadece uçmayı çok seven bir martı olarak tanımlayan Jonathan, her şeyi bırakıp bilinmezliğe gider. Giderken Fletcher'den isteği, gidişinin ardından kendisi hakkında söylentiler çıkmasına ve insanların onu tanrılaştırmalarına izin vermemesidir.

Dördüncü ve son bölümde, martıların Jonathan'a Muhteşem Jonathan, Flercher'e Martıların Fletcher'i diye hitap ederek kutasallaştırmaları ve özgürlüğü öldüren rritüeler yaratmalaru anlatılır. Jonathan gittikten sonra onun öğretisi, öğrencileri tarafından anlatılmaya devam eder. Öğretiyi yayanların başında, Martı Fletcher gelmektedir. Ancak zamanla öğretisi çarpıtılır. Martı sürüleri uçmayı değil, Jonathan Levingston'ın en yakın dostu olan Fletcher'a dokunmayı bir amaç haline getirip bunun için yarışır hale gelirler çünkü Jonathan Levingston'ı kutsal kabul ederler ve Fletcher, bu kutsal kişinin dostudur.

Temalar ve metaforlar

Eserde ele alınan başlıca temalar; özgürlük ve esaret, bireycilik, sosyal etki, sosyal uyum, öğrenme ve kutsallaştırmadır.[4] Martı Jonathan Levingston, bireyleri tektipleşmeye yönlendiren toplum baskısına direnen; bireysel özgürlük, bireysel başarı ve mutluluk için mücadele eden, cesur, sabırlı, azimli bir karakterdir. Eserde, Martı Jonathan Levingston aslında Hz. İsayı temsil eden bir metafordur.[4] Martı Fletcher başta olmak üzere, Martı Jonathan Levingston'un dostları, Hz. İsa'nın havarilerini temsil etmektedir.[4]

Kaynakça

  1. ^ Sungur, Yasemin (12 Aralık 2010). "Martı Jonathan Livingston ile dostluğum ve MartiDergisi.com 8 yaşında". Martı Dergisi. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  2. ^ DEMİREL, Şener; KÖKÇÜ, Yelda (30 Ağustos 2019). "RICHARD BACH'IN MARTI ADLI ESERİNİN ÇOCUĞA GÖRELİK BAĞLAMINDA İNCELENMESİ". Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 29 (2). ISSN 1300-9702. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  3. ^ Kizilhan, Pınar (30 Haziran 2019). "Richard Bach'ın "Martı" Adlı Öyküsü Aracılığıyla Öğretmen Adaylarının Demokratik Birey Olma ve Öğretmenin Etik Tutumlarına İlişkin Görüşleri". İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 8 (2): 793-817. doi:10.15869/itobiad.515279. ISSN 2147-1185. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 
  4. ^ a b c Tokur, Behlül (15 Aralık 2019). "MARTI JONATHAN LİVİNGSTON". Journal of Analytic Divinity. 3 (2): 211-219. ISSN 2602-3792. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Zuhal Olcay, Türk oyuncu ve şarkıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kemalizm</span> Türkiye Cumhuriyetinin kurucu ideolojisi

Kemalizm, 1935'ten 1937'ye kadar Kamâlizm veya Atatürk'ün ölümü sonrası yaygınlaşan bir diğer adıyla Atatürkçülük; Türkiye Cumhuriyeti'nin, Atatürk İlkeleri'ni esas alan kurucu ideolojisidir. Kemalizm, Mustafa Kemal Atatürk tarafından uygulandığı şekliyle laikliğe ve Batı demokrasisine dayanan ulusal ve üniter bir cumhuriyet rejiminin kurulması, ekonomik kalkınma ve sanayileşme, yüksek öğrenime ve bilimsel faaliyetlere devlet desteği, spora ve sanata teşvik, ücretsiz ve zorunlu eğitim gibi kapsamlı siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve dinî reformları içermektedir. Reformların amacı Atatürk'ün ifadesiyle "muasır medeniyetler seviyesinin üstüne çıkmak", çağdaş bir hayat tarzını benimsemektir.

<span class="mw-page-title-main">Immanuel Kant</span> Alman filozof

Immanuel Kant, Prusya kökenli Alman filozof. Alman felsefesinin kurucu isimlerinden biri olmuş, Aydınlanma Çağı ve felsefe tarihinin kendisinden sonraki dönemini belirgin olarak etkilemiştir. Bugün Rusya topraklarında bulunan Königsberg'de doğan Kant'ın epistemoloji, metafizik, etik ve estetik alanlarındaki kapsamlı ve sistematik çalışmaları, onu modern Batı felsefesinin en etkili isimlerinden biri hâline getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hezârfen Ahmed Çelebi</span> 17. yüzyılda yaşadığı rivayet edilen Türk bilgini

Hezârfen Ahmed Çelebi veya Ahmed Çelebi, Evliyâ Çelebi'nin Seyahatnâme isimli ünlü eserinde yer alan, 17. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşamış olduğu rivayet edilen Müslüman Türk bilginidir.

<span class="mw-page-title-main">Fakir Baykurt</span> Toplumcu gerçekçi Türk yazar

Fakir Baykurt, Türk yazar ve sendikacı.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Üniversitesi</span> Ankarada kurulu devlet üniversitesi

Gazi Üniversitesi, Ankara'da bulunan köklü bir devlet üniversitesidir. 1926 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatı ile Ankara'da temelleri atılan Gazi Üniversitesi, cumhuriyetin ilk üniversitesi olma ünvanını da elinde bulundurur.

<i>Sinekli Bakkal</i> Halide Edib Adıvar tarafından yazılan roman

Sinekli Bakkal, Halide Edib Adıvar'ın Türkçede 1936'da kitap olarak yayımlanan romanı.

Kadının Adı Yok, Duygu Asena'nın yazdığı, 1987 yılında basılan kitap.

<span class="mw-page-title-main">I. Serhas</span> Ahameniş İmparatorluğunun beşinci kralı

I. Serhas veya Kserkses (خشايارشا)‎)(hükümdarlık: MÖ 486 – 465) Ahameniş İmparatorluğu'nun Pers kralıydı. Yunanca Eski Pers hükümdar adlarından Xšayāršā (Hşayarşa) sözcüğünden gelen Serhas, "kahramanlar kralı" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Öğretmen</span> başkalarının bilgi, yeterlilik veya değerler edinmesine yardım eden kişi

Öğretmen veya eğitmen, eğitim kurumlarında önceden belirlenmiş hedefler doğrultusunda öğretim etkinliklerini planlı ve programlı bir biçimde düzenleyerek yürüten uzman eğitmendir. Anaokulu, okul, üniversite, akademi ve başka yerlerde görev yapar. Öğrencilerin öğretim uygulaması yoluyla bilgi, yeterlilik veya erdem kazanmalarına yardımcı olur.

<span class="mw-page-title-main">Richard Bach</span> Amerikalı yazar

Richard Bach, Amerikalı yazardır. Türkiye'de özellikle Martı kitabıyla ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Feride Çiçekoğlu</span> Türk yazar, senarist ve mimar

Feride Çiçekoğlu Türk senarist, yazar, mimar, akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Füg</span> müzikte iki ya da daha fazla ses için bir kontrpuantal bir besteleme tekniği

Füg, müzikte iki ya da daha fazla ses için kontrpuantal bir besteleme tekniğidir. Başlangıçta sunulan bir konu farklı aralıklarda tekrarlanır ve bu durum eser boyunca sıklıkla devam eder.

<i>Avatar: Son Havabükücü</i> "Avatar Aang" ve arkadaşlarının dünyayı acımasız Ateş Kralından kurtarmak için çıktıkları macerayı anlatan Emmy Ödüllü çizgi dizi

Avatar: Son Havabükücü, ABD kaynaklı Emmy Ödüllü çizgi dizi. Asya etkileri taşıyan dövüş sanatları ve elementler etrafında dönen "Avatar Aang" ve arkadaşlarının dünyayı acımasız Ateş Kralı'ndan kurtarmak için çıktıkları macerayı anlatmaktadır. Dizinin senaryosu bir kitap serisi olarak yazılmıştır. Her sezon bir "kitap" ve her bölüm bir "bölüm" olarak tanımlanır. İlk olarak Kasım 2004'te yayınlanması planlanan dizi, ancak 21 Şubat 2005'te televizyonda gösterilmeye başlamıştır. Dizi ayrıca DVD olarak piyasaya çıkmıştır. Michael Dante DiMartino ve Bryan Konietzko yapımcı ekibin başındadır. Dizi, NickToons'da 6-11 yaş arası grubun dışında da çok yüksek reytinglere ulaşmıştır. Dizinin bu büyük başarısı üzerine 2. ve 3. sezonun siparişi verilmiştir. 3. sezon ABD'de başlamış ve 2008 yılında bitmiştir. Dizideki kahramanların oyuncak figürleri, bilgisayar oyunları, kart oyunları vb. satışa sunulmuştur.

<i>Nutuk</i> (Mustafa Kemal Atatürk) Mustafa Kemal Atatürkün CHP 2. Olağan Kurultayı sırasında 1919-1927 yılları arasında gerçekleşen olayları anlattığı konuşması

Nutuk, Mustafa Kemal Atatürk'ün 3 aylık bir süre içinde tamamladığı ve 15-20 Ekim 1927 tarihlerinde Cumhuriyet Halk Fırkası'nın İkinci Büyük Kurultayında kürsüden okuduğu eserdir. Eser, Türkiye tarihinin 1919-1927 yılları arasındaki 9 yıllık bir sürecinde, özellikle Millî Mücadele'de yaşanan olayları anlatan önemli tarihî bir kaynaktır ve Türkiye'nin bu dönemle ilgili en temel resmî tarih kaynağı olma niteliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Yıldırım (ressam)</span> Türk ressam

Hüseyin Yıldırım, Türk ressam ve sanat eğitimcisi.

<span class="mw-page-title-main">Emir Gamsızoğlu</span> Türk piyanist

Emir Refik Gamsızoğlu Türk piyanist, klasik müzik bestecisi ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Erhan</span> Türk şair ve öykü yazarı

Ahmet Erhan, Türk öğretmen, şair ve öykü yazarı.

Medeni Bilgiler, Vatandaş için Medeni Bilgiler veya Yurttaşlık Bilgileri, 1930 yılında Afet İnan'ın adıyla basılan, Mustafa Kemal Atatürk'ün yazımında bizzat yer aldığı iki ciltlik yurttaşlık bilgisi kitabı.

<span class="mw-page-title-main">Bahâ Tevfik</span> Osmanlı fikir adamı ve yazar

Bahâ Tevfik, Osmanlı fikir adamı, yazar ve bireyci anarşist.