İçeriğe atla

Marsha M. Linehan

Marsha Linehan
Mezun olduğu okul(lar)Loyola University Chicago
MeslekCreator of dialectical behavior therapy, psychologist, professor, author
Resmî siteMarsha Linehan

Marsha M. Linehan (5 Mayıs 1943 doğumlu) Amerikalı bir psikolog ve yazardır. Davranış bilimini kabul ve farkındalık gibi kavramlarla bağdaştıran bir tür psikoterapi olan diyalektik davranış terapisinin (DBT) yaratıcısı ve geliştiricisidir.

Linehan, Seattle'daki Washington Üniversitesi'nde Psikoloji Profesörü, Psikiyatri ve Davranış Bilimleri Yardımcı Profesörü ve Davranışsal Araştırma ve Terapi Klinikleri Direktörüdür.[1] Birincil araştırması borderline kişilik bozukluğu, davranışsal modellerin intihar davranışlarına uygulanması ve uyuşturucu kullanımı üzerinedir . Allen Frances, Linehan'ın Building a Life Worth Living kitabının önsözünde, Linehan'ın akıl sağlığında en etkili iki "klinik yenilikçiden" biri olduğunu, diğerinin ise Aaron Beck olduğunu söyledi .

Hayatın erken dönemi ve eğitim

Linehan, 5 Mayıs 1943'te Oklahoma, Tulsa'da altı çocuğun üçüncüsü olarak doğdu. Yatarak tedavi gördüğü Connecticut, Hartford'daki Yaşam Enstitüsü'nde şizofreni teşhisi kondu. Linehan, elektrokonvülsif terapiye, izolasyona ve tedavi olarak Thorazine ve Librium'a tabi tutuldu.[2] Bu süre zarfında intihar davranışı ile uğraştı ve teşhis edilmemiş olmasına rağmen, aslında borderline kişilik bozukluğuna sahip olduğunu hissettiğini söyledi.[2] O zaman yaşadığı semptomlar, günümüzün borderline kişilik bozukluğu tanı kriterlerine benziyor. The New York Times ile 2011 yılında yapılan bir röportajda Linehan, 18 yaşındayken Institute of Living'den ayrıldıktan sonra herhangi bir psikiyatrik ilaç aldığını "hatırlamadığını" söyledi.[2] :3

Linehan, 1968'de Chicago Loyola Üniversitesi'nden psikoloji alanında lisans derecesinde birincilikle mezun oldu. 1970 yılında yüksek lisans ve doktora derecesi aldı. 1971'de sosyal ve deneysel kişilik psikolojisinde.[2] Loyola Üniversitesi'nde kaldığı süre boyunca Linehan, psikoloji programında öğretim görevlisi olarak görev yaptı. Linehan, psikolojideki çalışmalarının yanı sıra Zen meditasyonu eğitimi aldı ve bir Zen öğretmeni oldu.[3]

Kariyer

Loyola Üniversitesi'nden ayrıldıktan sonra Linehan, 1971 ve 1972 yılları arasında Buffalo, New York'taki The Suicide Prevention and Crisis Service'de doktora sonrası staja başladı. Bu süre zarfında Linehan, University at Buffalo, The State University of New York'ta yardımcı doçent olarak görev yaptı. Linehan, Buffalo'dan Stony Brook Üniversitesi'nde Behavior Modification alanında Doktora Sonrası bursunu tamamladı. Linehan daha sonra 1973'te mezun olduğu Loyola Üniversitesi'ne döndü ve 1975'e kadar üniversitede yardımcı doçent olarak görev yaptı. Aynı zamanda Linehan, 1973'ten 1977'ye kadar Washington DC'deki Amerika Katolik Üniversitesi'nde Psikoloji alanında yardımcı doçent olarak görev yaptı.

1977'de Linehan , Washington Üniversitesi'nde Psikiyatri ve Davranış Bilimleri bölümünde yardımcı doçent olarak görev aldı. Linehan şu anda Washington Üniversitesi'nde Psikoloji Profesörü ve Psikiyatri ve Davranış Bilimleri Profesörü ve Davranışsal Araştırma ve Terapi Klinikleri Direktörüdür.[1]

Linehan, Association for the Advancement of Behavior Therapy ve Society of Clinical Psychology Division 12 American Psychological Association'ın eski başkanıdır, hem American Psychological Association hem de American Psychopathological Association üyesidir ve American Board diplomatıdır. Davranış Psikolojisi. Ayrıca Suicide Strategic Planning Group, DBT Strategic Planning Group, Behavioral Tech LLC ve Behavioral Tech Research Inc.'in de kurucusudur.[4]

Linehan, diyalektik davranış terapisini (DBT) geliştirdi - geleneksel bilişsel davranışçı terapinin (CBT) ilerlemesinde ve kendi akıl hastalığının bir sonucunu kabul ve farkındalık unsurlarıyla birleştirmede başarı elde etti.[5] 1967'de Chicago'daki küçük bir Katolik kilisesinde dua ederken. dedi ki:

Bir gece orada diz çöküp çarmıha baktım ve her yer altın oldu - ve birdenbire bir şeyin bana doğru yaklaştığını hissettim. . . Bu ışıldayan bir deneyimdi ve odama geri döndüm sonra 'Kendimi seviyorum' dedim. İlk defa kendimle birinci tekil şahıs gibi konuştuğumu hatırladım. Dönüştüğümü hissettim.[2]

Diyalektik davranış terapisi

Linehan, çalışmaları sayesinde ruh sağlığında iki kavramın ehemmiyetini anladı. Bunlardan biri, anlamlı, değerli ve mutlu yaşam kazanmak için insanların her şeyi olduğu gibi kabul etmeyi öğrenmesi gerektiğiydi. Diğeri, büyüme ve mutluluk için değişimin ve dönüşümün şart olduğuydu. Bu iki kavram onun terapisinin temelidir. DBT, intihar davranışı ile karakterize olan borderline kişilik bozukluğunun (BPD) tedavisinde kullanılır. BPD tedavisi ile birlikte, yeme ve madde kötüye kullanımı bozuklukları gibi diğer bozuklukları tedavi etmek için de kullanılmıştır. DBT, davranışsal terapi, başa çıkma ve duygu düzenlemeyi geliştiren stratejiler ve farkındalık becerileri gibi çok sayıda teknik kullanır. DBT'nin önemi, intihar davranışını azaltmada etkili olduğu gösterilen tek tedavi olduğu için açıktır.

Onurlar ve ödüller

Linehan, araştırma ve klinik çalışmaları için, 1999'da İntihar Alanında Yaşam Boyu Başarı için Louis İsrail Dublin ödülü, Amerikan İntiharı Önleme Vakfı'ndan İntiharda Seçkin Araştırma Ödülü, Marsha Linehan Ödülü'nün oluşturulması da dahil olmak üzere birçok ödül kazandı. Amerikan İntihar Davranışı Tedavisinde Üstün Araştırma, Amerikan İntihar Derneği tarafından sunulan, Klinik Psikoloji Bilimi Derneği'nden Seçkin Bilim Adamı Ödülü, Klinik Psikoloji Derneği tarafından Klinik psikolojiye Seçkin Bilimsel Katkılar ödülü, Topluma Seçkin Katkı Ödülleri Psikoloji Uygulaması ve Klinik faaliyetler için Seçkin Katkılar[3] ve ayrıca 2004'te New England Eğitim Enstitüsü'nden Akıl Sağlığı Eğitiminde Üstün Eğitimci Ödülü ve 2005'te Amerikan Psikoloji Derneği'nden Kariyer Başarı Ödülü.

Yayınlar

Linehan, iki tedavi kılavuzu da dahil olmak üzere birçok kitabın yazarlığını ve ortak yazarlığını yapmıştır: Borderline Kişilik Bozukluğu için Bilişsel-Davranışçı Tedavi ve Borderline Kişilik Bozukluğunun Tedavisi için Beceri Eğitimi Kılavuzu . Hayatı hakkında bir anı ve Hayat yaşamaya değer Bina diyalektik davranış terapisi oluşturulmasını yayınlanan: 2020 yılında Anılar[6] Ayrıca, bazıları "İntihar davranışı döngüsünü modelleme: Borderline kişilik bozukluğu ve intihar girişimi öyküsü olan bireyler arasında tekrarlanan intihar girişimlerini anlama" makalesi gibi intihar davranışı üzerine araştırmaları içeren bilimsel dergilerde kapsamlı bir şekilde yayınlanmıştır; diğerleri ise ona katkıda bulunmaktadır. DBT üzerinde çalışmak, "DBT'de davranışsal değerlendirme: Özel serinin yorumu" gibi.[7][8]

Kişisel hayat

Linehan evli değil ve yetişkin evlat edindiği Perulu kızı Geraldine "Geri" ve damadı Nate ile Seattle, Washington'da yaşıyor.[2] :3[9][10]

Linehan uzun süredir bir Roma Katoliğidir ve Zen öğretmeni Willigis Jäger de dahil olmak üzere Roma Katolik rahipleri tarafından öğretildiği meditasyon gibi uygulamalara dahil olduğunu bildirmektedir.[11] [12]

Ayrıca bakınız

Notlar

Kaynakça

  1. ^ a b "Marsha M. Linehan". faculty.washington.edu. University of Washington. 12 Ekim 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b c d e f "Expert on Mental Illness Reveals Her Own Fight". The New York Times. 23 Haziran 2011. 23 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b "Biography". University of Washington. 15 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021. 
  4. ^ "Biography". University of Washington. 15 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2021. 
  5. ^ "Marsha Linehan: What is Dialectical Behavioral Therapy (DBT)?". psychcentral.com (İngilizce). 28 Haziran 2011. 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2020. 
  6. ^ Building a Life Worth Living: A Memoir (İngilizce). Random House Publishing Group. 2020. ISBN 978-0-8129-9462-9. 11 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2022. 
  7. ^ Kuehn (2020). "Modeling the suicidal behavior cycle: Understanding repeated suicide attempts among individuals with borderline personality disorder and a history of attempting suicide". Journal of Consulting and Clinical Psychology. 88 (6): 570-581. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2022. 
  8. ^ Reynolds (2020). "Behavioral assessment in DBT: Commentary on the special series". Cognitive and Behavioral Practice. 27 (1): 50-54. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2022. 
  9. ^ "Someone You Should Know: Marsha Linehan, Ph.D. - ParentMap". parentmap.com. 7 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Marsha M Linehan". blockshopper.com. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ O'Donohue, William T., (Ed.) (2017). "Brief thoughts on Zen and behavior therapy". Handbook of Zen, Mindfulness, and Behavioral Health. New York: Springer Verlag. ss. 251-254. doi:10.1007/978-3-319-54595-0_19. ISBN 9783319545936. OCLC 992988863.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  12. ^ According to Kabat-Zinn (Coming to Our Senses, 2005, p. 431): "Marsha [Linehan] herself is a long-time practitioner of Zen, and DBT incorporates the spirit and principles of mindfulness and whatever degree of formal practice is possible."

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Psikoterapi, bireylerin duygusal ve davranışsal sorunlarının çözümünü, ruh sağlıklarının geliştirilmesi ve korunmasını amaçlayan tekniklerin genel adı. Psikoterapi her zaman sadece tek tek bireyleri konu almaz, zaman zaman incelenen tüm bir ailenin etkileşimsel meseleleri zaman zamansa incelenen bir çiftin birbiriyle olan ilişkisindeki bazı sorunların ruh sağlığı temelindeki kökleri olabilir. Ruh-zihin sağlığına dair sorunların psikolojik, sosyolojik veya somatik boyutları olabilir.

Engelleme terapisi ya da aversiyon terapisi; bir davranış terapisi türüdür ve istenmediği halde tekrarlı olarak yapılan bir davranış biçimini engellemeyi kapsar.

Film terapisi, sinema filmlerinin psikoz bozukluklar haricinde bazı psikolojik sorunların tedavisinde kullanılması yöntemi.

Şizoid kişilik bozukluğu, insan ilişkilerinde ilgi eksikliği, yalıtılmış bir yaşam tarzı, yalnız yapılan eylemler ve etkinlikleri tercih, içe dönüklük, duygusal soğukluk, davranış ile ilişkilerin mekanik ve tekdüze olması ile karakterize kişilik bozukluğudur. Şizoid kişilik bozukluğuna sahip bireyler, insanlarla yakın duygusal bağlar kurmadıkları gibi bilinç düzeyinde böyle bir bağ kurma ihtiyacı da hissetmezler. Bu sebeple utangaç insanlardan farklıdırlar. Başkalarının duygusal beklentilerine karşılık veremezler. Olumlu veya olumsuz eleştirilere genellikle tepkisiz kalırlar ve duygusal durumları genellikle değişmez. Çevrelerindeki insanlar tarafından soğuk olarak yorumlanmalarının nedenleri bunlardır. Tüm bu özellikler, kişilik yapılarının birer parçasını oluşturduğu için yaşamın sadece belli bir bölümünde değil, genelinde etkilidir.

Kendini yaralama, bir kişinin kendisini, intihar etme niyeti olmadan yaraladığı kendine zarar verme davranışıdır. Bu zarar vermelerin nedeni dayanılmaz duygulardan, gerçekdışılık hissinden ve hissizlikten kurtulma olabilir.

Kabul ve kararlılık terapisi veya KKT klinik davranış analizinin psikoterapide kullanılan bir şeklidir. Kararlılık, davranış değişim stratejileri ile psikolojik esneklik sağlamak için çeşitli şekillerde harmanlanmış kabul ve farkındalık stratrejilerini kullanan kanıta dayalı psikolojik müdahale yöntemleri bütünüdür. Hayes, Wilson ve Strosahl tarafından seksenlerin sonunda geliştirilen bu yaklaşım ilk olarak kapsayıcı uzak durma olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Borderline kişilik bozukluğu</span> Duygusal dengesizlik kişilik bozukluğu

Borderline kişilik bozukluğu (BPD) ya da duygusal dengesizlik kişilik bozukluğu (EUPD), uzun süreli dengesiz ikili ilişkiler, bozuk bir öz farkındalık ve şiddetli duygusal tepkiler tarafından karakterize olunan bir çeşit kişilik bozukluğudur. Bu hastalıktan etkilenen bireyler, duygusal durumlarını sağlıklı veya normal seviyede tutmakta zorlanmalarından ötürü genelde kendine zarar vermek gibi tehlikeli fiillerde bulunurlar. Aynı zamanda boşluk hissi, terk edilme korkusu ve derealizasyondan muzdarip olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Aaron T. Beck</span> Amerikalı ruh hekimi (1921 – 2021)

Aaron Temkin Beck, Amerikalı psikiyatr. Bilişsel davranışçı terapinin kurucusu olarak kabul edilmektedir. 1954 yılında geçtiği Pensilvanya Üniversitesi'nin psikiyatri bölümünde vefatına kadar emekli öğretim üyesi olarak çalışmalarına devam etmekteydi. Ayrıca Beck, dört çocuğundan birisi olan, Dr. Judith Beck tarafından yönetilen bir araştırma ve eğitim merkezi olan, Beck Enstitüsü'nün de kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">İntihar düşüncesi</span>

İntihar düşüncesi, intihar etmekle ilgili düşünme ya da kişinin intihar edeceğine karşı alışagelmedik bir kaygı duymasıdır. İntihar düşüncelerinin birçok türü olabilir: geçici düşünce, geniş planlama, detaylı planlama, rol yapma oyunu ve tamamlanmamış intihar denemeleri. Tamamlanmamış intihar denemeleri, kasıtlı olarak başarısız ya da eksik olacak şekilde tasarlanmış, intiharı keşfetme amacıyla yapılmış ya da tamamen ölümle sonuçlanması amaçlanmış denemeler olabilir. Son durumda, intiharı deneyen kişi başarısız olur.

<span class="mw-page-title-main">Diyalektik davranış terapisi</span>

Diyalektik davranış terapisi (DBT), borderline kişilik bozukluğundan (BPD) muzdarip insanlara yardım etmek için tasarlanmış kanıta dayalı psikoterapidir. Ayrıca, duygudurum bozukluklarının yanı sıra kendini yaralama, intihar düşüncesi ve madde bağımlılığı gibi yardımcı olmayan davranış kalıplarını değiştirmesi gerekenleri tedavi etmek için de kullanılmıştır. Bu yaklaşım, insanların, reaktif durumlara yol açan tetikleyicileri öğrenerek ve istenmeyen reaksiyonlardan kaçınmaya yardımcı olmak için olayların, düşüncelerin, duyguların ve davranışların sırasındaki hangi başa çıkma becerilerinin uygulanacağının değerlendirilmesine yardımcı olarak duygusal ve bilişsel düzenlemelerini arttırmalarına yardımcı olmak için tasarlanmıştır.

Maruz bırakma terapisi, davranışçı terapide anksiyete bozukluklarını tedavi etmek için kullanılan bir tekniktir. Maruz bırakma terapisi, hedef hastayı herhangi bir tehlikeye neden olmaksızın kaygı kaynağına veya bağlamına maruz bırakmayı içerir. Bunu yapmanın, endişelerini veya sıkıntılarını aşmalarına yardımcı olduğu düşünülmektedir. Prosedürel olarak, laboratuvar kemirgenleri üzerinde geliştirilen korku yok olma paradigmasına benzer. Çok sayıda çalışma, genel anksiyete bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk, TSSB ve spesifik fobiler gibi bozuklukların tedavisinde etkinliğini göstermiştir.

Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ruh sağlığını geliştirmek amacıyla yapılan bir psikososyal müdahaledir. BDT tipi terapide, bireye fayda sağlamayan bilişsel bozulmalara odaklanır ve bu bilişsel bozulmalar değiştirilmeye çalışılır. Bireyin duygusal denge haline gelmesini ve kendi günlük yaşam problemlerini çözebilmesi için kişisel başa çıkma stratejileri geliştirmesini sağlamayı hedefler. Yöntem depresyon tedavisinde kullanılmak için tasarlanmış olsa da günümüzde anksiyete dahil birçok ruh sağlığı bozukluğunda kullanılmak üzere geliştirilmiştir. BDT bilişsel ve davranışçı psikoterapilerin kanıta dayalı teknik ve stratejilerini birlikte kullanarak psikopatolojileri tedavi etmektedir.

Kendine zarar verme, kişinin kendisine zarar verdiği veya potansiyel olarak verebileceği herhangi bir davranışın varlığıdır. Kendine zarar verici davranışlar yıllar boyunca birçok insan tarafından gösterilmiş bir davranış bozukluğudur. Bu davranış genellikle kasıtlı olabilir, dürtüden doğabilir veya bir alışkanlık olarak gerçekleştirilebilir. Bununla birlikte bu davranış, ölümcül olan, potansiyel olarak alışkanlık oluşturan veya bağımlılık yapan dolayısıyla kendini yok etmeye veya öldürmeye yönelik olma eğilimi olarak tanımlanmaktadır. Genellikle borderline kişilik bozukluğu veya şizofreni gibi akıl hastalıkları ile ilişkilendirilir.

Psikoloji, davranış ve zihinsel süreçlerin bilimidir. Öncelikli hedefi, hem genel prensipler oluşturarak hem de spesifik vakaları araştırarak bireyleri ve grupları anlamaktır.

Bu liste dikkate değer psikologları ve psikoloji alanında önemli katkıda bulunan insanları gösterir. Liste söz konusu olan kişilerin soyadlarının alfabetik sıralanması sonucu oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Davranışsal uyku tıbbı</span>

Davranışsal uyku tıbbı (BSM), uyku tıbbı içinde, uykuyu etkileyen psikolojik, fizyolojik, davranışsal, bilişsel, sosyal ve kültürel faktörlere odaklanan, uyku ile ilgili bozuklukların bilimsel araştırmasını ve klinik tedavisini kapsayan bir alandır. BSM'nin klinik uygulaması, öncelikle farmakolojik olmayan tedavileri kullanan kanıta dayalı bir davranışsal sağlık disiplinidir. BSM müdahalelerinde kullanılan birincil teknikler, uyku ile ilgili zorlukları başlatan ve sürdüren davranış, düşünce ve çevresel faktörlerde sistematik değişiklikleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Psikoterapinin tarihi</span>

Modern, bilimsel psikoloji genellikle 1879'da Wilhelm Wundt tarafından ilk psikolojik kliniğin açılışına dayansa da, zihinsel sıkıntıyı değerlendirmek ve tedavi etmek için yöntemler yaratma girişimleri çok daha önce vardı. Kaydedilen en eski yaklaşımlar, dini, büyüsel ve/veya tıbbi bakış açılarının bir kombinasyonuydu. Bu tür psikolojik düşünürlerin ilk örnekleri arasında Patanjali, Padmasambhava, Rhazes, Avicenna ve Rumi bulunmaktadır.

Cinsel terapi, cinsel işlevin geliştirilmesi ve cinsel işlev bozukluklarının tedavisi için kullanılan bir terapi stratejisidir. Bu, erken boşalma, geç boşalma, sertleşme bozukluğu, cinsel ilgi veya uyarı eksikliği, ağrılı cinsel ilişki gibi işlev bozukluklarını içerir. Ayrıca, cinsel ilgi alanlarına uymayan cinsel ilgi alanları (parafili), cinsel kimlik ve yönelim gibi konularda yaşadıkları sorunları ele alan, aşırı aktif libido veya hiperseksüalite, cinsel özgüven eksikliği ve cinsel istismarın üstesinden gelme ; yaşlanma, hastalık veya engellilikle ilişkili cinsel sorunları içerir.

Bu liste, farklı psikoterapi yöntemlerinin bir kısmıdır.

Bu liste, farklı bilişsel davranışçı terapi yöntemlerinin bir listesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.