İçeriğe atla

Marsala

Marsala
Komün
Comune di Marsala
Marsala merkezi meydanı
İtalya üzerinde Marsala
Marsala
Marsala
Ülkeİtalya İtalya
BölgeSicilya Özerk Bölgesi
İlTrapani ili (TP)
İdare
 • Belediye BaşkanıMassimo Grillo
Yüzölçümü
 • Toplam243,26 km²
Rakım3 m
Nüfus
 (30 Eylül 2021)[1]
 • Toplam80.158
 • Yoğunluk341/km²
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Posta kodu
91025
Alan kodu0923

Marsala (Yerel Sicilya lehçesi: Maissala), İtalya'da Akdeniz adası Sicilya Özerk Bölgesi'nin Trapani ilinde bir şehir ve yerel idare birimi olarak bir komündür.

Asıl Marsala şehrinin nüfusu yaklaşık 50.000 kişi olmakla beraber Marsala komünü içinde bulunan nispeten yüksek nüfuslu bağlı köyler dolayısıyla Marsala komünü nüfusu (28.2.2010 tahminiyle) 82.520 kişidir. Böylece nüfus itibarıyla Marsala Sicilya'da Trapani ili içinde birinci sırada komün ve Sicilya Özerk Bölgesi'nde ise (Palermo, Katanya, Messina ve Siraküza'dan sonra) beşinci büyük şehirdir.

Marsala şehri kendine özel olarak ürettiği ve birçok ülkeye sattığı "Marsala Şarabı" ile meşhurdur. Dış ülkelerde satılan Marsala şarapları yüzyıllarca uygulanan geleneklere göre saf alkol eklenerek "güçlendirilmişlerdir." 1987'den beri Marsala Città del Vino (Şarap Şehri) unvanını da taşımaktadır.

Tarihçe

Marsala antik Lilybaeum şehrinin mevkiindedir.

MÖ 397'de şimdiki Marsala'nın hemen güneydoğu açıklarında "San Panteleo adaları" adı verilen adalardan birinde bulunan ve daha önce yüzyıllara Kartacalılar üssü olarak kullanılmış olan "Mozia" kolonisi antik Siraküza Tiranı I. Dionysius tarafından ele geçirildi. Bunun üzerine M.S. 398'de Karatacalı "Hamilco" şimdi Marsala şehrinin bulunduğu mevkide Kartacalılar tarafından ana müstahkem mevki ve deniz üssü olarak kullanılmak üzere "Lilybaeum" şehrini kurdu.

Lilybaeum önce Makedonya Kralı Epiruslu Pirrhus tarafından ve sonra antik Romalılar tarafından birkaç defa kuşatma altına alınmaya karşı durmayı başardı.

Lilybaeum M.Ö. 241'de Birinci Pön Savaşı sonunda Kartacalılara ile Romalılar arasında yapılan antlaşma şartı olarak Marsala Romalılara terk edildi. Sonraki Roma-Kartaca savaşları sırasında Lilybaeum Romalılar tarafından ana üs olarak kullanıldı.

Uzun süren Romalı idaresi döneminde Lilybaeum gelişip zenginleşip Akdeniz'de önemli Romalı merkezi oldu. İlk Roma İmparatoru Augustus tarafından şehre belediye olma imtiyazları verildi. İmparatorluk Principatus dönemi ya Pertinaks ya da Septimius Severus imparatorluk döneminde "Roma kolonisi" imtiyazları verildi. Romalılar döneminde şehir ticaret ve deniz ulaşım merkezi oldu; şehirde "preator" ve "queastor" idarecileri bulundu; şehir zenginlerin villaları ve büyük kamu yapıları ile donatıldı. Şehirde MÖ 76-75de "questor" görevi yapan ünlü Marcus Tullius Cicero şehri "splendidissima urbs (muhteşem şehir)" olarak nitelendirdi.

MS 5. yüzyılın başlarında şehir Vandalların hücumuna uğrayıp talan edildi. MS 6. yüzyılda ise I. Justinianus'un İtalya'yı fethi sırasında ilk defa Bizans İmparatorluğu eline geçen şehirler arasına olmuştur. Bundan sonra "Lilybaeum" Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. Bu dönemde özellikle bu idarenin son yıllarında diğer Sicilya şehirleri gibi Bizanslıların ihmaline uğradı ve şehir birçok korsan hücumlarının hedefi oldu.

8. yüzyılda Lilybaeum şehri de bütün Sicilya ile birlikte Arapların eline geçti. Arap Sicilya Emirliği'nin bir parçası oldu. Araplar şehrin ismini "Marsala"'ya çevirdiler. Bu isimin asıl şehir limanın o günlerde çok büyük olmasına atfen "Marsa Âlî (Büyük Liman)" veya "Marsa Allah" olduğu iddia edilmektedir. Fakat bazıları bu ismin şehir yakınlarında büyük deniz tuzlaları bulunduğu için "Deniz Tuzu - Mar Sala" teriminden ortaya çıkarıldığını savunmaktadırlar. Arap idaresinde şehir ve limanı demografik ve iktisadi bakımdan gelişti ve şehri bir Mağribi Arap şehri görümünü aldı.

11. yüzyılların sonlarında Sicilya'nın Normanlar tarafından istilası ile şehir bir Hristiyan yerleşkesi şekline döndü. Bundan sonra Marsala, Normanlar, Swabia hanedanı, Angevin hanedanı ve Aragonlu hanedanı idaresi altında bulundu. İspanyol asıllı Aragonlular altında şehrini hinderlandında bulunan mümbit arazilerin tarıma açılması ve bunun da limana iş alanı sağlaması dolayısıyla çok refahlı bir dönem geçirdi. Fakat 1575'te V. Karl (Kutsal Roma İmparatoru) Osmanlı donanmasının ve Osmanlılara bağlı Mağripli korsanların Akdeniz'de en büyük limanlardan biri olan Marsala limanı ele geçirmesi tehdidi olduğu nedeni ile Marsala'nın büyük limanı yıktırdı. Bu nedenle iki yüzyıl Marsala şehri büyük bir kriz geçirip küçük bir sahil şehrine dönüştü.

Marsala'nın tekrar gelişmeye başlaması 18. yüzyılın sonlarında Marsala şarabının bir ihraç malı olması ile oldu. John Webster adlı bir İngiliz şehre gezmeye geldiği zaman şehir yerli bağcılarının üretiği şarabın doğal olarak devamlı yüksek alkollü, güzel içimli bir şarap olduğunu anladı. Fakat Marsala şarabi uzun deniz seyahatlarıne dayanamadığı için ihraç edilmekteydi. John Woodhouse deneyimler yaparak eğer bu yerel şaraba belirli oranda saf alkol katılırsa bu şarabın ihraç edilebileceğini ve o zaman çok revaçta ihraç şarapları olan Porto ve Madeira şarapları ile rekabet edeceğini buldu. John Woodhouse Marsala şaraplarını İngiliz donanması ve İngiltere'de büyük bir promosyonla satmaya başladı ve Marsala yeniden bir refah dönemine girdi. Woodhouse kendi fonlarını kullanarak Marsala'da bazı büyük imar yatırımları yaptı, Bunların başında Marsala da 1575'te yıkılmış olan eski büyük limanın güneydoğusunda yeni Margetilo Limanı kurulması gelmekteydi.

Marsal için 19. yüzyılda en önemli olay İtalya birliğini sağlamak için 11 Mayıs 1860'ta Giuseppe Garibaldi'nin kurduğu "Binler" ordusunun Sicilya'nın Burbon Hanedanı'nın idaresinden alınıp İtalya Krallığı'na bağlanmasını sağlamak için Marsala çıkması gelmektedir.

II. Dünya Savaşı'nda, 11 Mayıs 1943'te Marsala Büyük Britanya Hava Kuvvetleri tarafından çok büyük hava bombardımanı hücumuna uğradı. Şehrin limanı ve barok binalarla dolu olan tarihi merkezi çok büyük maddi hasara uğrayıp neredeyse yerle bir oldu. Bu hücum şehrin sivil halkı arasında da büyük sayıda ölümler olmasıyla sonuçlandı.

Coğrafi konum

Marsala komününün Trapani ili içinde konumu

Marsala şehri Sicilya adasının en batı noktası olan "Boeo Burunu" üzerinde; deniz sahilde bulunan ovalık bir arazide konumlanmıştır. Marsala şehri, Trapanı ile Mazara del Vallo şehirleri arasındaki yol üzerindedir. Marsala komünü, şehir karşısında bulunan Egadi adasını ve etrafındaki diğer birkaç diğer adayı da ihtiva eder.

Marsala şehrinin iklimi çok mutedil, hatta sıcaktır. Yazın Temmuz, Ağustos ve Eylül'de ortalama ısı 28 C ile 30,3 C arasındadır ve bazı günler ısı 40 Ci aşkındır. Yaz ile kış ısı ortalamaları arasındaki fark 5-10 C olur.

Demografi

Marsala şehrinin komün belediye sınırları içindeki nüfusu (28.2.2010 tahminlerine göre) 82.520 kişidir ve nüfus yoğunluğu 34 kişi/km² olur. Marsala komününün belediye sınırları içinde 19. ve 20. yüzyıllarda nüfusunun gelişmesi resmi nüfus sayımı sonuçlarına göre şu gösterimde özetlenmiştir:[2]

Kişi

Görülecek yerler


Komşu beldeler

Marsala komününün şu komünlerle ortak sınırları bulunmaktadır: Mazara del Vallo, Petrosino, Salemi, Trapani.


Fotoğraflar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Popolazione residente al 31 Marzo 2020 : Sicilia". I.Stat. 2020. 6 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2018. 
  2. ^ Kaynak: Fransızca ve İtalyanca Wikipedia

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Marsala ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sicilya</span> Akdenizde yer alan en büyük ada

Sicilya, Akdeniz'in en büyük adası ve İtalya'nın 20 bölgesinden birisidir. İtalya'nın beş özerk bölgesinden biri olan Sicilya'nın nüfusu yaklaşık 5 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Vibo Valentia</span> İtalyanın Calabria bölgesinde, Vibo Valentia iline bağlı ilçe (komün)

Vibo Valentia, güney İtalya'nın Calabria bölgesinin güneyinde aynı adı taşıyan Vibo Valentia ili merkezi; idari bakımdan bir komün ve bir şehirdir. Belediye sınırları içinde şehrin yüzölçümü 1,139 km²; nüfusu 33.858 kişidir ve nüfus yoğunluğu 730,64 kişi/km² olur. Ama etrafındaki şehirleşmiş varoşları ile şehirsel nüfusun 87.245 kişi olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Siraküza</span> İtalyanın Sicilya bölgesinde, Siracusa iline bağlı ilçe (komün)

Siraküza veya Sırakuza, İtalya'nın Sicilya Özerk Bölgesi'de Antik Yunan çağında bir koloni devlet olarak kurulmuş, günümüzde Siraküza ilinin merkezi olan kent.

<span class="mw-page-title-main">Katanya</span> Sicilya, İtalyada bir şehir

Katanya, İtalya'nın Sicilya Özerk Bölgesi'nde kendi adını taşıyan Katanya ili merkezidir. Hem yüzölçümü hem de nüfus bakımından Palermo'dan sonra Sicilya'nın en büyük ikinci belediyesidir. Adanın ikinci şehri olarak bilinmesine rağmen Katanya, Sicilya'nın en büyük şehir merkezidir ve önemli karayolu ve demiryolu ulaşım altyapılarının yanı sıra Sicilya'daki ana havalimanı, İtalya'nın en büyük havalimanlarındandır. Sicilya'nın doğu kıyısında, Etna Yanardağı'nın eteklerinde yer alır ve İyon Denizi'ne bakar. İtalya'nın yedinci en büyük metropol şehri olan Katanya, 58 belediyelik bölgenin başkentidir. Şehrin nüfusu 311.584, Katanya Metropoliten Şehri'nin nüfusu ise 1.107.702'dir.

<span class="mw-page-title-main">Caltanissetta</span> Caltanissetta iline bağlı komün (Sicilya, İtalya)

Caltanissetta, İtalya'nın Sicilya Özerk Bölgesi'nde aynı ismi taşıyan Caltanissetta ili merkezi olan bir komün ve şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Messana Muharebesi</span>

Messana Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasındaki ilk askeri muharebedir. Yüzyılı aşkın bir zaman sürecek olan Pön Savaşları'nın başlangıcıdır. Bu dönemde İtalya'nın güneyinde hakimiyetini kuran Roma, giderek Sicilya'da güç kazanmaya başlar. Ancak adada Roma yalnız değildir; batı sahillerinde Kartaca, güneydoğuda ise Siraküza kentinde II. Heiro egemendir. Ayrıca Siraküzalı Agatokles döneminde adaya getirilmiş olan paralı askerler olan Mamertinler de kuzeydoğudaki Messana kenti çevresinde hakimdirler. Agatokles'in ölümü üzerine şehirde denetimi ele geçirmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Trapani (il)</span> İtalyada bir il

Trapani ili, güney İtalya'da Sicilya bölgesinin ili olup merkezi olan Trapani şehridir. İlin alanı 2459,84 km² olup bu ile bağlı olan 24 komün bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Olbia</span> İtalyanın Sardinya bölgesinde, Sassari iline bağlı ilçe (komün)

Olbia, İtalya'da Sardinya Özerk Bölgesi'nin kuzeydoğusunda, 2005'ten itibaren Tempio Pausania kenti ile birlikte Olbia-Tempio ili'nin ortaklaşa merkezi olan bir kent ve bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Vittoria, İtalya</span> Ragusa iline bağlı komün (Sicilya, İtalya)

Vittoria, İtalya'da Sicilya Özerk Bölgesi'nin güneyinde, Ragusa ili'ne bağlı bir kent ve bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Sicilya Özerk Bölgesi</span> İtalyaya bağlı özerk bölge

Sicilya Özerk Bölgesi, İtalya Yarımadasının güneybatısında bulunan Sicilya adasının özel statülü yerel idaresidir. Başkenti Palermo'dur. Sicilya'nın özel statüsü 1948 "İtalyan Cumhuriyeti Anayasası"'nda bulunmaktadır. Bu anayasa Sicilya adasına geniş kültürel ve idare özerklik sağlayarak adanın ülkede eşi bulunmayan etnik ve dil özellikleri olan antik uygarlığını korumayı hedeflemektedir. Böylece Sicilya Özerk Bölgesi yerel idaresi İtalya'nın idari özerklik verilmiş diğer 20 bölgesinden daha değişiktir.

<span class="mw-page-title-main">Aversa</span> İtalyanın Campania bölgesinde, Caserta iline bağlı ilçe (komün)

Aversa, gūney İtalya'da Campania Bölgesi'nde, Caserta iline bağlı ve Napoli şehrinin merkezinin 15 km kuzeyinde bulunan bir kent ve bir komün. Şehir İtalya'daki önemli tarım ovalarının birinin (Terra Lavoro ortasında bulunur. Şehrin önemli tarım ürünleri "Aversa şarabı" olarak ismi korunmalı kaliteli şarap ve manda sütünden yapılmış "mozzarella" peyniridir. Aversa "Seconda üniversità değli studi di Napoli mimarı ve mühendislik fakültesi yerleşkelerinin bulunduğu bir kültür merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Agrigento</span> Agrigento iline bağlı komün (Sicilya, İtalya)

Agrigento, İtalya'nın güneybatısındaki Sicilya Özerk Bölgesi'nde, Agrigento iline bağlı ve Napoli şehrinin merkezinin 20 km kuzeybatısından bulunan bir kent ve bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Trapani</span> İtalyanın Sicilya bölgesinde, Trapani iline bağlı ilçe (komün)

Trapani, İtalya'da Sicilya Özerk Bölgesi'nde, kendi adini taşıyan Trapani ili merkezi ve Sicilya baskenti olan Palermo'dan kara yolu ile 97 km uzaklıkta olan bir kent ve bir komün. Trapani komonu belediye sınırları içinde nüfus 70.654 olmakla beraber şehrin varoşları uc diğer komunu de ihtiva edip metropoliten şehirsel nüfusun yaklaşık 100.000 kişiye vardıgı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Manfredonia</span> İtalyanın Apulia bölgesinde, Foggia iline bağlı ilçe (komün)

Manfredonia, güney İtalya'da Puglia Bölgesi'nde, Foggia iline bağlı ve Foggia şehrinin merkezinin 35 km kuzeydoğusunda bulunan bir komündür.

<span class="mw-page-title-main">Mazara del Vallo</span> İtalyanın Sicilya bölgesinde, Trapani iline bağlı ilçe (komün)

Mazara del Vallo İtalya'da Sicilya Özerk Bölgesi'nde, Trapani ili'ne bağlı ve Sicilya adasının güneybatısında bulunan bir kent ve bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Erice, İtalya</span> İtalyanın Sicilya bölgesinde, Trapani iline bağlı ilçe (komün)

Erice, İtalya'da yönetsel bakımdan Sicilya Özerk Bölgesi ve Trapani ili'ne bağlı tarihi bir kasaba ve bir komün. Erice 1934'a kadar Monte San Giuliano adını taşımaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Güney İtalya'da Müslümanların tarihi</span>

Güney İtalya'da Müslümanların tarihi, 7. yüzyılda Kuzey Afrika'da gelişmiş olan Arap-Berber asıllı Müslümanların İtalya'nın Akdeniz adaları ve İtalya yarımadasının özellikle güneyini ellerine geçirip buraların Müslümanlar tarafından idare edilmesi ve bu süreçte söz konusuydu. Güney İtalya'da Müslümanların tarihi, yerel halkın bir kısmının Müslüman olması sürecini de ele almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Kartaca</span> Fenikeli şehir devleti ve imparatorluğu

Kartaca İmparatorluğu veya daha bilinen şekilde Kartaca,, MÖ 814 yılında Tunus yarımadasında kurulmuş olan bir Fenike kolonisi ve şehir devletidir. Bu şehir devletinin siyasî etki alanı MÖ 7. yüzyıldan MÖ 3. yüzyıl kadarki dönemde Kuzey Afrika sahillerinin büyük bir kısmı ile İber yarımadasının sahillerinin büyük bir kısmını ve batı Akdeniz adalarını ihtiva etmekte idi.

<span class="mw-page-title-main">Sicilya Savaşları</span>

'Sicilya Savaşları veya Antik Yunan-Pön Savaşları, MÖ 600 – MÖ 265 gibi gayet uzun süren bir dönemde Sicilya adasının ve batı Akdeniz denizler üstü ticaretinin kontrolünü elde etmek amacıyla Fenikeliler kolonisi Kartacalılar ile antik Yunanlar Magna-Grekya'da Sicilya kolonisi olan Siraküza şehir-devleti başta olmak üzere Sicilya 'da bulunan antik Yunan koloni şehir-devletleri arasında yapılan bir seri çatışma ve savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Drepana Kuşatması</span> MÖ 249dan 241e kadar süren Birinci Pön Savaşı kuşatması

Drepana Kuşatması, Birinci Pön Savaşı sırasında MÖ 249'dan 241'e kadar sürmüştür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.