İçeriğe atla

Mars 2020

Mars 2020
Perseverance ve Ingenuity'nin (solda) selfie görüntüsü, Wright Kardeşler Arazisi, 2021
Görev türüMars'ın keşfi
Uygulayıcı
COSPAR kimliği2020-052A Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.45983
Görev süresi1 Mars yılı (668 Güneş, 687 Dünya günü) (planlanan)
Perseverance: 4 yıl, 2 ay ve 17 gün (inişten bu yana geçen)
Ingenuity: 2 yıl, 9 ay ve 22 gün (sonlanma)
Uzay aracı özellikleri
Uzay aracı
Fırlatma ağırlığı3.649 kilogram (8.045 lb)
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi30 Temmuz 2020, 11:50:00 (30 Temmuz 2020, 11:50:00) UTC
RoketAtlas V 541 (AV-088)
Fırlatma yeriCape Canaveral SLC-41
ÜstleniciUnited Launch Alliance
Mars keşif aracı
İniş tarihi18 Şubat 2021, 20:55 UTC[1]
MSD 52304 10:54 AMT
İniş yeriOctavia E. Butler iniş alanı, Jezero
18°26′41″N 77°27′03″E / 18.4447°K 77.4508°D / 18.4447; 77.4508
Sürüş mesafesi24,89 kilometre (15,47 mi) (24 Şubat 2024 (2024-02-24) itibarıyla) [2]
Mars hava aracı
İniş tarihi3 Nisan 2021 (Perseverance'den konuşlandırıldı)[3]
İniş yeriOctavia E. Butler iniş alanı, Jezero yakınlarında bulunan Wright Kardeşler Arazisi'ndeki helikopter pisti[4]
18°26′41″N 77°27′04″E / 18.44486°K 77.45102°D / 18.44486; 77.45102
Uçuş mesafesi72 uçuşta 17,242 kilometre (10,714 mi)[2]

NASA ve JPL amblemleri
 

Mars 2020, NASA Mars Keşif Programı'nın bir parçasını oluşturan ve keşif aracı Perseverance, küçük robotik müşterek eksenli helikopter Ingenuity ve ilgili teslimat araçlarını içeren bir Mars keşif aracı görevidir. 30 Temmuz 2020'de 11:50:01 UTC'de bir Atlas V fırlatma aracıyla Dünya'dan fırlatıldı[5] ve Mars krateri Jezero'ya iniş onayı 18 Şubat 2021'de saat 20:55 UTC'de alındı.[1] NASA 5 Mart 2021'de, keşif aracının iniş yerini Octavia E. Butler iniş alanı olarak adlandırdı.[6] Perseverance ve Ingenuity 17 Ekim 2024 itibarıyla, 1301 Mars güneş günü (toplam 1337 gün; 3 yıl, 242 gün) boyunca Mars'ta bulunuyor.

Mars 2020, 30 Temmuz 2020'de Florida'daki Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Üssü'nden fırlatılırken

Perseverance, Mars'ta astrobiyolojiyle ilgili olarak yaşlı bir çevrenin araştırılması, gezegensel yaşanabilirliğin mümkün olup olmadığı, Mars'taki geçmiş yaşam olasılığını ve erişilebilir jeolojik malzemelerdeki biyolojik işaretlerin korunması dâhil olmak üzere, yüzey jeolojik süreçleri ve tarihinin araştırılması görevini üstlenmektedir.[7][8] Ayrıca, depolanan jeolojik örneklerin doğru bir şekilde analiz edilebilmesi için gelecekteki Mars geri dönüş göreviyle Dünya'ya geri getirilmesi öngörülmektedir.[9][10] Mars 2020 görevi, NASA tarafından 4 Aralık 2012'de San Francisco'daki Amerikan Jeofizik Birliği'nin sonbahar toplantısında duyuruldu.[11] Perseverance'ın tasarımı,Curiosity'den esinlenilerek oluşturuldu. Daha önce imal edilmiş ve test aşamaları tamamlanmış pek çok bileşen bulunan araçta; karotlu sondaj,[12] 19 kamera ve iki mikrofon bulunmaktadır.[13] Böylece Mars çevresinin ses kaydı da yapılabilecektir. 30 Nisan 2021'de Perseverance, başka bir gezegende başka bir uzay aracını (Ingenuity helikopteri) duyan ve kaydeden ilk uzay aracı oldu.

Mars 2020'nin fırlatılması, Temmuz 2020 Mars fırlatma aralığında[a] Mars'a gönderilen üç uzay görevinden üçüncüsüdür ve ayrıca, Birleşik Arap Emirlikleri (19 Temmuz 2020'de yörünge aracı Hope ile Birleşik Arap Emirlikleri Mars Görevi) ve Çin (23 Temmuz 2020'de bir yörünge aracı, yerleştirilebilir ve uzaktan kontrol edilebilir kameralar, iniş aracı ve Zhurong keşif aracı ile Tianwen-1 görevi) ulusal uzay ajansları tarafından da başlatılan görevler vardı.

Notlar

  1. ^ Fırlatma aralığı (ing. Launch windows): Belirli bir görev için uzay mekiğinin fırlatılabileceği sınırlı zaman aralığı.

Kaynakça

  1. ^ a b "Touchdown! NASA's Mars Perseverance Rover Safely Lands on Red Planet". NASA's Mars Exploration Program. 18 Şubat 2021. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  2. ^ a b "Where is Perseverance?". Mars 2020 Mission Perseverance Rover. NASA. 12 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2024. 
  3. ^ "NASA's Mars Helicopter Survives First Cold Martian Night on Its Own". Nasa Mars Website. 5 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "NASA to Attempt First Controlled Flight on Mars As Soon As Monday". 17 Nisan 2021. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "NASA, ULA Launch Mars 2020 Perseverance Rover Mission to Red Planet". NASA. 30 Temmuz 2020. 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  6. ^ "Welcome to 'Octavia E. Butler Landing'". NASA. 5 Mart 2021. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  7. ^ Chang (9 Temmuz 2013). "Panel: Next Mars rover should gather rocks, soil". Associated Press. 4 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2013. 
  8. ^ "Call for Letters of Application for Membership on the Science Definition Team for the 2020 Mars Science Rover" (PDF). NASA. 20 Aralık 2012. NNH13ZDA003L. 17 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  9. ^ "Summary of the Final Report" (PDF). NASA / Mars Program Planning Group. 25 Eylül 2012. 10 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  10. ^ Moskowitz (5 Şubat 2013). "Scientists Offer Wary Support for NASA's New Mars Rover". Space.com. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2013. 
  11. ^ Harwood (4 Aralık 2012). "NASA announces plans for new US$1.5 billion Mars rover". CNET. 11 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2012. Using spare parts and mission plans developed for NASA's Curiosity Mars rover, Ronnie Pickering says it can launch the rover in 2020 and stay within current budget guidelines. 
  12. ^ Amos (4 Aralık 2012). "Nasa to send new rover to Mars in 2020". BBC News. 4 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2012. 
  13. ^ "The sounds of Mars: NASA's Perseverance rover will put ears on the Red Planet for the 1st time". Space.com (İngilizce). 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mars Exploration Rover</span>

Mars Exploration Rover (MER), NASA'nın Mars gezegenini inceleyen Mars keşif araçları, Spirit ve Opportunity'yi içeren robotik bir uzay göreviydi. 2003 yılında Mars yüzeyini ve jeolojisini araştırmak için iki keşif aracının fırlatılmasıyla başladı. Her iki araç da Ocak 2004'te farklı konumlarda Mars'a indi. Her ikisi de beklenen 90 sol'luk çalışma sürelerini çok aştı. MER-A Spirit 22 Mart 2010'a kadar faalken, MER-B Opportunity 10 Haziran 2018'e kadar faaliyetini sürdürebildi.

<span class="mw-page-title-main">Mars Bilim Laboratuvarı</span>

Mars Bilim Laboratuvarı, NASA'nın Curiosity isimli keşif robotunu Mars'a indirmek amacıyla fırlatılan robotik uzay sondası görevi. 26 Kasım 2011'de fırlatılan robot Mars'ta Sharp dağı yakınındaki Gale kraterine 6 Ağustos 2012 tarihinde iniş yapmıştır. Robot Mars'a daha önceki denemelerden farklı bir şekilde iniş yaptı ve Mars'ın yüzeyini incelemeye başladı.

<i>Curiosity</i> (keşif aracı) Marstaki Gale kraterinde keşifte bulunan NASA robot keşif aracı

Curiosity, NASA'nın Mars Bilim Laboratuvarı (MSL) görevinin bir parçası olarak Mars'taki Gale krateri ve Aeolis Mons'u araştıran otomobil büyüklüğündeki bir Mars keşif aracıdır. Curiosity kelimesi Türkçede "Merak" anlamına gelir. Curiosity, 26 Kasım 2011 15:02:00 UTC'de Cape Canaveral'dan (CCAFS) fırlatıldı ve 6 Ağustos 2012 05:17:57 UTC'de Mars'taki Gale kraterinin içindeki Aeolis Palus'a iniş yaptı. Bradbury iniş alanı, 560 milyon km (350 milyon mi) yolculuğun ardından aracın iniş hedefinin merkezine 2,4 km 'den (1,5 mi) daha yakındı.

<i>Mars Pathfinder</i>

Mars Pathfinder 1997 yılında Mars yüzeyine üzerinde bir ana istasyonu ve keşif robotunu başarıyla indirmiş bir Amerikan uzay aracıdır. İniş takımları ile birlikte Carl Sagan Hatıra İstasyonu olarak anılan tekerlekli ve hafif (10.6 kg/23 lb) keşif aracının adı ise Sojourner'dir.

<span class="mw-page-title-main">Mars keşif aracı</span>

Mars keşif aracı, Mars yüzeyinde seyahat etmek üzere tasarlanmış uzaktan kumandalı bir motorlu araçtır. Gezginlerin sabit iniş araçlarına göre çeşitli avantajları vardır: daha fazla alanı incelerler, ilginç özelliklere yönlendirilebilirler, kış aylarını atlatmak için kendilerini güneşli konumlara yerleştirebilirler ve çok uzaktan robotik araç kontrolünün nasıl gerçekleştirileceği bilgisini geliştirebilirler. Mars Reconnaissance Orbiter gibi yörüngesel uzay araçlarından farklı bir amaca hizmet ederler. Daha yeni bir gelişme ise Mars helikopteridir.

<span class="mw-page-title-main">Space Launch System</span>

Space Launch System (SLS), NASA tarafından geliştirilen tek kullanımlık aşırı ağır yük fırlatma aracıdır. SLS, 2022 itibarıyla operasyonel hizmetteki herhangi bir roketten daha fazla yük taşıma kapasitesine ve aynı zamanda daha fazla havalanma itiş gücüne sahiptir. Artemis aya iniş programının ana fırlatma aracı olan SLS, mürettebatlı Orion uzay aracını ay ötesi yörüngeye fırlatmak için tasarlanmıştır. İlk mürettebatsız görev olan Artemis 1, 16 Kasım 2022'de fırlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">InSight</span>

InSight, Mars gezegeninin derin iç kısımlarını incelemek için tasarlanmış robotik bir iniş aracıydı. Lockheed Martin Space tarafından üretildi, NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı (JPL) tarafından yönetildi ve bilimsel araçlarının çoğu Avrupa ajansları tarafından üretildi. Görev, 5 Mayıs 2018 tarihinde saat 11:05:01 UTC'de bir Atlas V-401 fırlatma aracıyla başlatıldı ve 26 Kasım 2018 tarihinde saat 19:52:59 UTC'de Mars'taki Elysium Planitia'ya başarıyla iniş gerçekleştirildi. InSight, Mars'ta 1440 sol boyunca faaliyetini sürdürdü.

<i>Perseverance</i> (keşif aracı) Keşif aracı

Perseverance, NASA'nın Mars 2020 görevinin bir parçası olarak Mars'taki Jezero kraterini keşfetmek amacıyla tasarlanmış bir Mars keşif aracıdır. Yaklaşık bir otomobil büyüklüğündedir. Jet İtki Laboratuvarı tarafından üretilmiştir ve 30 Temmuz 2020 11:50 UTC'de fırlatılmıştır. Keşif aracının Mars'a başarıyla indiğine dair onay 18 Şubat 2021 20:55 UTC'de alındı. Perseverance, 5 Ekim 2024 itibarıyla, inişinden bu yana 1290 sol boyunca Mars'ta aktif durumdadır. Keşif aracının varışının ardından NASA, iniş bölgesini Octavia E. Butler İniş Alanı olarak adlandırdı.

<span class="mw-page-title-main">Artemis Programı</span> Ay ve Marsta insan keşfine olanak sağlayacak üç aşamadan oluşan uzay programı

Artemis Programı ya da Artemis görevi, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) liderliğinde, Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ve Kanada Uzay Ajansı (CSA) gibi uluslararası ortaklar tarafından yönetilen bir robotik ve insanlı Ay keşif programıdır. Projenin amacı "ilk kadın ve sıradaki erkeği" Ay'ın güney kutbuna indirmek olarak ifade ediliyor. Projenin ismini aldığı Artemis, Yunan mitolojisinde tanrı Apollon'un ikiz kız kardeşi ve ay tanrıçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Crew Dragon Demo-2</span> NASA adına SpaceX tarafından işletilen mürettebat görevi

SpaceX Demo-2 Crew Dragon uzay aracının planlanan ilk mürettebatlı test uçuşudur. Dragon uzay aracı, 30 Mayıs 2020 günü Kennedy Uzay Merkezinden Falcon-9 roketi üzerinden fırlatılmıştır. 15 Ekim günü saat 18.03 (UTC) itibarıyla görev başlayalı 1598 gün, 22 saat ve 41 dakika geçmiştir. 27 Mayıs 2020 günü 20:33:33 UTC (16:33:33) EDT'de Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılacaktı ancak olumsuz hava koşulları nedeniyle 30 Mayıs 2020'ye ertelendi. Demo-2, 2011 yılında Douglas G. Hurley'in pilot olduğu son Uzay Mekiği misyonu STS-135'ten bu yana Amerika Birleşik Devletleri'nden başlatılan ilk mürettebat yörünge uzay uçuşu olacak. Hurley, Robert L. Behnken'in ortak operasyon komutanı olarak katıldığı Crew Dragon Demo-2'de uzay aracı komutanı olacak. Crew Dragon Demo-2, 1982'de STS-4'ten bu yana Amerika Birleşik Devletleri'nden başlatılan ilk iki kişilik yörünge uzay uçuşudur. Görevde kullanılan Falcon-9 roketi, ilk kez uzaya insan taşıyıp tekrar Dünya'ya iniş gerçekleştiren ilk Falcon-9 roketidir.

<span class="mw-page-title-main">OSIRIS-REx</span>

OSIRIS-REx, Dünya'ya yakın karbonlu bir asteroit olan 101955 Bennu'yu ziyaret eden ve ondan örnekler toplayan bir NASA asteroit çalışması ve örnek getirme göreviydi. Eylül 2023'te getirilen malzemenin, bilim adamlarının Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi, gezegen oluşumunun ilk aşamaları ve Dünya'da yaşamın oluşumuna neden olan organik bileşiklerin kaynağı hakkında daha fazla bilgi edinmelerini sağlaması bekleniyor. Ana görevin tamamlanmasının ardından uzay aracının OSIRIS-APEX adlandırmasıyla, asteroit 99942 Apophis'e yakın bir geçiş yapması planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ingenuity</span> Mars 2020 Görevindeki NASA Helikopteri

Ingenuity,, Mars 2020 görevinin bir parçası olarak 2021'den 2024'e kadar Mars'ta faaliyet göstermiş otonom bir NASA helikopteriydi. Helikopter, 18 Şubat 2021'de iniş yapan Perseverance keşif aracının alt kısmında gezegene ulaştı. Ingenuity ilk uçuşunu 19 Nisan 2021'de gerçekleştirdi ve bu, herhangi bir hava aracının ilk tahrik motorlu, kontrollü dünya dışı uçuşu oldu. Başlangıçta beş uçuş yapması planlanan rotorlu araç beklentileri büyük ölçüde aşarak, rotor hasarı nedeniyle 2024'ün Ocak ayında görevin sona ermesine kadar yaklaşık 3 yıllık bir süre içinde toplam 72 uçuş gerçekleştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Jezero (krater)</span> Marstaki bir krater

Jezero, Mars'ta bulunan ve çapı yaklaşık 49 kilometre boyutunda olan bir çarpma krateridir. Kraterde bulunan deltalardan dolayı bu kraterin bir zamanlar bir göl olduğu düşünülmektedir. 2007 yılında burada bir zamanlar göl olduğu keşfedildikten sonra bu kratere Boşnakça'da "göl" anlamında gelen "Jezero" ismi verildi. Kratere bağlı 2 adet kanal bulunmaktadır ve bu kanalların da bir zamanlar Jezero kraterindeki gölü beslediği düşünülmektedir.

<i>Dragonfly</i> (uzay aracı)

Dragonfly, 2027 yılında Dünya'dan fırlatılması planlanan uzay aracı ve uzay görevi. Bu araç yaklaşık 9 yıllık bir yolculuktan sonra Satürn'ün büyük uydularından birisi olan Titan'a iniş yapacak. Araç Titan'da defalarca uçarak bu uydu hakkında derinlemesine bilgiler edinecek. Ingenuity gibi bir helikopter şeklinde tasarlanmış bu uzay aracı Ingenuity'den farklı olarak bir rover içinde gelmeyecek. Direkt olarak helikopter şeklinde Titan'a iniş yapacak ve yüksek mobilitesi sayesinde Titan'da deney yapılması ve araştırılması gereken kraterleri bir roverdan daha hızlı bir şekilde araştıracak. Titan'da Güneş enerjisinin etkili bir şekilde kullanılamamasından dolayı aynı Curiosity uzay aracında olduğu gibi bir termoelektrik jeneratör kullanılacak.

<span class="mw-page-title-main">Artemis 1</span> Ay ve Marsta insan keşfine olanak sağlayacak bir dizi görevin ilk aşaması

Artemis I, Kasım 2022'de gerçekleştirilen fırlatmayla başlamış mürettebatsız bir Ay yörüngesi göreviydi. NASA'nın Artemis programının ilk büyük uzay uçuşu olan Artemis I, ajansın elli yıl önce sona eren Apollo programından sonra Ay'a dönüşünü simgeliyordu. Orion uzay aracı ve Space Launch System (SLS) roketinin ilk entegre uçuş testiydi ve ana amacı, sonraki Artemis görevlerine hazırlık olarak Orion uzay aracını ve özellikle de ısı kalkanını test etmekti. Bu görevler, Ay'da yeniden insan varlığı oluşturmayı ve Mars'ın araştırılması da dahil olmak üzere gelecekteki bilimsel çalışmalar için gereken teknolojileri ve ticari yaklaşımları göstermeyi amaçlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tianwen-1</span>

Tianwen-1, Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) tarafından Mars'a robotik bir uzay aracı göndermek için gezegenler arası bir görev olup, bir yörünge aracı, konuşlandırılabilir kamera, iniş aracı ve Zhurong keşif aracından oluşur. Toplam kütlesi yaklaşık beş ton olan uzay aracı, Mars'a fırlatılan en ağır sondalardan biridir ve 13 bilimsel alet, konuşlandırılabilir kamera, iniş aracı ve Zhurong keşif aracından oluşur.

<i>Opportunity</i> (keşif aracı) NASA Mars keşif aracı

Opportunity, 2004'ten 2018 yılına kadar Mars'ta faaliyet göstermiş olan robotik bir keşif aracıdır. Opportunity Mars'ta 5111 sol boyunca faaliyetini sürdürmüştü. NASA'nın Mars Exploration Rover programının bir parçası olarak 7 Temmuz 2003 tarihinde fırlatılan araç, ikizi Spirit'in (MER-A) gezegenin diğer tarafına inişinden üç hafta sonra 25 Ocak 2004'te, Meridiani Planum'a iniş yaptı. Spirit, planlanan 90 sol faaliyet süresiyle 2009 yılında mahsur kalana ve 2010'da iletişimini kesene kadar işlev görürken, Opportunity inişten sonra 5111 sol boyunca çalışır durumda kalabildi. Güneş enerjisi kullanarak pillerinin sürekli şarj edilmesiyle gücünü ve kilit sistemlerini korudu, güç tasarrufu için toz fırtınaları gibi olaylar sırasında kış uykusuna yattı. Bu dikkatli operasyon, ilk taslak planı 14 yıl, 47 gün aşarak, Opportunity için tasarlanan ömrün 57 katı boyunca çalışmasını sağladı. Keşif aracı, NASA ile en son temasa geçtiği 10 Haziran 2018 tarihine kadar 45,16 kilometre mesafe kat etmişti.

<i>Zhurong</i> (keşif aracı) Mars keşif aracı

Zhurong, Çin'in başka bir gezegene indirdiği ilk Mars keşif aracıdır. Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) tarafından yürütülen Tianwen-1 Mars görevinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lunar Flashlight</span>

Lunar Flashlight, gelecekte robotlar veya insanlar tarafından kullanılmak üzere Ay'daki su buzu çökellerini araştırmak, yerlerini saptamak, boyutunu ve bileşimini tahmin etmek için geliştirilen düşük maliyetli bir CubeSat Ay yörünge görevidir.

<i>Spirit</i> (keşif aracı) NASAnın eski Mars keşif aracı

Spirit,, 2004'ten 2010 yılına kadar Mars'ta faaliyet göstermiş olan robotik bir keşif aracıydı. Spirit, Mars'ta 2208 sol veya 3,3 Mars yılı boyunca faaliyetini sürdürdü. Jet İtki Laboratuvarı (JPL) tarafından yönetilen NASA'nın Mars Exploration Rover programının iki keşif aracından biriydi. Spirit, ikiz kardeşi Opportunity'nin (MER-B) gezegenin diğer tarafına inmesinden üç hafta önce, 4 Ocak 2004 saat 04:35'te (UTC) Mars'taki Gusev kraterine başarıyla indi. Adı, NASA sponsorluğunda düzenlenen bir öğrenci deneme yazısı yarışmasıyla seçildi. Keşif aracı, 2009 sonlarında pillerinin şarj olmasını engelleyecek bir açıyla bir "kum kapanına" sıkışıp kaldı. Dünya ile son iletişimi ise 22 Mart 2010 tarihinde gerçekleşti.