İçeriğe atla

Marmara Gölü

Marmara Gölü
Harita
Havza
Ülke(ler)Türkiye
Şehir(ler)Manisa
İlçe(ler)Gölmarmara, Salihli
Koordinatlar38°37′0″K 28°0′56″D / 38.61667°K 28.01556°D / 38.61667; 28.01556
Genel bilgiler
Akarsu (gelen)Gördes Çayı
Akarsu (giden)Sulama kanalı[1]
Göl türüAlüvyal set gölü
Yüzölçümü44,5 km2 (17,2 sq mi)
Ortalama derinlik2 m (6,6 ft)
En derin noktası7 m (23 ft)
Yüzey rakımı75 m (246 ft)
Wikimedia Commons
Türkiye üzerinde Marmara Gölü
Marmara Gölü
Marmara Gölü (Türkiye)

Marmara Gölü, Manisa'nın ilçesi Gölmarmara'nın güneyindeki bir alüvyal set gölüdür. Ege Bölgesi'nde yer alır. Gölün bulunduğu saha çukur olup batı ve kuzeyi tepelerle çevrilidir. Doğu kısmı Gediz Ovası'na, kuzeybatı kısmı Akhisar Ovası'na açık olup buralardan alüvyon setleriyle ayrılır. Bu durum, Marmara Gölü'ne set gölü karakterini verir. Gediz çöküntü havzası içinde bulunan gölün seviyesi, Gediz Ovası'nın seviyesinden daha alçaktır. Derinliği az olan gölün yüzölçümü 44,5 km²'dir. Gediz Nehri ile Demrek Deresi'nden ve kuzeydeki Kum Çayı'ndan göle kanallar açılmıştır. Bu kanallar bilhassa ilkbahar sonlarında kabarık olan akarsuların sularını göle taşırlar. Göl kapalı bir çukurda olup suları tuzludur.[2] 12 Haziran 2017'de "Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan" ilan edildi.[3]

Göl 1940'larda rezervuara dönüştürülmeden önce kapalı havza konumundaydı, dışa akışı yoktu. Çünkü göl alanı çevresinden, özellikle Gediz Nehri'nden daha alçaktadır. Göl, yağış suları, Akpınar kaynakları, Şeyh Abbas Deresi ile beslenmekteydi. Kasım 2022'de imzalanan protokol ile gölün üçte biri oranında küçültülmesi ve üçte ikilik alanın tarıma açılması kararlaştırıldı.[4]

Canlı türleri

Gölde Gediz ve Batı Anadolu'ya ait endemik türler; Capoeta bergamae, Chondrostoma holmwoodii, Cobitis fahirae, Knipowitschia mermere, göle ait endemik tür Ladigesocypris mermere yaşamaktadır. Göl 1992 yılında kuruyarak balık popülasyonunu kaybetmiştir.[2]

Göl barındırdığı 144 tür su kuşu ile uluslararası önemli su alanı listesinde yer alır. Küçük karabatak, tepeli pelikan, küçük balaban, angut, büyük akbalıkçıl, fiyu, pasbaş patka, elmabaş patka, bıyıklı sumru ve mahmuzlu kızkuşu alanda üreyen önemli türlerdir. Özellikle; kılıçgaga, dikkuyruk küçük karabatak, tepeli pelikan, angut, fiyu, büyük akbalıkçıl, pasbaş pakta, elmabaş pakta kış mevsimini gölde geçirir. Bahri, küçük ak balıkçıl, gri balıkçıl, kara boyunlu batağan, gece balıkçılı, kaşıkçı, erguvani balıkçıl, boz kaz, kuğu, yeşilbaş, boz ördek, elmabaş patka, çıkrıkçın, uzunbacak ve sakarmeke yörede üreyen diğer türlerdir.[5]

Ayrıca bakınız

  • Oluşumlarına göre Türkiye'nin gölleri listesi
  • Türkiye'deki göller

Kaynakça

  1. ^ Vardar, Serdar (2018). "Marmara Gölü'nün Paleocoğrafyası ve Tunç Çağı'ndan Günümüze Jeoarkeolojik Değerlendirmeler, Manisa" (PDF). Coğrafi Bilimler Dergisi. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Şubat 2019. 
  2. ^ a b İlhan, Ali; Sarı, Hasan M. "Marmara Gölü balık faunası ve balıkçılık faaliyetleri" (PDF). 12 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2015. 
  3. ^ "Sulak Alanlar" (PDF). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2022. 
  5. ^ "Marmara Gölü – MANİSA". turkiyesulakalanlari.com. 1 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gala Gölü</span> Edirnenin Enez ilçesinde bulunan bir göl

Gala Gölü, Meriç deltasında, Edirne'de, Enez ilçe merkezinin yaklaşık 7 km kuzeydoğusunda bulunan sığ göl.

<span class="mw-page-title-main">Karaçomak Barajı</span>

Karaçomak Barajı, Kastamonu'da, Karaçomak Deresi üzerinde, sulama, taşkın kontrolü, içme suyu temini amacı ile 1968 - 1973 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Manyas Kuşgölü</span> Türkiyede bir göl

Manyas Kuşgölü, tamamı idari olarak Balıkesir ilinin Bandırma ilçesi sınırlarında yer alan tektonik göl. Göl, Marmara Denizi'nin güneyinde, Uludağ ile Biga Yarımadası arasında uzanan bir çöküntü alanında yer almaktadır. Bu çöküntünün tabanını Kuş ve Uluabat (Apolyont) Gölleri ve bu göllerin çevresinde yer alan geniş ovalar, kenarlarını ise yüksek dağ ve yaylalar oluşturmaktadır. Doğu batı doğrultusunda uzanan gölün uzunluğu 20 km, genişliği ise 14 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Eğirdir Gölü</span> Türkiyede bir göl

Eğirdir Gölü, Isparta ili sınırlarında yer alan, tektonik ve karstik etkilerle oluşmuş, bir tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Prespa Gölü</span>

Prespa Gölü, Balkanlar'da, Kuzey Makedonya, Yunanistan ve Arnavutluk arasında bulunan bir tektonik tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Karataş Gölü</span>

Karataş Gölü Burdur, Tefenni ovasında yer alan küçük ve sığ bir tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Işıklı Gölü</span>

Işıklı Gölü ya da Çivril Gölü, Denizli ili Çivril Ovası üzerinde yer alan bir tatlı su gölüdür. Büyük Menderes ırmağı Işıklı Gölü'nden çıkar. Göl yazın karasal tarımda sulama amacıyla kullanılması nedeniyle derinliğinde 3 metreye varan yıllık varyasyon göstermektedir. Göl, aynı zamanda bir düzenleyici (regulateur)’dir. Işıklı gölünün geleğeni de gideğeni de vardır. Aslında doğal bir göl olmasına karşın su seviyesinin yükseldiği dönemlerde etrafında yer alan yerleşim yerlerinin ve tarım alanlarının su baskınlarından korunması için DSİ tarafından etrafına bent yapılması suretiyle bir baraj gölüne dönüşmüştür. Gölün güneybatısında yapılmış bir düzenekle, sular Büyük Menderes’e aktarılır ve ekeneklerin sulanmasında kullanılır. Son yıllarda makrofitlerin aşırı çoğalmasıyla bir otlanma problemi yaşanmaktadır. Günümüzde göl sulama, balıkçılık ve balık çiftlikleri amaçları ile değerlendirilmektedir. Göl, kerevit vebasının 1984 sonbaharında Türkiye'de görüldüğü ilk yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kuşcenneti Millî Parkı</span>

Kuşcenneti Millî Parkı; Marmara Bölgesi’nde, Balıkesir ili içerisindeki Manyas Kuşgölü’nün kuzeydoğusunda yer alır. Manyas, Gönen, Bandırma arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Gala Gölü Millî Parkı</span>

Gala Gölü Millî Parkı, Enez ve İpsala İlçeleri arasında bulunan Gala ve Pamuklu göllerini kapsayan alan 5 Mart 2005 tarihli Resmî Gazete'de yayınlanan 2005/8547 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla "Gala Gölü Millî Parkı" olarak belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sultansazlığı Millî Parkı</span> Türkiyede bir ulusal park

Sultan sazlığı, İç Anadolu Bölgesinde Kayseri il sınırları içerisinde Develi, Yahyalı ve Yeşilhisar ilçelerinin oluşturduğu üçgen içerisinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aktaş Gölü</span> Gürcistan ve Türkiye arasında bir göl

Aktaş Gölü, Ardahan iliyle Gürcistan sınırında bulunan tektonik oluşumlu bir göldür. Gölün kıyısında yer alan Kenarbel köyünün Gürcüce eski adından dolayı Kenarbel Gölü olarak da bilinir.

Kızılırmak Deltası, diğer adıyla Bafra Ovası, Kızılırmak'ın Karadeniz'e döküldüğü yerde, taşıdığı alüvyonlarla oluşturduğu, delta ovası ve sulak alanlar kompleksidir. Samsun ilinde Ondokuzmayıs, Bafra ve Alaçam ilçeleri sınırlarındadır. 56.000 hektarlık alanıyla Türkiye'nin en büyük deltalarındandır.

Yeşilırmak Deltası ya da Çarşamba Ovası, Samsun'da, Karadeniz'e dökülen Yeşilırmak'ın oluşturduğu delta. Çarşamba ve Terme ilçelerinin kurulu olduğu delta 90.000 km²'lik alanı ile Karadeniz'in en büyük deltasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Engil Çayı</span> Vanda akarsu

Engil (Dönemeç) Çayı, Van ili sınırlarından doğup, Van Gölü'ne GD yönünden dökülen akarsu. Başkale çevresinden İspiriz Dağları (3688 m) ve Norduz Yaylası'ndan kaynaklarını alır. Doğu-batı akışıyla Zernek Barajı'na dökülür, buradan çıktıktan sonra Havasor Ovası'na geçer, Gevaş ilçe merkezinin kuzeyinden Van Gölü'ne dökülür. Akarsuyun adı, Zernek Barajı'ndan önce Hoşap Çayı dır.

<span class="mw-page-title-main">Batmış Gölü</span> Bitlisin Adilcevaz ilçesinde bir göl

Batmış (Cil) Gölü, Van Gölü kuzeybatısında, Ziyaret ve Süphan Dağı arasındaki tatlı su gölü. Bitlis ili, Adilcevaz ilçesi sınırlarında, Sütey Yaylası'ndadır. Çevresinde Gölüstü, Çanakyayla ve Karakolköy köyleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Balta Mică a Brăilei Tabiat Parkı</span>

Balta Mică a Brăilei Tabiat Parkı, Romanya'da, Brăila ili'nde, Berteștii de Jos, Chiscani, Gropeni, Mărașu ve Stăncuța belediyelerinin idari bölgesinde yer alan, korunan bir alandır.

<span class="mw-page-title-main">Poda Koruma Alanı</span>

Poda Doğa Koruma Alanı, 1989 yılında Bulgaristan Su ve Çevre Bakanlığı tarafından ilan edilen bir doğa koruma alanıdır. Bulgaristan'da tamamen bir sivil toplum kuruluşu olan Bulgaristan Kuşları Koruma Derneği (BSPB) tarafından yönetilen ve sürdürülen ilk korunan alandır. BSPB, Bakanlar Kurulu Yönetim Planı tarafından kabul edilen faaliyetleri hazırlar ve uygular, ancak fonunu tamamen giriş ücretleri, satılan hediyelik eşyalar ve bağışlardan alır. Bu düzenleme ile doğanın korunması, çevre eğitimi ve eko-turizm için sürdürülebilir bir model olmayı hedeflemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Karacabey Longoz Ormanları</span> Bursada subasar ormanı

Karacabey Longoz Ormanı Bursa'nın Karacabey ilçesinde bulunan longoz ormanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mahmudçala Gölü</span>

Mahmudçala, Mugan ovasının güneydoğusundaki bataklık gölü. Mahmudçala Gölü Bilasuvar bölgesindeki en büyük su kütlesidir fakat Mahmudçala

<span class="mw-page-title-main">Ağçala gölü</span>

Ağçala Gölü - Hazar Denizi'nin batısındaki Mugan ovasının güneydoğusunda yer alan bataklık bir göl.