İçeriğe atla

Marlon Brando

Marlon Brando
1955'te Marlon Brando
DoğumMarlon Brando, Jr.
3 Nisan 1924
Omaha, Nebraska, ABD
Ölüm1 Temmuz 2004 (80 yaşında)
Los Angeles, Kaliforniya, ABD
Etkin yıllar1944–2004
Boy1,75 m (5 ft 9 in)
EvlilikAnna Kashfi (1957–1959)
Movita Castaneda (1960–1962)
Tarita Teriipaia (1962–1972)
Çocuk(lar)11
İmza
Brando'nun A Streetcar Named Desire filminin setinde Carl Van Vechten tarafından çekilmiş bir pozu (1948)

Marlon Brando (d. 3 Nisan 1924, Omaha, Nebraska – ö. 1 Temmuz 2004, Los Angeles, Kaliforniya), 20. yüzyılın en etkili aktörlerinden biri olarak kabul edilen,[1] altmış yıla yayılan kariyeri boyunca iki Akademi Ödülü, iki Altın Küre Ödülü, bir Cannes Film Festivali Ödülü ve üç İngiliz Akademisi Film Ödülü dahil olmak üzere sayısız ödül aldı.

Kariyeri

Küçük yaşta tiyatroya başlamış olan oyuncu, New York'ta Lee Strasberg, Elia Kazan, Stella Adler ve Emir Zahirovic'den senelerce oyunculuk dersi almıştır. Ancak kendi üzerinde en önemli etkiyi Stella Adler'in (dolaylı olarak ünlü Rus tiyatrocu Konstantin Stanislavski'nin) yaptığını ısrarla belirten Brando, Actors Studio'nun kurucularından olmasa da 1952'den itibaren stüdyonun dünya çapında ün kazanacağı dönemde başında bulanan Lee Strasberg'in kendini hocaların hocası gören kibirli tavrı karşısında hep muhalif olmuştur. Oyunculuk hayatı üzerinde, bir zamanlar Henry Fonda'yı sahnelere kazandıran tiyatrocu annesinin etkisi olduğunu da yadsımaz.

"Hâlâ Hollywood'da bulunmamın tek nedeni parayı reddedecek ahlaki cesaretimin olmayışıdır." diyecek kadar cesur, 1972'de Baba filmiyle aldığı Oscar ödülünü reddedecek kadar da asi biriydi. İkinci Oscarını kazandığında, Amerika'nın Kızılderililere karşı uyguladığı politikayı protesto etmek için ödülü almaya dahi gelmemiştir. On the Waterfront (Rıhtımlar Üzerinde) ile gösterdiği performansla tüm zamanların en iyi oyuncularından biri olduğunu kanıtladı; ama Brando'nun yakın dostu Elia Kazan'ın da bu başarıda rolü vardı. Elia Kazan film için başta Frank Sinatra ile anlaşmış olmasına rağmen, yapımcı Spiegel'in de etkisiyle Brando'yu başrole koymuştur. Kült filmler arasına giren bir diğer filmi olan "Last Tango in Paris" filminde Bernardo Bertolucci ile çalışmıştır. Filmlerinde kendine has bir tarzı vardı. Repliklerini ezberlemeyi reddederdi, küçük kâğıtlar kullanırdı. Bir filmde sesinin daha boğucu çıkması için yanaklarına pamuklar doldurdu. The Man (1950) filmindeki Ken Wilcheck rolü için haftalarca tekerlekli sandalyeli gazilerle birlikte olmuştu.

Brando ülkesinde Kızılderili ve siyahların hakları için aktif olarak çalışmıştı. Hollywood sinemasının Kızılderililere karşı tutumunu pek çok yollarla protesto etmiş, bu nedenle düşman edinmiştir. Oğlunun cinayet davasında mahkemede kendini 'ateist' olarak tanımlasa da, dini inancı bulunduğunu hayatının akışında pek çok yerde belirtmiş, özellikle Kızılderili manevi inançlarına kendini yakın hissettiğini belirtmiştir. Oğlu Michael Jackson'ın korumalarından biriydi. Uyuşturucudan kurtulmaya çalışan kızı intihar etti. 2001 yılında zatürreden dolayı hastaneye kaldırıldı. Empire dergisinin 'Film Tarihinin 100 Seksi Starı' listesine 14. sıradan seçilmişti.

Filmografi

Film
Yıl Yapım Rol
1950 The MenKenneth "Ken" Wilcheck/"Bud"
1951 A Streetcar Named DesireStanley Kowalski
1952 Viva Zapata!Emiliano Zapata
1953 Julius Caesar Mark Antony
The Wild One Johnny Strabler
1954 On the WaterfrontTerry Malloy
Désirée Napoleon Bonaparte
1955 Guys and Dolls Sky Masterson
1956 The Teahouse of the August Moon Sakini
1957 Sayonara Maj. Lloyd "Ace" Gruver, USAF
1958 The Young LionsLt. Christian Diestl
1960 The Fugitive Kind Valentine "Snakeskin" Xavier
1961 One-Eyed Jacks Rio
1962 Mutiny on the Bounty1st Lt. Fletcher Christian
1963 The Ugly American Ambassador Harrison Carter MacWhite
1964 Bedtime Story Freddy Benson
1965 Morituri Robert Crain
1966 The Chase Sheriff Calder
The AppaloosaMatt Fletcher
1967 A Countess from Hong KongOgden Mears
Reflections in a Golden EyeMaj. Weldon Penderton
1968 Candy Grindl
The Night of the Following Day Chauffeur
1969 Burn!Sir William Walker
1971 The NightcomersPeter Quint
1972 The GodfatherDon Vito Corleone
Last Tango in ParisPaul
1976 The Missouri Breaks Robert E. Lee Clayton
1978 Superman Jor-El
Raoni Anlatıcı
1979 Apocalypse NowColonel Walter E. Kurtz
1980 The Formula Adam Steiffel
1989 A Dry White Season Ian McKenzie
1990 The Freshman Carmine Sabatini
1992 Christopher Columbus: The Discovery Tomás de Torquemada
1995 Don Juan DeMarcoDr. Jack Mickler
1996 The Island of Dr. Moreau Dr. Moreau
1997 The Brave McCarthy
1998 Free MoneyWarden Sven "The Swede" Sorenson
2001 The ScoreMax
Televizyon
Yıl Yapım Rol
1949 Actors Studio Doctor
1950 Come Out Fighting Jimmy Brand
1979 Roots: The Next Generations George Lincoln Rockwell
Klip
Yıl Yapım Rol
2001 You Rock My WorldThe Boss
Video Oyunları
Yıl Yapım Rol
2006 The Godfather: The Game Don Vito Corleone

Kaynakça

  1. ^ "TIME 100 Persons of The Century - TIME". web.archive.org. 22 Eylül 2022. 22 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2022. 
  • Kazan, Elia. Bir Yaşam. Nihal Yeğinobalı (Çev.) (1989) İstanbul:Güneş Yayınları
  • Brando, Marlon. Annemin Öğrettiği Şarkılar. Gürol Koca (Çev.) (1995) İstanbul:Remzi Kitabevi, ISBN 975-14-0491-6
  • Grobel, Lawrence. Conversations with Brando. (1999) New York:Cooper Square Press, ISBN 0-8154-1014-X

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Al Pacino</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Alfredo James Pacino Amerikalı aktör ve yapımcı. 20. yüzyılın en önemli oyuncularından biri olarak kabul edilen Al Pacino, bir Oscar kazandı. Baba serisinde canlandırdığı Michael Corleone karakteriyle geniş çevrelerce tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Dustin Hoffman</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Dustin Hoffman, Amerikalı oyuncudur.

<i>Baba</i> (film) 1972 yapımı Francis Ford Coppola filmi

Baba, Mario Puzo'nun yazdığı aynı adlı romandan uyarlanan, Francis Ford Coppola'nın yönettiği, Marlon Brando ve Al Pacino'nun başrollerini paylaştığı filmdir. Filmde ayrıca yardımcı rollerde James Caan, Robert Duvall, Diane Keaton, John Cazale vardır. Filmin hikâyesi, II. Dünya Savaşı'nın bittiği yıl olan 1945'te başlar ve 10 yıllık bir dönemi kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Wounded Knee Katliamı</span> Lakota Siyuları ile Birleşik Devletler arasındaki son büyük çatışma

Wounded Knee Katliamı , Lakota Siyuları ile Birleşik Devletler arasındaki son büyük çatışma. Güney Dakota'da Pine Ridge Kızılderili Rezervasyonunda Wounded Knee Deresi yakınlarında 29 Aralık 1890'daki olaylarda 62'si kadın ve çocuk en az 153 Kızılderili öldürülmüştür. General Nelson A. Miles tarafından Yerli İşleri Komisyonu'na yazılan bir mektupta çatışma sonrasındaki olaylar katliam olarak nitelendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sacheen Littlefeather</span> Amerikalı aktivist (1946 – 2022)

Sacheen Littlefeather (Küçüktüy), asıl adı ile Maria Cruz, Apaçi kanı taşıyan Meksika kökenli oyuncu.

<i>Baba</i> (roman) ABDli yazar Mario Puzonun romanı

Baba, Amerikalı yazar Mario Puzo'nun yazdığı orijinal olarak 1969'da G.P. Putnam's Sons tarafından yayınlanan bir romandır. ABD'ye yerleşmiş Don Vito Corleone'nin reisliğindeki Sicilyalı bir Mafya ailesinin hikâyesini anlatmaktadır. Roman 1945-1955 yılları arasında geçmekte ve Vito Corleone'nin çocukluktan yetişkinliğe kadar geçmişi de irdelenmektedir.

Lee Strasberg Amerikalı yönetmen, oyuncu, yapımcı ve oyunculuk öğretmeni.

<i>Rıhtımlar Üzerinde</i>

On the Waterfront, Oscar ödülü kazanmış 1954 yapımı bir Amerikan filmidir. Filmin senaryosu Budd Schulberg tarafından yazılmış ve Elia Kazan tarafından yönetilmiştir. Baş rollerinde Marlon Brando, Eva Marie Saint, Rod Steiger, Karl Malden ve Lee J. Cobb. Film müzikleri Leonard Bernstein tarafından bestelenmiştir. Film işçi sınıfının organize olmasıyla gelişen sosyal konuları ele almaktadır. New York Sun muhabiri Malcolm Johnson tarafından yazılan bir dizi öykü temel alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Elia Kazan</span> Amerikalı film yönetmeni (1909 – 2003)

Elia Kazan doğum adıyla Elias Kazancıoğlu, Yunan asıllı Amerikalı yönetmen ve yazar. Özellikle Tennessee Williams ve Arthur Miller'ın oyunlarını sahneleyerek tiyatroda büyük başarı kazanmış, etkileyici filmleriyle sinema sanatının ustaları arasına girmiştir.

<i>İhtiras Tramvayı</i> (film)

İhtiras Tramvayı, 1951 yılında Pulitzer Ödülü kazanmış Tennessee Williams'ın aynı adlı oyunundan uyarlanmış bir Oscar Ödüllü filmdir. Filmi, oyununu da yöneten Elia Kazan yönetmiş, baş rollerde Marlon Brando, Vivien Leigh, Kim Hunter ve Karl Malden. Leigh dışında hepsi Broadway kadrosunda görev almıştır.

Gentleman's Agreement 1947 yapımı film. Filmin yönetmenliğini Elia Kazan yaparken yapımcılığını Darryl F. Zanuck üstlenmiştir. Laura Z. Hobson'ın aynı adlı romanından uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Julianne Moore</span> İngiliz-Amerikalı sinema oyuncusu ve yazar

Julianne Moore, beş kez Oscar'a aday gösterilmiş Amerikalı oyuncu ve çocuk kitabı yazarı. Unutma Beni filmindeki performansıyla 87. Akademi Ödülleri Töreni'nde En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Frances McDormand</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Frances Louise McDormand, Akademi Ödüllü Amerikalı sinema, tiyatro ve televizyon oyuncusudur. Üç kez En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu dalında Oscar'a aday oldu. Üç kez En iyi Kadın Oyuncu Oscar ödülünü kazanmıştır. 1996 yılında Coen Kardeşlerin Fargo filminde canlandırdığı hamile polis memuru Marge Gunderson rolüyle En İyi Kadın Oyuncu Oscar ödülünü kazandı. 2018 yılında Martin McDonagh tarafından yazılıp yönetilmiş 2017 çıkışlı sinema filmi Üç Billboard Ebbing Çıkışı, Missouri ile En iyi Kadın oyuncu Oscar ödülünü kazandı. Aynı başarıyı 2021 yılında Chloé Zhao imzalı Nomadland filmi ile yakaladı.

<i>Don Juan DeMarco</i>

Don Juan DeMarco, 1995 ABD yapımı romantik komedi filmidir. Film ABD'de vizyona girdikten kısa bir süre sonra, 13 Ekim 1995'te Türkiye'de de özgün adıyla gösterime verilmiştir.

<i>İhtiras Tramvayı</i>

İhtiras Tramvayı, Amerikalı oyun yazarı Tennessee Williams'ın 1947 tarihli tiyatro oyunu. Williams bu oyunla drama dalında Pulitzer Ödülü'nü kazandı. Oyun hem eleştirel, hem ticari başarı yakaladı.

<i>Viva Zapata</i> (film)

Viva Zapata, 1952 ABD yapımı, biyografik dramatik western filmdir. Filmin adı İspanyolcada Yaşasın Zapata anlamına gelmektedir. Film Türkiye'de ilk kez Aralık 1953'te sinemalarda, son olarak da 4-19 Nisan 2009 tarihleri arasında yapılan 28. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterilmiştir.

<i>Küçük Dev Adam</i> (film)

Küçük Dev Adam 1970 ABD yapımı western komedi filmdir. Özgün adı Little Big Man olan film Kasım 1972'de Türkiye'de de sinemalarda gösterildi. Sinemalarda biraz kısaltılarak gösterilen film yıllar sonra TRT televizyonunda tam uzunluğuyla gösterilmiştir.

Kaan Urgancıoğlu, Türk dizi ve sinema oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Mitchell (oyuncu)</span>

Thomas John Mitchell Amerikalı aktör ve yazar. Uzun kariyerindeki en ünlü rolleri arasında Rüzgar Gibi Geçti filmindeki Gerald O'Hara, Stagecoach'taki Doc Boone It's a Wonderful Life'daki Billy Amca, The Outlaw'daki Pat Garrett ve High Noon'daki Belediye Başkanı Jonas Henderson yer alıyor. Mitchell, Oscar, Emmy ve Tony Ödülü, kazanıp Üçlü Oyunculuk Tacını tamamlayan ilk erkek oyuncuydu.

27. Akademi Ödülleri, 1954'te vizyona giren filmler için verildi. En İyi Film ödülünü On the Waterfront kazandı ve filmin yapımcılığını Sam Spiegel, yönetmenliğini Elia Kazan üstlendi. Film, on iki ödüle aday gösterilmiş ve sekizini kazanmıştı. Böylece sekizer Oscar kazanan diğer filmler olan Rüzgar Gibi Geçti (1939) ve From Here to Eternity (1953) filmlerinin rekoruna ortak olmuştu, ancak diğer filmlerin on üç adaylığı vardı.