İçeriğe atla

Marla Spivak

Marla Spivak (d.1955) Minnesota Üniversitesi'nde arıcılık ve sosyal böcekler konusunda uzmanlaşmış, Seçkin McKnight Üniversitesi Profesörlüğü ünvanı almış Amerikalı bir entomologdur.[1]

St Paul, Minnesotalıdır.[2]

Kariyeri ve araştırmaları

Spivak, lisans eğitimini Humboldt Eyalet Üniversitesi'nden, doktrorasını da Kansas Üniversitesi'nden almıştır.[3] Temizleme (hijyen) davranışı olarak adlandırılan hastalıklı larvaları ve pupaları tespit eden ve hızlı bir şekilde ortadan kaldıran bal arısı üreme hatları ile yaptığı araştırmalar ile tanınmaktadır.[4]Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk arı Tech-Transfer Ekibinin kurulmasında etkili olmuş, kraliçi bal arısı yetiştiricilerinin hastalık direnci özelliklerini seçmelerine yardımcı olunmasına olanak sağlamıştır.[5][6]

Son zamanlardaki araştırmalarını bal arılarının sosyal bağışıklıklarının bir örneği olan reçinelere yani kovandaki arıların balmumuyla karıştırarak kovanlarının içine yaptıkları propolis kaplamaların rolünü incelemeye başladı.[7] Çalışma grubu ayrıca çevredeki manzaranın hem bal arılarının hem de yerli arıların sağlığı ve beslenmesi üzerindeki etkisini inceliyor.[8]

Ödülleri

Bal arılarıyla yaptığı çalışmalardan dolayı 2010 yılında MacArthur Bursu ile ödüllendirildi.[9] MacArthur bursunu aldıktan sonra, arıcıların ve Twin Cities topluluğundaki insanların polen taşıyan arıların sağlığını iyileştirmelerine yardımcı olmak için çalışan Bee Squad 24 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. adlı bir organizasyon kurdu.[10]

2015 yılında Minnesota AgriGrowth Council tarafından verilen Seçkin Hizmet Ödülü'nü kazandı.[11]

2016'da, arı biyolojisi ve arı sağlığına yönelik tehditlerin anlaşılmasına sunduğu katkılar sebebiyle Siehl Tarımda Mükemmellik Ödülü'nü[12] ve arı sağlığını ve korunmasını teşvik eden öncü çalışmaları onurlandıran Wings Worldquest'ten Kadın Keşif Ödülü'nü[13] kazandı.

2016'da Siehl Ödülü'nü kazanan Spivak, 2017'de Amerika Entomoloji Derneği Üyesi seçildi.[14] 2020'de Spivak'ın eski bir öğrencisi olan arı taksonomisti Joel Gardner, onun onuruna bir arı türüne Lasioglossum spivakae adını verdi.[15]

Kaynakça

  1. ^ "Marla Spivak : Department of Entomology : College of Food, Agricultural and Natural Resource Sciences : University of Minnesota". web.archive.org. 25 Ağustos 2014. 25 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  2. ^ "Marla Spivak". WINGS WorldQuest (İngilizce). 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  3. ^ "Marla Spivak". www.macfound.org (İngilizce). 24 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  4. ^ Spivak, Marla; Gilliam, Martha (1998). "Hygienic behaviour of honey bees and its application for control of brood diseases and varroa". Bee World. 79 (3): 124-134. doi:10.1080/0005772x.1998.11099394. ISSN 0005-772X. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  5. ^ "Technical Transfer Team – Bee Informed Partnership". beeinformed.org. 11 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  6. ^ "A pseudo-astronaut works on getting her feet back on—and off—the ground". Physics Today. 16 Kasım 2016. doi:10.1063/pt.5.9072. ISSN 1945-0699. 
  7. ^ Braakhuis, Andrea (8 Kasım 2019). "Evidence on the Health Benefits of Supplemental Propolis". Nutrients. 11 (11): 2705. doi:10.3390/nu11112705. ISSN 2072-6643. 
  8. ^ "With hives in sharp decline, expert calls for bee-friendly flowers". MPR News (İngilizce). 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  9. ^ Tribune, Jenna Ross Star. "Buzz about U professor is 'genius'". Star Tribune. 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  10. ^ "Bee Squad : Bee Lab : Department of Entomology : University of Minnesota". web.archive.org. 14 Nisan 2013. 14 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  11. ^ "Science Salon | Improving the Health of our Bee Populations, Marla Spivak". Minnesota Academy of Science (İngilizce). 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  12. ^ "University of Minnesota Twin Cities". University of Minnesota Twin Cities (İngilizce). 2 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  13. ^ "2016 Women of Discovery Awards — WINGS WorldQuest". web.archive.org. 1 Eylül 2016. 1 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  14. ^ "Past Winners & Honorees | Entomological Society of America". www.entsoc.org (İngilizce). 21 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 
  15. ^ Gardner, Joel; Gibbs, Jason (27 Kasım 2020). "The 'red-tailed' Lasioglossum (Dialictus) (Hymenoptera: Halictidae) of the western Nearctic". European Journal of Taxonomy. 725: 1-242. doi:10.5852/ejt.2020.725.1167. ISSN 2118-9773. 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eşek arısı</span> böcek türü

Vespa crabro veya Eşek arısı veya Sarıca, Vespa cinsine bağlı Avrupa'ya özgü bir yaban arısı türüdür. 1840'ların başında Avrupa'dan Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'ya tanıtılmış, sadece Kuzey Amerika'da bulunan tek Vespa türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bal arısı</span>

Apis mellifera veya bal arısı, Apis cinsine bağlı bir arı türüdür. Dünya çapında 7-12 bal arısı türü arasında en yaygın olanıdır. Apis cins adı Latince "arı" anlamına gelir ve mellifera Latince "bal taşıyan" anlamına gelir ve türün bal üretimine atıfta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Bal</span> bir arı ürünü

Bal, arılar tarafından çiçeklerden ve meyve tomurcuklarından alınarak yutulan nektarın arıların bal midesi denilen organlarında invertaz enzimi sayesinde kimyasal değişime uğramasıyla oluşan ve kovandaki petek hücrelerine yerleştirilen çok faydalı bir besindir. Nektar bala çevrilirken arılar sağladıkları invertaz enzimi sayesinde sakkarozu inversiyona uğratarak fruktoz ve glikoz şeklinde basit şekerlere dönüştürür ve fermantasyonun meydana gelmesini önleyecek miktarda suyunu uçururlar. Kovandaki hücrelere yerleştirilen ve üzeri mumdan bir kapakla örtülen bal arılarca sağlanan özel havalandırma sistemi sayesinde bildiğimiz tat ve kıvama gelir. Halen dünyada üretilen bal türleri kestane balı, köknar balı, monofloral bal, çiçek balı, petek balı, armut balı, dağ balı, akasya balı, çam balı, kremalı bal, okaliptüs balı ve meşe balıdır.

<span class="mw-page-title-main">Minnesota</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Minnesota, Amerika Birleşik Devletleri'nin Ortabatı eyaletlerinden biridir. Ortabatı'nın en büyük eyaleti olan Minnesota, 5 milyon nüfusu ile ABD'deki en kalabalık 21. eyalettir. Eyalet nüfusunun yarıdan fazlası, bölgenin siyasi, ekonomik ve kültürel merkezi olan Twin Cities olarak da anılan Minneapolis-St. Paul bölgesinde yaşar. Eyalette yaşayanların çoğu Kuzey Avrupa'dan göçen Beyazlar olsa da, son yıllarda Afrika'dan gelen Afrika kökenli halkın nüfusu da hızla artmaktadır. Minnesota ABD'deki en iyi sağlık hizmetlerine sahip olan, eğitim ve okur yazarlık oranı en yüksek eyaletlerden biridir. Eyaletteki en büyük eğitim kurumları The University of Minnesota ve Minnesota State Colleges and Universities grubuna bağlı okullardır.

<span class="mw-page-title-main">Nahl Suresi</span> Kuranın 16. suresi

Nahl Suresi, Kur'an'ın 16. suresidir. Sure, 128 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Arı</span> zar kanatlılardan, bal ve bal mumu yapan bir böcek

Arı, zar kanatlılar takımına ait Apoidea familyasını oluşturan tüm böcek türlerine verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Propolis</span>

Propolis bitkiler tarafından üretilen onları hem soğuktan hem de mikroorganizma saldırısından koruyan reçineli bileşiğin, bal arıları tarafından toplandıktan sonra transforme edilmesinden dolayı güçlü ve yapışkan bir özellik kazanmış su geçirmez, antimikrobiyal ve ısı yalıtan özellikteki özüdür.

<span class="mw-page-title-main">Arıcılık</span>

Arıcılık, balarısı kolonilerinin beslenmesi ve bakımı ile arı ürünleri elde edilerek zirai kazanç sağlanan meslektir. Bu işi yapanlara arıcı denir. Arıcılıkta en çok bal üretimi hedeflenir. Bunun yanında balmumu, polen, arı sütü, arı zehiri ve propolis gibi arı ürünleri de arıcılık ile elde edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Ototomi</span>

Ototomi hayvanların bir veya daha fazla uzvunun kendi kendine düşüp ayrılmasıdır. Genellikle, avcıdan kurtulmak için uygulanan bir özkorunma mekanizmasıdır. Kaybedilen uzuv sonradan yenilenebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kraliçe arı</span> Çiftleşmiş yetişkin dişi arı

Kraliçe arı, ana arı ya da arı beyi; genellikle bal arısı kolonilerinde görülen; yetişkin, çiftleşmiş dişi arı. Genellikle bir kolonide tek bir kraliçe bulunur ve kolonideki arıların çoğunun annesidir. Kolonideki işçi arılar tarafından larva halindeyken seçilir ve cinsel olgunluğa erişene kadar arı sütü ile beslenir. Kraliçe arı kavramı zaman zaman -bal arısı olmayan- bazı sosyal arı cinslerindeki baskın dişiler için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">İşçi arı</span> üreme özelliğine sahip olmayan dişi arı türü

İşçi arılar, bir arı kolonisinde çiftleşme kapasitesine sahip olmayan dişi arılar. Pek çok arı türünde işçi arılara rastlanmakla beraber kavram daha çok işçi bal arıları için kullanılır. İşçi arılar kolonide inşaat, temizlik, bebek bakımı, cenaze, savunma ile polen ve nektar toplama işlerinden sorumludurlar.

Apiterapi, bal, polen, propolis, arı sütü, arı ekmeği, arı zehri, apilarnil ve balmumu gibi arı ürünleriyle yapılan tedavi yöntemidir. Kelime anlamı olarak bal arısı anlamına gelen apis mellifera ile tedavi anlamına gelen therapia kelimelerinin birleşiminden meydana gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Malta arısı</span>

Malta arısı, batı bal arısının bir alt türüdür. Kökeni, yerli olduğu Malta'dan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Vespa mandarinia</span> Asyaya özgü eşek arısı türü

Vespa mandarinia veya Asya dev eşek arısı, dünyadaki en büyük eşek arısı türüdür. Ilıman ve tropikal Doğu Asya, Güney Asya, Hindiçin ve Uzak Doğu Rusyası'nın bazı bölgelerine özgüdür. Ayrıca 2019'un sonlarında Kuzey Amerika'nın Pasifik Kuzeybatı bölgesinde 1 kez, 2020'de iki kez görülmüştür. Ovalardan ve yüksek rakımlı iklimlerde yaşamayı tercih etmeyen bu tür, alçak dağlarda ve ormanlarda yaşamayı tercih eder. V. mandarinia, kemirgenlerin önceden kazdığı mevcut tünellere veya çürümüş çam köklerinin yakınındaki alanlara yuvasını yapar. Temel besini büyük böcekler, diğer böceklerin kolonileri, ağaç özü ve bal arısı kolonilerinden gelen ballardır. Bu türün vücut uzunluğu 45 mm, kanat genişliği 75 mm ve iğnesinin uzunluğu 6 mm'dir. İğnesini kullanarak güçlü zehrini enjekte eder.

<i>Bombus</i>

Bombus arısı (Bombus) veya tüylü arı, yaklaşık 250 türü olan, bal yapıcı bir arı cinsi. Bu cins, Bombini oymağında hâlâ var olan tek gruptur, ancak soyu tükenmiş birkaç cins fosillerden bilinmektedir. Düşük rakımlı yerlerde yaşayan birkaç tropikal tür Güney Amerika'da tanımlanmış olmakla birlikte, bombus arıları esas olarak Kuzey Yarımküre'deki yüksek rakımlı bölgelerde veya kuzey enlemlerinde bulunurlar. Bazı yonca türlerini sadece bu arılar tozlaştırarak çoğalmasında katkıda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas arısı</span>

Kafkas arısı, dağ arısı veya Kafkas bal arısı bal arısının alt türüdür.

Hoplitis caucasica, 1920 yılında Heinrich Friese tarafından tanımlanmış, yaprak kesen arılar cinsinden bir bal arısı türüdür. Kafkasya ve Türkiye'nin kuzeydoğusuna endemiktir.

Melitturga caucasica, 1878'de yılında Morawitz tarafından tanımlanmış, toprağa çukur kazan ve yalnız yaşayan kısa dilli arılar familyasından bir bal arısı türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Afrikalılaşmış bal arısı</span>

Afrikalılaşmış bal arısı; halk arasında " katil bal arısı" olarak isimlendirilen melez bal arısıdır. Orijinal olarak Doğu Afrika ova bal arısının ; İtalyan bal arısı ve İber bal arısı gibi Avrupa bal arısı türleri ile melezlenmesi ile meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Apocephalus borealis</span>

.