İçeriğe atla

Marksist demokrasi

Marksist demokrasi, insanların arasındaki maddi ve manevi (düşünce, çıkar gibi) her tür ayrılığı ve eşitsizliği ortadan kaldırma amacıyla ortaya atılan yönetim şeklidir.[1] Bu şekle göre ancak bütün bu ayrılıklar ortadan kalktığı zaman insanlar için topluluk halinde doğru karar almak mümkün olabilecektir.

Marksist demokraside de rejimin temelinin özgürlük olduğu ve bireyin birtakım hak ve özgürlüklere sahip olduğu kabul edilir.[2] Buradaki özgürlük toplumun birliğinin, dayanışmasını ve bütünlüğünü anlatır; bu birlik ve dayanışma var olduğu sürece özgürlük de var demektir; birey de bu ortam içinde hak ve özgürlüklerini geliştirme imkânı bulmuş olur.[2]

Aslen Marksist Demokrasi reel sosyalizm içinde kullanılmış bir demokrasi şekli olmamakla beraber, beklentileri ve istekleri doğrultusunda doğrudan demokrasi ve sosyalist demokrasi (bir başka deyişle sosyal demokrasi) ile paralel bağlamlardadır.[2] Marksizm, bir düşünce sistemi ve ideoloji olduğundan, demokratik bir sistemden çok nasıl bir demokratik sistem yaratılabileceği konusunu aydınlatmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Beachtiger, Andrea (2018). The Oxford handbook of deliberative democracy (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0198747369. 
  2. ^ a b c Rohrschneider, Robert (2020). The Oxford handbook of political representation in liberal democracies (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0198825081. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık</span> Kuzeybatı Avrupadaki devlet

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı veya yaygın adıyla Birleşik Krallık, Avrupa anakarasının kuzeybatı kıyılarında, Kuzeybatı Avrupa'da egemen bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Demokrasi</span> tüm bireylerin eşit haklara sahip olduğu yönetim biçimi

Demokrasi veya el erki, halkın yasaları müzakere etme ve yasal düzenlemelere karar verme yetkisine veya bunu yapmak için yönetim görevlilerini seçme yetkisine sahip olduğu bir yönetim biçimidir. Kimin "halk" kabul edildiği ve yetkinin insanlar arasında nasıl paylaşıldığı veya hangi yetkilerin verildiği konuları zaman içinde ve farklı ülkelerde farklı oranlarda değişiklik göstermiştir. Demokrasinin özellikleri arasında genellikle toplanma özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü, mülkiyet hakları, din özgürlüğü, ifade özgürlüğü, vatandaşlık, yönetilenlerin rızası, genel oy hakkı, özgürlük hakkından ve yaşam hakkından haksız yere mahrum bırakılmamak ve azınlık hakları yer alır. Türkçeye kelimesinden geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Antisthenes</span>

Antisthenes, Kinik okulu kurmuş olan Yunan düşünür.

<span class="mw-page-title-main">Hükûmet</span> organize bir topluluğu yöneten sistem, kişi veya bir grup insan, genellikle bir devlet

Hükûmet, genellikle bir devlet olan düzenli bir topluluğu yöneten sistem veya insan grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Proletarya</span> alt sosyal sınıf

Proletarya alt sosyal sınıfı tanımlamak için kullanılan terim, bu sınıfa mensup kişilere proleter denir. İlk olarak oğullarından başka malı olmayan insanları tanımlamak için kullanılan aşağılayıcı bir kelime iken, Karl Marx'tan sonra işçi sınıfını tanımlamak için kullanılan sosyolojik bir terim halini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Solculuk</span> toplumsal eşitliği ve eşitlikçiliği destekleyen siyasi ideolojiler, politik duruş

Solculuk, genellikle bir bütün olarak toplumsal hiyerarşiye veya belirli toplumsal hiyerarşilere karşı çıkarak, toplumsal eşitlik ve eşitlikçiliği destekleyen ve bunu sağlamaya çalışan siyasi ideolojiler yelpazesidir. Sol siyaset tipik olarak, taraftarlarının toplumda diğerlerine göre dezavantajlı olarak algıladıkları kişiler için endişe duymanın yanı sıra, uygulandıkları toplumun doğasını değiştiren radikal yollarla azaltılması veya ortadan kaldırılması gereken haksız eşitsizlikler olduğuna dair bir inancı da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Liberal demokrasi</span> Siyasi ideoloji ve hükûmet biçimi

Liberal demokrasi veya Batı demokrasisi, temsilci demokratik bir hükûmet biçimi altında işleyen liberal siyasi bir ideolojinin birleşimidir. Birden fazla ayrı siyasi partinin katıldığı seçimler, hükûmetin farklı kollarına güçler ayrılığı, günlük yaşamda açık bir toplumun bir parçası olarak hukukun üstünlüğü, özel mülkiyetle piyasa ekonomisi, insan haklarının, medeni hakların, medeni özgürlüklerin ve siyasi özgürlüklerin eşit şekilde korunması gibi özelliklere sahiptir. Uygulamada sistemini tanımlamak için liberal demokrasiler genellikle hükûmetin yetkilerini belirleyen ve toplumsal sözleşmeyi güvence altına alan bir anayasaya başvururlar, bu anayasa ya kodifiye edilmiş ya da kodifiye edilmemiş olabilir. 20. yüzyılın ikinci yarısında genişleme döneminden sonra liberal demokrasi, dünyadaki yaygın bir siyasi sistem haline geldi.

Sinoptik İnciller, Kitab-ı Mukaddes'te yer alan ve doğru kabul edilen dört incilden Matta, Markos ve Luka'ya ait olan üçü. Sinoptik, Yunanca "eş görünümlü" demektir. Bu üç incil konu ve üslup olarak birbirine benzediği, hatta önemli miktarda ortak metin içerdiği için Sinoptik adını almıştır. Dördüncü incil olan Yuhanna da İsa'nın hayatını anlatmakla birlikte, üslubu ve içeriği Sinoptiklerden farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Unidad Popular</span>

Unidad Popular, Şili'de 1970 Şili başkanlık seçiminde Salvador Allende'nin başarılı adaylığı arkasında durmuş olan politik partilerin koalisyonudur.

Sosyalist düşüncede reformizm, kademeli artan demokratik ilerlemenin toplumun temel ekonomik ilişkilerini ve politik yapısını değiştireceğini söyleyen görüştür. Bu görüş Marksist düşüncede yer alan toplumu, spesifik anlamda altyapıyı, değiştirmek için devrimin şart olduğu yönündeki devrimci anlayışa karşıdır. Bu nedenle gerçek sosyalist ve komünistler tarafından Revizyonizm, Oportünizm, parlamentarizm gibi kuramlarla yan yana tutulur.

Çoğunlukçu demokrasi veya mutlak demokrasi, çoğunluğun kararlarının uygulandığı ve bu kararların mutlak olduğu demokrasi çeşididir. Yasalar, azınlık hakları, kuvvetler ayrılığı gibi etmenler çoğulcu demokraside alınan kararları sınırlandırırken çoğunlukçu demokraside, çoğunluğun aldığı kararlar sınırsız ve mutlaktır. Ayrıca Yönetilenlerin çoğunluğunun seçim ve yönetim sırasında etkili olması esasına dayanan çoğunlukçu (mejoritarlari) demokrasi ilk uygulama modelini Britanya'da geliştirdiğinden Westminster tipi demokrasi diye anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">David Ryazanov</span>

David Riazanov, asıl soyadı Goldendach, Rus Marksist ve Marksist kuramcı. Odessa'da Yahudi bir ailenin mensubu olarak dünyaya geldi. 15 yaşında Narodnik devrimcilerine katıldı ve tutuklanarak hapse atıldı. 1887'de sosyalizm çizgisinde ilerlemeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyan demokrasi</span>

Hristiyan demokrasi, merkez sağ bir ideolojidir. Bu ideoloji, ülke içinde "Hristiyanlık ilkelerinin" uygulamasına dayalıdır. Kamu içinde Hristiyan ahlakı, geleneği ve adetlerinin, modern ve demokratik bir biçimde uygulanmasını savunmaktadır. Hristiyan demokrasi ideolojisi, muhafazakârlık ve Katolik toplumsal öğretisinin etkisi altında, 19. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Ekonomik olarak ise sosyal piyasa ekonomisini savunur. Latin Amerika'da bu sol ideolojiye dönüşmüşken, Avrupa'daki Hristiyan demokrat siyasi partiler genellikle muhafazakâr, liberal ve ılımlıdır.

Oy birliği, belirli bir durum için tüm insanların anlaşmasıdır. Oy birliği, katılan herkesin aynı fikirde ya da seçenekte birleştiğini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Weydemeyer</span> Amerikalı asker (1818 – 1866)

Joseph Arnold Weydemeyer d. 2 Şubat 1818, Münster - ö. 26 Ağustos 1866, St. Louis, Missouri), Prusya ve ABD ordusunda subay, gazeteci, siyasetçi ve Marksist devrimci.

Büyük İsrail, Kitâb-ı Mukaddes çevirilerinden bazılarında politik anlamları olmakla birlikte günümüzde Siyonizm'in bir kolu olan Revizyonist Siyonizm çerçevesinde, günümüz İsrail Devleti'nin topraklarının eski Birleşik Krallık Filistin Mandası ile bazı kaynaklarda günümüz Suriye'si veya Türkiye'sinin bir kısım topraklarını da içine alınarak genişletileteceğine dair sınırlar hakkında irredantizm amaçlı söylenen bir ifadedir.

Büyük koalisyon çok partili parlamenter sistemde siyasi yelpazede birbirini karşısında bulunan iki en büyük siyasi partinin bir araya gelerek kurdukları koalisyon hükûmetidir. Terim, genellikle siyasal olarak farklı iki başat partinin olduğu ve parlamento temsiliyetini güvence altına almak için küçük partilerin seçim barajını aşabildikleri ülkeler için kullanılır. İki büyük parti seçimde tek başlarına hükûmet kurabilecek çoğunluğu almayı denerler ancak bunda başarılı olamazlarsa siyasal olarak yakın küçük parti(ler) ile koalisyon kurmayı denerler. İki büyük parti ana ideolojik konularda farklılık gösterdikleri ve kendilerini rakip, hatta bazen düşman olarak görmeleri nedeniyle ortak bir hükûmet kurulması için mutabakata varmaları küçük partilere göre daha zordur.

Eski Yunan’da devlet ile ilgili en önemli görüşler, Platon(427-347) ile Aristoteles(384-322) tarafından ileri sürülmüştür. Bunlardan özellikle Platon üzerinde Sokrates (469-399)’in önemli tesirleri olmuştur. Bu üç büyük Yunan düşünürleri de hayatı çeşitli tehlikelere maruz kalmış ve Sokrates, inandığı fikirler uğruna ölümlünü kendisi hazırlamıştır. Devlet ile ilgili görüşler, Platon ve Aristoteles’ten sonra da devam etmişse de bu görüşlerin hiçbiri bu iki filozofun devret teorileri ile kıyaslanamaz. Ancak, ortaya çıkan çeşitli okullar önemli siyasi hadiseleri hazırlamaları bakımından ayrı bir değer taşımaktadır. Örneğin, M.Ö. 3. yüzyılda ortaya çıkan Stoacı mektep evrensel bir dinin (Hristiyanlık) belirtisini bünyesinde toplamaktadır. Bu mektep ve bundan sonrakiler ise, tesirlerini Roma üzerinde de icra etmişlerdir. Roma İmparatorluğunun yayılması ile Eski Yunan felsefesi daha geniş bir bölgeye yayılmıştır. Yunan felsefesinin sona erdiği tarih M.S. 529 yılıdır. Bu tarihte Kayzer Justinian’ın emri ile Yeni Platon Mektebi Atina’da kapatılmıştır.

Etkileşimli demokrasi veya iDemokrasi, daha adil bir toplum yaratmak için doğrudan etkileşimi teşvik eden bir demokrasi türüdür.

Savunmacı demokrasi, devletin varlığını, demokratik karakterini ve kurumlarını, azınlık haklarını vb. korumak için demokratik bir toplumda belirli hak ve özgürlükleri sınırlayan kanunların, yasaların ve mahkeme kararlarının bir araya getirilmesine atıfta bulunan bir terimdir. Bu terim, demokratik bir ülkede demokratik değerlere uyum, özellikle örgütlenme özgürlüğü ve seçilme hakkı arasında ve anti-demokratik grupların ve kişilerin bu ilkeleri kötüye kullanmasının engellenmesi arasında ortaya çıkabilecek büyük bir çatışmayı tanımlar.