İçeriğe atla

Market Garden Harekâtı

Müttefiklerin planı: Hedefleri, Belçika-Hollanda sınırından kuzeye ilerleyerek Eindhoven ve Nijmegen'i işgal edip Arnhem'de Ren nehrine ulaşacak koridor yaratmaktı.
Market Garden Harekâtı
II. Dünya Savaşı Batı Cephesi

Eylül 1944'teki operasyon sırasında Hollanda'ya indirme yapan paraşütçüler.
Tarih17 Eylül 1944 – 25 Eylül 1944
Bölge
Sonuç Almanya'nın zaferi
Taraflar
Birleşik Krallık Birleşik Krallık
Amerika Birleşik Devletleri Birleşik Devletler
Hollanda Hollanda
Polonya Polonya
Nazi Almanyası Almanya
Komutanlar ve liderler
Birleşik Krallık Miles Dempsey
Birleşik Krallık Frederick Browning
Birleşik Krallık Brian Horrocks
Birleşik Krallık Bernard Montgomery
Amerika Birleşik Devletleri Lewis Brereton
Amerika Birleşik Devletleri Matthew Ridgway
Nazi Almanyası Gerd von Rundstedt
Nazi Almanyası Walter Model
Nazi Almanyası Kurt Student
Nazi Almanyası Wilhelm Bittrich
Nazi Almanyası Gustav-Adolf von Zangen
Güçler
1 zırhlı tümen
2 piyade tümeni
3 hava indirme tümeni
VIII. ve XII. Kolorduların desteğiyle
20.000
Kayıplar
1Müttefik:
17.712-19.350 +
Almanya:
7.500-10.000

Market Garden Harekâtı, (17 Eylül – 25 Eylül 1944) II. Dünya Savaşı sırasında, Mareşal Bernard Montgomery tarafından hazırlanan ve Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık ortak güçlerinin Hollanda üzerinden Almanya'ya girmesini amaçlayan operasyondur. Alman birliklerinin düzenli geri çekilişi nedeniyle taktik Alman galibiyeti sağlamıştır. Amerikalılar büyük kayıplar vermelerine rağmen Hollanda'yı ele geçirememişlerdir. Çünkü Arnhem'daki karşı Alman saldırısı nedeniyle Müttefikler Hollanda'dan çıkmak zorunda kalmıştır.[1]

Harekât iki alt-harekât olarak bölünmüştür:

  • Market - Hava indirme birlikleri, Birinci Müttefik Hava İndirme Ordusu, köprü başlarını tutmakla yükümlü
  • Garden - Yer birlikleri, İngiliz 30. Kolordusu'yla birleşmekle yükümlü

Market Garden o zamana kadarki en büyük hava indirme harekâtıydı. Ancak müttefiklerin paraşütçüleri hedeflenen yerden 15 km uzağa bırakıldı, operasyona karadan destek verecek birlikler Nijmegen ormanlarında durduruldu üstelik istihabarat raporları bölgede ormanlık alanlarda panzer birliklerinin bulunduğunu gösteriyordu. Ama Müttefik komutanları bu raporları göz ardı etmişti. Paraşütçü askerler ilk 2 gün köprüleri koruma altına aldı ama bölgede bulunan 2 Panzer tümeni hızlıca köprüleri tutan Paraşütçülere karşı taarruza geçti. Ayrıca Alman askerleri bir subayın üzerinde operasyona ait planlar buldular. 5 gün süren çatışmalardan sonra paraşütçüler teslim oldu operasyon başarısız oldu.[] Operasyonun bir diğer sonucu ise Almanya'nın işgal altındaki Hollanda'ya yiyecek tedarikini durdurması oldu. Bununla birlikte Hollanda'da kıtlık baş gösterdi ve binlerce insan öldü. Bu döneme Açlık kışı (Hongerwinter) denir.[2]

İlgili filmler

  • A Bridge Too Far, 1977. aynı isimli kitaptan uyarlanan 1977 yapımı film. Kitabın yazarı, Cornelius Ryan filmin yönetmeni ise Richard Attenborough'dur. Film, II. Dünya Savaşı sırasındaki Market Garden Operasyonunu ve başarısızlık hikâyesini anlatır.

Resim galerisi

Kaynakça

  1. ^ "Casualties of World War II | Statistics, By Country, & Total | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 31 Ağustos 2023. 7 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2023. 
  2. ^ "Operation Market Garden | National Army Museum". www.nam.ac.uk (İngilizce). 6 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Blitzkrieg</i> piyade ve hava desteğinin hızlı, ezici bir kuvvet yoğunluğunu kullanarak düşmanı kırmak, yerinden oynatmak ve dengesini bozmak için sürpriz saldırısı

Blitzkrieg ya da yıldırım harbi, II. Dünya Savaşı sırasında Almanların temel savaş doktrinidir. Doktrinin amacı hızlı ve ani saldırılarla, düşmanın düzenli bir savunma kurmasını engelleyip sonra da hızlı bir şekilde yok etmektir. I. Dünya Savaşı'nda uygulanan siper savaşı yöntemine karşı geliştirilmiştir. Tankların, uçakların ve zehirli gazların gelişmesiyle siper savaşları terk edilmeye başlanmış, daha çok hareketli savunmaya geçilmiştir. Almanların bütün savaş araçları bu doktrin üzerine üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Girit Muharebesi</span>

Girit Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nda 20 Mayıs 1941 sabahında Fallschirmjäger'lerin Girit Adasına havadan indirilmesi ile başlamıştır. İşgal amaçları bağlamında başarıya ulaştıysa da, Alman tarafının verdiği kayıpların büyüklüğü nedeniyle, Alman ordusu bir daha hava indirme operasyonu yapmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dragoon Harekâtı</span>

Dragon Harekâtı, II. Dünya Savaşı’nın bir parçası olup, 15 Ağustos 1944’te Müttefik Kuvvetleri'nin Güney Fransa’yı ele geçirmesine verilen isimdir. Operasyon, Toulon ve Cannes arasında gerçekleşmiştir.

<i>Uzaktaki Köprü</i>

Uzaktaki Köprü veya Savaş Köprüleri, aynı isimli kitaptan uyarlanan 1977 yapımı film. Kitabın yazarı, Cornelius Ryan'dır. Film, II. Dünya Savaşı sırasındaki Market Garden Operasyonunu ve başarısızlık hikâyesini anlatır. Operasyonda Müttefik kuvvetlerin amacı Alman cephe hatlarını yararak, birçok köprüyü ele geçirmek ve işgal altındaki Hollanda üzerinden Ren Nehri'ni geçerek Nazi Almanyası'na girmektir. Filmin ismi İngiliz General Frederick Browning’in operasyonu duyunca İngiliz Mareşal Bernard Montgomery’ye yaptığı “Galiba bir köprü fazla hesaplanmış” yorumundan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kurt Student</span>

Kurt Student, Nazi Almanyası döneminde Luftwaffe'nin Generaloberst.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Bittrich</span>

Wilhelm Bittrich, II. Dünya Savaşı sırasında Alman SS Obergruppenführer ve Waffen-SS generali.

<span class="mw-page-title-main">Ardenler Taarruzu</span> 1944te II. Dünya Savaşının sonlarına doğru Batı Cephesinde Ardenler ormanı boyunca yapılan Alman taarruzu (Bulge Muharebesi olarak da bilinir.)

Ardenler Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nda Normandiya Çıkarması sonrasında, Avrupa cephesindeki en büyük muharebedir. Almanya'nın kullandığı harekât adı: Unternehmen Wacht am Rhein yani Ren Savunma Harekâtı, ABD'nin kullandığı harekât adı: The Battle of the Bulge yani Çıkıntı Muharebesi'dir. Rundstedt Taarruzu olarak da bilinir. O dönem kamuoyunda Alman Büyük Taarruzu da denildi.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span> İtalyanın II. Dünya Savaşındaki cephesi

İtalya Cephesi, 10 Temmuz 1943 ve 2 Mayıs 1945 tarihleri arasında İngiliz ve Amerikan donanmalarının Husky Harekâtı ile Sicilya'ya yaptığı çıkarmayla açılmış olan cephedir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Batı Cephesi, Almanya'nın işgal ettiği Belçika, Hollanda ve Fransa'da Müttefikler ile geçen savaşlar dizisine verilen addır. Cephe iki evreden oluşur. Birinci evre 1940'ta Fransa Seferi ile Fransa'nın Almanlar tarafından işgal edilişi, ikinci evre ise 1944'te Normandiya Çıkarması ile daha çok ABD, Birleşik Krallık ve Kanada'dan oluşan Müttefik Birleşik Ordusu'nun Fransa'yı Almanlardan geri alması ve Almanya'yı işgal etmesidir.

Vilnüs Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1944 yaz genel taarruzu olan Bagration Harekâtı'nın üçüncü evresinde gerçekleşmiş olan bir taarruz harekâtıdır. Harekât, 5 - 13 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşti ve Sovyet zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Arnhem Muharebesi</span>

Arnhem Muharebesi, II. Dünya Savaşında Batı Cephesindeki Hollanda'da Müttefikler ve Almanya arasında gerçekleşen muharebedir. Muharebe 17 Eylül günü Britanyalı ve Polonyalı paraşütçülerin Arnhem'e inmesiyle başlayıp 26 Eylül günü Almanya'nın zaferiyle sona ermiştir. Özellikle Arnhem köprüsü muharebenin sembolü haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Overlord Harekâtı</span> 2. Dünya Savaşında Müttefiklerin düzenlediği bir harekât.

Overlord Harekâtı, 6 Haziran 1944 günü Müttefikler'in milyonlarca askerle yaptığı Normandiya Çıkarması ile başlayan ve Paris'in Kurtuluşu ile biten harekâttır. Müttefik birlikleri Normandiya'da Omaha, Utah, Sword, Gold ve Juno Sahillerine çıktılar. Erwin Rommel başta olmak üzere Alman birlikleri çıkarmanın Pas-de-Calais'e yapılacağını düşünüyordu. Ancak Almanlar yanıldı ve çıkarma Omaha Sahili başta olmak üzere Utah, Sword, Gold ve Juno Sahillerine yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Smolensk Muharebesi (1941)</span> 2. Dünya Savaşında bir muharebe

Smolensk Muharebesi, Alman Merkez Ordular Grubu emrindeki, General Heinz Guderian komutasındaki 2. Panzer Grubu ile General Hermann Hoth'un 3. Panzer Grubu'nun Sovyet kuvvetlerine karşı II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde giriştiği başarılı bir kuşatma operasyonudur. Alman birliklerinin kuşatmaya aldığı Sovyet birlikleri dört Sovyet Cephesine bağlı bazı kuvvetlerdir. Bu muharebe içinde yer alan Sovyet kuvvetleri, Mareşal Semyon Timoşenko'nun Batı Cephesi, General Georgi Jukov'un Sovyet İhtiyat Cephesi, General Fyodor Kuznetsov'un Merkez Cephesi ve General Andrey Yeryomenko'nun Bryansk Cephesi kuvvetleridir. Harekâtın devamında Sovyet 16. Ordu'su, 19. Ordu'su ve 20. Ordu'su Smolensk'in hemen güneyinde kuşatıldı. Ancak 19. Ordu'nun büyük bir kısmı kuşatmadan sıyrılmayı başarmıştır. Sovyet askerlerinin büyük bir bölümünün çemberden kurtulması nedeniyle Hitler, Sovyetler Birliği'ni yenilgiye uğratmanın esas yönetimi olarak yürütülen kuşatma harekâtını durdurmuştur. Bunun yerine Sovyetler Birliği'ne ekonomik yönden ağır bir darbe vurmayı daha uygun bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tatsinskaya Taarruzu</span>

Tatsinskaya Taarruzu, bir Sovyet tank kolordusunun, Stalingrad'da kuşatılan Mihver kuvvetlerin havadan ikmali için Luftwaffe tarafından kullanılan Tatsinskaya Havaalanı'nın ele geçirilmesi operasyonudur. Havaalanı, Stalingrad'daki Pitomnik Havaalanı'na sefer yapan iki havaalanından biridir. Harekât, General Vasili Badanov komutasındaki 24. Tank Kolordusu tarafından 1942 yılı Aralık ayı sonlarında, Küçük Satürn Harekâtı'nın son aşaması olarak gerçekleştirilmiştir. Sovyet kuvvetleri, taarruz ettikleri Tatsinskaya havaalanını ele geçirerek 300'den fazla uçağı yerde imha ettiler. Ağır tank kayıplarına karşın General Badanov'un başarısı parlak bir stratejik zafer olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fransa Muharebesi</span> 1940ta Alman ordularının Fransayı istilasıyla sonuçlanan askeri harekat

Fransa Savaşı, II. Dünya Savaşı sırasında Alman ordusunun Fransa'yı istilasıyla sonuçlanan askerî harekâttır. Fransa Seferi, Alman ordusunun Belçika topraklarına saldırdığı tarih olan 10 Mayıs 1940 tarihinde başlamış, daha önce Polonya seferlerinde kullanılan yıldırım savaşı taktiği ile çok kısa bir sürede, 22 Haziran 1940 tarihinde Fransa – Almanya arasında imzalanan ateşkes sözleşmesiyle kesin Alman zaferiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arnhem</span> Hollandada belediye

Arnhem, Hollanda'nın doğusunda bulunan Gelderland ilinin başkenti olan şehirdir. Şehir orijinal olarak Sint-Jansbeek Suyu üzerinde konumlanmıştır ama genişleyip "Nederrijn Irmağı"'nın iki yakasına da yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Belçika Savaşı</span>

Belçika Savaşı veya Belçika Seferi, Belçika'da genellikle 18 Gün Seferi olarak anılır, İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya'nın saldırı seferi olan Fransa Muharebesi'nin bir parçasıydı. Mayıs 1940'ta 18 gün sürdü ve Belçika Ordusu'nun teslim olmasının ardından Almanya'nın Belçika'yı işgal etmesiyle sona erdi.

Müttefiklerin İtalya'yı işgali, II. Dünya Savaşı'ndaki İtalya Cephesinde 3 Eylül 1943 tarihinde Müttefik Devletler tarafından gerçekleştirilen amfibik harekâttır. İşgal harekâtı başarıyla gerçekleştirilen Husky Harekâtı'nın ardından yapılmıştır. Harekât, komutanlığını Mareşal Harold Alexander'ın yaptığı 15. Ordu Grubu tarafından icrâ edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1. Paraşüt Ordusu (Wehrmacht)</span> Askeri birlik

1. Paraşüt Ordusu 2. Dünya Savaşı sırasında bir Luftwaffe ordusuydu. Eylül 1944'te 30.000 personelden oluşacak şekilde kuruldu.