İçeriğe atla

Markar Esayan

Markar Esayan
Türkiye Büyük Millet Meclisi
25, 26 ve 27. Dönem Milletvekili
Görev süresi
23 Haziran 2015 - 16 Ekim 2020
Seçim bölgesi2015 - İstanbul (II)
2015 - İstanbul (II)
2018 - İstanbul (II)
Kişisel bilgiler
Doğum 4 Şubat 1969(1969-02-04)
Feriköy, Şişli, İstanbul, Türkiye
Ölüm 16 Ekim 2020 (51 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeri Şişli Ermeni Mezarlığı, İstanbul
Partisi Adalet ve Kalkınma Partisi
Mesleği Gazeteci, yazar, siyasetçi

Markar Esayan (4 Şubat 1969,[1] İstanbul - 16 Ekim 2020[2]), Ermeni-Çerkes asıllı Türk yazar, gazeteci ve siyasetçi.

Yaşamı

Babası Hristiyan Ermeni, annesi Müslüman Çerkes olan Markar Esayan[3] 4 Şubat 1969'da İstanbul'da doğdu. İlköğretimi Özel Bomonti Ermeni Katolik İlköğretim Okulunda, liseyi ise Özel Getronagan Ermeni Lisesinde bitirdi. 1995 yılında Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi lisans eğitimini bitirdi. Yüksek lisansını İstanbul Bilgi Üniversitesi Kültürel İncelemeler bölümünde yaptı.

1997 yılından itibaren aralıklarla yazdığı Agos gazetesinde 2001 yılından itibaren “Dar Kapı” başlığı altında köşe yazıları kaleme almaya başladı.[4] İstanbul Kültür Üniversitesi Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi (GPOT) tarafından "2013 Yılı Türkiye-Ermenistan Gazetecilik Ödülü"ne değer görüldü. Çeşitli sivil toplum kuruluşlarında yer aldı. TVNET kanalında Hilal Kaplan ile hazırladıkları "Gayriresmî" isimli tartışma programı, 2011 Yılı Medya Etik Ödülü'nü kazandı.

Taraf gazetesi yayın koordinatörlüğü ve aynı gazetede köşe yazarlığı görevinde bulunan Esayan, gazetede geçici olarak genel yayın yönetmenliği de yaptı. Ardından, kısa süreli olarak Akşam ve Star gazetelerinde ve serbestiyet.com sitesinde de yazıları yayınlandı. 21 Ağustos 2013 tarihinden 7 Mart 2016 tarihine kadar Yeni Şafak gazetesinde ve son olarak 10 Mart 2016 tarihinden 26 Eylül 2020 tarihine kadar ise Akşam gazetesinde köşe yazıları yayınlandı.

TBMM XXV, XXVI ve XXVII. Dönem İstanbul AK Parti milletvekili olup 2018 yılında TBMM Avrupa Birliği Uyum Komisyonu Başkanvekili olarak görev yapmıştır.

Taraf ve Sabah gazetesinde yazdığı çeşitli yazılarda, 1915 yılında yaşanan Ermeni Kırımı'nı "soykırım" olarak nitelendirmiştir.[5][6]

Yeni Şafak gazetesinde 6 Temmuz 2015'te yayınlanan bir röportajda Markar Esayan şöyle demiştir:[7]

“ Herkesin bir alt kimliği var. Ben Hristiyan bir Ermeniyim. Üst kimliğimiz ise Türkiyeliliktir. Bunları birbirinden ayıramazsınız. Vatanımı, komşularımı çok seviyorum. İyi ki bu ülkede doğmuşum, iyi ki Türkiyeliyim.„

Ölümü

2019 yılında kendisine mide kanseri teşhisi konuldu. 16 Ekim 2020 sabahı durumu ağırlaştığı için solunum cihazına bağlandı, aynı gün saat 17:50'de tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. 1 saat sonra yine aynı gün Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın, Twitter hesabından hayatını kaybettiğini duyurdu.[2][8] Feriköy Ermeni Kilisesi Morgu'na kaldırılan Markar Esayan 22 Ekim 2020 günü Kumkapı Aziz Meryem Ana Patriklik Kilisesi'ndeki dini tören ve devlet töreni ardından Şişli Ermeni Mezarlığı'nda defnedildi. Cenaze töreninde konuşma yapan Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan, katılımlarından dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan'a ve beraberindeki devlet erkanına teşekkür ederek "Böyle bir katılım Türkiye Ermenileri tarihinde bir ilk olma vasfını taşıyor" dedi. Devamla, Patrik Maşalyan Karabağ Savaşı'na da değinerek şunları söyledi: "Karabağ çatışmasının bu en sıcak günlerinde bir Ermeni Kilisesinde acımızı bizimle paylaşmanız anlamlı mesajlar içermektedir. Kafkaslardaki bu üzücü savaş bir din savaşı değildir. Hatta Ermeni ve Azeri milletlerinin de savaşı değildir. Bu esasında bir toprak mücadelesi ve emperyalist aklın halklar arasında bıraktığı çözülmesi zor bir düğümdür. Savaşlar ve çatışmalar yüzlerce yıl dostluk içinde yaşama tecrübesi olan komşu halklar için ayrıntılardır. Asıl olan birlikte oluşturulacak kalıcı dostluk havzalarıdır."[9]

Eserleri

Markar Esayan'ın ilk romanı Şimdinin Dar Odası 2004 yılında İnkılâp Kitabevi Büyük Ödülü'nü aldı ve 2005 yılında okuyucuya ulaştı. İkinci romanı Karşılaşma 2007'de okuyucularla buluştu. Jerusalem adlı üçüncü romanı ise 2011 yılında yayınlandı.

Markar Esayan'ın romanları dışında yayınlanmış iki inceleme kitabı da bulunmaktadır. Bunlardan birincisi olan ve çeşitli deneme ve makalelerini içeren İyi Şeyler 2011'de yayınlanmıştır. Cemil Ertem ile birlikte kaleme aldığı ve 2013'te yayınlanan Dünyayı Durduran 60 Gün: Meydan, Darbe, Demokrasi adlı inceleme kitabında Gezi Parkı olayları çeşitli yönleriyle geniş bir tarihsel ve coğrafi çerçeve içinde değerlendirilmektedir.

Kaynakça

  1. ^ Adalet ve Kalkınma Partisi web sitesi [1] 1 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 1 Mart 2020.
  2. ^ a b "AKP İstanbul Milletvekili Markar Esayan hayatını kaybetti!". T24. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  3. ^ "Markar Esayan röportajı: "Annem Çerkes, babam Ermeni diye uzun süre akrabam bile olmadı!"". Fatih Vural. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2020. 
  4. ^ "Markar Esayan Yazıları - Markar Esayan Kimdir?". Yeni Şafak. 6 Eylül 2022. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2022. 
  5. ^ Esayan, Markar (29 Nisan 2014). "Armenian preacher: 'Remembering 1915 to forget it'". Erdoğan could have gone through the 2015 elections successfully without reviving this issue. However, instead of doing this, he put an end to the denial of the 1915 genocide through a two-page statement. Daily Sabah. 29 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. 
  6. ^ "Değişimi algılama basireti ve 1915". Bir önceki yazımda 1915'i en doğru açıklayacak terimin ne olduğu üzerinde yaşanan çekişmenin 1915'te aslında ne olduğunu anlamaya dönük çabanın üzerini kalın bir şal gibi örttüğünü iddia etmiştim. Öncelikle, tüm bu siyasi bağlamı ihmal ettiğinizde, 1915'te yaşananların 1948 BM Soykırım Beyannamesindeki şartları karşıladığını düşünürüm. Bunu zaten "soykırım" teriminin hukuksal altyapısını kurmak için uğraşan Raphael Lemkin de teslim ediyor. Sabah. 30 Ocak 2015. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2020. 
  7. ^ "Sürek avı başladı..." 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2020. 
  8. ^ "İbrahim Kalın". Twitter. 16 Ekim 2020. 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020. 
  9. ^ "Markar Esayan için cenaze töreni". DHA. 22 Ekim 2020. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Yeni Şafak, sosyal muhafazakâr ve İslamcı bir günlük gazete. Yayın hayatının ilk dönemlerinde İslamcı ve liberal yazarların bir arada bulunmasıyla öne çıkan gazetedir. Albayrak Medya Grubu grubu bünyesinde yer alan gazete, 23 Ocak 1995 yılında yayın hayatına başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çetin Altan</span> Türk yazar, gazeteci, köşe yazarı, oyun yazarı, siyasetçi

Çetin Altan, Türk yazar, gazeteci, köşe yazarı, oyun yazarı, siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hrant Dink</span> Türkiye Ermenisi gazeteci (1954–2007)

Hrant Dink, Türkiye Ermenisi gazeteci.

Etyen Mahçupyan, Türkiye Ermenisi gazeteci ve yazardır.

Halil Engin Ardıç, Türk gazeteci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Cemal</span> Türk gazeteci, yazar ve siyasetçi

Hasan Kaya Cemal, Türk gazeteci ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Şamil Tayyar</span>

Şamil Tayyar, Türk gazeteci, yazar ve eski Adalet ve Kalkınma Partisi milletvekili. Star gazetesinin Ankara temsilcisi ve köşe yazarı olan ve birçok kitap kaleme alan Tayyar, 2011, Haziran 2015 ve Kasım 2015 Türkiye genel seçimlerinde AK Parti Gaziantep milletvekili olarak meclise girmiştir. 2018 Türkiye genel seçimlerinde aday adayı olmuş fakat partisi tarafından aday gösterilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı</span> Osmanlı İmparatorluğunda ikamet eden Ermenilerin savaş boyunca göçe zorlanması ve sistematik katli

Ermeni Kırımı, 1915 Olayları/Ermeni Tehciri veya Ermeni Soykırımı, Osmanlı hükûmetinin Ermenilere karşı gerçekleştirdiği sürgün ve katliamlardır. Etnik temizliğin sonucunda ölen Ermenilerin sayısı tartışmalıdır; sayı, çeşitli araştırmacılara göre 600.000 ile 1,5 milyon arasında değişiklik gösterir. 1914 yılında Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeni nüfusu yapılan farklı tahminler mevcuttur. Osmanlı resmî kayıtlarına göre 1.2 milyon ile Ermeni Patrikhanesi'ne göre 1 milyon 914 bin 620 Ermeni yaşamaktaydı. 1922 sayımlarına göre ise 817 bin Ermeni 'mülteci' olarak Osmanlı topraklarını terk etmiş, 95 bin Ermeni ise din değiştirerek Türkiye topraklarında yaşamaya devam etmiştir. Bu tahminlere göre Osmanlı topraklarında bulunan 900 bin hayatta kalmışken, 300 bin ile 1 milyon arasında Ermeni hayatını kaybetmiştir. Olayların başlangıç tarihi çoğunlukla 250 Ermeni aydının ve komite liderinin Osmanlı yöneticileri tarafından İstanbul'dan Ankara'ya sürüldüğü ve birçoğunun öldürüldüğü 24 Nisan 1915 ile ilişkilendirilmektedir. Ermeni Kırımı, sağlıklı erkek nüfusun toptan öldürülmesi ya da askere alınarak zorla çalıştırılması ve sonrasında kadın, çocuk ve yaşlılarla birlikte ölüm yürüyüşü koşullarında Suriye Çölü'ne sürülmesi gibi olaylarla birlikte I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında iki aşamada gerçekleşti. Osmanlı askerlerinin koruması eşliğinde yaşadıkları yerlerden sürülen Ermeniler; sürgün sırasında yiyecek ve su sıkıntısı yaşadı; ayrıca çeşitli raporlara göre zaman zaman soygun ve katliamlara maruz kaldı. Ülke genelindeki Ermeni diasporası, genel anlamda Ermenilerin Doğu Anadolu'dan sürülme işleminin doğrudan bir sonucu olarak ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Aram Andonyan</span>

Aram Andonyan, Ermeni gazeteci, tarihçi ve yazar.

Mari Gerekmezyan, Ermeni asıllı Türk heykeltıraş ve öğretmen. Türkiye'nin ilk kadın heykeltıraşlarından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Celal Bey</span> Osmanlı devlet adamı

Mehmed Celâl Bey Osmanlı Devleti'nin son döneminde birçok valiliklerde ve Dahiliye Nazırlığı'nda bulunmuş bir devlet adamı ve Ermeni Kırımı şahidiydi.

Taksim Surp Harutyun Ermeni Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesi Taksim semtinde bulunan Ermeni kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Surp Harutyun Ermeni Kilisesi (Fatih)</span>

Kumkapı Surp Harutyun Ermeni Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesi Kumkapı semtinde bulunan Ermeni kilisesi.

Hayko Bağdat Ermeni asıllı Türk köşe yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Garo Paylan</span> Türk siyasetçi

Garo Paylan, Türkiye Ermenisi eğitimci ve siyasetçi. TBMM 25, 26 ve 27. dönem milletvekilidir. Selina Doğan ve Markar Esayan ile birlikte, elli yılı aşkın bir süre sonra TBMM'ye giren ilk Ermeni milletvekillerinden biri olmuştur.

Hayganuş Mark, Türkiye Ermenisi feminist yazar ve dergi editörüdür. Osmanlı kadın hareketinin en uzun soluklu kadın dergisi Hay Gin'in editörlüğünü yaptı.

<span class="mw-page-title-main">11 Nisan Anıtı</span>

11 Nisan Anıtı, Huşartsan veya İstanbul Ermeni Soykırımı Anıtı, İstanbul'da bulunan ve 1915'teki katliam ve işkenceler sonrası hayatını kaybeden kurbanlara ithaf edilen ilk anıttı. 1919 yılında Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisindeki İstanbul'da Taksim Meydanı yakınındaki Pangaltı Ermeni Mezarlığı'nda yapılmıştır ve 1922'de TBMM ordusunun İstanbul'a girdiği sırada sökülüp kaybolmuştur.

II. Sahag (İshâk) Maşalyan doğum adıyla Şahan Maşalı, Ermeni din adamı ve Türkiye Ermenileri'nin 85'inci patriği. Ailesinin bir tarafı Ermeni Kırımı kurbanlarındandır, anneannesi zorla kurtuldu.

Melih Altınok, Türk gazeteci, yazar, televizyoncu. Sabah gazetesinde haftanın beş günü köşe yazıları yazmakta ve A Haber'de Sebep Sonuç isimli TV programını hazırlayıp sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de Ermeni Kırımı'nın mirası</span>

1915 ve 1917 yılları arasında en az 800.000 Ermeni'nin öldürüldüğü Ermeni Kırımı, yaşanmasından uzun yıllar sonra bile Türk toplumunda hissedilecek derin etkiler bıraktı .Anadolu Hareketi'nin 1919 tarihli bir yayını, Ermenilere karşı sistematik bir "imha" politikasının uygulandığını ve İttihat ve Terakki liderlerinin "insanlığın en büyük suçluları arasında" olduğunu kabul ediyordu. Ermeni tarihçi Vahan Avetyan'a göre, 1920ler boyunca Türkiye Cumhuriyeti'nin yeni bir devlet kurma projesinin önemli bir parçası olarak Kırım'ın Türk tarihinden silinmesi denenmişti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.