İçeriğe atla

Mariupol

Mariupol
Маріу́поль
Mariupol bayrağı
Bayrak
Mariupol arması
Arma
Ukrayna üzerinde Mariupol
Mariupol
Mariupol
Yüzölçümü
 • Toplam244 km²
Nüfus
 (2010)
 • Toplam492.176
 • Yoğunluk2058/km²
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)

Mariupol [[mariˈupʌlʲ]] (UkraynacaМаріуполь, RusçaМариу́поль), Ukrayna'da bir şehirdir.

Sovyet Dönemi'nin etkili bir Sovyet politikacılarından olan Andrey Jdanov'un onuruna, onun doğum yeri olan bu şehre 1948 yılında Josef Stalin tarafından onun ismi verilmiş ve şehir Jdanov (Ukraynaca ve Rusça: Жда́нов veya Zhdanov) olarak anılmaya başlanmıştır. 1989'da orijinal isme tekrar dönüldü, 1990'da da Jdanov'un heykeli söküldü.

Donetsk Oblastı'nın 500.000 nüfuslu şehridir (2007). 130.000 Urum yaşar. 70.000 Rumey yaşar. Ukrayna'nın en büyük metalurji merkezlerinden biridir.

2022'de Rusya tarafından işgal edilmiş olup, işgal hâlâ daha devam etmektedir. 30 Eylül 2022'de Rusya Mariupol'u ilhak ettiğini açıkladı fakat bu ilhakı kimse tanımadı.

Şehir Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde çok ağır hasarlar almıştır ve şehrin altyapısı zarar görmüştür. Şehrin konut binalarının %90'nı hasar gördü, bazıları ise yıkıldı.

İklim

 Mariupol iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 10,0 15,0 18,6 29,2 32,7 35,0 37,2 37,2 32,2 27,1 18,0 14,1 37,2
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) −0,2 0,2 5,1 13,1 19,8 24,5 27,4 26,9 20,9 13,6 5,8 1,0 13,2
Ortalama sıcaklık (°C) −2,8 −2,7 1,8 9,5 15,9 20,3 23,0 22,3 16,6 10,1 3,2 −1,2 9,7
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −4,9 −5,1 −0,5 6,2 11,8 15,9 18,3 17,7 12,5 6,8 0,9 −3,5 6,3
En düşük sıcaklık (°C) −27,2 −25 −20 −7,3 0,5 5,6 8,9 5,0 −1,1 −8 −17 −24,5 −27,2
Ortalama yağış (mm) 35,1 33,0 37,5 44,5 44,0 52,9 44,2 43,0 39,4 28,6 47,8 60,5 510,5
Kaynak: Погода и климат[1]


Sağlık

Mariupol, Donetsk bölgesinin güneyinde önemli bir tıp merkezidir.

Kamu hastanelerinin listesi (2021):

  • Mariupol'daki Bölgesel Yoğun Tedavi Hastanesi [en]
  • Mariupol 1 Nolu Şehir Hastanesi
  • Mariupol 4 Nolu Şehir Hastanesi
  • Mariupol 9 Nolu Şehir Hastanesi
  1. ^ КЛИМАТ МАРИУПОЛЯ (Rusça). Hava durumu ve İklim (Погода и климат). Erişim tarihi: 30 Kasım 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akmescit</span>

Akmescit veya Simferopol, Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin de jure başkentidir. Kırım konusunda, Ukrayna ile Rusya arasında toprak anlaşmazlığı söz konusudur. Bu anlaşmazlık sonucunda Rusya, Kırım'ı ilhak etmiştir. İlhak edilişinden sonra Rusya Federasyonu'na bağlı Kırım Cumhuriyeti'nin, de facto başkenti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Odessa</span> Ukraynanın güneybatısında yer alan Odesa Oblastının yönetim merkezi olan şehir

Odessa, Ukrayna'da Karadeniz kıyısında, Dniestr ve Dinyeper sığlıkları arasında bulunan kent. 1.015.826 nüf. (2021). "Karadeniz'in İncisi" olarak anılan şehir, 19. yüzyılda Rus İmparatorluğu'nda Moskova, Sankt Peterburg ve Varşova'den sonraki en büyük şehriydi. Ukrayna'nın güneybatısında bulunan ve Odessa Oblastı'nın yönetim merkezi ve önemli bir turizm, liman ve ulaşım merkezi olan şehir, ülkenin 3. en kalabalık şehridir. Zaman zaman "Karadeniz'in incisi", şehirde doğan Yahudi komedyenler yüzünden "Mizah başkenti" veya "Güney Palmira" olarak da adlandırılır. Kültür ve bilim merkezi Odessa, aynı zamanda Slav'dan çok Akdeniz tarzındaki mimarisiyle ülkenin en büyük sayfiye merkezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sivastopol</span> Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kenti

Sivastopol, Osmanlı döneminde Akyar, Ukrayna'da Kırım yarımadasında Karadeniz kıyısında bulunan bir liman kentidir. Nüfusu 328.600'dür (2004).

<span class="mw-page-title-main">Lviv</span> Ukraynanın batısında bir şehir

Lviv, nüfus bakımından Batı Ukrayna'nın en büyük ve Ukrayna'nın yedinci büyük şehri. Ukrayna'nın kültür merkezlerinden biridir. 2020 verilerine göre nüfusu 755.800'dür. Nüfusunun %88'i Ukraynalı, %9'u Rus, %1'i de Polonyalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Donetsk</span> Ukraynadaki bir şehir

Donetsk (Ukraynaca: Донецьк, Rusça: Донецк), 1928'deki Harkiv yazımına göre Donetske (Ukraynaca: Донецьке) olarak da adlandırılan, eskiden Aleksandrovka, Yuzivka (Hughesovka) ve Stalino olarak bilinen, Ukrayna'nın doğusunda Donetsk Oblastı'nda Kalmius Nehri üzerinde bulunan bir sanayi şehridir. Nüfusun şehir merkezinde 901.645, metropolitan alanda ise 2 milyonun üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Donetsk, 2001 nüfus sayımına göre Ukrayna'nın en büyük beşinci şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Zaporijya</span>

Zaporijya ya da Zaporijjia Rus İmparatorluğu döneminde 1921'e kadar: Александровск / Aleksandrovsk), Dinyeper Nehri'nin sahilinde bulunan ve Ukrayna'nın Zaporijya Oblastı'nın idarî merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Harkiv</span> Ukraynanın ikinci büyük şehri, Harkiv Oblastının idari merkezi

Harkiv veya Harkov, Ukrayna'nın ikinci büyük şehri, Harkiv Oblastı'nın idari merkezidir. Ülkenin kuzeydoğusunda yer alır. 2006 yılı sayımlarına göre nüfusu 1.461.300 kişidir.

Belgorod, Rusya'nın Merkez Rusya Federal Bölgesi'nde yer alan Belgorod Oblastı'nın merkezi olan şehir. Şehrin nüfusu 2008 yıl itibarıyla 353.043'tür.

<span class="mw-page-title-main">Dnipro</span> Ukraynanın Dnipropetrovsk Oblastının idarî merkezi

Dnipro veya Dinyeper, Dinyeper Nehri'nin kenarında bulunan, Ukrayna'nın Dnipropetrovsk Oblastı'nın idari merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna Savaşı</span> Rusya ve Ukrayna arasında Şubat 2014te başlayan uzun süreli çatışma

Rusya-Ukrayna Savaşı, bir yanda Rusya, Beyaz Rusya ve Rus yanlısı güçlerin, diğer yanda Ukrayna'nın dahil olduğu, sürmekte olan bir savaştır. Yevromaydan'ın ardından görevden alınan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in Kırım'daki gerginlik nedeniyle Rusya'dan bölgeye asker göndermesini istemesinin ardından 2014 yılında başlayan ve Şubat 2022'de büyüyen askerî hareketliliktir. Bu savaşa Rusya'nın Kırım'ı ilhakı (2014), Donbass Savaşı (2014-günümüz), siber savaş ve siyasi gerilimler de dahildir. Rusya'nın bölgedeki jeopolitik çıkarlarını, vatandaşlarını ve konuşlandırılmış askerlerini koruduğunu iddia eden Devlet Başkanı Vladimir Putin, müdahale için parlamentodan onay almıştır. 21 Şubat 2022 de Rusya Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetlerini resmen tanıdığını açıkladı.24 Şubat 2022 tarihinde ise Rusya lideri Putin Ukrayna'yı istilaya başladıklarını televizyondan duyurdu. 2021'de diplomatik krizin ardından Ukrayna sınırlarına yakın bölgelere askeri yığınak yapan Rusya, 24 Şubat 2022'de geniş çaplı bir şekilde Ukrayna'yı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Donetsk Halk Cumhuriyeti</span> Ukraynadan ayrılarak kurulan eski bir devlet

Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC), Donbass Savaşı'nda Ukrayna'dan ayrılarak kurulan de facto devlet. DHC, Ukrayna yönetimini sivilleri katletmek ve savaş suçu işlemekle itham edip bağımsızlığını gerekçe olarak göstermiştir. Donbass Savaşı sırasında 7 Mayıs 2014'te Ukrayna'da özerk, egemen bir cumhuriyet olarak kuruldu. 11 Mayıs'ta bağımsızlık referandumu yapıldı ve bağımsızlığı halk tarafından onaylandı. 12 Mayıs'ta resmen bağımsızlığını ilan etti. 24 Mayıs 2014'te ise Lugansk Halk Cumhuriyeti ile Novorossiya Federal Devleti adında bir konfederasyon oluşturmuştu ancak 1 Ocak 2015'te bu konfederasyonu feshettiler ve rafa kaldırdılar. 21 Şubat 2022'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, hem Luhansk hem de Donetsk Halk Cumhuriyetlerini bağımsız devletler olarak tanıdığını açıkladı. 27 Eylül 2022 tarihinde yapılan referandum sonucunda 30 Eylül 2022 tarihinde Rusya tarafından ilhak edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Luhansk</span>

Luhansk ya da Lugansk , Ukrayna'nın Luhansk Oblastının başkenti olan bir şehirdi. Bu şehir, Luhanka Nehrinin Vilhova Nehriyle kesiştiği yerde 1795 yılında kurulmuştur. Şehrin nüfusu 2013 yılı itibarıyla 425.848'dir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ukrayna Taarruzu</span> Ukraynada 2022 askeri taarruzu

Doğu Ukrayna Taarruzu, Doğu Ukrayna'nın üç Donbas ilinde (oblast) - Harkiv Oblastı, Luhansk Oblastı ve Donetsk Oblastı - 2022 Rusya istilasında devam eden bir operasyondur. İstilanın bir parçası olarak, 2014'ten beri Ukrayna ve Rus vekilleri arasında şiddetle devam eden Donbas Savaşı'nda büyük bir tırmanış söz konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Melitopol Muharebesi</span> 2022de Rusyanın Ukraynayı işgalinde muharebe

Melitopol Muharebesi, Güney Ukrayna Taarruzu'nun ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinın parçası olarak Güney Ukrayna'daki Melitopol şehrinde Ukrayna ve Rusya silahlı kuvvetleri arasındaki askeri bir çatışmaydı. Rus kuvvetleri 25 Şubat'ta şehre saldırdı ve 1 Mart'a kadar yoğun çatışmalardan sonra şehri ele geçirdi. Muharebe bittikten sonra vatandaşlar askeri işgale karşı sokak protestoları düzenledi. 11 Mart'ta belediye başkanı işbirliği yapmayı reddettiği için Rus birlikleri tarafından tutuklandı, ancak daha sonra 16 Mart'ta 9 Rus mahkum karşılığında serbest bırakıldı.

<span class="mw-page-title-main">2022 Jıtomır saldırıları</span>

Jıtomır Havaalanı saldırısı 27 Şubat 2022'de Ukrayna'nın Jıtomır Oblastı'na bağlı Jıtomır'da Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında başkent Kiev'den yaklaşık 150 kilometre uzakta gerçekleşti. Rusya'nın Belarus'ta bulunan 9K720 İskander füze sistemlerini sivil Jıtomır Havaalanı'na saldırmak için kullandığı bildirildi. Mart ayında kentin kendisine yönelik saldırılar yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Mariupol Kuşatması</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı istilasında kuşatma

Mariupol Kuşatması, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Rusya ve ayrılıkçı Donetsk Halk Cumhuriyeti güçlerinin Mariupol şehrinde Ukrayna güçleriyle çatıştığı bir kuşatmaydı. Rusya'nın Doğu Ukrayna Taarruzu'nun ve Güney Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olan kuşatma, 24 Şubat 2022'de başladı ve 20 Mayıs 2022'de Rusya'nın Mariupol'da kalan Ukrayna kuvvetlerinin savaşı durdurma emri verildikten sonra teslim olduğunu açıklamasıyla sona erdi.

Volnovaha Muharebesi, Rusya ve DHC güçleri tarafından, 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Doğu Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olarak başlatıldı. Rus ve Donetsk kuvvetleri, Ukrayna - DHC sınırına yakın olan Donetsk Oblastı'ndaki küçük Volnovaha kentinde Ukrayna güçleriyle çatıştı.

<span class="mw-page-title-main">Volnovaha</span> Donetsk Oblastında bir şehir

Volnovaha, Ukrayna'da Rusya ve Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin kontrolü altındaki küçük bir şehirdir. Donetsk Oblastı'nın 18 bölgesinden biri olan Volnovaha Rayon'unun idari merkezi olarak hizmet eder. Şehrin nüfusu 2021 tahmini 21.441 kişidir

Mariupol Muharebesi şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Donetsk Akademik Bölgesel Dram Tiyatrosu</span>

Donetsk Akademik Bölgesel Drama Tiyatrosu Ukrayna'nın gündeyinde Mariupol kentinde tiyatrodur. Modern tiyatro, 1960 yılında eski Mecdelli Meryem Kilisesi'nin yaklaşık olarak bulunduğu yere inşa edilmiştir. Tiyatro, 16 Mart 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Rus hava saldırıları tarafından büyük ölçüde tahrip edildi. Saldırı yaklaşık 600 kişinin ölümüyle sonuçlandı.