Marioloji - Turkipedia

Marioloji, Meryem Teolojisi veya Meryemî Teoloji, İsa'nın annesi Meryem'e dair teolojik çalışmadır.^[1] Marioloji, Meryem hakkındaki doktrin veya dogmayı, İsa ile ilgili olanlar ve kurtuluş, şefaat ve lütuf hakkındaki kavramlar gibi diğer inanç doktrinleriyle ilişkilendirmeye çalışır. Hristiyan Marioloji, tarihi Meryem'in rolünü kutsal yazılar, gelenekler ve Kilise'nin Meryem hakkındaki öğretileri bağlamına yerleştirmeyi amaçlamaktadır.^[2]^[3]^[4] Sosyal tarih açısından Marioloji, genel olarak Hristiyanlık tarihi boyunca Meryem'e olan bağlılığın ve Meryem hakkında düşünmenin incelenmesi olarak tanımlanabilir.^[5]

Meryem'e ilişkin geniş bir yelpazedeki görüşler, farklı Hristiyan inanç sistemleri içerisinde çeşitli düzeylerdeki farklılaşmalarda mevcuttur. Çoğu durumda, tarihin herhangi bir noktasında benimsenen görüşlere meydan okunmaya ve dönüştürülmeye devam edilmiştir. Yüzyıllar boyunca, Katolik Mariolojisi, sensus fidelium'dan Meryem'in belirmesine, azizlerin yazılarına, teologların ve papalık genelgelerinin düşüncelerine kadar değişen çeşitli güçler tarafından şekillendirilmiştir.

Doğu Ortodoks teolojisi Meryem'e Tanrı'nın taşıyıcısı anlamına gelen Theotokos adını verir. Meryem'in bakire anneliği, Meryem Ana unvanının sıklıkla kullanıldığı Ortodoks Marioloji'nin merkezinde yer alır. Ortodoks Mariolojik yaklaşım, Meryem'in yüce kutsallığını, onun kurtuluştaki payını ve lütuf aracısı olarak rolünü vurgular.^[6]^[7]

Protestanların Meryem hakkındaki görüşleri mezhepten mezhebe farklılık göstermektedir. Genellikle İncil'deki Meryem yorumlarına, İmanın İkrarına (Bakireden Doğumu savunan) ve Meryem'i Tanrı'nın Annesi olarak adlandıran 431'deki Efes Ekümenik Konsiline odaklanırlar. Bazı ilk Protestanlar Meryemî sanatı yaratıp Meryem'e saygıya sınırlı biçimlerine izin verirken,^[8] bugün çoğu Protestan, Katolikler ve Doğu Ortodoksları tarafından uygulanan Meryem'e saygıyı paylaşmıyor.^[4] Martin Luther'in Meryem hakkındaki görüşleri, John Calvin'in Meryem hakkındaki görüşleri, Karl Barth'ın Meryem hakkındaki görüşleri ve diğerleri, modern Protestan görüşlerine katkıda bulunmuştur. Anglikan Meryem teolojisi, Anglo-Katolik'ten (Katolik görüşlerine çok yakın) daha Reformcu görüşlere kadar büyük farklılıklar gösterir.

Kaynakça

^ Llywelyn, Dorian SJ (Jun 2016). "Oxford Handbooks Online – Mary and Mariology". doi:10.1093/oxfordhb/9780199935420.013.62. ISBN 978-0199935420. 11 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2024.
^ The encyclopedia of Christianity, Volume 3 by Erwin Fahlbusch, Geoffrey William Bromiley 2003 9004126546 pp. 403–404.
^ Rahner, Karl 2004 Encyclopedia of theology: a concise Sacramentum mundi 0860120066 p. 901.
^ ^a ^b Hillerbrand, Hans Joachim. Encyclopedia of Protestantism, Volume 3 2003. 0415924723 p. 1174.
^ Encyclopedia of Social History (0815303424 p. 573) states: "More broadly defined, Mariology is the study of devotion to and thinking about Mary throughout the history of Christianity."
^ Rahner, Karl 2004 Encyclopedia of theology: a concise Sacramentum mundi 0860120066 pp. 393–394.
^ The encyclopedia of Christianity, Volume 3 by Erwin Fahlbusch, Geoffrey William Bromiley 2003 9004126546 p. 409.
^ "Protestantische Marien Kunst", in Bäumer, Marienlexikon, V, pp. 325–336, Marian veneration in Protestantismus, pp. 336–342.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

Meryem, Nasıralı İsa'nın annesi olan Yahudi kadındır. Yeni Ahit'te ve Kur'an'da önemli ve kutsal kişilerden biridir. Meryem Ana ve Bakire Meryem olarak da anılır.

Araf, bazı din ve inançların ahiret kavramlarında yer alan, kötüler ve iyilerin sınıfına sokulamayan, inançlı günahkarların veya günah ve sevapları eşit olanların gideceği geçici arınma yeri, nihai ahiret mekanları arasında olduğuna inanılan yer, çoğunlukla dağ. Sözcük olarak, Arapça "kum tepesi" anlamındaki "urf"un çoğul halidir.

<span class="mw-page-title-main">Papanın yanılmazlığı</span> Katolik Kilisesi dogması

Papalığın yanılmazlığı, Katolik Kilisesi'nin bir öğretisidir ve İsa'nın Aziz Petrus'a verdiği söze dayanarak Papa'nın ex cathedra konuşması sırasında "başlangıçta apostolik Kilise'ye verilmiş ve Kutsal metin ve gelenekle aktarılmış" öğreti konusunda hata yapma ihtimalinden korunduğunu ifade eder.

Endüljans teriminin güncel tanımı iuris canonici Kodeksinde bulunabilir ; “itiraf gizemi aracılığıyla affedilmiş olan günahların Tanrı önünde geçici bir ceza ile hafifletilmesi.”

Ariusçuluk ya da Arianizm, ilk olarak İskenderiye, Mısır'dan bir Hristiyan papaz olan Arius, atfedilen kristolojik bir doktrindir. Arian teolojisi, İsa Mesih'in Tanrı'nın Oğlu olduğunu, Tanrı'nın Oğlu'nun her zaman var olmayıp içinde doğmuş olması farkıyla Baba Tanrı tarafından doğurulduğunu savunur. Baba Tanrı tarafından zaman, dolayısıyla İsa, Baba Tanrı ile birlikte ebedi değildi.

Yahudiye Eyaleti, Yahudiye, Samarya ve Edom bölgelerinin tümüne yayılmış ve Yahudilerin yaşadığı bir Roma eyaletiydi. Adını Herod Archelaus'un Yahudiye Tetrarşisinden almıştır, ancak bu Roma eyaleti çok daha geniş bir bölgeyi kapsıyordu. "Yahudiye" ismi, MÖ 6'ncı yüzyıldaki Yehuda Krallığı'ndan gelmiştir. Yahudilerin, bağımsızlık uğruna Romalılara karşı gerçekleştirdikleri Bar Kohba İsyanı'nından sonra ismi "Suriye Filistini" olarak değiştirildi.

Filosemitizm, genellikle Yahudi olmayan kişilerce, Yahudiliğe ve Yahudilere karşı duyulan sevgi, takdir ve ilgidir. Ayrıca, Yahudi cemaatinde Yahudi kültürüne ve Yahudi olan her şeye olan sevgidir. Bu konsept yeni olmamasına rağmen, yakın zamanda bu fenomen yükselişe geçmiştir. Diğer birçok şeyin yanı sıra Yahudi kültürüne ve tarihine, ayrıca üniversitelerde Yahudilikle ilgili derslere katılanlarla karakterize edilir. Filosemit veya Judeofil yukarıda adı geçen konularla ilgilenenlere veya bu konuları uygulayanlara denir.

Meryem'in ebedî bekareti bakire Meryem'in İsa'yı doğurmuş olmasına karşın gerçekten ve ebedî olarak bakire olduğu şeklindeki Hristiyanlık dogmasıdır. Dogmaya göre Meryem, tüm hayatı boyunca hep bakire kalmış, İsa'yı sadece biyolojik oğlu olarak doğurmuş ve mucizevî şekilde bakire doğum gerçekleşmiştir.

Üniteryenizm Hristiyanlıktaki teslis inanışının aksine İsa'nın ve Kutsal Ruh'un tanrılığını reddeden Hristiyan teolojisi hareketidir.

Hürmet veya azizlere hürmet, yüksek derecede kutsallığa sahip olduğu belirlenen bir azizi onurlandırma eylemidir. Birçok dinde meleklere benzer hürmet gösterilir. Azizlere hürmet, Hristiyanlık, Yahudilik, Hinduizm, İslam, Budizm ve Jainizm dahil olmak üzere tüm büyük dinlerin bazı dallarının taraftarları tarafından resmi veya gayri resmi olarak uygulanmaktadır.

Hristiyanlığın, Pavlus'un, Timoteos'un, Nikolaos'un, Polikarp'ın ve daha birçok kişinin olduğu çok sayıda Hristiyan havari ve azizlerin doğduğu yer olan Anadolu'da ve bir kısmı Türkiye sınırlarında kalan Ermeni Yaylası'nda uzun bir geçmişi vardır.

Yakup Kuyusu ya da Yakup'un Kuyusu, dini geleneklerde Yakup ile ilişkilendirilen ve yaklaşık iki milenyumluk bir geçmişi bulunan, sert kayaya oyulmuş derin bir kuyudur. İncil'deki Shechem'in bulunduğu düşünülen Tell Balata arkeolojik alanına yakın bir noktada yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Henri de Lubac</span> Fransız kardinal (1896 – 1991)

Henri de Lubac, Papa II. Ioannes Paulus tarafından 1983 senesinde Kardinal ilan edilen Fransız Cizvit. Karl Rahner, Hans Urs van Balthasar ve Yves Congar ile birlikte, 20. yüzyılın en önemli Katolik ilahiyatçıları arasında yer almaktadır. Uzman olarak katıldığı İkinci Vatikan Konsili'nin şekillenmesinde, yazıları ve doktriner araştırmalarından oluşan çalışmaları önemli bir rol oynamıştır.

Johann Baptist Metz Alman kökenli Katolik rahip, teolog ve Temel Teoloji/Apolojetik Profesörü. İkinci Vatikan Konsili’nden sonraki dönemin en önemli Alman ilahiyatçılarından biri olduğu düşünülmektedir.

İsa'nın çarmıhtaki yedi özdeyişi, Kutsal Kitap'a göre İsa'nın çarmıha gerilme sürecinde söylediği yedi sözdür. Geleneksel olarak, "sözler" diye anılır. Kutsal Kitap'ta bir araya getirilmiştir. Üçü Luka, ikisi Yuhanna, bir tanesi de Matta ve Markos'ta aynı şekilde geçmektedir. Sonuncu söz ise Yuhanna'da doğrudan Matta ve Markos'ta ise alıntılanarak geçmektedir. Matta ve Markos'ta İsa, Tanrı'ya yakarmaktadır. Luka'da ise katillerini affetmekte, pişmanlık duyan hırsızı rahatlatır ve ruhunu Baba'ya emanet eder. Yuhanna'da annesiyel konuşup susadığını ve dünyadaki yaşamının son bulduğunu söylemektedir.

Konyalı Amfilokius İconium'lu bir piskopos. Hieronymus, ismini Kapadokyalı Kilise Babaları listesine dahil eder. Yortusu Katolik Kilisesi'nde 22 Kasım, Ortodoks Kilisesi'nde 23 Kasım'dır.

Yuhanna Kassian, Hristiyan bir keşiş ve mistik bir yazar. Ortodoks ve Katolik kiliseleri tarafından Kilise Babası ve Aziz olarak kabul edilir. Yortusu Katolik Kilisesi tarafından her 23 Şubat kutlanır. Ortodoks Kilisesi’nde ise Şubat’ın 28’i veya 29’unda kutlanır.

Azerbaycan'da Hristiyanlık bir azınlık dinidir. 280.000 ila 450.000 arasında tahmin edilen Hıristiyanlar çoğunlukla Rus ve Gürcü Ortodoks ve Ermeni Apostoliktir. Ayrıca, büyük çoğunluğu Müslüman kökenli olan küçük bir Protestan Hristiyan topluluğu da bulunmaktadır.

Kurtuluş teolojisi, “ezilenlerin kurtuluşu”nu vurgulayan bir teolojil yaklaşımdır. Yoksullar için sosyal olarak kaygılanırken ve ezilen halklar için politik kurtuluş ile sosyoekonomik analizlerle ilgilenerek ve algılanan diğer eşitsizlik biçimlerini ele almaktadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.