İçeriğe atla

Marin Barleti

Marin Barleti
Marinus Barletius
Doğumy. 1450-1460
Scutari, Arnavut, Venedik Cumhuriyeti
Ölümy. 1512-1513
Padua, Venedik Cumhuriyeti
MilliyetArnavutlu
Tanınma nedeniHistoria de vita et gestis Scanderbegi Epirotarum principis
Kariyeri
Çalıştığı kurumlarAziz istefanos kilisesi
Historia de vita et gestis Scanderbegi Epirotarum principis'ten bir sayfa

Marin Barleti (Latince: Marinus Barletius; d. 1450, İşkodra - ö. 1513, Roma), Katolik din adamı ve Arnavutluk'un Rönesans Dönemi'ndeki en önemli tarihçisi.

Hayatı

Gençlik dönemi hakkında pek bilgi bulunmayan Barleti, memleketi olan İşkodra'nın 1474 ve 1478'deki Osmanlılar tarafından kuşatılmasına karşı savunmasına katılmıştır.

1479'da İşkodra'nın Osmanlılarca ele geçirilmesi üzerine İtalya'ya kaçmak zorunda kaldı. İtalya'da Latince dilinde pek çok tarih eseri yazdı. Bunların en ünlüsü 1506 ve 1510'da Roma'da basılan Skanderbeg Biyografisi (Historia de vita et gestis Scanderbegi Epirotarum principis) dir. Bu eser çok sayıda Avrupa diline çevrilmiş ve 16. yüzyılın en tanınan eserlerinden biri olmuştur. Örneğin Almanca dilinde 16. ve 17. yüzyıllarda 12 kezden fazla baskıya girmiştir.

İşkodra şehir kütüphanesi ve aynı şehirdeki bir yayınevi ve 2005'te Tiran'da kurulan bir üniversite Marin Barleti'nin adını taşır.

Eserleri

  • Historia de vita et gestis Scanderbegi Epirotarum principis, (Epir Prensi Scanderbeg'in Hayatının Tarihi) Roma 1510
  • De obsidione Scodransi (İşkodra'nın Kuşatılması), Venedik 1504
  • Compendium vitarum ponticum et imperatorum (Papalar ve İmparatorlar Biyografileri Koleksiyonu)), 2. Baskı Venedik (1. Baskıdan hiç kitap kalmamıştır)

Kaynakça


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arnavutça</span>

Arnavutça, başta Balkanlar'daki Arnavutlar olmak üzere Avrupa, Türkiye, Amerika ve Okyanusya'daki Arnavut diasporası tarafından konuşulan bir Hint-Avrupa dilidir. Dünyada yaklaşık 7.5 milyon insan tarafından konuşulan Arnavutça, Hint-Avrupa dil ailesinin özgün bir koludur ve hemen hemen hiçbir dille yakından akraba değildir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ</span> 5. yüzyıl – 15. yüzyıl arasını kapsayan tarihî dönem

Orta Çağ, tarihçiler tarafından 5. yüzyılın sonlarından 15. yüzyılın sonlarına kadar sürdüğü söylenen tarihî dönemi ifade eden kavramdır. Orta Çağ dönemine verilen bir diğer isim olan "Klasik Sonrası Dönem" terimi, "Klasik Antik Çağ" döneminin adından türetilmiş olsa da, daha geniş bir coğrafi tanıma sahiptir. Orta Çağ, tarihçiler tarafından ihtilaflar olmasıyla birlikte, genel olarak MS 500–1500 aralığındaki dönemi kapsamaktadır ve Antik Çağ ile modern zamanlar arasında ayrı bir dönem olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ceneviz Cumhuriyeti</span>

Cenova Cumhuriyeti veya kısaca Cenevizliler, 1005 yılından 1797 yılına kadar İtalya Yarımadası'nın kuzey batısında, Ligurya olarak bilinen bölgede, bugünkü Cenova merkezli olarak hüküm sürmüş bir denizci cumhuriyeti. 1100 yılına kadar bir şehir devleti olarak varlığını sürdürmüş devlet, büyüyerek ve güçlenerek Avrupa'da önemli bir konuma gelmiş, Venedik Cumhuriyeti'nin büyük bir rakibi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Venedik Cumhuriyeti</span> 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadasında bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyeti

Venedik Cumhuriyeti, 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadası'nda bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyetiydi. Genellikle "En sükunetli" anlamına gelen Serenissima sözcüğüyle anılırdı. MS 697'den MS 1797'ye kadar hüküm sürdü. Müreffeh Venedik şehrinin lagün toplulukları üzerinde yoğunlaşan cumhuriyet, Orta Çağ'da bir ticaret gücü haline geldi ve Rönesans'ta bu konumunu güçlendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Gotlar</span>

Gotlar, Güney İskandinavya'nın Gotland bölgesinde oturan eski bir Cermen kavmi. Gotlar 2. yüzyıldan itibaren İskitya, Dacia ve Pannonia'da yaşamışlar 3. ve 4. yüzyıllarda Bizans'ı yağma etmişler ve Aryanizmi benimsemişlerdir. 5. ve 6. yüzyıllarda Vizigotlar ve Ostrogotlar şeklinde ikiye bölünmüşler ve İberya ile İtalya'yı istila etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Katolik Kilisesi</span> Romaya bağlı Doğu kökenli kilise

Arnavutluk Katolik Kilisesi, Papa'nın ruhanî önderliğindeki ve Vatikan merkezli ökumenik Dünya Katolik Kilisesi'nin alt bölümlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">İskender Bey</span> Arnavut asilzade ve askeri komutan (1405–1468)

İskender Bey, Arnavutların ulusal kahramanı. Arnavutluk'un feodal hanedanlıklarından Kastriyota Hanedanı'ndandır. Babası Con, Gergi'yi Osmanlı sarayına rehin olarak gönderdi. Edirne'de II. Murad'ın hizmetinde bir içoğlanı eğitimi gören Gergi Müslüman oldu ve İskender adını aldı. Osmanlı sarayına alındığı zaman 18-19 yaşlarındaydı. Osmanlı'da önemli askerî hizmetlerde bulundu, Anadolu ve Rumeli seferlerine katıldı. 1443 yılında Morava Muharebesi sırasında kaçıp sancak beyi olduğunu ilan eden sahte bir fermanla Kroya kalesini ele geçirdi. 1468'de ölümüne kadar Osmanlı Devleti'nin Arnavutluk'ta yerleşmesine karşı mücadele etti.

<span class="mw-page-title-main">Leş Birliği</span>

Leş Ligası veya Arnavut Ligi olarak da bilinen Leş Birliği, Arnavut soylular tarafından 2 Mart 1444'te Leş'te kurulan askeri ve diplomatik bir birlikti. İskender Bey ve çeşitli Arnavut soylularının ve şeflerinin Osmanlı İmparatorluğu'na karşı birleşmesi ile oluşan bu birlik Arnavutların tarihlerindeki ilk birleşik devleti olmuştur. Leş Birliği'nin lideri olan İskender Bey, birliğin lideri olduğu süre boyunca hep "Dominus Albaniae" yani "Arnavutların Birliğinin Şefi" unvanını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Treviso</span> Treviso iline bağlı komün (Veneto, İtalya)

Treviso, İtalya'nın kuzey kesiminde, Veneto yönetim bölgesine bağlı kendi ismini taşıyan Treviso ili'nin merkezi kenti. Sile Nehri şehrin ortasından geçer.

<span class="mw-page-title-main">Andrea Gritti</span>

Andrea Gritti, 1523-1538 arasında Venedik Cumhuriyeti "Doçe" unvanlı hayat boyu hüküm etmek üzere seçilmiş devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Trani</span> Barletta-Andria-Trani iline bağlı komün (Apulia, İtalya)

Trani, güney İtalya'da Puglia Bölgesi'nde, 2009'dan itibaren Barletta-Andria-Trani ilinin Barletta ve Andria kentleri ile ortaklasa merkezi olan bir kent ve bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Denizci cumhuriyetler</span>

Denizci cumhuriyetler İtalya'da Orta Çağ'da ortaya çıkan ve gelişen şehir devletlerini tanımlar. Bunlardan en bilinenleri Pisa, Ceneviz ve Venedik'tir. Bu devletler birbirleriyle hem askeri hem de ekonomik anlamda rekabet halinde olmuşlardır. 10 ila 13. yüzyıllar arasında Akdeniz bölgesinde egemenlikleri altındaki ticaret yollarını korumak ve genişletmek için güçlü donanmalar kurmuşlardır. Bu açıdan Haçlı Seferleri'ne lojistik olarak büyük destek vermişlerdir. Cumhuriyetler güçlü imparatorluklar arasında hayatta kalabilmek için çok çeşitli ittifaklarda bulunmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">İşkodra Kuşatması (1478-1479)</span>

İşkodra Kuşatması, 1478-1479 yılları arasında Venedik Cumhuriyeti ile Arnavutların kontrolündeki İşkodra ile Rozafa Kalesi'nin Osmanlı ordusu tarafından kuşatılmasıdır. Kuşatma Osmanlı zaferi ile sonuçlanmış olup tüm Arnavutluk Osmanlı tarafından fethedilmiştir. 25 Ocak 1479 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında yapılan Osmanlı-Venedik Antlaşması ile İşkodra Osmanlıya bağlı bir sancak haline getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Lorenzo Priuli</span>

Lorenzo Priuli. 11 Haziran 1554 – 17 Ağustos 1559 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 82'nci dükadır. Doçe Francesco Venier'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 14 Haziran 1556 'da tahta çıktı. 3 yıl 2 ay 2 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 2 Haziran 1559'da 69 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Leonardo Loredan</span> 75. Venedik doçesi

.

<i>Historia Augusta</i>

Historia Augusta 117 ila 284 döneminin Roma imparatorları ile onların kıdemsiz belirlenmiş mirasçıları ile gaspçılarının hayatlarının Latince yazılmış geç bir Roma koleksiyonudur. Diocletianus ve I. Konstantin hükümdarlığı döneminde yazılan ve Roma'daki bu imparatorlara veya diğer önemli şahsiyetlere hitap eden altı farklı yazarın eserlerinin bir derlemesi olan Sözde Suetonius'un benzer çalışması De Vita Caesarum üzerinde modellenmiştir. Koleksiyon, mevcut haliyle, çoğu tek bir imparatorun yaşamını içeren otuz biyografiyi içerirken, bazıları sadece bu imparatorların benzer veya çağdaş olduğu için birlikte gruplandırılmış iki veya daha fazla grup içerir.

Zosimus Bizans İmparatoru I. Anastasius döneminde Konstantinopolis'te yaşamış Yunan tarihçidir. Fotios'a göre bir comes idi ve imparatorluk hazinesinin "avukatı" olarak görev yapıyordu. Zosimus, I. Konstantin'in geleneksel çok tanrılı dini reddetmesini kınamasıyla da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Stato da Màr</span> Venedik Cumhuriyetinin deniz ve denizaşırı bölgeleri

Stato da Màr ya da Domini da Mar, Venedik Cumhuriyeti'nin İstirya, Dalmaçya, Arnavutluk, Negroponte, Mora, Nakşa Dükalığı'nın Ege adaları, Girit ve Kıbrıs deniz aşırı topraklarına verilen addır. Venedik Cumhuriyeti'nin sahip olduğu üç alt bölümden biriydi, diğer ikisi Dogado, yani Venedik ve kuzey İtalya'da Domini di Terraferma idi.