İçeriğe atla

Marie Valerie Köprüsü

Koordinatlar: 47°47′43″K 18°43′49″D / 47.79528°K 18.73028°D / 47.79528; 18.73028
Marie Valerie Köprüsü
Harita
GeçişTuna Nehri
Koordinatlar47°47′43″K 18°43′49″D / 47.79528°K 18.73028°D / 47.79528; 18.73028
TasarımJános Feketeházy
Uzunluk517,6 m
Genişlik12,3 m
Yükseklik14
En geniş açıklık119 m
Açılış28 Eylül 1895
1 Mayıs 1927
11 Ekim 2001

Marie Valerie Köprüsü, Tuna Nehri üzerinde, Macaristan'ın Estergon kentini Slovakya'nın Štúrovo şerine bağlayan köprü. Adını, imparator Franz Joseph'in kızlarından, Avusturya arşidüşesi Marie Valerie'den almıştır.

Tarihçe

1893'te yapımına başlanan ilk köprü, Tuna üzerindeki başka köprülerde de imzası olan János Feketeházy tarafından tasarlanmıştı. İki yılda tamamlanan yapı, hilal şeklinde kafes kirişlerden oluşuyordu.[1] Köprü, 28 Eylül 1895'te büyük bir merasimle açıldı. Başbakan Dezső Bánffy ve Estergon başpiskoposunun da katıldığı tören sırasında, nehrin iki yakasında bulunan tüm kliselerin çanları çalınmıştı.[2]

1969'da yıkılmış hâldeki köprü

Avusturya-Macaristan'ın I. Dünya Savaşı sonunda imzaladığı Trianon Antlaşması'yla Tuna devletlerarası sınır hâline geldi ve köprü kapandı. Köprünün batı yakası tarafı 22 Temmuz 1919'daki patlamayla yıkılmıştı. Yenileme çalışmaları 1922'de başladı; köprü 1 Mayıs 1927'de tekrar geçişe açıldı. II. Dünya Savaşı'nda yapı yine aynı akıbete uğradı. Geri çekilen Alman kuvvetleri, 26 Aralık 1944'te Tuna üzerindeki diğer köprülerle birlikte Marie Valerie'yi de havaya uçurdu.[3] Köprüdeki tahribat elli yıldan fazla süre onarılmadı.

Köprünün yeniden yapımı ancak 2000'de gerçekleşebildi. Ekim ayında başlayan inşaat, 11 Ekim 2001'deki açılışla tamamlandı. Maliyetin bir kısmı, Avrupa Birliği'nin Phare fonundan karşılandı.

Kaynakça

  1. ^ József Sisa. Motherland and Progress: Hungarian Architecture and Design 1800–1900 (İngilizce). s. 606. 
  2. ^ N. Siklósi. The Hungarian Observer (İngilizce). s. 39. 
  3. ^ Norbert Számvéber. Days of Battle: Armoured Operations North of the River Danube, Hungary 1944-45 (İngilizce). s. 81. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Macaristan</span> Orta Avrupada bir ülke

Macaristan, Orta Avrupa'da Karpatlarda kurulu olan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Komşuları; batıda Avusturya ve Slovenya, kuzeyde Slovakya, doğuda Romanya ve Ukrayna, güneyde Sırbistan ve Hırvatistan'dır. Başkenti Budapeşte olan Macaristan, OECD, NATO, AB, Vişegrad Grubu ve Schengen üyesidir. Ülkedeki resmî dil, Fin-Ugor dillerinden olan ve Avrupa Birliği'nin 24 resmî dilinden biri olan Macarcadır. Bu bağlamda Macarca, Avrupa Birliği'nde Fince, Estonca ve Maltaca ile beraber Hint-Avrupa dillerinden olmayan dört dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">III. Mehmed</span> 13. Osmanlı padişahı (1595–1603)

III. Mehmed, divan edebiyatındaki mahlasıyla Adlî, 13. Osmanlı padişahı ve 92. İslam halifesidir. Sancağa giden son, I. Süleyman'dan 30 yıl sonra sefere çıkan ilk padişahtır ve bu nedenle de Avusturya’ya karşı kazanılan Eğri Kuşatması’nda ordunun başında olması nedeniyle kendisine Eğri Fatihi unvanı verilmiştir. Döneminde gerçekleşmiş olan Haçova Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa topraklarında kazandığı son büyük zaferidir. Sancak düzenini kaldırmış ve kendisinden önceki hükümdarlar dönemlerinde de süren Celali İsyanları’nı 1595-1603 yılları arasında kanlı şekilde bastırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Budapeşte</span> Macaristanın başkenti

Budapeşte, Macaristan'ın başkenti ve en kalabalık şehridir. Şehir sınırları içindeki nüfusa göre Avrupa Birliği'nin dokuzuncu en büyük şehri ve Tuna nehri üzerindeki ikinci en büyük şehirdir; şehrin yaklaşık 525 kilometrekarelik bir alanda tahmini nüfusu 1.752.286'dır. Hem şehir hem de ilçe olan Budapeşte, 7.626 kilometrekarelik bir alana ve 3.303.786 nüfusa sahip Budapeşte metropolitan alanının merkezini oluşturur. Şehrin nüfusu, toplam Macaristan nüfusunun %33'ünü oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Macaristan İmparatorluğu</span> 1867 ile 1918 yılları arasında Orta Avrupada var olan bir monarşi

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Orta Avrupa'da hüküm sürmüş ve I. Dünya Savaşı'ndan sonra yıkılmış bir imparatorluktur. Bu imparatorluğu oluşturan Avusturya İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı aslında içişlerinde bağımsız iki ayrı ülkeydi fakat dışişleri açısından, Avrupa'nın birçok ülkesinde hüküm süren Habsburg Hanedanı'na mensup tek bir Habsburg imparatoru tarafından yönetilmekteydi. Resmî para birimi Kron'du.

<span class="mw-page-title-main">Ciğerdelen Muharebesi</span>

Ciğerdelen Muharebesi, Macarların Párkány, Osmanlıların Ciğerdelen dedikleri, II. Dünya Savaşı'ndan sonra bugün kullanılan ismiyle Štúrovo'da 7 Ekim 1683 günü Osmanlı ordusu ile Alman-Leh ordusu arasında yapılan ve iki parçadan oluşan muharebedir; ilk çatışma Sobieski'nin saldırısıyla başlamış ve Osmanlılar bu saldırıyı püskürtmüştür, iki gün sonraki ikinci çatışmada ise ittifak güçleri genel saldırı gerçekleştirmiştir ve Osmanlılar yenilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Estergon</span> Macaristanʼda bir kent

Estergon, kuzey Macaristan'da, başkent Budapeşte'nin 50 km kuzeybatısında, Komárom-Esztergom bölgesinde yer alan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Sovyet Cumhuriyeti</span>

Macaristan Sovyet Cumhuriyeti Macaristan'da Béla Kun'un liderliğinde kurulan komünist bir rejimdir. Rusya'daki Bolşeviklerin yaptığı Ekim Devriminin ardından Avrupa'da kurulan Marksist-Leninist politikaların uygulandığı ilk komünist hükûmettir. Ömrü sadece dört ay sürmüştür. Romanya'nın Budapeşte'yi işgaliyle düşmüştür. Bu devletin varisi Macaristan Krallığı'dır. Krallık (1920-1944) arasında hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Viyana Taarruzu</span> Savaş

Viyana Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Sovyet 3. Ukrayna Cephesi tarafından Avusturya'nın başkenti Viyana'nın işgali amacıyla girişilen bir taarruzdur. Taarruz, 2 Nisan 1945'te başlatılmış, 13 Nisan 1945'te sona ermiştir. Kent kuşatıldı ve taarruzun büyük bölümde kuşatma altında kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Budapeşte Muharebesi</span> Kuşatma

Budapeşte Muharebesi, Sovyet kuvvetlerinin II. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru sınırı geçerek Macaristan'ın başkenti Budapeşte'ye yönelen genel taarruzlarının devamında kentin kuşatılması ve alınması sırasında yaşanan çatışmalardır. Macar ve Alman birliklerince savunulan kent, 29 Kasım 1944 tarihinde Kızıl Ordu'ya bağlı birlikler ve artık Sovyetler Birliği'nin müttefiki olan ve Almanya'ya savaş ilan etmiş bulunan Rumen ordusu tarafından kuşatıldı. Kuşatma, kenti savunan kuvvetlerin 13 Şubat 1945 tarihinde kayıtsız şartsız teslim olmasıyla sona erdi. Kenti kuşatan Sovyet güçleri, Rodion Malinovski'nin 2. Ukrayna Cephesi'ne bağlı birliklerdir. Savunmadaki kuvvetler, Alman Waffen-SS birlikleri ile Macar Ordusu'dur. Budapeşte kuşatması II. Dünya Savaşı boyunca yaşanan en kanlı kuşatmalardan biri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Miklós Horthy</span> Macar asker ve siyasetçi (1868–1957)

Miklós Horthy de Nagybánya, Macar asker ve siyasetçi. 1 Mart 1920 - 15 Ekim 1944 tarihleri arasında Macaristan Kral Naibi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı Doğu Cephesi</span>

Doğu Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Orta Avrupa ve Doğu Avrupa'da, Almanya ile Avusturya-Macaristan'ın doğusunda ve Bulgaristan'ın kuzeyinde, Rusya ve Romanya'nın ise batısında kalan cephedir.

<span class="mw-page-title-main">Štúrovo</span> Slovakyada belediye

Štúrovo, Slovakya'nın güneyinde, Macaristan sınırında bulunan bir kasabadır.

<span class="mw-page-title-main">1848 Macar Devrimi</span>

1848 Macar Devrimi, Macaristan'da 1848-1849 Macar Devrimi ve Bağımsızlık Savaşı olarak da bilinir. 1848'deki birçok Avrupa Devriminden birisi ve 1848'de Habsburg bölgelerindeki diğer devrimler ile yakından bağlantılıdır. Devrim başarısız olmasına rağmen, Macaristan'ın modern tarihindeki en önemli olaylardan biridir ve modern Macar ulusal kimliğinin temel taşını oluşturur. Devrimin patlak vermesinin yıldönümü olan 15 Mart, Macaristan'ın üç ulusal bayramından biridir.

<span class="mw-page-title-main">László Bárdossy</span> Macaristan başbakanı (1890-1946; hd. 1941-1942)

László Bárdossy, Macar diplomat ve siyasetçidir. Şubat 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı dışişleri bakanı, Nisan 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dénes Berinkey</span>

Dénes Berinkey, Macar siyasetçi, hukukçu. Mihály Károlyi döneminde iki ay Macaristan Krallığı başbakanı görevi yapmıştır. Macaristan Sovyet Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte başbakan olduğu hükûmet düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Estergon Kuşatması (1605)</span>

Estergon Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Budin Kuşatması (1598)</span>

Budin Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma İmpratorluğu Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Estergon Kuşatması (1543)</span>

Estergon Kuşatması, Avusturya Arşidüklüğü'nün elindeki Estergon'un Osmanlı İmparatorluğu tarafından, 25 Temmuz ile 8 Ağustos 1543 tarihleri arasında kuşatılması. Yaklaşık iki hafta süren kuşatma sonrasında şehir Osmanlı egemenliğine girdi.

<span class="mw-page-title-main">Yanıkkale Kuşatması (1594)</span>

Yanıkkale Kuşatması ya da Györ Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.