İçeriğe atla

Marian Smoluchowski

Marian Smoluchowski
Marian Ritter von Smolan Smoluchowski
Doğum28 Mayıs 1872(1872-05-28)
Vorder-Brühl, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Ölüm5 Eylül 1917 (45 yaşında)
Kraków, Galiçya ve Lodomerya Krallığı
MilliyetLeh
Mezun olduğu okul(lar)Viyana Üniversitesi
Tanınma nedeniİstatistiksel fizikte öncü
Smoluchowski denklemi
Smoluchowski pıhtılaşma denklemi
Smoluchowski faktörü
Einstein–Smoluchowski ilişkisi
Feynman–Smoluchowski ratchet
Helmholtz–Smoluchowski denklemi
ÖdüllerViyana Bilimler Akademisi'nin Haitinger Ödülü (1908)
Kariyeri
DalıFizik
Çalıştığı kurumLviv Üniversitesi
Jagiellon Üniversitesi
Doktora
danışmanı		Franz S. Exner & Joseph Stefan
Doktora öğrencileri
  • Józef Patkowski [pl]
  • Stanisław Loria [pl]
  • Wacław Dziewulski [pl]
İmza
Marian Smoluchowski Polonyalı fizikçi (1872-1917)

Marian Smoluchowski (Lehçe telaffuz: [ˈmarjan smɔluˈxɔfski]; 28 Mayıs 1872 – 5 Eylül 1917) Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun Polonya topraklarında çalışmış Polonyalı fizikçi. İstatistiksel fizikte bir öncü, ayrıca hırslı bir dağcıydı.

Hayatı

Viyana yakınlarında bulunan Vorder-Brühl'de, üst-sınıf bir ailede doğan Smoluchowski, Viyana Üniversitesinde fizik üzerine çalıştı. Öğretmenleri arasında Franz S. Exner ve Joseph Stefan gibi isimler bulunuyordu. Smoluchowski Viyana'da okuduğu sırada Ludwig Boltzmann Münih Üniversitesi'nde çalışmaktaydı. Boltzmann 1894 yılında Viyana'ya döndüğünde ise Smoluchowski Avusturya ordusunda hizmetteydi. Her ne kadar Smoluchowski'nin çalışmaları, Boltzmann'ın fikirlerinin ayak izinde devam ediyor olsa da görünen o ki; ikisi arasında doğrudan bir iletişim yoktu.

Diğer üniversitelerde (Paris, Glasgow, Berlin) birkaç yıl geçirdikten sonra, 1899 yılında, Smoluchowski Lwów (bugün Lviv) şehrine taşındı ve burada Lwów Üniversitesi bünyesinde çalışmaya başladı. 1906-7 yıllarında Polonyalı Natüralist Kopernik Cemiyeti'ne başkanlık yaptı.

1913'te Smoluchowski, uzun süredir Smoluchowski'yi halefi olarak gören Ağustos Witkowski'nin ardından Deneysel Fizik Bölümünde görev almak üzere Krakow'a taşındı. Bir sonraki yıl Birinci Dünya Savaşı başladığında, çalışma koşulları olağan dışı bir hal almaya başladı, çünkü kısa süre önce Witkowski tarafından inşa edilen geniş ve modern Fizik Bölümü binası askerî hastaneye dönüştürülmüştü. Bu binada çalışma olasılığı, Smoluchowski'nin Kraków'a taşınmaya karar vermesinin nedenlerinden biri olmuştu. Smoluchowski, yaşlı Profesör Karol Olszewski'nin evinde çalışmak zorunda kaldı. Deneysel fizikteki dersleri sırasında, en basit uygulama ekipmanını kullanmak bile neredeyse imkânsızdı.

Smoluchowski deneysel fizik alanında dersler verdi; öğrencileri arasında Patkowski Józef, Stanisław Loria ve Wacław Dziewulski isimleri vardı.

Smoluchowski, Kopernik Doğa Bilimleri Derneği ve Polonya Bilimler Akademisi üyesiydi.

Provesyonel olmayan ilgi alanları arasında: kayak, Alpler'de ve Tatra Dağları'nda dağcılık, suluboya resim ve piyano vardı.

Smoluchowski, 1917 yılında, dizanteri salgınının bir kurbarnı olarak Kraków'da öldü. Profesör Władysław Natanson, Smoluchowski'nin ölüm ilanıyla ilgili şunları yazmıştı: "Hayatının çekiciliğini, asil samimiyetini ve nefis şefkatını büyük zevkle hatırlıyorum. Keşke onun kişiliğinin ilginç albenisini tarif edebilseydim, ne kadar ılımlı olduğunu, mütevazı ve zarifçe farklı ama yine de her zaman saf, kendiliğinden bir sevinç dolu olduğunu. " 1901'de Zofia Baraniecka ile evlendi. İki çocukları oldu, Aldona Smoluchowska (1902-84) ve Roman Smoluchowski (1910-96). Roman, Polonya'da çalışan kayda değer bir fizikçi oldu ve II. Dünya Savaşı'ndan sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne (Princeton'daki İleri Araştırmalar Enstitüsü) yerleşti.

Çalışma hayatı

Smoluchowski'nin bilimsel çalışmaları, maddenin kinetik teorisi üzerine temel çalışmaları içermektedir. 1904'te gaz fazında yoğunluk dalgalanmalarının varlığını ilk gören o oldu. Ayrıca 1908'de kritik opalescence fenomeninin geniş yoğunluk dalgalanmalarıyla olan bağlantısını açıklayan ilk fizikçi oldu. Araştırmalarında ayrıca, atmosferdeki dalgalanmaların ışık dağılımının bir sonucu olarak gökyüzünün mavi renkte olduğunu ve parçacıkların Brown hareketini açıklıyordu. O tarihlerde, şu an onun adını taşıyan denklemleri geliştirdi.

1906'da, Albert Einstein'dan bağımsız olarak, Brown hareketi'ni tarif etti. Smoluchowski; stokastik süreçler teorisinin de ana prensiplerinden birisi olan bir denklem sundu..

1916'da, harici potansiyel alan altında difüzyonun denklemini önerdi. Bu denklem onun adını taşımakta.

Ayrıca bakınız

Notlar

Kaynakça

  • A. Teske, Marian Smoluchowski, Leben und İş. Polonya Bilimler Akademisi, Varşova, 1977.
  • A. Einstein ve M. von Smoluchowski: "Untersuchungen über Theorie der Brownschen Bewegung ölür. Abhandlung über Brownsche Bewegung und Ilgili Erscheinungen", Harri Deutsch, 1997 öldü. (Ostwalds Klassiker der exakten Derneği tarafından da Band 199). 3-8171-3207-7.
  • S. Chandrasekhar, M. Kac, R. Smoluchowski, "Marian Smoluchowski - hayatı ve bilimsel çalışmaları", ed. 1999 S. R. İngarden, KENDİ, Varşova.
  • E. Seneta (2001) Marian Smoluchowski, Statisticians of the Centuries (ed. C. C. Heyde ve E. Seneta) pp. 299–302. New York: Springer.
  • Fizik, Fizik Dergisi, 25, 475-481 (NO 0002-9505) Olasılıkları S. Ulam (1957) Marian Smoluchowski ve Teorisi.
  • Abraham Pais, Subtle is the Lord, Bölüm 5, Bölüm 6. Einstein ve Smoluchowski; Kritik Opalescence, (pp. 100–103), Oxford University Press, (1982) 2005, 0-19-280672-6.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Albert Einstein</span> Almanya doğumlu fizikçi (1879–1955)

Albert Einstein, Almanya doğumlu teorik fizikçi ve bilim insanı. Tüm zamanların en iyi fizikçilerinden birisi olarak kabul edilen Albert Einstein, en çok görelilik teorisini geliştirmesiyle tanınır. Aynı zamanda kuantum mekaniğinin gelişimine önemli ölçüde katkılarda bulunmuştur. Kendisi tarafından bulunan ve bilim dünyasında yeni bir çığır açan kütle-enerji denkliği formülü E = mc2 dünyanın en ünlü denklemi olarak adlandırılmıştır. Fizik ve matematik alanına sağladığı katkılardan dolayı ve fotoelektrik etki yasasının keşfi sebebiyle 1921 yılında Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü. 1999 yılında Time dergisi tarafından yüzyılın en önemli kişisi seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Max Planck</span> Nobel ödüllü Alman fizikçi, kuantum fiziğine katkılarıyla bilinir

Max Karl Ernst Ludwig Planck, Alman fizikçi ve 1918 Nobel Fizik Ödülü sahibi.

Dalga-parçacık ikililiği teorisi tüm maddelerin yalnızca kütlesi olan bir parçacık değil aynı zamanda da enerji transferi yapan bir dalga olduğunu gösterir. Kuantum mekaniğinin temel konsepti, kuantum düzeyindeki objelerin davranışlarında ‘’parçaçık’’ ve ‘’dalga’’ gibi klasik konseptlerin yetersiz kalmasından dolayı bu teoriyi işaret eder. Standart kuantum yorumları bu paradoksu evrenin temel özelliği olarak açıklarken, alternatif yorumlar bu ikililiği gelişmekte olan, gözlemci üzerinde bulunan çeşitli sınırlamalardan dolayı kaynaklanan ikinci dereceden bir sonuç olarak açıklar. Bu yargı sıkça kullanılan, dalga-parçacık ikililiğinin tamamlayıcılık görüşüne hizmet ettiğini, birinin bu fenomeni bir veya başka bir yoldan görebileceğini ama ikisinin de aynı anda olamayacağını söyleyen Kopenhag yorumu ile açıklamayı hedefler.

<span class="mw-page-title-main">Kozmolojik sabit</span>

Kozmolojide, kozmolojik sabit, uzaydaki vakum enerjisinin değeridir. Başlangıçta esasen Einstein tarafından genel izafiyet teorisine ek olarak "yerçekimi tedbiri" ve kabul edilen evren sabitini elde etmek için 1917 yılında ortaya atılmıştır. Einstein 1929'da Hubble'ın keşfi olan bütün galaksilerin birbirinden uzağa hareket ettiğini söyleyen konsepti yani evrenin genişlediği konseptini bırakmıştır. Genel genişleyen evren konseptinde, 1929'dan 1990'ların başına kadar, çoğu kozmoloji araştırmacıları tarafından kozmoloji sabiti sıfır farzedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hans Reichenbach</span> Alman–Amerikan filozof

Hans Reichenbach, Alman düşünür.

<span class="mw-page-title-main">Paul Dirac</span> İngiliz teorik fizikçi

Paul Adrien Maurice Dirac, İngiliz teorik fizikçi ve matematikçi. Kuantum mekaniğinin kurucularındandır. Fermiyonların davranışını açıklayarak antimaddenin keşfine olanak veren ve kendi adı verilen Dirac denklemi ile tanınır. Dirac, 1933 Nobel Fizik Ödülü'nü Erwin Schrödinger ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig Boltzmann</span> Avusturyalı fizikçi (1844-1906)

Ludwig Eduard Boltzmann. Avusturyalı fizikçi. İstatistiksel mekanik ve istatistiksel termodinamik alanındaki buluşları ve katkıları ile ünlüdür. Henüz tartışmalı olduğu günlerde dahi atom teorisinin en önemli savunucuları arasında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Satyendra Nath Bose</span> Hint matematikçi ve fizikçi (1894–1974)

Satyendra Nath Bose, Royal Society üyesi Hint matematikçi ve fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Hugo Steinhaus</span>

Władysław Hugo Dionizy Steinhaus, Polonyalı matematikçi ve eğitimci. Steinhaus doktorasını 1911 yılında Göttingen Üniversitesi'nde David Hilbert'in gözetiminde tamamladı. Ardından Lwów Üniversitesi'nde profesör olan Polonyalı matematikçi, burada, sonraları Lwów Matematik Okulu olarak tanınacak yapının kuruluşuna katkı yaptı. Steinhaus, birlikte fonksiyonel analizin önemli unsurlarından Banach-Steinhaus teoremini ortaya koyduğu matematikçi, Stefan Banach'ı keşfeden isim olarak bilindi. Polonyalı, II. Dünya Savaşı'nın bitiminden sonra, Wrocław Üniversitesi'nin matematik bölümünün kurulması ve Polonya matematiğinin savaşın yıkımından sonra toparlanması adına önemli görevler üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">Paul Ehrenfest</span>

Paul Ehrenfest, Avusturyalı-Hollandalı fizikçi. Kuantum mekaniği ve istatistiksel mekanik ile kuantum mekaniği arasındaki ilişkiler alanında büyük katkılarda bulundu, faz geçişi ve Ehrenfest teoremi de dahil olmak üzere fizik alanında birçok gelişmeyi sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Termodinamik ve istatistiksel fizik kronolojisi</span> Termodinamik ve istatistiksel fizik ile ilgili olayların kronolojisidir.

Termodinamik ve istatistiksel fizik ile ilgili olayların kronolojisidir.

Deneysel fizik, evren hakkında bilgi toplamak için fiziksel olguları gözlemleyen fizik disiplinleri ve alt disiplinleridir. Yöntemleri, Cavendish deneyi gibi basit deney ve gözlemlerden, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı gibi komplike deneylere kadar disiplinleri arasında farklılıklar gösterir.

Kuantum mekaniğinin tarihi modern fizik tarihinin önemli bir parçasıdır. Kuantum kimyası tarihi ile iç içe olan kuantum mekaniği tarihi özünde birkaç farklı bilimsel keşif ile başlar; 1838’de Michael Faraday tarafından elektron demetlerinin keşfi, Gustav Kirchhoff tarafından 1859-60 kışı siyah cisim ışıması problemi beyanı, Ludwig Boltzmann’ın 1877 yılındaki fiziksel bir sistemin enerji seviyelerinin ayrıklardan olabileceği önerisi, 1887 yılında Heinrich Hertz’in fotoelektrik etkiyi keşfetmesi ve Max Planck’ın 1900 yılında ileri sürdüğü, herhangi bir enerji yayan atomik sisteminin teorik olarak birkaç farklı “enerji elementi” ε (epsilon) ne bölünebilmesi, bu enerji elementlerinden her birinin frekansına ν orantılı olması ve ayrı ayrı enerji üretebilmesi hipotezi, aşağıdaki formülle gösterilmiştir;

<i>Annus Mirabilis</i> makaleleri Einstein tarafından yayımlanan bazı makaleler

Annus Mirabilis makaleleri, Albert Einstein tarafından 1905 yılında Annalen der Physik bilim dergisinde yayınlanan makalelerdir. Bu dört makale modern fiziğin temelinin oluşturulmasına büyük ölçüde katkıda bulunmuş ve uzay, zaman, kütle ve enerji üzerindeki görüşleri değiştirmiştir. Annus Mirabilis, İngilizcede Miracle Year veya Almancada Wunderjahr olarak adlandırılır ve mucize yıl anlamına gelir.

Özel görelilik kuramı tarihi, birçok teorik sonuçtan ve Albert A. Michelson, Hendrik Lorentz, Henri Poincaré ve diğerleri tarafından elde edilmiş ampirik bulgulardan oluşmaktadır. Tüm bunlar Albert Einstein ve daha sonrasında Max Planck, Hermann Minkowski ve diğerleri tarafından önerilen özel görelilik kuramının bir sonucudur.

<span class="mw-page-title-main">Entropi kütleçekimi</span>

Modern fiziğin bir teorisi olan entropik çekim kuvveti, kütleçekiminden bir entropik kuvvet olarak bahsetmektedir. Çekim kuvveti kuantum alan teorisi ve gluon ile temel etkileşimi olmayan, ancak bir olasılık, fiziksel sistemler kendi entropilerini artırmak için eğilimlidir. Bu öneri fizik toplumu tarafından yoğun itiraza maruz kalmıştır, ama bu termodinamik özelliklerinin ağırlıkla yer aldığı yeni bir araştırmaya yol açtı.

Juliusz Paweł Schauder, Fonksiyonel analiz, Kısmi diferansiyel denklemler ve matematiksel fizik alanındaki çalışmaları ile tanınan, Yahudi kökenli Polonyalı bir matematikçiydi.

Polonya Matematik Okulu, 20. yüzyılda Polonya'da, özellikle I. ve II. Dünya Savaşları arasındaki dönem (interbellum) sırasında gelişen matematik topluluğuydu.

Fizikte Einstein ilişkisi; 1904'te William Sutherland'in, 1905'te Albert Einstein'ın ve 1906'da Marian Smoluchowski'nin Brown hareketi üzerine yaptıkları çalışmalarında bağımsız olarak ortaya koydukları önceden beklenmedik bir bağlantıdır. Denklemin daha genel biçimi:

<span class="mw-page-title-main">Jerzy Zawieyski</span> Polonyalı yazar ve siyasetçi 1902-1969

Jerzy Zawieyski, asıl adı Henryk Nowicki Polonyalı senarist, nesir yazarı, Katolik siyasi aktivist ve amatör tiyatro oyuncusuydu. Psikolojik, sosyal, ahlaki ve tarihi romanlar, dramalar, öyküler, denemeler ve günlükler yazdı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.