İçeriğe atla

Maria (Mauricius'un kızı)

Maria
Eş(ler)iII. Hüsrev
Çocuk(lar)ıII. Kubâd
Purandoht
Azarmidoht
HanedanJüstinyen Hanedanı (doğum)
Sasani Hanedanı (evlilik)
BabasıMauricius
AnnesiKonstantina

Maria ya da Meryam, 12. yüzyıl vakainüvisi Süryani Mihail'e göre Bizans imparatoru Mauricius'un kızı ve Sasani şahı II. Hüsrev'in karısıdır.[1]

Tarihsel gerçeklere uygunluk

2004 yılında Şirin. Hristiyan - Kraliçe - Aşk Efsanesi. Geç Antik Çağ'da bir kadın - Tarihsel gerçeklik ve edebi etki yayınlanan kitabında Wilhelm Baum, Maria ve onun II. Hüsrev'in bir başka eşi olan Şirin ile ilişkisine ilişkin kaynakları inceler. Jüstinyen Hanedanı ile Sasaniler arasındaki evlilik ittifakının tarihi 590 olacaktır. O zamanlar Hüsrev, Behrâm-ı Çûbîn'e karşı tahtta hak iddia etmek için Mauricius'tan yardım isteyen sürgün edilmiş bir prensti.[2]

Firdevsî tarafından yazılan Şehnâme, Hüsrev ve Şirin'in sürgünden önce evlendiklerini bildirmektedir. Sebeos, Şirin'in Huzistan'ın yerlisi olduğunu bildirirken, Edessa Vakainamesi Şirin'in bir Arami olduğunu ve Asoristan'dan geldiğini ima eder. Mirkhvand tarafından yazılan Rawżat as-safāʾ, Şirin'in aslen Hüsrev'in uğrak yeri olan bir evde hizmetçi olduğunu ve orada gelecekteki hükümdarla tanıştırıldığını ifade eder. Hepsi daha sonraki anlatımlardır ve rivayetlerden etkilenmiş olabilirler.[2]

Maria, Bizans kaynaklarında özellikle yoktur. Bunun yerine Edessa Chronicle, Dionysius Telmaharensis (1234 Chronicle'da korunduğu gibi), Taberî, İskenderiye Patriği Eutychius, Firdevsî, Siirt Vakayinamesi, Süryani Mihail, Bar Hebraeus ve Mirkhvand kaynaklarında yer alır. Siirt Vakayinamesi ve Mari ibn Süleyman, Maria'nın aynı zamanda "Şirin" olarak da adlandırıldığından bahsetmek ve iki figürü eşitlemek konusunda benzersizdir. Her ikisi de onu Mauricius'un kızı olarak gösterir. Ancak Mauricius hakkında en ayrıntılı tarihsel kaynak olan Teofilakt Simokata, ondan asla bahsetmez.[3]

Baum, yaşıyla ilgili olarak Mauricius'un evliliğiyle ilgili bilinen gerçekleri not eder. Mauricius ve eşi Konstantina, Ağustos 582'de evlendiler. Maurice'in meşru bir çocuğu olsaydı, Maria 590'da sekiz yaşından küçük olurdu.[3] Birincil kaynaklarda adı geçen Mauricius ve Konstantina'nın toplam dokuz çocuğu vardır: altı oğlu (Theodosius, Tiberius, Peter, Paul, Justinus, Justinianus) ve üç kızı (Anastasia, Theoctiste, Kleopatra).

Şehnâme, Maria'nın Şirin tarafından zehirlenerek ölmesinin bir hikâyesini içerir. İkisini rakip kraliçeler olarak gösteren sonraki hikâyeler daha sonraki metinlerde ortaya çıkar. Bazı durumlarda, mücadeleleri farklı varisleri tahta çıkarmaya çalışmak üzerine kuruludur. Birincil kaynaklar Siroe'nin (II. Kubâd) Şirin'in değil Hüsrev'in en büyük oğlu olduğunu gösterir. Çeşitli anlatımlar Maria'yı Siroe'nin annesi, Şirin'i ise kendi oğlu Merdanşah'ı desteklemiş olarak gösterir.[4]

Baum, Şirin'i tarihi bir şahsiyet, Maria'yı ise bir efsane figürü olarak görür, belki de Bizans İmparatorluğu'ndan tarihi bir Maria'dan geliyor, II. Hüsrev'in haremine üye olan ama ne kraliçe ne de imparatorluk prensesi olan Bizans İmparatorluğu'ndan tarihi bir Maria'dan gelir.[5]

Kaynakça

Özel
  1. ^ "Michel Le Syrien, "Chronicle". French translation". 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022. 
  2. ^ a b Baum 2004, ss. 24-26.
  3. ^ a b Baum 2004, ss. 26-27.
  4. ^ Baum 2004, s. 28.
  5. ^ Baum 2004, ss. 27-28.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Şehnâme</i> Firdevsinin eski İran efsaneleri üzerine kurulu manzum destanı

Şehnâme veya Şahnâme, Firdevsî'nin eski İran efsaneleri üzerine kurulu manzum destanıdır. İran edebiyatının en büyük eserlerinden biri olarak kabul edilir. 977 ila 1010 arasında yazılmıştır. 60.000 beyit civarında hacime sahiptir. Tek şair tarafından yazılan en uzun epik şiirlerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Sasani İmparatorluğu</span> İslamın gelişinden önceki son Fars imparatorluğu, dördüncü büyük İran hanedanı (224–651)

Sasani İmparatorluğu, dördüncü büyük İran Hanedanı ve ikinci Pers İmparatorluğu'nun adıdır. Sasani İmparatorluğu, son Arşaklı hanedanı (Partlar) kralı IV. Artabanus'u yenmesinin ardından I. Ardeşir tarafından kurulmuş, son Sasani hükümdarı Şehinşah III. Yezdigirt'in (632-651), erken Halifelik'le yani ilk İslam Devleti ile girdiği 14 senelik mücadeleyi kaybetmesiyle sona ermiştir. İmparatorluğun sınırları bugünkü İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan, Afganistan, Türkiye'nin doğu bölgesi, Suriye'nin bir kısmı, Pakistan, Kafkaslar, Orta Asya ve Arabistan'ın bir kısmını kapsıyordu. II. Hüsrev'in hükümdarlığı (590-628) sırasında Mısır, Ürdün, Filistin ve Lübnan da kısa süreli olarak imparatorluğa dahil oldu. Sasaniler, imparatorluklarını 'İranşehr' ايرانشهر (Iranshæhr) 'İranlıların (Aryanların) memleketi' diye adlandırırlardı.

<span class="mw-page-title-main">II. Hüsrev</span> 590–628 yılları arasındaki Pers Sasani şahı

II. Hüsrev, ayrıca Hüsrev Perviz, bir yıl kesinti hariç 590'dan 628'e kadar hüküm süren İran'ın son büyük Sasani kralı (şah) olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">II. Kubâd</span>

II. Kubâd ya da II. Kavâd, II. Hüsrev'in oğlu, Sasani İmparatorluğu'nun hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Purandoht</span>

Buran ya da Puran veya daha doğru şekliyle Purandokht, Sasaniler'in kralı II. Hüsrev'in (590–628) kızıydı. Sasani İmparatorluğu'nda tahta çıkan iki kadından biridir. 629 - 631 yılları arasında tahtta kalmıştır. İlk İran Şahbanusu olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Phocas</span>

Phocas (547-610) Bizans imparatoru (602-610). Lejyon gedikli subaylarındandı. İmparator Mauricius'a karşı bir askeri ayaklanmaya elebaşılık yapıp isyan başarılı olunca imparatorluk görevini gaspedip meşru İmparator Mauricius'un boynunu vurdurdu. Hükümdarlığı zamanında Pers-Sasani istilaları ve içeride ardı arkası gelmeyen suikastler oldu. 610'da Herakleios tarafından tahttan indirildi ve öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Herakleios</span> 610–641 yılları arasındaki Bizans imparatoru

Herakleios veya Heraklius, Bizans İmparatorluğu'nun 610–641 yılları arasındaki imparatorudur. İslam'ın Muhammed tarafından kuruluşu ve yayılışı sırasında Bizans tahtında yer alan imparatordur.

<i>Hüsrev ve Şirin</i>

Hüsrev ve Şirin, İran ve Türk edebiyatlarında mesnevilerde işlenen klasik bir aşk macerası.

<span class="mw-page-title-main">Mauricius</span> Bizans imparatoru

Mauricius veya Mavrikyüs, 582 – 602 döneminde Doğu Roma/Bizans İmparatorluğu imparatorudur. Bizans imparatorluğunun başlangıç döneminde çok önemli bir hükümdardır. Bir general olarak kayın-babası II. Tiberius ölünce imparator olmuştur. Saltanatının neredeyse tümünde imparatorluğun ya doğu sınırlarında ya da batı Balkanlar sınırlarında neredeyse devamlı savaşlar meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Tiberius</span>

II. Tiberius Konstantin. 574 ile 582 arasında Jüstinyen Hanedanı üyesi olarak, 574-578 döneminde II. Justinus ile ve 582'de ise damadı olan Mauricius ile ortak imparator olarak Doğu Roma/Bizans İmparatorluğu imparatoru olarak saltanat sürdü. II. Justinus'un 4 Ekim 578 ölmesi ile 582'de Mauricius ortak imparator olması arasında II. Tiberius Konstantin tam yetkilerle imparatorluk yaptı. Bu dönemde içişlerinde yaptığı büyük devlet harcamaları ve dışişlerinde ise Bizans ordusunun Doğu Anadolu'da Pers Sasani'leri yenilgiye uğratması; İspanya ve Kuzey Afrika'da Doğu Roma idaresinde bulunan bölgelerin korunmasının sağlanması ama Balkanlarda İslav kavimlerinin devamlı göçmelerini, hücumlarını ve talanlarını önlemekte başarısız kalması ile bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Edessa</span> Helenistik dönemde kurulan antik bir şehir

Edessa, Yukarı Mezopotamya'da, Seleukos İmparatorluğu'nun kurucusu Kral Selevkos I Nicator tarafından Helenistik dönemde kurulan antik bir şehir (polis) idi. Daha sonra Osroene Krallığı'nın başkenti oldu ve Roma eyaleti Osroene'nin başkenti olarak devam etti. Geç Antik Çağ'da, Hristiyan öğreniminin önde gelen merkezi ve Edessa Katekistik Okulu'nun merkezi oldu. Haçlı Seferleri sırasında, Edessa Kontluğu'nun başkentiydi.

<span class="mw-page-title-main">Şirin</span> II. Hüsrevin karısı

Şirin Sasani Kralların kralı (şahinşah) II. Hüsrev'in Hristiyan karısıdır. Hüsrev'in babası IV. Hürmüz'ün ölümünden sonraki devrimde, General Behrâm-ı Çûbîn, Pers imparatorluğu üzerinde iktidarı ele geçirdi. Şirin, Hüsrev ile birlikte Suriye'ye kaçtı ve burada Bizans imparatoru Mauricius'un koruması altında yaşadılar. 591'de Hüsrev, imparatorluğun kontrolünü ele geçirmek için İran'a döndü ve Şirin, kraliçe oldu. Yeni nüfuzunu İran'daki Hristiyan azınlığı desteklemek için kullandı, ancak siyasi durum bunu gizlice yapmasını gerektiriyordu. Başlangıçta Nestûrîler olarak adlandırılan Doğu Kilisesi'ne bağlıydı, ancak daha sonra günümüzde Süryani Ortodoks Kilisesi olarak bilinen Miafizit Antakya kilisesine katıldı. 602-628 Bizans-Sasani Savaşı'nın ortasında 614'te Kudüs'ün fethinden sonra, Persler İsa'nın Gerçek Haç'ını ele geçirdiler ve onu Şirin'in sarayında haçı aldığı başkentleri Tizpon'a getirdiler.

<span class="mw-page-title-main">Theodosius (Mauricius'un oğlu)</span> Bizans imparatoru

Theodosius, Bizans İmparatoru Mauricius'un en büyük oğludur ve 590'dan 602 Kasım tarihindeki bir askeri isyan sırasında tahttan indirilip, infaz edilene kadar ortak imparatordur. Kayınpederi Germanus'un yanı sıra kısa süre ordu birlikleri tarafından Mauricius'un halefi olarak önerildi, ancak ordu sonunda Phocas'tan yana tercih kullandı. Theodosius, babası tarafından Sasani İmparatorluğu'nun yardımını sağlamak için yarım kalmış göreve gönderildi; Theodosius, Mauricius'tan birkaç gün sonra Phocas taraftarları tarafından yakalandı ve idam edildi. Bununla birlikte, idamdan kurtulduğuna dair söylentiler yayıldı, Theodosius olarak adlandırılan bir adamın Bizans'a karşı savaş başlatmak için bir bahane olarak Persler tarafından kullanıldığı ölçüde popüler oldu.

Germanus, 602-628 Bizans Sasani Savaşının ilk aşamalarında İmparator Phocas altında hizmet veren bir Bizans generali.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Sasani Savaşı (572-591)</span> Bizans ile Sasani arasında yaklaşık 20 yıl süren savaş durumu

Bizans-Sasani Savaşı (572-591), Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen savaştır. Kafkasya bölgesinde Pers egemenliği altında olan Bizans yanlılarının ayaklanmaları ile başladı, ancak diğer olaylar patlak verdi. Çatışma büyük oranda Güney Kafkasya ve Mezopotamya ile sınırlıydı, ancak Doğu Anadolu, Suriye ve Kuzey İran'a da yayılmıştı. Bu, 6. ve 7. yüzyılın çoğunu kapsayan bu iki imparatorluk arasındaki yoğun bir savaş dizisinin bir parçasıydı. Büyük ölçüde sınır eyaletleri ile sınırlandığı ve bu sınır bölgesinin ötesinde herhangi bir düşman topraklarının kalıcı bir şekilde işgal edilmediği aralarındaki birçok savaşın sonuncusuydu. 7. yüzyılın başlarındaki çok daha kapsamlı ve belirgin son çatışmadan önce geldi.

<span class="mw-page-title-main">Sasani İmparatorluğu'nun zaman çizelgesi</span>

Sasani İmparatorluğu ya da Sasani Hanedanı, MS 224-651 arasında süren Pers hanedanlığı için kullanılan isimdir.

Edessa Kuşatması I. Justinianus hükümdarlığında Bizans İmparatorluğu ile I. Hüsrev hükümdarlığında Sasani İmparatorluğu arasında devam eden Lazika Savaşı'nın ortalarında 544 yılında gerçekleşmiştir. Şehir şiddetli kuşatmaya dayanmıştır. Şehrin dini doğası nedeniyle, çatışmanın sonucuna ilahi bir müdahalenin olduğunu söyleyen bazı Hristiyan söylenceleri doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Konstantina (Mauricius'un eşi)</span> Bizans imparatoriçesi

Konstantina Bizans İmparatoru Mauricius'un İmparatoriçe eşidir. II. Tiberius ile Ino Anastasia çiftinin kızıdır. Ailesi, Teofilakt Simokata, Diyakoz Paul ve Iohannes Biclarensis'un vakainamelerinde kaydedilmiştir.

Huzistan Vakayinamesi, anonim bir 7. yüzyıl Nasturi Hristiyan vakayinamesidir. Doğu Süryani çevrelerinde Süryanice yazılmış olup yaklaşık 590–660, Sasani hükümdarı IV. Hürmüz'ün hükümdarlığının sonundan itibaren Sasani İmparatorluğu'nun çöküşünün (652) kadarki dönemi içerir. Çalışma, dönemin anlatımlarının bir çalışmasıdır ve yazılı kaynaklardan ve sözlü anlatımlardan alınan materyalleri birleştirir. Vakayiname, İtalyan oryantalist Ignazio Guidi (1844–1935) tarafından keşfedilmiş ve aynı zamanda Guidi Vakayinamesi veya Anonim Guidi olarak da bilinir. Arap fetihlerine dair önemli bir kaynaktır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.