İçeriğe atla

Margrav

Markgraf Kutsal Roma İmparatorluğu'nda sınır bölgelerinden birinin veya bir krallığın topraklarını korumak için görevlendirilmiş askeri komutanlara verilen Orta Çağ unvanıydı. Bu unvan, İmparatorluk'taki bazı feodal ailelerde devamlı olarak kullanılmaya başlandı ve 1806'da İmparatorluğun son bulmasına kadar bazı İmparatorluğa bağlı kontlukların yöneticileri tarafından kullanıldı. Selçuklu dönemi Uçbeyi ünvanı ile benzerlik gösterir.

Tarihçe

Etimolojik olarak, "markgraf" kelimesi (Latince: marchio, y. 1551) Alman kraliyet terimi Markgraf'ın "marş" veya "işaret" anlamına gelen Graf unvanının başına eklenmiş İngilizce ve Fransızca biçimdir. Unvan, Türkçe "uçbeyi" olarak çevrilebilir, ayrıca İspanyolca ve Lehçe gibi Avrupa dilleri arasında da yaygın olarak kullanılmıştır.[1]

Çeviriler

Markgraf terimi birçok dile çevrilmiştir. Ayrıca bazı ülkelerce de benzer unvan daha farklı telaffuz ile kullanılmıştır, örneğin Fransızcada Marki unvanına denk gelmektedir.

DilMarkgraf eşdeğeri unvanMarkgrafin eşdeğeri unvan
AfrikaansAfrikaansmarkgraaf / AfrikaansmarkiesAfrikaansmarkgravin / Afrikaansmarkiesin
ArapçaArapçaمرزبان
ErmeniceErmeniceմարզպետ (Ermenicemarzpet)
KatalancaKatalancamarcgravi / KatalancamarquèsKatalancamarcgravina / Katalancamarquesa
ÇinceÇince都護 / Çince邊陲長Çince都護夫人 / Çince邊陲長夫人
HırvatçaHırvatçamarkgrof / HırvatçamarkizHırvatçamarkgrofica / Hırvatçamarkiza
ÇekçeÇekçemarkrabě / ÇekçemarkýzÇekçemarkraběnka / Çekçemarkýza
DancaDancamarkgreveDancamarkgrevinde
FelemenkçeFelemenkçemarkgraaf / FelemenkçemarkiesFelemenkçemarkgravin / Felemenkçemarkiezin
İngilizcemargrave / marquessmargravine / marchioness
EsperantoEsperantomargrafo / EsperantomarkizoEsperantomargrafino / Esperantomarkizino
EstoncaEstoncamarkkrahvEstoncamarkkrahvinna
FinceFincerajakreivi / FincemarkiisiFincerajakreivitär / Fincemarkiisitar
FransızcaFransızcamargraveFransızcamargrave
AlmancaAlmancaMarkgrafAlmancaMarkgräfin
YunancaYunancaµαργράβος (Yunancamargrávos) /
Yunancaµαρκήσιος (Yunancamarkḗsios)
Yunancaµαρκησία (Yunancamarkēsía)
MacarcaMacarcaőrgróf / MacarcamárkiMacarcaőrgrófnő / Macarcamárkinő
İzlandacaİzlandacamarkgreifiİzlandacamarkgreifynja
İtalyancaİtalyancamargravio / İtalyancamarcheseİtalyancamargravia / İtalyancamarchesa
JaponcaJaponca辺境伯 (Japoncahenkyō haku)Japonca辺境伯夫人 (Japoncahenkyō hakufujin) /
Japonca辺境伯妃 (Japoncahenkyō haku-hi)
KoreceKorece변경백 (Korecebyeon-gyeongbaeg)Korece변경백부인 (Korecebyeon-gyeongbaegbu-in)
LatinceLatincemarchioLatincemarcisa
LetoncaLetoncamarkgrāfs / LetoncamarķīzsLetoncamarkgrāfiene / Letoncamarķīze
LitvancaLitvancamarkgrafas / LitvancamarkizasLitvancamarkgrafienė / Litvancamarkizė
MakedoncaMakedoncaмаркгроф (Makedoncamarkgrof)Makedoncaмаркгрофица (Makedoncamarkgrofica)
NorveççeNorveççemarkgreve / NorveççemarkiNorveççemarkgrevinne / Norveççemarkise
FarsçaFarsçaمرزبان (Farsçamarzoban veya Farsçamarzbān)
LehçeLehçemargrabia / LehçemarkizLehçemargrabina / Lehçemarkiza
PortekizcePortekizcemargrave / PortekizcemarquêsPortekizcemargravina / Portekizcemarquesa
RumenceRumencemargraf
SırpçaSırpçaмаркгроф (Sırpçamarkgrof)Sırpçaмаркгрофица (Sırpçamarkgrofica)
SlovakçaSlovakçamarkgrófSlovakçamarkgrófka
Slovenceİsveççemejni grof / İsveççemarkizİsveççemejna grofica / İsveççemarkiza
İspanyolcaİspanyolcamargrave / İspanyolcamarquésİspanyolcamargravina / İspanyolcamarquesa
İsveççeİsveççemarkgreve / İsveççemarkisİsveççemarkgrevinna / İsveççemarkisinna
VietnamcaVietnamcahầu

Kaynakça

  1. ^  Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Margrave". Encyclopædia Britannica. 17 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 705. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rumeli</span>

Rumeli, Osmanlı İmparatorluğu döneminde 15. yüzyıldan itibaren Balkanlar’ın güneyine verilen addır. Aslı Rum İli olan coğrafik terim zamanla Rum Eli olarak dile otursa da 19. asra kadar evrakta Rum İli olarak yazımı devam etmiştir. Rumeli, sözündeki "Rum" kelimesi "Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içinde olan toprak, halklar" anlamıyla kelimenin yapısına katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sultan</span> İslam devletlerinde hükümdarlara verilen bir lakap

Sultan, tarihte pek çok farklı anlamda kullanılmış olan İslamî bir sıfattır. Sözcük olarak "güç", "otorite", "yönetici" anlamlarına gelir. Genelde bağımsızlığını ilan eden İslam hükümdarları tarafından kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Beylerbeyi</span> Osmanlı İmparatorluğu döneminde, sancakbeylerinin başı olan, eyaleti yöneten kimse

Beylerbeyi : Osmanlı Devleti döneminde bir eyaletin yönetiminden sorumlu olan kişiydi. Fars kültüründen alınan yöneticilik birimi için ve Vali gibi sözcükler de Osmanlı tarihinin çeşitli dönemlerinde beylerbeyi sözcüğüyle eş anlamda kullanılmıştır.

İskoçlar, İskoçya'da yaşayan halkın adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dux</span> Roma ünvanı

Dux, Latince lider ya da önder anlamına gelir ve bir askerî birliğe komuta eden anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Dominatus</span>

Dominatus, İmparator Diokletian'ın kendisini imparator ilan ettiği MS 284 yılıyla Roma İmparatorluğu'nun Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmasından sonra Batı İmparatorluğunun tarih sahnesinden kesin olarak çekildiği MS 476 yılı arasında kalan, despotik son dönemlerini tanımlamak için kullanılan terim. Principate döneminden farklı olarak, bu dönemde Antik Roma'nın cumhuriyetçi geleneklerinin çoğunlukla sonlandırıldığı, princeps gibi cumhuriyetçi unvanla gizlenen güçlü lider yerine direkt Roma senatosuna ve halka karşı açık bir hükümdarlık sergileyebilen daha despotik bir imparatorların olduğu yönetim benimsenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Principatus</span>

Principatus (Principate), Roma İmparatorluğu'nun ilk imparatoru Augustus'un rakiplerini yenerek imparatorluğunu ilan ettiği MÖ 27 yılıyla, İmparator Numerian'ın 284 yılındaki ölümü arasında geçen ve güçlü bir politik liderin hakimiyeti altındaki politik rejimi tanımlamak için kullanılan terim.

Princeps, Latince "birinci" anlamına gelen sözcük.

<span class="mw-page-title-main">Pontifex maximus</span>

Pontifex maximus, Antik Roma devlet dini kurumlarından Pontifler kolejinin en büyük rahibi. Antik Roma dininin en önemli pozisyonuydu ve ilk kez bir plebin seçildiği MÖ 254 yılına kadar sadece patrici sınıfından insanlara açıktı.

Despot, Bizans sarayına ait olmakla birlikte Latin İmparatorluğu, Bulgaristan, Sırbistan ve Trabzon İmparatorluğu'nda kullanılmış olan bir soyluluk unvanı.

Batur (Bahadır), kahraman ve yiğit savaşçı anlamına gelen, Türk ve Moğol dili kökenli onursal unvan. Bu unvan, cengâverlerlik ve yiğitlik yapmış askeri komutanlar ve destansı kahramanlar için kullanılan bir Altay terimidir. Batır, Badır, Bağatur, Bagatur, Bogatur, Bagatır, Batar, Bağatar, Bahadır olarak da söylenir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Yuan Hanedanı</span>

Kuzey Yuan Hanedanı, Yuan Hanedanı'nın 1368 yılında Çin'den çıkartılarak günümüzdeki Moğolistan ve İç Moğolistan bölgelerine sürülmesi ile kurulan ve 17. yüzyılda Qing Hanedanı'nın kuruluşuna kadar varlığını sürdüren hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Roma ve Bizans imparatoriçeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Roma İmparatoru eşi ya da Roma İmparatorluğu hükümdarı olan Roma İmparatoriçeliği yapmış kadınların listesidir.

Spatharii ya da Spatharioi 5.ve 6. yüzyılda İmparatorluğu'nda Konstantinopolis'te sarayda Geç Roma imparatorlarının yakın korumaları. Daha sonra Bizans İmparatorluğu'nda sadece onursal bir unvan haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Roma imparatoru</span> Roma İmparatorluğu hükümdarlarının kullandığı bir unvan

Roma imparatoru, ilk olarak MÖ 27 yılında teşkil edilen Roma İmparatorluğu'nun hükümdarlarınca kullanılmaya başlanan unvan. İlk Roma imparatorları kendilerini princeps olarak tanımlarken ileriki dönemlerde augustus ve caesar unvanları da imparator ile eşanlamlı hale gelmiştir.

İşad, eski Türklerdeki yüksek rütbeli komutanları tanımlamak için kullanılan terimdir. Bu kavram ayrıca Araplar tarafından Hazar Türklerinin komutanlarını tanımlamak için Kağan Beg biçiminde kullanılmıştır. Bu unvana en çok, eski Türk yazıtlarında ve Bugut Yazıtı'nda rastlanmaktadır. Unvanın Türklerdeki bilinen ilk kullanıcısı Göktürklerin kurucusu Bumin Kağan'ın babası Bilge Şad'dır.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

bu, 1204'te Trabzon İmparatorluğu'nun kuruluşundan 1461'de Osmanlı İmparatorluğu tarafından Trabzon'un Fethi'ne kadar uzanan Trabzon hükümdarları listesi'dir. Trabzon imparatorları Trabzon'u yönetmişlerdir. Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Latinlerin 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hıristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu'nun devamı olduğunu iddia eden üç Bizans Yunan devletinden biridir. Bu üç devletten, İznik İmparatorluğu 1261 yılında Konstantinopolis'i geri alıp Bizans İmparatorluğu'nu Paleologos Hanedanı altında yeniden kurmayı başarmıştır. Trabzon İmparatorluğu, Konstantinopolis'te yeniden kurulan imparatorluktan daha uzun yaşayacak ve imparatorluk unvanını sona erene kadar biraz değişmiş olsa da kullanmaya devam etmiştir.

Sakellarios İdari ve mali görevlerle görevlendirilmiş bir yetkilidir. Bu unvan Bizans İmparatorluğu'nda çeşitli işlevlerle kullanılmış ve Doğu Ortodoks Kilisesi'nde kullanımda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rus büyük dükleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, Rus İmparatorluk Ailesi'nin velikiy knjaz unvanını taşıyan üyelerinin listesidir.

Hospodar veya gospodar "efendi" veya "lord" anlamına gelen Slav kökenli bir terimdir.