Mareograf - Turkipedia

Mareograf, dikey bir veriye göre deniz seviyesindeki değişimi ölçmek için kullanılan bir cihazdır. Mareograf, marigraf, deniz seviyesi kaydedici ve limnimetre olarak da bilinir.^[1]

İşleyiş

Sensörler, geoide yakın bir yükseklik referans yüzeyine göre su seviyesinin yüksekliğini sürekli olarak kaydeder. Su cihaza alt borudan girer, elektronik sensörler su seviyesinin yüksekliğini ölçer ve verileri küçük bir bilgisayara gönderir.

Dünya çapında yaklaşık 1450 istasyonda geçmişe ait veri bulunmaktadır ve bunların yaklaşık 950'si Ocak 2010'dan bu yana küresel veri merkezine güncellemeler yapmaktadır. Bazı yerlerde kayıtlar yüzyılları kapsar, örneğin Amsterdam'da 1700'e kadar uzanan veriler mevcuttur.

Büyük Okyanus söz konusu olduğunda, yeni modern mareograflar genellikle uydu verilerini kullanarak deniz seviyesini belirlemektedir..

Mareograflar gelgitleri ölçmek ve tsunamilerin boyutunu belirlemek için kullanılır. Ölçümler, ortalama deniz seviyesinin oluşturulmasını sağlar. Bu yöntemi kullanarak, deniz seviyesinin 0.1 m/1000 km'ye kadar eğimleri ve daha fazlası tespit edilebilir.

Deniz seviyesi yükselmeye başladığında bir tsunami oluşabileceğinden, sismik aktiviteden gelen uyarlarıda dikkate almakta fayda vardır.^[1]

Tarih

Deniz seviyesinde ölçümler,1830'a kadar mekanik şamandıralar ve durgun kuyular ile kendi kendine kayıt göstergeleri oluşturan, basit ölçüm direkleri veya "gelgit direkleri" kullanılarak yapıldı.

Gelgit direkleri ve şamandıra göstergeleri, 150 yılı aşkın bir süredir deniz seviyesi ölçümünün birincil aracıydı ve bugün bazı yerlerde kullanılmaya devam edilmekte. Günümüzde mareograf, enstrümantasyonun bir parçası olsa da, bu teknolojilerin yerini basınç göstergeleri, akustik / ultrasonik göstergeler ve radar göstergeleri aldı.

Tarihsel olarak kullanılmış Mareograflar:

Kelvin tipi mareograf
Fuess tipi mareograf
GSI tipi mareograf
Yüksek doğrulukta otomatik mareograf
Yüksek çözünürlüklü otomatik mareograf^[1]

Ortak uygulama

Mareograf, düşük veya yüksek gelgit seviyelerinin olduğu sığ koylarda veya köprü olan yerlerde, nakliye ve balıkçılık endüstrileri için oluşabilecek engelleri belirlemede kullanılabilecek pratik bir uygulamadır. Örneğin, Portekiz deki Cascais Mareografı, Lizbon limanına yapılan nakliyelerde zorluklara sebep olan Tejo Nehrindeki kum yığınları nedeniyle kurulmuştur. Benzer sorunlar nedeniyle birçok endüstri, dünya çapındaki limanlara devlet kurumlarının da desteği ile (NOAA gibi) özel mareograflar yerleştirmiştir.

Mareograflardan toplanan veriler, küresel hava koşullarını, ortalama deniz suyu seviyesini ve eğilimlerini,özellikle küresel ısınma ile potansiyel olarak ilişkisini araştıran bilim insanlarını da ilgilendirmektedir.^[1]

Modern göstergeler

Son yıllarda, gerçek zamanlı, uzaktan gelgit bilgilerinin bir gelgit sensörüne güneş enerjili kablosuz bağlantı yoluyla çevrimiçi olarak yayınlanmasına izin veren yeni teknolojiler geliştirildi. Akustik /ultrasonik sensörler büyük bir etki oluşturacak şekilde yerleştirildi ve veriler Twitter üzerinden düzenli olarak yayınlanmakta ve çevrimiçi olarak da görüntülenmektedir.^[1]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d ^e "Tide Gauge". 15 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.

İlgili Araştırma Makaleleri

Tsunami [Japoncada liman dalgası anlamına gelen "津波" (つなみ) sözcüğünden] ya da dev dalga, okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, gök taşı düşmesi, deniz altındaki nükleer patlamalar, yanardağ patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgalarıdır. Ayrıca kasırgalar da tsunamiye neden olabilir. Önceleri tsunami dalgalarına gelgit dalgaları da denmiştir. Tsunamilerin %80'i Pasifik Okyanusu'nda gerçekleşir.

Ortalama deniz seviyesinden yükseklik veya ortalama deniz seviyesine göre yükseklik (AMSL); dağ, ova, yapı gibi coğrafi unsurların, meteorolojik olayların veya hava taşıtlarının yüksekliğini belirtmekte kullanılan bir kavram. Bunun için ortalama deniz seviyesi referans alınır. AMSL kısaltması, İngilizce above mean sea level kavramının akronimidir.

Deniz seviyesi, atmosfer ile deniz yüzeyinin birleştiği yükseklik. Deniz seviyesi, Dünya'nın bir veya daha fazla su kütlesinin ortalama yüzey seviyesidir. Yeryüzündeki tüm yüksekliklerin ve denizaltındaki tüm derinliklerin tanımlanmasında kullanılan referans seviyedir. Deniz seviyeleri birçok faktörden etkilenebilir ve jeolojik zamanlar içerisinde büyük farklılıklar gösterdiği bilinmektedir. Dünya üzerindeki herhangi bir bölgenin deniz seviyesi; gel-git, atmosfer basıncı ve rüzgâr gibi nedenlerle kısa süreli değişiklikler gösterir. Kısa vadedeki değişimler ise Dünya'nın iklim değişikliklerine bağlıdır. Örneğin; 20. yüzyılda mevcut deniz seviyesindeki yükselmenin küresel ısınmadan kaynaklandığı varsayılmaktadır. Deniz seviyesinin ölçülmesi; devam eden iklim değişikliğine ilişkin ön görüler sunabilir. Bu değişimler nedeniyle deniz seviyesini, deniz yüzeyinin uzun vadedeki tüm hareketlerinin ortalaması alınarak hesaplanmış olan ortalama deniz seviyesi şeklinde tanımlamak daha doğru olur. Ortalama deniz seviyesi, uluslararası şekilde MSL kısaltması ile gösterilir. Türkçe yayınlarda zaman zaman ODS kısaltması kullanılır.

Burdur Gölü, Göller Bölgesi göllerinden Burdur ve Isparta illeri arasında yer alan bir tektonik göldür. Göl büyüklüğü açısından Türkiye'de yedinci sıraya sahiptir. Burdur şehir merkezine çok yakındır. Ortalama göl alanı 153 km², rakımı ise 842,87 metredir. Güneybatısına doğru Burdur'un diğer göllerinden Salda Gölü ile Yarışlı Gölü vardır.

Sel, genellikle kuru olan araziyi sular altında bırakan bir su taşkını olayıdır. "Akma halinde olan su" anlamına gelen kelime, gelgitin içeri akışına da uygulanabilmektedir. Taşkınlar hidroloji disiplinin bir çalışma alanıdır. Tarım, inşaat mühendisliği ve halk sağlığı gibi alanlarda önemli bir endişe kaynağıdır. Genellikle insanların çevreye verdiği değişiklikler, sellerin yoğunluğunu ve sıklığını arttırır. Örneğin; ormansızlaşma ve sulak alanların kaldırılması gibi arazi kullanımı değişiklikleri, su seti akışındaki değişikliklere ve iklim değişikliğine yol açar. Aynı zamanda deniz seviyesinin yükselmesi gibi daha büyük çevresel sorunlara da yol açmaktadır.

Lut Gölü ya da Ölü Deniz (İbranice: יָם הַמֶּלַח,

Sera etkisi, bir gezegenin atmosferinden gelen radyasyonun, gezegenin yüzeyini normalden daha yüksek bir sıcaklığa ulaştırarak ısıtması sürecine denir.

Resif, denizcilik terminolojisinde kaya, kum ve deniz canlıların birikimiyle birlikte suyun cezir halindeyken altı kulaç veya daha az derinlikli sığ alanlarında oluşmuş su altı yüzey yapılarıdır. Pek çok resif kumun abiyotik-biriktirmeleri, dalgaların kayalar üzerindeki erozyonu ve diğer doğal süreçler sonucunda gelişirken en çok bilinenleri biyotik süreçlerin baskınlığında mercanların ve kalkerli alglerin etkisiyle tropik denizlerde oluşmuş mercan resifleridir.

<span class="mw-page-title-main">Fırtına dalgası</span> alçak basınçlı bir hava sistemi ile ilişkili su yükselmesi

Fırtına dalgası, deniz yüzeyinin fırtına veya kasırga gibi bir alçak basınç sistemi nedeniyle kabarması. Fırtına dalgaları, başlıca rüzgârın deniz yüzeyini itmesi sonucu dalgaların deniz seviyesi üzerinde yuğulmasıyla oluşur. Bizzat alçak basınç ve suyun derinliği de fırtına dalgalarının oluşmasında etkilidir.

Refraktometre kırılma indisinin (refraktometri) ölçümü için laboratuvar ya da saha cihazıdır. Kırılma indisi Snell's yasasından hesaplanır ve Gladstone–Dale bağıntısının kullanımıyla maddenin kompozisyonundan da hesaplanabilir. Bir refraktometre, bir ışık demetinin bir malzemeden diğerine geçerken bükülmesini ölçer; bu tür cihazlar, örneğin şeker çözeltilerinin bileşimini veya ketçaptaki domates salçası konsantrasyonunu belirlemek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz seviyesinin yükselmesi</span> İklim değişikliği nedeniyle deniz seviyelerinde mevcut ve öngörülen artış

Deniz seviyesinin yükselmesi, küresel ısınma ile bağlantılı olarak dünyanın ortalama deniz seviyesindeki son ve öngörülen artışla yaşanan deniz seviyesinin değişmesi durumuna denir.

Batimetre, su altı derinliklerini ölçmek için kullanılan bir cihazdır ve özellikle deniz tabanının topografyasını belirlemeye yönelik önemli bir araçtır. Bu cihaz, genellikle denizler, göller ve büyük nehirler gibi su kütlelerinin derinliklerini belirlemek amacıyla kullanılır.

Plaj gelişimi; deniz, göl veya nehir suyunun toprağı aşındırdığı kıyı şeridinde meydana gelir. Kumlar, kayalık ve tortul malzemeleri kum birikintilerine aşındıran, asırlık, tekrarlayan işlemlerle kumun biriktiği yerlerdir. Nehir deltaları, göl veya okyanus kıyılarını genişletmek için nehrin çıkışında birikerek yukarıdan silt bırakır. Tsunamiler, kasırgalar ve fırtına dalgalanmaları gibi felaketler plaj erozyonunu hızlandırır.

TOPEX / Poseidon, ABD uzay ajansı NASA; ve Fransız uzay ajansı olan CNES, okyanus yüzeyi topografyasını haritalamak için, 10 Ağustos 1992'de piyasaya sürülen ilk büyük oşinografik araştırma uydusudur. TOPEX / Poseidon, önceden elde edilmesi imkânsız veriler elde ederek oşinografide devrim yaratmaya yardımcı oldu. Oşinograf Walter Munk TOPEX / Poseidon'u "tüm zamanların en başarılı okyanus deneyi" olarak tanımladı. Ocak 2006'da çıkan bir arıza normal uydu operasyonlarını sona erdirdi. oşinografların öcelikli görevlerinden bahsedecek olursak : en doğru veri setlerini üretmek,5 yıl gibi bir süre içersin de daha uzun ömürlü olabilmesi için veri akışını tam sağlamaktır.

Kıyı taşkını, normalde kuru halde bulunan yüzeyin deniz suyu ile sular altında kalmasıyla meydana gelir. Kıyı taşkınlarının kapsamı, su basmasına maruz kalan kıyı arazilerinin topografyası tarafından kontrol edilen iç su taşkınlarının nüfuz etmesinin bir fonksiyonudur. Deniz suyu, araziyi birkaç farklı yoldan sular altında bırakabilir:

Doğrudan sel - Deniz yüksekliğinin kara yüksekliğini aştığı, genellikle dalgaların kumul gibi doğal bir bariyer oluşturmadığı yerlerde
Bir bariyerin üst üste binmesi - Bariyer doğal veya insan mühendisliği olabilir ve üst üste binme, Fırtına sırasında veya genellikle sahil açıklarındaki yüksek gelgitler nedeniyle meydana gelir. Dalgaların yüksekliği bariyerin yüksekliğini aşar ve su, arkasındaki toprağı sulamak için bariyerin üstünden akar. Üst üste binme, savunma yapılarını zayıflatabilecek önemli miktarda kara yüzeyini aşındırabilen yüksek hız akışlarına neden olabilir.
Bir bariyerin ihlali - yine bariyer doğal (kumul) veya insan mühendisliği olabilir ve ihlal büyük dalgalara maruz kalan açık kıyılarda meydana gelir. İhlal, bariyerin deniz suyunun iç kısımlara uzanmasına ve alanları silmesine izin veren dalgalar tarafından parçalandığı veya yok edildiği yerdir.

Hazar Depresyonu veya Pricaspian/Peri-Hazar Depresyonu/Ovası, yeryüzündeki en büyük kapalı su kütlesi olan Hazar Denizi'nin kuzey kısmını kaplayan alçak bir düzlük bölgedir. Aral ve Hazar denizlerini kapsayan daha geniş Aral-Hazar Depresyonu'nun daha büyük kuzey kısmıdır.

Seviye sensörleri, sıvıların ve sıvılaştırılmış katıların, bulamaçların, tanecikli malzemelerin ve üstünde serbest yüzeyli tozlar dahil olmak üzere sıvılaştırılmış katıların seviyesini algılar. Akan maddeler, yerçekimi nedeniyle kaplarında esasen yatay hale gelirken, çoğu dökme katı, bir tepe noktasına bir durma açısında yığılır. Ölçülecek madde bir kabın içinde olabilir veya doğal halinde olabilir. Seviye ölçümü sürekli veya noktasal değerler olabilir. Sürekli seviye sensörleri, belirli bir aralıktaki seviyeyi ölçer ve belirli bir yerdeki tam madde miktarını belirlerken, nokta seviye sensörleri yalnızca maddenin algılama noktasının üstünde mi yoksa altında mı olduğunu gösterir. Genellikle ikincisi, aşırı yüksek veya alçak seviyeleri tespit eder.

Beşparmak Dağı, Azerbaycan'ın Siyezen rayonunda bulunan bir dağdır. Dağ, başkent Bakü'nün kuzeyinde Hazar Denizi yakınlarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hall etkisi sensörü</span>

Hall etkisi sensörü, herbiri Hall etkisi’ni kullanan manyetik alan vektörü $B$ 'nin eksenel bileşeniyle orantılı voltaj üreten bir veya daha çok Hall elemanlı sensördür.

Meteoroloji istasyonu, hava tahminleri için bilgi sağlamak amacıyla atmosferik koşullarını ölçen alet ve ekipmanlara sahip, karada veya denizde bulunan bir tesistir.Alınan ölçümler arasında sıcaklık, atmosferik basınç, nem, rüzgar hızı, rüzgar yönü ve yağış miktarları bulunur. Rüzgar ölçümleri mümkün olduğu kadar az engelle birlikte yapılırken, sıcaklık ve nem ölçümleri doğrudan güneş ışınımından veya güneşlenmeden uzak tutulur. Manuel gözlemler günde en az bir kez alınırken, otomatik ölçümler en az saatte bir kez alınır. Denizdeki hava koşulları, deniz yüzey sıcaklığı (SST), dalga yüksekliği ve dalga periyodu gibi biraz farklı meteorolojik nicelikleri ölçen gemiler ve şamandıralar tarafından alınır. Sürüklenen hava durumu şamandıralarının sayısı, demirli versiyonlarından önemli miktarda fazladır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.