İçeriğe atla

Mare Nostrum

Başlığın diğer anlamları için Mare Nostrum (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
MS 117'de Roma İmparatorluğu en geniş sınırlarıyla. Ancak bu haritada Akdeniz'in Mare Internum (İç Deniz) olarak adlandırılıyor.

Mare Nostrum (Latince: Denizimiz), Akdeniz'e Romalılar tarafından verilen addır.

1861'de İtalya'nın birleşmesinden sonra kendilerini Roma İmparatorluğu'nun vârisi olarak gören İtalyan milliyetçileri ve İtalyan faşistleri tarafından kullanılagelmiştir.[1]

Romalıların kullanımı

Mare Nostrum Antik Roma'da özgün haliyle Kartaca ile yapılan Pön Savaşları'nın ardından Sicilya, Sardinya ve Korsika'nın ele geçirilmesiyle Tiren Denizi'ne verilen bir addı. MÖ 30 yılına gelindiğinde Romalılar, İber Yarımadası ve Mısır'a kadar hakimiyetlerini genişletmişti. Bu bağlamda mare nostrum ifadesi Akdeniz için kullanılmaya başlanmıştır.[2] Akdeniz için aynı zamanda mare internum (İç deniz) ifadesi de kullanılmıştır. Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünün ardından Geç Latince mare mediterraneum (Orta deniz) denmeye başlanmıştır.[3]

İtalyan milliyetçisi kullanımı

Afrika Talanı sürecinde İtalyan milliyetçiliğinin yükselmesiyle İtalyan İmparatorluğu'nun kurulması çağrıları giderek artmıştır. İfade ilk kez Gabriele d'Annunzio tarafından kullanılmıştır.

Faşist kullanımı

Benito Mussolini, Adolf Hitler'in lebensraum fikrinden etkilenerek faşist programını uygulamaya koydu. Mussolini, Akdeniz'deki ülkeleri ele geçirerek güçlü Roma İmparatorluğu'nu diriltmek istiyordu.[4] 20'nci yüzyılın kendi yüzyılları olacağını vurgulayan Mussolini, Akdeniz'de dünyanın en iyi donanmalarından birini yaratmıştı.[5][6]

İkinci Dünya Savaşı'nda Fransa'nın Naziler tarafından ele ele geçirilmesinin ardından Akdeniz'de İtalya'ya karşı çıkabilecek en büyük donanma Britanya Akdeniz Filosu'ydu. Britanya, Cebelitarık, Malta, Kıbrıs, Mısır ve Filistin Mandası'nı egemenliği altında bulunduruyordu. Arnavutluk, Yunanistan, Mısır'ın işgali ve Malta Kuşatması, Akdeniz'de Mihver Devletleri'ne güç kazandırdı. Mussolini, saldırgan tutumunu Türkiye gibi tarafsız ülkelere karşı da takınmıştır. Ancak dönemin cumhurbaşkanı İsmet İnönü, çok büyük bir Sovyet tehdidi olmadıkça Mihver Devletleri'ne katılma taraftarı değildi.

Mussolini'nin muradı Mare Nostrum fikri etrafında kendi Emperyal İtalya'sını yaratmaktı. Hatta bunu Mısır kıyılarından Somali'ye ve Kenya'ya genişletmek istiyordu. O, Akdeniz'i "İtalyan denizi" olarak adlandırıyordu. Ancak bu hayalin karşısında her zaman Müttefik Devletler vardı. Örneğin Yunanistan, zamanında kolayca Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olmuştu ama İtalyan işgal girişimlerine karşı oldukça güçlü olduğunu gösterdi ve İtalyanlar'a Alman yardımı gelene kadar bağımsız kaldı. Mare Nostrum rüyası eylül 1943'teki kesin İtalyan yenilgisine kadar bir ihtimal olarak kaldı ve hiçbir zaman gerçekleşmedi.

Günümüzdeki kullanımı

Akdeniz Hukuku ve Kültürü Derneği'nin 2012 yılında Cagliari Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde düzenlediği açılış konferansının teması "Mare Nostrum" olarak seçilmiştir. İfade çağdaş kullanımda Akdeniz'de yaşayan halkların çeşitliliğini ve çok kültürlülüğünü vurgular.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Lowe (2002), p.34
  2. ^ Couperus (1993), p.32
  3. ^ Online Etymology Dictionary 13 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. "Mediterranean 2 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Accessed 29 Aug 2011.
  4. ^ Anthony Rhodes, Propaganda: The art of persuasion: World War II, p70 1976, Chelsea House Publishers, New York
  5. ^ Fleming, Thomas. The New Dealers' War. Perseus Books,2001
  6. ^ Italian naval operations in the Mediterranean, such as the Battle of Cape Matapan, are included in the Battle of the Mediterranean

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Benito Mussolini</span> İtalya diktatörü (1922–1945)

Benito Amilcare Andrea Mussolini, Ulusal Faşist Parti'nin lideri olan İtalyan politikacı ve gazeteci. Kendini faşist olarak tanımlayan Mussolini, iktidara geldikten sonra Duce (Lider) olarak tanındı. Mussolini, faşizm ideolojisinin ilk örneği olan İtalyan faşizminin kurucusudur, bu sebepten dolayı faşizmin kurucusu olarak da kabul edilmektedir. 31 Ekim 1922 ve 25 Temmuz 1943 tarihleri arasında İtalya Krallığı'nın başbakanı, 23 Eylül 1943 ve 25 Nisan 1945 tarihleri arasında ise İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nin Ducesi olarak görev yaptı. II. Dünya Savaşı öncesinde ve savaş sırasında İtalyan siyasetinde önemli bir rol oynadı. Nisan 1945'te, Luftwaffe miğferi takıp bir Nazi konvoyu ile İsviçre'ye kaçmaya çalışırken, komünist İtalyan partizanlar tarafından fark edildi ve sevgilisi ile beraber kurşuna dizilerek infaz edildi. Ayrıca; Adolf Hitler, Francisco Franco ve António de Oliveira Salazar gibi aşırı sağ totaliter yöneticilere de ilham vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz</span> Avrupa, Asya ve Afrika arasında yer alan iç deniz

Akdeniz, Atlas Okyanusu'na bağlı, kuzeyinde Avrupa, güneyinde Afrika, doğusunda Asya kıtaları bulunan deniz. 2,5 milyon km² civarında alanı kaplayan deniz, Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'ndan, Çanakkale Boğazı ile Marmara Denizi'nden ve Süveyş Kanalı ile Kızıldeniz'den ayrılır. Akdeniz'in tuzluluk oranı ‰ 38 olup tuz oranı fazla olan denizler grubunda değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Mihver Devletleri</span> II. Dünya Savaşı sırasında Almanya, İtalya ve Japonya arasında ittifak

Mihver Devletleri, II. Dünya Savaşı'nda Müttefik Devletler bloğuna karşı temel olarak Almanya, İtalya ve Japonya'nın, bunun dışında Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Finlandiya, Bağımsız Hırvatistan Devleti, Vichy Fransası, Arnavutluk, Habeşistan, Mançukuo, Tayland, Burmanya ve Irak'ın oluşturduğu blok. Ayrıca İran Şahı Rıza Pehlevi Almanya'dan yana tavır almış, İspanya ise Mihver güçlerin bir taraftarı olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">On İki Ada</span> Ege Denizinde bir grup adaya verilen isim

On İki Ada, Menteşe Adaları veya Dodekanez, Adalar Denizi'nde bulunan bir grup adaya verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Pön Savaşları</span> Kartaca Savaşları

Pön Savaşları, Kartaca Savaşları olarak da bilinir. Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında, MÖ 264-146 yılları arasında, Akdeniz deniz ticaretini ele geçirmek ve elde tutmak için yapılan ve üç evre olarak gerçekleşen savaşlardır. Döneminin bilinen en geniş çaplı savaşlarıdır. Pön sözcüğü, Latince'deki Punicus sözcüğünden türetilmiş bir sözcük olup "Kartacalı" anlamına gelmektedir ve Kartacalıların Fenike kökenini belirten bir sözcüktür.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Faşist Parti</span> İtalyan politik partisi

Ulusal Faşist Parti, Benito Mussolini'nin faşizmin politik ifadesi olarak 9 Kasım 1921 tarihinde Roma'da kurduğu siyâsî parti. Faşizmi bu zamandan önce Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı isimli teşkilata bağlı Fasci olarak bilinen gruplar temsil ediyordu. Partinin temel politikaları, milliyetçilik, vatanseverlik, cumhuriyetçilik, korporatizm ve popülizm üzerine kuruluydu. Cumhuriyetçi Faşist Parti ile birlikte şu anda İtalya'da anayasa tarafından yeniden kurulması yasaklanan iki partiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'nın Mısır ve Suriye seferi</span>

Mısır Seferi, 1798-1801 yılları arasında Fransa'nın Mısır ve doğu ticaret yolları üzerinde üstünlük elde etme amacıyla sürdürdüğü askeri sefer; 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı ve İkinci Koalisyon Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Ancona</span> Ancona iline bağlı komün (Marche, İtalya)

Ancona veya Ankona, İtalya'nin merkezi Marche bölgesinin ve ayni adli Ancona ili merkezi olan Adriyatik Denizi kıyısında 100.861 nüfuslu bir liman kentidir. Ancona, Adriyatik Denizi'nin en büyük ticaret limanıdır ve gemi yapım tersaneleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Caracalla</span>

Lucius Septimius Bassianus,, Caracalla olarak da bilinen, 211 – 217 yılları arasında tahta çıkmış Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Sosyal Cumhuriyeti</span> Kuzey İtalyadaki eski Nazi kukla devleti

İtalyan Sosyal Cumhuriyeti, II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın desteği ile kurulmuş, İtalya'nın kuzeyindeki eski kukla devlettir. 1943-1945 yılları arasında varlığını sürdürmüştür. Kurucusu ve yöneticisi Benito Mussolini'dir.

<span class="mw-page-title-main">Galeazzo Ciano</span> İtalyan Politikacı

Gian Galeazzo Ciano, İtalya Krallığı'nın Dışişleri bakanı ve Benito Mussolini'nin damadı. Faşist İtalya'nın kilit isimlerindendi.

<span class="mw-page-title-main">Lipari Adaları Deniz Muharebesi</span>

Lipari Adaları Muharebesi, Birinci Pön Savaşı sırasında Roma Cumhuriyeti ile Kartaca donanmaları arasındaki ilk silahlı çatışmadır. Bir muharebeden çok bir pusudan oluşan çatışmada Kartaca zafer kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Denizci cumhuriyetler</span>

Denizci cumhuriyetler İtalya'da Orta Çağ'da ortaya çıkan ve gelişen şehir devletlerini tanımlar. Bunlardan en bilinenleri Pisa, Ceneviz ve Venedik'tir. Bu devletler birbirleriyle hem askeri hem de ekonomik anlamda rekabet halinde olmuşlardır. 10 ila 13. yüzyıllar arasında Akdeniz bölgesinde egemenlikleri altındaki ticaret yollarını korumak ve genişletmek için güçlü donanmalar kurmuşlardır. Bu açıdan Haçlı Seferleri'ne lojistik olarak büyük destek vermişlerdir. Cumhuriyetler güçlü imparatorluklar arasında hayatta kalabilmek için çok çeşitli ittifaklarda bulunmuşlardır.

İtalyan Mısır taarruzu, II. Dünya Savaşı sırasında Mısır'da üslenmiş olan Birleşik Krallık, İngiliz Milletler Topluluğu ve Özgür Fransa kuvvetlerine karşı girişilen bir İtalyan taarruzudur. İtalya'nın bu saldırısı, devamında Nazi Almanyası'nın da Kuzey Afrika'ya asker göndermesine yol açmıştır. General Rommel komutasındaki Alman ve İtalyan birlikleriyle İngiliz kuvvetleri arasındaki askerî harekâtlar "Batı Çölü Seferi" olarak adlandırıla gelmiştir.

İtalyan faşizmi, Ulusal Faşist Parti'nin 1922 ile 1943 yıllarında içerisinde yönettiği İtalya Krallığı'nda, 1943 ile 1945 yılları arasında ise İtalya'nın kuzeyinde kurulan İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nin resmî ideolojisi olarak uygulanmış yönetim sistemidir. "İtalyan faşizmi" kavramı, Benito Mussolini'nin kurucusu olduğu faşizmin İtalya'da uygulandığı dönemi tanımlayıp nazizm, falanjizm ve daha pek çok faşist hareketten ayırmak için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Metaksas Rejimi</span>

Metaksas Rejimi ya da 4 Ağustos Rejimi, General İoannis Metaksas'ın önderliğinde gerçekleşen 4 Ağustos 1936 darbesiyle kurulan otoriter rejimdir.

İtalya'da faşizmin sona ermesi veya 25 Temmuz Olayı 1943 yılının bahar aylarında başlayarak birbirinden bağımsız iki ayrı koldan Kont Dino Grandi ve Kral III. Vittorio Emanuele tarafından yürütülen, sonuçta da 24-25 Temmuz 1943 tarihli Büyük Faşizm Konseyi toplantısında Başbakan Benito Mussolini'nin güvensizlik oyu alarak görevden alınmasıdır. Kararın ardından Mussolini hapse atılmış, yeni bir hükûmet kurulmuş ve İtalya Krallığı'nda 21 yıl süren İtalyan faşizmi sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Faşist İtalya (1922-1943)</span> İtalya Krallığının faşist yönetim altında olduğu dönem

Faşist İtalya (1922-1943) Benito Mussolini'nin İtalya Krallığı Başbakanı olduğu 1922-1943 yılları arasında Ulusal Faşist Parti iktidarı altındaki dönemi anlatır. Totaliter bir rejim kuran İtalyan faşizmi ekonomik kalkınma modeli benimsemişse de siyasal muhalefeti ortadan tamamen kaldıracak hamlelerde bulunmuş, geleneksel muhafazakâr değer yargılarını savunmuş Katolik Kilisesi'yle yakın işbirliği yapmıştır. Çeşitli farklı dönemlerden geçen rejim özellikle gerçekleştirdiği emperyalist hamlelerle II. İtalya-Habeşistan Savaşını çıkarmış, Milletler Cemiyeti'nden atılmıştır. Ayrıca Sovyetler Birliği'nde karşı Çelik Pakt'a katılmış, II. Dünya Savaşı'na gidişi hızlandıran hamlelerde bulunmuştur. Dahil olduğu Mihver Devletlerinin II. Dünya Savaşı'nda mağlup olması sürecinde alaşağı olmuştur.

Roma Galyası, MÖ 1. yüzyıldan MS 5. yüzyıla kadar Roma yönetimi altında bulunan Galya'yı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı sırasında Akdeniz'deki deniz muharebeleri</span>

I. Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan, Almanya ve Osmanlı donanmasından oluşan İttifak Devletleri donanmalarıyla, İtalya, Fransa, Yunanistan, Japonya, ABD ve Britanya İmparatorluğu donanmalarından oluşan İtilaf Devletleri donanmaları arasında Akdeniz'de düzensiz şekilde yer yer deniz muharebeleri meydana gelmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.