Marco van Basten

Marco van Basten
Kişisel bilgileri
Tam adı	Marco van Basten
Doğum tarihi	31 Ekim 1964 (59 yaşında)
Doğum yeri	Utrecht, Hollanda
Boyu	1,88 m (6 ft 2 in)
Mevkii	Forvet
Altyapı kariyeri
1970-1971	EDO
1971-1980	UVV
1980-1981	USV Elinkwijk
Profesyonel kariyeri*
Millî takım kariyeri
Teknik direktörlük kariyeri
2003-2004	Jong Ajax
2004-2008	Hollanda
2008-2009	Ajax
2012-2014	Heerenveen
2014	AZ
2014-2015	AZ (asistan)
2015-2016	Hollanda (asistan)
	* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir.;

Marcel "Marco" van Basten (Felemenkçe telaffuz: [ˈmɑr.koˑ vɑn.ˈbɑs.tə(n)], 31 Ekim 1964), Hollandalı eski futbolcu ve teknik direktör. Tüm zamanların en iyi forvetlerinden biri olarak kabul edilir ve kariyeri boyunca 277 gol atmıştır ancak geçirdiği sakatlık yüzünden 2 yıl sonra futbolu bıraktığı için 1993'te 28 yaşındayken son maçına çıktı. Daha sonra Ajax ve Hollanda millî futbol takımının teknik direktörlüğünü yapmıştır.

Kuvveti, fırsatçılığı ve muhteşem şutları ile bilinen Van Basten üç kere (1988, '89 ve '92) Ballon d'Or ve 1992'de FIFA Dünyada Yılın Futbolcusu seçildi. Fransız haftalık France Football dergisinin Yüzyılın Futbolcusu'nu seçmek için eski Ballon d'Or kazananlarının verdiği oylarla hazırladığı ankette sekizinci oldu. IFFHS tarafından düzenlenen Yüzyılın Avrupalı Futbolcusu listesinde onuncu oldu ve yine IFFHS tarafından düzenlenen Yüzyılın Futbolcusu seçiminde 12. sırada yer aldı. 2004'te Pelé yaşayan en iyi 125 futbolcuyu seçtiği FIFA 100 listesine Van Basten'ı da dâhil etti. 2004'te En Büyük 100 Hollandalıyı (De Grootste Nederlander) seçmek için ülke çapında düzenlenen bir ankette 25. sırada yer aldı ve Johan Cruyff'un ardından listede en yüksek sırada bulunan ikinci futbolcu oldu. Mart 2007'de Sky Sports tarafından kariyeri kısa süren en büyük sporcular listesinde birinci seçildi.

Kariyeri

İlk Yılları

Van Basten 31 Ekim 1964'te Utrecht'te doğdu. Altı yaşındayken yerel bir takım olan EDO'da oynamaya başladı. Bir yıl sonra UVV Utrecht'e geçti. Burada geçirdiği dokuz yıldan sonra kısa bir süre için bir başka Utrecht takımı USV Elinkwijk'ta oynadı.

AFC Ajax

Ajax 1981-82 sezonunda Van Basten ile sözleşme imzaladı. Ajax ile ilk maçına Nisan 1982'de çıktı, ilk golünü de NEC'i 5-0 yendikleri maçta attı.

1982-83 sezonunda Altın Ayakkabı Ödülü kazanmış Wim Kieft ile merkez forvet pozisyonu için forma mücadelesi verdi ve 20 lig maçında 9 gol attı. Sonraki sezon Kieft Serie A takımı Pisa'ya gitmek için ayrılınca Van Basten da takımın merkez forveti pozisyonundaki yerini sağlamlaştırdı.

112 maçta 117 gol atarak 1983-84'ten 1986-87'ye kadarki dört sezonun hepsinde de gol kralı oldu. 1985-86'da Sparta Rotterdam'a attığı altı ve Heracles Almelo'ya attığı beş golünde olduğu 26 maçta 37 gollük performansı ile Altın Ayakkabı Ödülü aldı. Ayrıca 1987'de UEFA Kupa Galipleri Kupası finalinde takımının 1. FC Lokomotive Leipzig'e karşı galibiyet golünü attı.

AC Milan

1987'de Silvio Berlusconi Milan'da oynaması için Van Basten ve vatandaşı Ruud Gullit ile anlaştı, 1988'de Frank Rijkaard onlara katıldı. İlk sezonunda Milan sekiz yıldan beri ilk lig şampiyonluğunu kazandı. Ancak Van Basten ayak bileğindeki sakatlık yüzünden sadece 11 maçta oynayabildi ve 3 gol attı.

1988-89'da Avrupa'nın en iyi futbolcusu olarak Ballon d'Or'u kazandı. Serie A'da 19 gol attı ve Milan'ın Steaua București'i yendiği Şampiyon Kulüpler Kupası finalinde'nde de 2 gol attı.

1989-90 sezonunda Serie A'da gol kralı oldu ve Milan da Şampiyon Kulüpler Kupası finalinde Benfica'yı yenerek unvanını korudu.

Sampdoria 1990-91'de lig şampiyonluğunu kazanınca Milan'da sorunlar ortaya çıkmaya başladı. Van Basten, Arrigo Sacchi ile sorun yaşayınca Berlusconi teknik direktörü kovdu. Sonraki sezon için takımın başına Fabio Capello geçti ve Milan tekrar lig şampiyonu oldu. Van Basten 25 gol attı ve tekrar gol kralı oldu.

Kasım 1992'de IFK Göteborg'a karşı oynadığı maçta biri röveşata ile olmak üzere 4 gol atarak bunu bir Şampiyonlar Ligi maçında başaran ilk oyuncu oldu. Daha sonraları egale edilen bu rekor 20 yıl sonra 2011-2012 Şampiyonlar Ligi sezonunda Bayer 04 Leverkusen'e bir mçta 5 gol atan Lionel Messi tarafından geçildi.

Milan yenilmezlik serisini 1992-93 sezonunda da sürdürerek 58 maç yenilmeden mücadele ettiler. Van Basten sezonunda başında son derece iyi oynuyordu. Tekrar Yılın Avrupalı Futbolcusu seçildi ve Johan Cruyff ve Michel Platini'den sonra ödülü üç kere kazanmayı başaran üçüncü kişi oldu.

Marco çalıştığım en muhteşem santrafordu. Erken emekliliği onun için, futbol için ve Milan için büyük talihsizlikti.

“

”

—Eski AC Milan menajeri Fabio Capello^[2]

Geçmişteki ayak bileği sakatlığı Ancona'ya karşı oynadığı maçta tekrar ortaya çıktı ve onu zorlu bir ameliyat sürecine girmeye mecbur bıraktı. Sahalara ancak Marsilya'ya karşı oynadıkları Şampiyonlar Ligi finalinden birkaç hafta önce dönebildi. Bu maç Van Basten'ın da İtalyan kulübü için oynadığı son maç oldu.

1993-94 sezonunu tamamıyla kaçırmasına rağmen 1994 FIFA Dünya Kupası'nda ve 1994-95 sezonunda kulübü için oynayabileceği yönünde çok umutluydu. Ancak kulübü FIFA Dünya Kupası sırasında yine sakatlanabileceğini düşünerek ona izin vermedi. En sonunda tekrar iyileşme çabalarından vazgeçerek son 2 yılını saha kenarında geçiren bir futbolcu olarak 17 Ağustos 1995'te emekliliğini açıkladı.

Emekliliğinden sonra

Mart 2006'da Demetrio Albertini'nin Giuseppe Meazza Stadyumu'ndaki jübile maçında ilk yarının başlarında oyundan çıkmadan önce kafayla bir gol attı. 22 Temmuz 2006'da bu sefer Dennis Bergkamp'ın Arsenal'daki 11 yıllık kariyerinin anısına yapılan maçta oynadı. Bu maç ayrıca yeni Emirates Stadyumu'nda yapılan ilk maç olarak tarihe geçti. Van Basten maçın ikinci yarısında Efsane Ajax takımı için oynadı. Maça Johan Cruyff'ün de dâhil olduğu bir çift değişiklikle dahil oldu. Polonyalı bira markası Tyskie'nin pazarlama reklamlarında Luís Figo ve Zbigniew Boniek ile birlikte rol aldı.

Teknik direktörlük kariyeri

Van Basten, 2004-2008 yılları arasında Hollanda millî takımı antrenörlüğünü yaptı. 2008-09 sezonunda Ajax'ın başına getirildi. 2012 yılında ise bir başka Hollanda kulübü SC Heerenveen'in başına geldi. 2014'te ayrıldı. Şimdi ise Hollanda millî takımının yardımcı antrenörlüğünü yapmaktadır.