İçeriğe atla

Mara Hatun

Mara Despina Hatun
Mara Branković'in 1429 tarihli Esphigmenou tüzüğündeki illüstrasyonu.
Valide Hatun
Görev süresi
1457 - 3 Mayıs 1481
Yerine geldiğiEmine Hatun
Yerine gelenGülbahar Hatun
Kişisel bilgiler
Doğum Mara Despina Branković
y. 1420
Vıçıtırın, Sırp Despotluğu
Ölüm 14 Eylül 1487 (66-67 yaşlarında)
Serez, Osmanlı İmparatorluğu
Defin yeri Eikosifoinissa Manastırı
Milliyeti Sırp
Evlilik(ler)
II. Murad
(e. 1435; ö. 1451)
Ebeveyn(ler) Đurađ Branković (babası)
Irene Kantakouzene (annesi)
Dini Ortodoks Hristiyan

Mara Brankoviç ya da Mara Despina Hatun (SırpçaМара Бранковић; y. 1420 - 14 Eylül 1487), Sırp despotu Đurađ Branković ve ve Eirene Kantakouzene'nin kızı, Osmanlı padişahı II. Murad'ın eşidir. Fatih Sultan Mehmed'in üvey annesi olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun diplomatik görüşmelerinde önemli bir rol oynadı. Balkanlar'daki Osmanlı yanlısı partinin önde gelen bir üyesi ve 15. yüzyılın en güçlü kadınlarından biri oldu.

Hayatı

Babası Sırbistan Despotu Đurađ Branković'dir. Annesinin kim olduğuna dair farklı rivayetler vardır. Rivayetler arasında Trabzon İmparatoru IV. İoannis'in kız kardeşinin veya Kantakuzenos Hanedanı'ndan Eirene Kantakuzenos'un annesi olduğu iddia edilir. Babası Đurađ Branković, Osmanlı'nın vasalı konumundaydı. II. Murad, 1433 yılında Mara'ya talip oldu. Babası bu teklifi kabul etti. II. Murad, 1435'te Mara'yı getirmesi için Saruca Paşa'yı görevlendirdi. Mara, düğünü yapılmayarak Edirne'ye getirildi.

Mara ile olan evlilik barışı tesis etmesi düşünülürken umulduğu gibi olmamış, 1438'de kocası II. Murad Sırbistan'a savaş açmıştır. Sırbistan bütünüyle fethedilmiştir. II. Murad, karısına babasının memleketinde kalmasına izin vermiş ancak iki kardeşini tutuklatmıştır. Bir süre sonra kardeşlerinin babaları ile haberleştikleri gerekçesiyle 1441'de gözlerine mil çektirilerek Sinop ve Amasra kalelerine gönderilmişlerdir.

II. Murad'ın ölümünden sonra üvey oğlu II. Mehmed kendisini evlendirmek istemiş, ancak bu isteğe karşı çıkarak Sırbistan'a geri dönmüştür. Aynı zamanda Bizans İmparatoru XI. Konstantinos'ta kendisiyle evlenmek istemiş ancak bu isteği de reddetmiştir. 1456'da babasının ölümünün ardından tahtın varisleri arasında kendisinin de olduğunu iddia etti. Taht mücadelesinde başarılı olamayınca 1457'de İstanbul'a geri döndü. İki yıl İstanbul'da kaldıktan sonra 1459'da Osmanlılar tarafından tamamı ele geçirilmiş Sırbistan yerine Serez'e yerleşti. Fatih Sultan Mehmed üvey annesine Selanik'teki Ayasofya Manastırı'nı bütün haklarıyla bir fermanla bağışlamıştır.[1] Fermanda Mara Hatun, "bütün Hristiyan kadınların hanımefendisi" olarak nitelendirilmiştir.[2]

Manastırda yaşarken kız kardeşi Katerina'yı 1469 yılında padişahın izniyle yanına aldırmıştır. Mara Hatun'un Fatih Sultan Mehmed'in annesi olduğu bazı yazarlar tarafından iddia edilir. Ancak bunun doğru olması mümkün değildir, çünkü Mara Hatun ile II. Murad 1435 evlenmişler,[2] Fatih Sultan Mehmed ise 1432 yılında doğmuştur. Mara ile Murad'ın çocukları olup olmadığı bilinmemektedir.[2] Mara, uzun bir ömür yaşadıktan sonra 14 Eylül 1487'de Serez'de ölmüştür. Eikosifoinissa Manastırı'nda gömülüdür.

II. Mehmed kendisine saygılı davranmış ve "anam" diye hitap etmiştir.[2] II. Bayezid'de, Mara Hatun'a babası gibi saygıda kusur etmemiştir.

Popüler kültürdeki yeri

Kaynakça

  1. ^ Semavi Eyice, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 4, sayfa: 221
  2. ^ a b c d Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, Oğlak Yayınları, 4. baskı, s. 97-104


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Murad</span> 6. Osmanlı padişahı (1421–1444; 1446–1451)

II. Murad veya Koca Murat, 6. Osmanlı padişahı, I. Mehmed'in oğlu, Fatih Sultan Mehmed'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Ahmed</span> 14. Osmanlı padişahı (1603–1617)

I. Ahmed, 14. Osmanlı padişahı ve 93. İslâm halifesidir. Sultan III. Mehmed ve Handan Sultan'ın oğludur. Sancağa gitmeyip tahta çıkan ilk Osmanlı padişahıdır. Saltanatı boyunca sefere gitmemiştir. Saltanatında Celali isyanları bastırılmıştır. Tarihi yarımadada bulunan ve Mavi Camii olarak da bilinen Sultanahmet Camii, 1609-1617 yılları arasında saltanatı döneminde yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hüma Hatun</span> II. Muradın eşi ve  Fatih Sultan Mehmedin validesi. Valide Hatun (1444 -1446)

Hüma Hatun, Osmanlı padişahı II. Murat'ın eşi ve Fatih Sultan Mehmed’in annesi.

<span class="mw-page-title-main">XI. Konstantinos</span> Son Bizans imparatoru

XI. Konstantinos Paleologos veya Dragaš Paleologos, 1449'dan 1453'te Konstantinopolis'in Düşüşü sırasında savaşta ölümüne kadar hüküm süren son Bizans imparatorudur. Konstantin'in ölümü, kökeni Büyük Konstantin'in 330 yılında Roma İmparatorluğu'nun yeni başkenti olarak Konstantinopolis'i kurmasına dayanan Doğu Roma İmparatorluğu'nun kesin sonu oldu.

<span class="mw-page-title-main">II. Mehmed</span> 7. Osmanlı padişahı (1444–1446; 1451–1481)

II. Mehmed veya bilinen adıyla Fatih Sultan Mehmed ya da kısaca Fatih, Osmanlı İmparatorluğu'nun 7. padişahıdır. İlk olarak 1444–1446 yılları arasında kısa bir dönem, daha sonra 1451'den 1481 yılındaki ölümüne kadar 30 yıl boyunca hüküm sürdü. 29 Mayıs 1453 tarihinde İstanbul'u fethetti ve yaklaşık bin yıllık Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu'na son verdi. Fetihten sonra "Fâtih" ünvanıyla anılmaya başladı. Bu olay, birçok uzman kişi tarafından Orta Çağ'ın sonu ve Yeni Çağ'ın başlangıcına neden olan tarihî olaylardan biri olarak görülmektedir. Ayrıca bu vesileyle İslam peygamberi Muhammed'in konuyla ilgili "Konstantiniyye elbet fetholunacaktır. Onu fetheden komutan ne güzel komutan, onu fetheden ordu ne güzel ordudur." hadisine nâil olduğu için günümüzde Müslüman dünyasının bir kesiminde "kahraman" olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sırp Despotluğu</span>

Sırp Despotluğu, Sırpların Osmanlı Devleti egemenliğine girmeden önce kurdukları son devlet. 1403 yılında Sırbistan Prensi Stefan Lazareviç'in kendisini despot ilan etmesiyle kurulmuş devlettir. Başkenti Belgrad'dır. 1459 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilmiştir. 16. yüzyıl boyunca Macaristan Krallığı'nın koruyuculuğu altına alınmış daha sonra tamamen Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Şah Sultan veya Şahıhuban Sultan, Yavuz Sultan Selim ve II. Ayşe Hâtûn'ın kızı, Kanuni Sultan Süleyman’ın kız kardeşi olarak bilinmektedir. Çocukluğunu ağabeyi Kanuni ile birlikte Manisa’da geçirdiği iddia edilmektedir.

Hatice Halime Hatun, Osmanlı Padişahı II. Murad'ın eşi, Candaroğulları Beyliği Beyi II. İbrahim'in kızı.

Tripolje Savaşı, Kasım 1402'de Branković ailesi desteğiyle Osmanlıların ve Stefan Lazarević tarafından yönetilen Sırplar arasında bir savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Mora Seferi (1458)</span>

Mora Seferi, 1458 yılında II. Mehmed'in Mora Yarımadası'nı Osmanlı Devleti topraklarına katmak için düzenlediği iki askerî harekâtın birincisidir.

<span class="mw-page-title-main">Varna Haçlı Seferi</span>

Varna Haçlı Seferi (1443-44) çok sayıda Avrupa hükümdarı tarafından Osmanlı İmparatorluğu'nun Orta Avrupa'daki, özellikle Balkanlar'daki ilerleyişini durdurmak için başlattığı başarısız bir seferdir. Sefer çağrısını 1 Ocak 1443'te Papa IV. Eugenius yapmış, seferi Lehistan Kralı III. Władysław, János Hunyadi, Erdel Voyvodası ve Burgundiya Dükü İyi Philip komuta etmiştir.

Alacahisar Muharebesi, 2 Ekim 1454'te, Macaristan Krallığı ile müttefik olan Sırp Despotluğu güçleri ile Osmanlı İmparatorluğu arasında meydana geldi.

<span class="mw-page-title-main">Leskofça Muharebesi</span>

Leskofça Muharebesi, 24 Eylül 1454'te gerçekleşti. Osmanlı işgali devam ederken, Despotluğu savunmak için iki Sırp ordusu kuruldu, 1. ordu Leskovac yakınlarındaki Dubočica'da, Nikola Skobaljić tarafından komuta edildi. 2. ordu ise Kosova'daki Sitnica Nehri kıyısında bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Seferleri</span>

Sırbistan Seferleri,1454 - 1459 yılları arasında II. Mehmed önderliğindeki Osmanlı İmparatorluğunun, Sırbistan toprakları üzerine düzenlediği askeri seferlerdir. İstanbul'un fethinden sonra düzenlenen ilk seferler arasında yer almaktadır.

Semendire Kuşatması, 1459 yılında Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan İmparatorluğu arasında geçen ve Semendire 'nin Osmanlı İmparatorluğuna teslim edilmesiyle sonuçlanan kuşatmadır. Fatih Sultan Mehmet Han önderliğindeki Osmanlı İmparatorluğu çok sayı da asker ile kale ve çevresini önceden kuşatmış, kale içerisinde Osmanlıyı destekleyen birliklerin ve kalenin komutanı Lazar Brankoviç'in ölümü sonrası tahta geçen eşi Helena, kalenin anahtarını Fatih Sultan Mehmet Han'a teslim etmiştir. Kuşatma öncesi kale içerisindeki görüş ayrılıkları kalenin teslimini hızlandırmıştır.

Ostroviçe Muharebesi, Fatih Sultan Mehmed'in 1454 yılındaki ilk Sırp seferi sırasında Ostroviçe Kalesi'ne yaptığı başarılı saldırıdır.