İçeriğe atla

María Luisa Aguilar

Maria Luisa Aguilar Hurtado
Doğum20 Haziran 1938(1938-06-20)
Jauja, Junín bölgesi, Peru
Ölüm29 Ekim 2015 (77 yaşında)
Lima, Peru
EğitimLa Plata Ulusal Üniversitesi
Kariyeri
Dalıastronomi, astronomik tayf ölçümü
Çalıştığı kurumlarSan Marcos Ulusal Üniversitesi

María Luisa Aguilar Hurtado (20 Haziran 1938 - 29 Ekim 2015),[1] Peru'nun ilk profesyonel astronumuydu.[2] Lima, Peru'da San Marcos Ulusal Üniversitesi Matematik ve Fizik Enstitüsünde eğitim gördü. Arjantin'de La Plata Ulusal Üniversitesinden astronom olarak mezun oldu.

1981 yılında astronomiyi profesyonel düzeyde geliştirmek için San Marcos Ulusal Üniversitesinde bugün "Kalıcı Astronomi ve Uzay Bilimleri Semineri" olarak bilinen "Astronomi ve Astrofizik Semineri"ni kurdu ve yöneticiliğini yaptı.[3]

Biyografi

Jauja şehrinde doğdu. 3 yaşına kadar burada yaşadı. İlk ve orta öğrenimini Lima'da Elvira García y García Mayor Okulu'nda tamamladı. 1958'de San Marcos Ulusal Üniversitesi Matematik Okulu'na girdi. O dönemde Peru'da böyle profesyonel bir uzmanlık dalı olmadığı için La Plata Ulusal Üniversitesi Astronomi ve Jeofizik Gözlemevinde astronomi okumak için Arjantin'e gitti.[4] Aastronomik tayf ölçümü, yıldız gazyuvarları ve değişen yıldızlar konusunda uzmanlaştı[5]

1969'da Peru'ya döndü ve Ulusal Mühendislik Üniversitesi ile San Marcos Ulusal Üniversitesinde ders vermeye başladı. İlk yıllarda, astronominin yayılması için "Astronomik Cuma Günleri"ni yarattı ve bu Peru tarihindeki en eski kesintisiz konuşma ve konferans serisi hâline geldi.[6]

1981 yılında Astronomi ve Astrofizik Semineri'ni kurdu. 2001 yılında Kalıcı Astronomi ve Uzay Bilimleri Semineri-UZAY olarak yeniden adlandırıldı.[1]

1982'de, 46 Astronomi Eğitimi ve Geliştirme ile C1 WG Astronomi Okulu Eğitimi Ağı (NASE) komisyonlarının bir parçası olarak Uluslararası Astronomi Birliği Üyesi olarak kabul edildi.[7]

Ocak 1984'te, Peru'daki Uluslararası Astronomi Birliği'nin ilk Misafir Öğretim Üyesi Programı'nın yapılmasını sağlayan "San Marcos-Uluslararası Astronomi Birliği Antlaşması"nın imzalanmasına önayak oldu.[8] 1985'te Arjantinli José Luis Sérsic, galaksiler hakkında uzman olan Çek Josip Kleczek ve Uluslararası Astronomi Birliği'nin ilk Latin Amerikalı başkanı olan Jorge Sahade'nin gelişini koordine etti.[9][10]

1999 ve 2000 yılları arasında Peru'daki "El Comercio" gazetesinin pazar ekinde bilim ve astronomi konularında yardımcı oldu.[5]

2009 Uluslararası Astronomi Yılı kutlamaları için yapılan küresel faaliyetlerin bir parçası olarak Peru ile Uluslararası Astronomi Birliği arasında "başvurulacak kişi" olarak belirlendi ve Peru'da bir dizi eğitim ve sosyal yardım faaliyetini teşvik etti. Peru'da "Astronomik Cuma Günleri", "Seyyar Teleskop", "Galileo Öğretmen Yetiştirme Programı" ve "Galileo Mobil" gibi bir dizi eğitim ve sosyal yardım etkinliğine katıldı.[11]

2016 yılındaki ölümünden sonra açılışı yapılan Maranganí, Cusco'daki San Marcos Astronomik Eğitim ve Turizm Gözlemevi Projesi'nin organizatörüydü.

Son yıllarında Radio Cielo'da "Kültür, Bilim ve Teknoloji" ile Juan 19 TV'de yayınlanan "Kültürün Yüzleri" programında yayınlanan "Bilim ve Kültür" programlarının sunuculuğunu yaptı.[2]

Maria Aguilar, Rocio Lino'nun yönettiği ve Paola Vicente Chocano'nun yazdığı "Bilimdeki büyük maceramız" adlı tiyatro oyununun ana karakterlerinden biriydi.[12]

Ödüller ve onurlandırmalar

  • Division C Education, Outreach and Heritage eski üyesi, IAU (until 2015)[7]
  • Commission C1 Astronomy Education and Development eski üyesi, IAU (2015)[7]
  • Commission 46 Astronomy Education & Development eski üyesi, IAU (until 2015)[7]
  • Commission C1 WG Network for Astronomy School Education (NASE) eski üyesi, IAU (2015)[7]
  • Division XII Union-Wide Activities eski üyesi, IAU (until 2012)[7]
  • Magisterial Spill tarafından verilen "José Antonio Encinas" Onur Madalyası (2010)[13]

Kaynakça

  1. ^ a b Loayza, María L. Cerón; Mejía Santillán, Mirian E.; Escobar, Fanny E. Mori; Quispe, Mabel E. Tesillo; Burga, Jenny Montoya; Sáenz, María C. Trujillo (2019). "Meeting of scientific women in Perú". Birmingham, UK: 050031. doi:10.1063/1.5110105 Özgürce erişilebilir. 21 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2022. 
  2. ^ a b PERÚ, NOTICIAS EL COMERCIO (8 Mart 2019). "Ciencias: Día de la Mujer | La historia de María Luisa Aguilar, la primera astró | NOTICIAS EL COMERCIO PERÚ". El Comercio Perú (İspanyolca). 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020. 
  3. ^ CONCYTEC. "María Luisa Aguilar, la primera astrónoma profesional del Perú". fondecyt.gob.pe (İspanyolca). 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020. 
  4. ^ UNMSM, Oficina de Pagina Web. "Homenaje a María Luisa Aguilar, primera astrónoma del Perú | Noticias | Universidad Nacional Mayor de San Marcos | UNMSM". www.unmsm.edu.pe (İspanyolca). 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020. 
  5. ^ a b PERÚ, NOTICIAS EL COMERCIO (9 Mart 2020). "El Dominical: Mujeres pioneras peruanas que dejaron huella en la ciencia | academia | NOTICIAS EL COMERCIO PERÚ". El Comercio Perú (İspanyolca). 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020. 
  6. ^ UNMSM, Oficina de Pagina Web. "Viernes Astronómicos es declarado proyecto especial de la Unión Astronómica Internacional | Noticias | Universidad Nacional Mayor de San Marcos | UNMSM". www.unmsm.edu.pe (İspanyolca). 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020. 
  7. ^ a b c d e f "International Astronomical Union | IAU". www.iau.org. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020. 
  8. ^ Swings, Jean-Pierre. (1986). Transactions of the International Astronomical Union : Proceedings of the Nineteenth General Assembly Delhi 1985. Dordrecht: Springer Netherlands. ISBN 978-94-009-4742-9. OCLC 840305706. 
  9. ^ McNally, Derek. (1990). Transactions of the International Astronomical Union : Proceedings of the Twentieth General Assembly Baltimore 1988. Dordrecht: Springer Netherlands. ISBN 978-94-009-0497-2. OCLC 840304123. 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2022. 
  10. ^ UNMSM, Oficina de Pagina Web. "Fallece astrónoma María Luisa Aguilar | Noticias | Universidad Nacional Mayor de San Marcos | UNMSM". www.unmsm.edu.pe (İspanyolca). 5 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020. 
  11. ^ International Year of Astronomy 2009 - Final Report. Paris: International Astronomical Union. 2010. ISBN 978-3-923524-65-5. OCLC 780980293. 
  12. ^ "Teatro con ciencia: obra sobre científicas peruanas". puntoedu.pucp.edu.pe (İspanyolca). 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020. 
  13. ^ "Falleció María Luisa Aguilar, la primera astrónoma del Perú | LaRepublica.pe". web.archive.org. 23 Aralık 2017. 23 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dominik Cumhuriyeti</span> Karayiplerde bir ülke

Dominik Cumhuriyeti, Karayiplerdeki Hispanyola adasında yer alan bir ülkedir. Hispanyola, Porto Riko'nun batısında, Küba ve Jamaika'nın doğusunda yer alır. Venezuela ile deniz sınırı vardır. Adanın batı kısmında ülkenin tek kara komşusu olan Haiti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Real Valladolid CF</span>

Real Valladolid Club de Fútbol, S.A.D. İspanyol futbol kulübü. La Liga'da mücadele etmektedir. 20 Hazian 1928'de, Real Unión Deportiva de Valladolid ve Club Deportivo Español takımlarının birleşmesiyle kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Eurovision Şarkı Yarışması'nda İspanya</span>

İspanya, Eurovision Şarkı Yarışması'na ilk kez 1961 yılında, Radiotelevisión Española (TVE) isimli kamusal yayın kuruluşunun Avrupa Yayın Birliği'nin aktif bir üyesi olmasının ardından katılmıştır. İspanya 1961 yarışmasında yarışan 16 ülkeden bir tanesidir. O yıldan bu yana ülke yarışmadan hiç çekilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Unai Emery</span> İspanyol teknik direktör ve futbolcu

Unai Emery Etxegoien, İspanyol teknik direktör ve eski profesyonel futbolcudur. Premier League ekiplerinden Aston Villa'yı çalıştırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pedro Pablo Kuczynski</span> Peru başbakanı (hd. 2005-2006) ve cumhurbaşkanı (hd. 2016-2018)

Pedro Pablo Kuczynski Godard, PPK adıyla bilinen, 2016 yılında Peru Cumhurbaşkanı olarak seçilen Perulu ekonomist, siyasetçi ve kamu yöneticisidir. 2005-2006 yılları arasında Peru Başbakanı olarak görev yaptı.

José Conrado Miranda Sasso, El Salvadorlu futbolcu ve teknik direktördür. Orta saha pozisyonunda görev aldığı futbolculuk kariyerini sonlandırmasının ardından teknik direktörlük yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Miguel Ángel López (futbolcu)</span> Arjantinli futbolcu ve antrenör

Miguel Ángel López Elhall, Arjantinli futbolcu, teknik direktör ve spor yöneticisidir. Defans pozisyonunda görev aldığı futbolculuk kariyerinin ardından teknik direktörlük ve spor yönetciliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">César Lévano</span>

Edmundo Dante Lévano La Rosa ya da César Lévano, Perulu gazeteci, yazar, şair ve eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">Manuel Merino</span>

Manuel Arturo Merino de Lama, 10-16 Kasım 2020 tarihleri arasında Peru'nun devlet başkanı olan Perulu bir politikacıdır. Başkan olmadan önce, 2001-2006 ve 2011-2016 dönemlerinde Kongre üyesi olarak görev yapmıştır. Son seçimde ise 2020-2021 dönemi için Tumbes seçim bölgesini temsilen Kongre üyesi seçilmiştir. Ayrıca 16 Mart - 10 Kasım 2020 tarihleri arasında Kongre Başkanı olarak görev yapmıştır. 9 Kasım 2020'de Peru Kongresi, Devlet başkanı Martín Vizcarra'yı belirsiz bir terim olan "ahlaki yetersizlik" gerekçesiyle görevden aldı. Birçok Perulu siyasi analist ve ülkedeki medya kuruluşları bunu bir darbe olarak gördü, Vizcarra'nın görevden alınması, 2020 Peru protestolarının başlamasıyla sonuçlandı. Ertesi gün, Peru Kongre Başkanı olan Merino, ülkenin anayasasına göre Peru'nun yeni Devlet başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ántero Flores Aráoz</span>

Ántero Flores-Aráoz Esparza Peru eski Başbakanı olan Perulu bir avukat ve politikacıdır. Bir zamanlar Hristiyan Halk Partisi'nin önde gelen bir üyesi ve lideriydi. 2016 genel seçimlerinde cumhurbaşkanlığına aday olmak için Düzen Siyasi Partisinden ayrıldı ve halk oylarının % 0,4'ünü alarak onuncu ve sonuncu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Luisa Revilla</span>

Luisa Revilla, Perulu siyasetçi ve LGBT hakları aktivisti. Bölgesel Güvenlik ve Dürüstlük Hareketi (MDSH) partisi üyesiydi. 2015-2018 yılları arasında Trujillo Kent Meclisi'nde delege olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Hipólito Chaiña Contreras</span>

Hipólito Chaiña Contreras, Perulu siyasetçi ve fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Santa Catarina Juquila</span>

Santa Catarina Juquila, Meksika'nın Oaxaca eyaletinde bulunan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Betssy Chávez</span>

Betssy Betzabet Chávez Chino Perulu bir avukat ve politikacıdır ve 26 Kasım 2022-7 Aralık 2022 tarihleri arası Peru başbakanı olarak görev yapmıştır. Temmuz 2021'den beri Peru Kongresi üyesidir ve Ağustos 2022'den Kasım 2022'ye kadar Kültür Bakanı olarak görev yapmıştır. Daha önce Ekim 2021'den, aleyhindeki bir gensoru önergesinin onaylandığı Mayıs 2022'ye kadar Çalışma ve İstihdamı Teşvik Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Dina Boluarte</span> Peru Devlet Başkanı

Dina Ercilia Boluarte Zegarra, 7 Aralık 2022'den bu yana Peru cumhurbaşkanı olarak görev yapan Perulu bir avukat ve politikacıdır. Devlet Başkanı Pedro Castillo tarafından kendi kendine yaptığı başarısız darbenin ardından göreve getirildi. Peru Devlet Başkanı olan ilk kadın ve daha önce 2007'den 2022'ye kadar RENIEC yetkilisi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Verónika Mendoza</span>

Verónika Fanny Mendoza Frisch Perulu-Fransızpsikolog, eğitimci ve politikacıdır. Yeni Peru hareketinin kurucusu ve şu anki lideridir.

Futbol, Peru'daki en popüler spordur. Peru'da futbol, Britanyalı göçmenler, Büyük Britanya'dan dönen Perulular ve İngiliz denizciler tarafından 19. yüzyılın sonlarında, o zamanlar en önemli Büyük Okyanus limanlarından biri olarak kabul edilen Callao limanına sık sık uğramalarıyla tanıtıldı. La Difusión del Fútbol en Lima adlı çalışmaya göre, 19. yüzyılın son 10 yılı boyunca kayıtlar, denizcilerin futbol gibi sporlarla uğraştıklarını ve İngilizler, Perululara veya bunların karışımından oluşan takımlara karşı maçlar yaptıklarını gösteriyor.

<span class="mw-page-title-main">Guaynaa</span> Porto Rikolu şarkıcı ve rapçi

Jean Carlos Santiago Pérez ya da bilinen adıyla Guaynaa, Porto Rikolu bir rapçi ve şarkıcıdır. Nisan 2019'da Billboard Hot Latin Songs listesine giren ilk şarkısı olan "Rebota" şarkısıyla tanınıyor.

<span class="mw-page-title-main">Ana Estrada</span> Aktivist

Ana Milagros Estrada, Perulu psikolog ve ötanazi aktivisti.

<span class="mw-page-title-main">Pedro Peralta y Barnuevo</span>

Pedro Peralta y Barnuevo, Aydınlanma döneminde yaşamış Perulu matematikçi, kozmograf, tarihçi, bilgin, şair ve astronomdu ve bir polimat olarak kabul edildi. Lima'daki San Marcos Üniversitesi'nin rektörlüğünü yaptı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.